«Almaty qalasynda nemere aǵasy inisine adamnyń aýzy barmaıtyn haıýanı zorlyq jasap kelgen». Eger bul jaıt ras bolsa jáne osy oqıǵany jazyp otyrǵan saıttardyń deregine súıensek, máseleniń mán-jaıy tómendegideı kórinedi.

Ákeleri dúnıe salǵan úsh balany – eki qyz, bir uldy qaıtys bolǵan azamattyń aǵasy opekýndyqqa, ıaǵnı qamqorlyǵyna alady. Úsh bala qamqorlyqqa alynǵan úıde turyp, ósip jatady. Osy kúnderdiń birinde úsh balanyń kishisine – 11 jastaǵy ulǵa nemere aǵasy únemi qıanat jasaýdy ádetke aınaldyrady. Qıanat jasaǵanda uryp-soqpaıdy – tósekke tartady. Bul sumdyqty bala qamqorlyǵyna alǵan ákesine aıtyp kórse, ol munyń ózine dúrse qoıa berip qorqytady. Bala syrtta júrip kelse, telefonyn tekserip, telefonynyń daýys jazyp alatyn appartyn aqtaryp otyrady. Al nemere aǵasy bolsa, inisine «eger sen meniń isimdi bireý-mireýge aıtar bolsań tirideı jerge kómemin» dep záresin ushyrady. Bala bul qorlyqty úsh jyl kóredi. Aqyrynda qorlyqqa tóze almaı polısıa qyzmetine júginedi. Polısıaǵa barmas buryn ol úsh balanyń úlkeni – bul kezderi turmysqa shyqqan ápkesine baryp shaǵynady. Ápkesi jetelep balany polısıa basqarmasyna ákeledi. Polısıa qyzmetkerleri basynda ápkeli-inili qos jetimektiń aryz-shaǵymyn ysyryp tastaǵanǵa uqsaıdy. İske belgili bir advokat aralasqannan keıin ǵana balanyń taǵdyryna mán berile bastapty.

Asyǵys aqparat taratatyn saıttar men kórermen aýdıtorıasyn selt etkizer sensasıamen ustap turýǵa umtylatyn telearnalar osylaı dep jatyr. Joǵarydaǵy jaıt rasymen sumdyq! Biraq ol shynymen de sol solaı ma eken?.. Óıtkeni bizge jetken keıbir derekter máselege basqasha qaraýǵa jeteleıdi.

Aldymen alǵashqy suraq? Úsh balanyń ákesi ólse, sheshesi qaıda? Saıttar «sen bul balalardy baǵyp jetkize almaısyń» dep» úsheýin opekýndyqqa alǵan otbasy olardy anasynan ajyratyp alypty» deıdi. Bul – múlde jańsaq aqparat. Bizdegi derekkózi úsh balany anasy tastap ketkenin aıtady jáne oǵan naqty málimetter keltiredi. Sosyn, ákesiz qalǵan úsheýdi jańa otbasy opekýndyqqa emes, qazaqy jolymen baýyryna basyp, asyrap alǵan. Óıtkeni dúnıeden qaıtqan jigittiń aǵasy – ákesiz qalǵan úsh balanyń úlken ákesi. Qazaqy áýlettik dástúr – bul. Balalardy baýyryna basyp alǵan áke Úkimetten járdemaqy suramaıdy, jetimderdi baǵyp otyrmyn dep eshkimge mindetin artpaıdy. Muny «bir» dep qoıyńyz. Ekinshiden, balalarǵa ata-ana bolyp otyrǵan otbasynda álgindeı zorlyq-zombylyqtyń bolýy múmkin be? 11 jastaǵy balany nemere aǵasy tósekke tartyp zorlaıdy eken, sony bile tura úıdiń otaǵasy kúnde qıanat kórip, jany kúızelip júrgen balany qorǵaýdyń ornyna óziniń týǵan ulynyń áreketin qoldaǵandaı bolady. Shamasy, bul otbasynda adamdar emes, qandaı da bir seksmanıaktar, zombıler turatyn bolsa kerek. Anyǵynda nemere inisine «zorlyq jasap» júrgen aǵanyń da balasy bar bolyp shyqty. Jáne ol bala «nemere aǵam meni tósekke tartady, tún ishinde kelip zorlaıdy» dep, polısıaǵa shaǵym túsirgen balamen túıdeı jasty eken ári ekeýi bir bólmede, qatar salynǵan tósekte jatady eken. Sonda balasy uıyqtap jatqan bólmege kirip ákesi balasyndaı balanyń ústine kelip artyla ma? Nemese jynystyq qatynastyń basqa túrin jasaı ma? Bul ne qylǵan azǵyndyq? Qaıdan shyqqan azǵyndyq? Álde álgi saıttardyń túrtpektep otyryp aıtpaǵy, «mine, qazaq osyndaı azyp-tozǵan halyq» degenge saıa ma? Túsinbedik.

Úsh balany ystyq baýyryna basqan ana bar. Ol osy kúni ańyrap, kókiregi qars aırylyp otyr. Onyń sózin, tipti onyń bar-joǵyn eleń qylyp jatqan eshkim joq. Ol beıbaqty da bir ýaq tyńdaýǵa bolar edi ǵoı. Alaıda bir jaqty aqparat tartyp qoıyp, haıp qýyp otyratyndarǵa onyń úni, zary kerek emes.

«Bala zorlaǵysh» nemere aǵa qaıda júr? Ony nege polısıa tergep-teksermeıdi? Bálkim ol psıhologıalyq aýytqýy bar aýrý adam shyǵar? Medısınalyq synama alyndy ma? Zorlanǵan balanyń táninde jaraqat bar ma? «Almatyda mektep oqýshysy zorlandy» dep aıqaı salyp otyrǵan saıttar osy jáne ózge de suraqtarǵa jaýap izdeı otyryp maqala jazsa, jón bolar edi. Ázirge biz olardan ondaı obektıvtilikti kórip otyrǵan joqpyz. Biraq birese basyna qap kıgizip vıdeoǵa túsirip, birese qolymen betin kólegeılep kórsetpegen bolyp «zorlanǵan balany» olar da «zorlap» jatyr. Máseleniń anyq-qanyǵyna jetpeı ushqary túrde jarıalanyp jatqan bul aqparattar balanyń quqyǵyn qorǵap emes, qorlap jatyr, oǵan psıhologıalyq qysymdy arttyryp jáne barlyq jasóspirimderdiń ómirin úreıge toltyrýda.

Bizdiń qoǵam quqyq qorǵaý organdaryn qashanda kinálaı jónelýge daıyn turady. Balanyń isine aralasqan advokat ta, balanyń taǵdyryna jany ashyǵansyp otyrǵan saıttar men telearana da polısıa men prokýratýranyń ústine ákelip barlyq bylyqty úıip tastady. Bul jerde de qısyn men shyndyq shamaly. Óıtkeni anyq qylmystyń belgisi baıqalasa, onyń betin jyly jaýyp qoıa salýǵa bolmaıtynyn polısıa da, prokýratýra da jaqsy biledi. Al olar istiń mán-jaıyn bilip otyr, sondyqtan da jarıaǵa jar salmaı otyr. Alaıda ashýshań advokat pen baspasózdiń yqpaly quqyqqorǵaý organdaryn «bala zorlaǵysh» nemere aǵanyń ústinen qylymystyq is qozǵaýǵa ıtermelegen kórinedi. Munyń sońy nemere aǵanyń isti bolyp, sottalyp ketýine jetse, biz oǵan tańǵalmaımyz. Árıne, nemere aǵanyń jeke basy tolyq tergep, tekserilýi kerek. Eger ol sondaı haıýandyq áreketke barǵan bolsa, jazasyn da alýy kerek.

P.S. Bizdiń bilýimizshe, aırandaı uıyp otyrǵan otbasynyń tirligine bóten bireýler aralasyp, alataıdaı búldirip jatqan kórinedi. Joǵarydaǵy shý-shurqan sodan shyǵyp jatyr-mys. Ony da reti kelgen kezde oqyrmanǵa jetkizetin bolamyz.