"قازاقستاننىڭ بولاشاعى - قازاق تىلىندە" - ن.ءا.نازاربيەۆ

ق ر - نىڭ كونستيتۋسياسىنىڭ 7 - بابىنداعى 1 - تارماعىندا: قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكتتىك ءتىلى قازاق ءتىلى - دەپ جازىلعانىمەن، شيرەك عاسىر بويى قازاق ءتىلى مەملەكتتىك ءتىل دارەجەسىنە ءىس جۇزىندە كوتەرىلگەن جوق.

قازاقستاندا بارلىق دەڭگەيدەگى ءىس جانە قاتىناس قۇجاتتارى، ەسەپ بەرۋلەر مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ ورىس تىلىندەگى اۋدارماسىنسىز كوبىنەسە قابىلدانبايدى جانە بەكىتىلمەيدى.

بارلىق دەڭگەيدەگى جيىندار، جينالىستار مەملەكتتىك تىلدە 1 - 2 مينۋت كىرىسپە سوزبەن باستالىپ، كۇن تارتىبىندەگى ماسەلە تولىقتاي ورىس تىلىندە وتەدى.

قابىلداناتىن زاڭدار مەن قاۋلىلار، باياندامالار ورىسشا جازىلىپ، سودان كەيىن مەملەكتتىك تىلگە اۋدارىلادى.

ءتىپتى اتازاڭنىڭ ءوزى ورىس تىلىنەن مەملەكەتتىك تىلگە اۋدارىلعانىن كوزى اشىق ادام تەز اڭعارادى.

مىنە وسى مەملەكتتىك ءتىلدىڭ مۇشكىل حالىن قازاق حالقى، ۇلت جاندى ازاماتتار، قوعام بەلسەندىلەرى ت.ب. ۇكىمەتتەن، پارلامەنتتەن، بيلىك باسىنداعى ورىس ءتىلدى مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردەن كورەدى.

سولاردىڭ ءبىرى، بەلگىلى قوعام قايراتكەرى دوس كوشىم:

"قازاق ءتىلىنىڭ جولىن بايلاپ وتىرعان ءوزىمىزدىڭ ورىستانىپ كەتكەن قازاقتار" - دەپ جازادى.

مەنىڭ ويىمشا، قازاق ءتىلىنىڭ "جولىن بايلاپ" تۇرعان بيلىكتە ەمەس، ۇكىمەتتە ەمەس، پارلامەنتتە ەمەس، "ورىستانىپ كەتكەن قازاقتار دا" ەمەس، قازاق ءتىلىنىڭ باعىن بايلاپ تۇرعان، ق ر - ءنىڭ كونيستيتۋسياسىنىڭ 7 - بابىنداعى 2 - تارماعىنداعى:

مەملەكەتتىك ۇيىمداردا جانە جەرگىلىكتى ءوزىن - ءوزى باسقارۋ ورگاندارىندا ورىس ءتىلى رەسمي تۇردە قازاق تىلىمەن تەڭ قولدانادى - دەگەن زاڭ!

2 - تارماق ورىس تىلىنە زاڭ جۇزىندە ەكىنشى مەملەكتتىك ءتىل مارتەبەسىن بەرگەن!

سودىقتان قازاقستاننىڭ ءاربىر ازاماتى، ۇيىمدارى، ورگاندارى ەكى ءتىلدىڭ ءبىرىن ەش شەكتەۋسىز قولدانۋعا قۇقىلى! مەملەكەتتىك ءتىل قازاق ءتىلىنسىز -اق بارلىق دەڭگەيدەگى ماسەلەلەردى رەسمي ءتىل ورىس تىلىمەن شەشە بەرەدى.سونىڭ ناتيجەسىندە قازاق ءتىلىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىل رەتىندە قاجەتتىلىگى شامالى بولدى.

كەڭەس وداعىنداعى قولدانىستاعى ورىس ءتىلى قازاقستاندا سول ۇستەمدىك دارەجەسىن ءالى ساقتاپ كەلەدى. ءتىپتى بەدەلى ول كەزدەگىدەن دە ارتىپ، ورىس تىلىندەگى سۇراققا مەملەكەتتىك ءتىل قازاق تىلىندە جاۋاپ بەرگەن ازامات جۇمىستان قۋىلىپ جازا تارتادى.

قازاقستان الدىڭعى قاتارلى زايىرلى، تۇرعىلىقتى ۇلتتىڭ اتى بەرىلگەن انگليا، فرانسيا، جۇڭگو، تۇركيا، گەرمانيا، يسپانيا، يتاليا، پورتۋگاليا، بولگاريا، پولشا، رەسەي، وزبەكستان، ەستونيا، لاتۆيا، ت.ب. ەلدەرىندەي قازاق حالقىنىڭ اتىنداعى قازاقستاندا قازاق ءتىلىن دەربەس مەملەكەتىك ءتىل دەڭگەيىنە كوتەرۋ ءۇشىن اتازاڭداعى 7 - باپتىڭ 2 - تارماعىن الىپ تاستاۋ تاريحي قاجەتتىلىك!

سوندا عانا قازاق ءتىلىنىڭ باعى اشىلىپ، بەدەلى كوتەرىلىدەدى. قازاقستاندا بارلىق دەڭگەيدە مەملەكەتتىك تىلگە دەگەن قاجەتتىلىك تۋادى. قازىرگى ءۇش تىلدىلىكتىڭ دە قازق ءتىلى مەن قازاق حالقىنا زالالى ازاياتىنى ءسوزسىز. ءتىلىنىڭ بەدەلى جوق ۇلتتىڭ بولاشاعى دا جوق!

بۇل تۋرالى قازاقستاندا تۇراتىن باسقا ۇلت وكىلدەرى دە ءجيى پىكىر ايتۋدا. سودىقتان دا قازاق ءتىلىنىڭ قول - اياعىنداعى "قاقپانى" - 7 - باپتىڭ 2 - تارماعىن جويۋ كەرەك!

باسقا جولى جوق!

ايمۇحانبەت بەيسەمبەكوۆ