ميانمادا ءۇش كۇننىڭ ىشىندە ءۇش مىڭعا جۋىق مۇسىلماندى ازاپتاپ، ولتىرگەن (فوتو)

/uploads/thumbnail/20170831184911008_small.jpg

اراكان شتاتىنداعى ميانما ەلىندە اسكەري شابۋىلدىڭ سالدارىنان ءۇش كۇن ىشىندە 2-3 مىڭعا جۋىق مۇسىلمان ءولتىرىلىپ، 100 مىڭ مۇسىلمان ۇيلەرىنەن قۋىلعان.

بۇل تۋرالى مۇسىلمان روحينيا ەۋروپالىق كەڭەسىنىڭ باسپا ءسوز حاتشىسى انيتا شۋگ «انادولۋ» اگەنتتىگىنە حابارلاعان دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.

ونىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى كۇندەرى اراكانداعى اسكەريلەردىڭ وتكەن جىلدارعا قاراعاندا مۇسىلماندارعا قارسى قىلمىستىق ارەكەتتەرى جيىلەگەن. «جاعداي ەشقاشان ءدال وسىلاي ۋشىعىپ كورمەگەن. اراكاندا جوسپارلى تۇردە گەنوسيد ساياساتى جۇزەگە اسىرىلۋدا. ءبىر عانا ساۋگپارا اۋىلىنىڭ وزىندە قانتوگىس بولىپ، سونىڭ سالدارىنان مىڭعا جۋىق مۇسىلمان قىرىلعان. ءبىر بالا امان قالدى»، – دەدى شۋگ.

جەرگىلىكتى بەلسەندىلەر مالىمەتى مەن دەرەككوزدەرگە سۇيەنسەك، اراكانداعى قانتوگىستىڭ ارتىندا ميانما اسكەرى تۇر. قازىرگى ۋاقىتتا ۇيلەرىنەن قاشقان ەكى مىڭعا جۋىق مۇسىلمان ميانما مەن بانگلادەشتىڭ شەكاراسىن پانالاپ ءجۇر. اناۋكپين مەن نياۋنگپينگي اۋىلىن بۋدديستەر جاۋلاپ العان.

«جەرگىلىكتى تۇرعىندار كىناسىز ەكەندەرىن ايتىپ، وزدەرىن اۋىلداردان ەۆاكۋاسيالاۋدى سۇراعان. الايدا بيلىكتەن جاۋاپ بولمادى. ءدال قازىرگى ۋاقىتتا اۋىلداردا جۇزگە جۋىق مۇسىلمان قالدى جانە ولاردىڭ ومىرىنە ءقاۋىپ ءتونىپ تۇر»، – دەدى شۋگ.

بۇدان بۇرىن اراكان بەلسەندىسى، دارىگەر مۋحاممەد ەيۋپ حان مۇسىلماندارعا قارسى ميانما بيلىگى مەن بۋدديستەر تاراپىنان جۇزەگە اسىپ جاتقان قانتوگىستى توقتاتۋعا بۇۇ-دان كومەك سۇراعان ەدى. 2016 جىلى بيلىكتىڭ قىسىمىنا شىداماعان جاس مۇسىلماندار باقىلاۋ پۋنكتەرىنە شابۋىل جاساعان. بۇل جاعدايدان سوڭ ميانما بيلىگى باقىلاۋ پۋنكتەرىن جاۋىپ، قاۋىپسىزدىك كۇشتەرى اراكان شتاتىنداعى اۋىلدارعا شابۋىلداپ، جەرگىلىكتى تۇرعىنداردى ولتىرگەن.

ەيۋپ حاننىڭ ايتۋىنشا، 25 شىلدە كۇنى بۇۇ ءۇش ادامنان تۇراتىن ارنايى كوميسسيا بولگەن ەكەن، الايدا ميانما بيلىگى ۇيىمنىڭ شتاتقا وتۋىنە جول بەرمەگەن. سونىڭ سالدارىنان بيلىك 25 اۋىلدى قورشاۋعا الىپ، سوڭى قانتوگىسكە ۇلاسقان. بۇۇ اتالمىش جاعدايدى گەنوسيد ەمەس، ەتنيكالىق تازالاۋ دەپ اتاعان.

يسلاموفوبيالىق كۇيدەگى ميانما بيلىگى 1940 جىلدان باستاپ اراكان شتاتىن مۇسىلمانداردان تازالاۋ شارالارىن ەڭ سوراقى ادىستەر ارقىلى جۇرگىزىپ كەلەدى.

تۇركيانىڭ ۆيسە-پرەمەرى بەكير بوزداگ ميانمادا مۇسىلمانداردىڭ ءولىمىن قاتاڭ تۇردە ايىپتادى. «ميانماداعى تۇرعىنداردىڭ ازاپتالىپ جاتقانى تۇركيانىڭ الاڭداۋشىلىعىن تۋدىردى. بۇۇ مەن حالىقارالىق ۇيىمدار اتالمىش جاعدايعا كوز جۇما قاراماۋ كەرەك. بۇل ناعىز – گەنوسيد»، – دەدى بوزداگ.  

2013 جىلدىڭ 23 ناۋرىزىندا جاريالانعان ۆيدەو. ميانمادا مەشىتتەردى ورتەپ، مۇسىلمانداردى ءولتىرگەن.

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار