«اسسوشيەيتەد پرەسس» سارابى: جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ قارقىننان جاڭىلۋى عالامدىق ەكونوميكانى قانسىراتۋى مۇمكىن.

 سوڭعى ون جىلدىقتاردا قارقىندى دامىپ، كۇرت كوتەرىلگەن جۇڭگو ەكونوميكاسى ازيانىڭ ەكونوميكالىق اتويشىسى جاپونيانى ارتقا تاستاپ، ەۋروپاداعى بەلدى ۇيىم-ەۋرووداقتى باسىپ وزىپ، الەم ەكونوميكاسىنىڭ الپاۋىتى اقش-تى اۋپىرىمدەتكەن بولاتىن. دەگەنمەن سوڭعى كەزدەرى الىپ كورشىمىزدىڭ ەكونوميكاسى ەنتىگە باستاعانىن الەم ەلدەرى ايتىپ جاتىر.

«اسسوشيەيتەد پرەسس» ساراپشىلارىنىڭ زەرتتەۋلەرىنشە، جاقىنعى جىلدارى قۋات العان جۇڭگو ەكونوميكاسى وزىمەن قوسا، الەمنىڭ وزگە ەلدەرىنىڭ ەڭسە كوتەرۋىنە ەسە قوسىپتى. ۇلكەن نارىق يەسىنىڭ، اسىرەسە، دامۋشى ەلدەردىڭ تەمىر رۋداسى، مۇناي سياقتى تابيعي بايلىقتارى مەن ەۋروپا ەلدەرىنىڭ اۆتوكولىك جانە جوعارى ساپالى تاۋارلارىنا سۇرانىسى ارتا ءتۇستى.

الايدا، قىتايدىڭ عالامدىق قوزعالتقىش(دۆيگاتەل) بولۋ ءرولى ونىڭ ەكونوميكاسىنىڭ سىر بەرە باستاۋىمەن بىرگە السىرەي تۇسۋدە. وسىعان بايلانىستى، ءبىراز مەملەكەتتەر مۇنان تۋعان زارداپتى سەزىنە باستادى دەيدى شەتەلدىك ەكونوميستەر. 30 ەكونوميستىڭ ساراپتامالارىن ورتاعا سالعان «اسسوشيەيتەد پرەسس» ولاردىڭ 57 پايىزى جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ السىرەي باستاۋى برازيليا، چيليدەن تارتىپ، اۆستراليا جانە وڭتۇستىك كورەيا ەلدەرى ەكونوميكاسىنىڭ اقساۋىنا اكەپ سوعاتىندىعىن پايىمداعان.

جۇڭگو ەكونوميكاسى جىلدىڭ ءۇشىنشى شيرەگىندە 7،3 پايىزعا وسكەن، ال، بۇل 2009 جىلدان بەرگى ەڭ باياۋ ءوسىم دەيدى اتالعان امەريكاندىق اقپارات كوزى. نەگىزىندە، 7 پايىزدىق ءوسىم كوپتەگەن نەگىزگى سالالار ەكونوميكاسى ءۇشىن ارمانداعان مەجە. الايدا، وتىز جىل بويى ەسەلەنگەن ەكپىنمەن ءوسىپ كەلە جاتقان جۇڭگو ەكونوميكاسى ءۇشىن بۇل جولعى ءوسىمنىڭ قۇلاۋى وتە الاڭدارلىق جايت. ال، الدىڭعى اپتادا وتكەن ارناۋلى بيزنەس توبىنىڭ كونفەرەنسياسىندا 2020 جىلعا دەيىن جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ءوسىمى 4 پايىزعا دەيىن تومەندەيدى دەپ بولجانعان-دى.

«قىتايدىڭ السىرەۋى الەمگە ىقپالى بولادى»،-دەگەن پىكىردى ورتعا سالعان «اسسوشيەيتەد پرەسس»: «جۇڭگو السىرەسە، برازيليا مەن اۆستراليا وزدەرىنىڭ تەمىر رۋداسىنىڭ ەكسپورتىن ازايتىپ الادى، چيلي مىسىن وتكىزە الماي مىسى قۇريدى، ال، يندونەزيا پيلوماتەريالدار مەن مۇنايىنان كەلەتىن كىرىمدى ازايتىپ الادى. وعان قوسا، وڭتۇستىك كورەيانىڭ ەلەكترونيكالىق ەكسپورتى دا قۇلاۋى مۇمكىن، سەبەبى، جۇڭگو ەكونوميكاسى السىرەگەن جاعدايدا، ولار سمارتفونداردى ازىراق ساتىپ الادى نەمەسە وزدەرىنىڭ ارزان وتاندىق ونىمدەرىن قاناعات تۇتۋى مۇمكىن»،-دەپ ەسكەرتىپ وتىر.

جۇڭگو ءقازىر قاتال انتي-كوررۋپسيالىق وپەراسيا جۇرگىزۋدە. ال، مۇنىڭ ءوزى دە ەۋروپالىق ديزاينەرلەردىڭ برەندەرىنە ءقاۋىپ توندىرگەن. كاليفورنيا شتاتى ۋنيۆەرسيتەتى ەكونوميكا مەكتەبىنىڭ ەكونوميسى سۋن ۆون سوننىڭ ايتۋىنشا، باعالى شۆەيساريالىق ساعاتتاردىڭ ۇشتەن ءبىرى قىتايعا ەكسپورتتالاتىن كورىنەدى. وعان قوسا، جۇڭگو ءقازىر Mercedec-Benz جانە BMW ءۇشىن دە ەڭ قىرقىندى سۇرانىستاعى نارىق.

ونىڭ ۇستىنە، وسى جازدان باستاپ مۇناي باعاسىنىڭ 25 پايىزعا دەيىن قۇلاۋىنا ءىشىنارا سەبەپتىڭ ءبىرى بولعان قىتايدىڭ مۇناي قولدانۋدى ازايتۋى مۇنايعا دەگەن عالامدىق سۇرانىستى كەمىتىپ وتىر.

«جۇڭگو وتە ۇلكەن نارىق. تاياۋدا نەمەسە كەيىنىرەك ءبىز ونىڭ اسەرىن سەزەتىن بولامىز»،-دەيدى كاليفورنيا شتاتى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى سۋن ۆون سون. ونىڭ پىكىرىنشە، جۇرىسىنەن جاڭىلعان جۇڭگو ەكونوميكاسى قۇراما شتاتتارعادا اسەر ەتۋى مۇمكىن.

ت. شانشاربەك