سولتۇستىك قازاقستانداعى ەس 164/4 تۇزەتۋ مەكەمەسىندەگى جانتۇرشىگەرلىك جاعداي تۋراسىندا  ۇلتتىق الدىن-الۋ تەتىگىنىڭ قاتىسۋشىلارى قۇرعان باياندامانىڭ قازاقشا نۇسقاسىن qamshy.kz نازارلارىڭىزعا ۇسىنادى. 

سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنداعى ەرەكشە رەجيمدەگى تۇرمەدەگى جازاسىن وتەۋشىلەر ادامنىڭ ءومىر سۇرۋىنە لايىقتالماعان جاعدايدا ۇستاپ وتىر دەپ جازادى ratel.kz.

 «جامان»  «جاقسى» بولا المادى

ۇلتتىق الدىن-الۋ تەتىگىنىڭ قاتىسۋشىلارى قۇرعان باياندامانى وقىعاندا دەنەڭ تىتىركەنىپ كەتەدى.  جاقىندا ولار ەس 164/4 تۇزەتۋ مەكەمەسىنە باردى. ول حالىقتىڭ اراسىندا «جامان» دەگەن اتپەن بەلگىلى.  مۇنداي ەسىمدى تۇزەتۋ مەكەمەسى 90-شى جىلدارى العان.

بىرنەشە جىل بۇرىن جازاسىن وتەۋشىلەر كولونيادا قاراپايىم ىشەتىن سۋ جەتىسپەيتىنىن، ەلەكتر توقتارىندا ۇنەمى كۇش ءتۇسىپ، ءوشىپ قالاتىنىن جانە تاماق پەن مەديسينالىق كومەك كورسەتۋ ناشار ەكەنىن ايتىپ قارسىلىق اكسياسىن وتكىزگەن.

2015 جىلى تۇرمەنى جاۋىپ تاستاعىسى كەلگەن. الايدا بارلىق ماسەلەنى شەشەمىز دەپ سەندىرىپ، ول ويىنان اينىپ قالدى. دەگەنمەن «جاماندا» ەشتەڭە وزگەرمەدى.  

«ەس 164/4 تۇرمەسىنىڭ سالىنعانىنا 56 جىل تولدى. قۇجاتتاردى كورمەي-اق ونىڭ ءومىر سۇرۋگە كەلمەيتىنىن، ابدەن ەسكىرگەنىن بىلۋگە بولادى. سانيتارلىق جاعدايى تومەن، سۋىق، ۇنەمى ىلعال بولىپ تۇرادى. مەديسينالىق كومەك ءالى دە اقساپ تۇر. بىلىكتى دارىگەرلەر جالاقىنىڭ ازدىعىن، ءۇيدىڭ جوقتىعى مەن اسا ءقاۋىپتى قىلمىسكەرلەردىڭ ايماعىنا كوشىپ بارعىسى كەلمەيتىندەرىن  ايتادى" دەلىنگەن باياندامادا.

ۇسىنىستار تىزىمىندە جارتى جىلدام استام ۋاقىت بويى ءىشاستار قۋىسىندا قاسىق جۇرگەن 37 جاستاعى جازاسىن وتەۋشىنى شۇعىل تۇردە مەديسينالىق تەكسەرۋ كەرەك ەكەندىگى جازىلعان.

شەكتەن شىققان ازاپتاۋ

جوعارىدا اتاپ وتكەندەردىڭ بارلىعى تۇرمەدەگى تاربيە جۇمىستارىمەن سالىستىرعاندا تۇككە دە تۇرمايدى. جازاسىن وتەۋشىلەردەن ەرىكتىلەر ۇيىمى «جاماندا» ادامداردى قورقىتىپ، ۇركىتىپ، قورلاپ، بالكىم اقشا دا بوپسالاۋى دا مۇمكىن.  

«ولاردىڭ كەلىسىمىمەن تۇرمەدە ادامنىڭ جەكە باسىن قورلايتىن «گارەم» اتتى سۋبمادەنيەت گۇلدەنىپ تۇر. بۇل ەس 164/4 مەكەمەسىندەگى ادام قۇقىعىن تاپتايتىن اششى فاكتوردىڭ ەڭ سوراقىسى» دەپ جازىلعان باياندامادا.

جوعارىدا ايتىلعانداردى انىقتاۋ قيىنعا سوقتى. سەبەبى جازاسىن وتەۋشىلەردىڭ كوبى ءتىس جارماعان. ونىڭ سالدارىن ويلاعان بولۋى كەرەك.

«ءبىز پروكۋراتۋرادان 1988 جىلى تۋىلعان ازاماتتىڭ جاعدايىن تەكسەرۋدى سۇرادىق. ونىڭ توبەسى مەن جەلكە تۇسىندا، جاق سۇيەك پەن 1 سم. كولەمىندەگى شەكەدەگى جاراقاتتارى بار. جۋرنالدا ونىڭ جاراقاتتارى جازىلماعان. ەر ادام وتە از سولەدى جانە الەدەنەدەن قورقىپ قالعانداي بولدى».

سوڭعى ءۇمىت

جازاسىن وتەۋشىلەردىڭ اراسىندا ءوزىن جانە وزگەنى قورعاي الاتىندار بار. اڭگىمە ۆلاديمير الاۆەردوۆە، دميتريي كلەنسكيي، الەكساندر ناسانوۆە جانە ۆيكتور گوربۋنوۆ (فوتودا) جايلى.

ولار بۇرىن سوتتالعان وزىنە قول جۇمساعان جاسۇلان ارعىمبايەۆتىڭ (فوتودا) ىسىنە قاتىستى جاعدايلاردىڭ انىق-قانىعىنا جەتۋگە بەكىنگەن.

ايتا كەتەيىك، 14 ساۋىردە ەر ادام ءبىر ادامدىق كامەرادا اسىلىپ قالعان. بۇل بىرنەشە ۇرلىق قىلمىسى بويىنشا ايىپتالىپ وتىرعان ودان بولەك ءۇش ەر ادامنىڭ سوت پروسەسى باستالعانعا دەيىن جاسالىندى.

جاسۇلانننىڭ تۋىستارى قىسىم مەن ازاپقا شىداماي سۋيسيد جاساعانىنا سەنىمدى. ولاردىڭ ويىنشا الدە بىرەۋلەر جاسۇلاننىڭ سوتتا سويلەپ، ۇرلىقتى ۇيىمداستىرۋشىلاردى ايتىپ بەرمەۋىن قاداعالاۋ بىرەۋگە قاجەت بولعانىن ايتادى. كەيبىر دەرەكتەردە ونىڭ بۇرىن قۇقىققورعاۋ ورگاندارىندا جۇمىس ىستەگەنى ايتىلادى.

وزىنە قول جۇمساعان ازاماتتىڭ جاتقان كامەراسىندا بەينەكامەرا ورناتىلعان. الايدا ول بارلىق جەردى قامتىمايدى. دالىزدەگە كامەرا بولعان ءجايتتى كورسەتىپ بەرە الۋشى ەدى. الايدا ول وشىرىلگەن بولىپ شىقتى.

سالعىرتتىق فاكتىسى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالدى. ول ءىس بويىنشا يزولياتوردىڭ بۇرىنعى باسشىسى راقىمشىلىققا ءىلىندى.  

ارعىمبايەۆپەن جالعىز ادامعا ارنالعان كامەرادا بولعان ءتورت جازاسىن وتەۋشى وندا ناعىز سۇمدىق جاعدايلار بولاتىنىن ايتادى.

«جازاسىن وتەۋشىلەر كلەنسكيي، گوربۋنوۆ، الاۆەردوۆ، ناسونوۆتار پسيحولوگيالىق قىسىم مەن گوموسەكسۋالدىق ارەكەتتەردى جاساۋعا ماجبۇرلەيتىن «گارەممەن» قورقىتادى. جازاسىن وتەۋشىلەردىڭ سوزىنشە ونىڭ بارلىعى كامەراعا تۇسىرىلگەن. سوتتالعاندارمەن سويلەسۋ بارىسىندا مۇنداي ارەكەتتەرگە بارۋىنا ارعىمبايەۆتىڭ سۋيسيد جاسادى دەپ كۋالىك بەرۋگە ماجبۇرلەۋ ءۇشىن جاسالىنىپ وتىر. ولار بۇل ىستە كۋاگەر رەتىندە ءوتىپ جاتىر» دەلىنگەن باياندامادا.

ۇلتتىق الدىن-الۋ تەتىگى قاتىسۋشىلارى وبلىستىق پروكۋراتۋرانى جوعارىدا اتاپ ايتىلعاندارعا قاتىستى تەكسەرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە ۇسىنىس تاستادى.

بايانداما باس پروكۋراتۋراعا جانە ت.ب قۇزىرلى ورگاندارعا جىبەرىلدى.

اۋدارعان: اسەم المۇحانبەت