"بايتاق مەكەنىم" قوعامدىق قورىنىڭ باستاماسىمەن رەسەي استاناسى ماسكەۋدە اقيىق اقىن تولەگەن ايبەرگەنوۆتىڭ 80 جىلدىعىنا وراي "ءبىر تويىم بار..." اتتى ادەبي-سازدى كەش ءوتتى. ماڭعىستاۋلىق ءبىر توپ ازامات باستاعان شارانىڭ رەسەيدىڭ باس قالاسىندا وتۋىنە قول ۇشىن سوزعان ماسكەۋدەگi حالىقتار دوستىعى مەن ۇلتتىق مادەنيەتتەردiڭ دامۋىن قولداۋدىڭ "استانا" قورى جانە الماتى قالاسىنىڭ اكىمدىگى بولاتىن.  

تۆورچەستۆالىق كەشكە جۇزدەن استام پوەزيا سۇيەر قاۋىم جينالدى. ولاردىڭ قاتارىندا ۇلتتىق مادەني ورتالىقتاردىڭ وكىلدەرى، جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ وقىتۋشىلارى مەن ماسكەۋدە ءبىلىم الىپ جاتقان قازاق ستۋدەنتتەرى بار. مادەني شارا قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە ءوتتى. ساحنا تورىندە اقىننىڭ ولەڭدەرى وقىلىپ، بىرنەشە ءانى شىرقالدى. اتاپ ايتقاندا، ق ر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، ءانشى ساۋلە جانپەيىسوۆا جانە "اقتوبە" گازەتىنىڭ باس رەداكتورى باۋىرجان باباجان ۇلى، تانىمال ءانشى روزا ءالقوجا جانە اقىننىڭ قىزدارى سالتانات، ماحاببات، قۇسني، اينار جانە تاعى باسقا پوەزيا سۇيەر قاۋىم ءسوز سويلەدى. ال كەشكە جينالعان قوناقتار قول سوعىپ، قوشەمەت كورسەتتى.    

"بايتاق مەكەنىم" قوعامدىق قورىنىڭ ءتوراعاسى ءسابيت توقىمبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، اقىننىڭ شىعارماشىلىعىن زەرتتەۋدى قولعا الۋ ماقساتىندا وتكەن جىلى 22 اقپاندا اقتاۋ قالاسىندا باستاۋ العان "اتا جۇرتىن اڭساعان ايبەرگەنوۆ" اتتى ءبىرىنشى عىلىمي-تەوريالىق كونفەرەنسيا وتكىزىلىپ، سول جىلى قازان ايىنىڭ 14ء-شى جۇلدىزىندا شىمكەنت قالاسىندا ءبىر توپ شىمكەنتتىك كاسىپكەرلەردىڭ قولداۋىمەن «تولەگەن ايبەرگەنوۆ اڭساعان الەم» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسيامەن جالعاسقان. سونداي-اق، "اق جول" جاستار قاناتىمەن بىرلەسىپ وڭتۇستىك استانامىز الماتى شاھارىنداعى جازۋشىلار وداعىنداعى ادەبيەتشىلەر ۇيىندە "تولەگەن ايبەرگەنوۆ پوەزياسى جانە قازىرگى زامان" اتتى ءۇشىنشى حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسياسىدا جوعارى دارەجەدە وتكىزىلگەن. اقتاۋ مەن شىمكەنتتە وتكەن كونفەرەنسيانىڭ ماتەريالدارى كىتاپ بولىپ شىقسا، الماتىدا وتكەن كونفەرەنسيا تۋرالى تولىققاندى ماعلۇمات جۋىق ارادا جاڭا كىتاپ بولىپ شىعادى دەپ كۇتىلۋدە. سونىمەن قاتار، "بايتاق مەكەنىم" قوعامدىق قورى  تولەگەن ايبەرگەنوۆتىڭ 80 جىلدىعىنا وراي 80 ەستەلىك مەدال شىعارعان. مەدال يەگەرلەرىنە ماسكەۋ قالاسىندا قور ءتوراعاسى ءسابيت توقىمبەتوۆ باستاپ تابىستادى. ەندى الدا اقىننىڭ 80 جىلدىعىنىڭ قورىتىندى كەشى استانا قالاسىندا ۇستىمىزدەگى جىلى 22 جەلتوقساندا وتەدى دەپ جوسپارلانىپ وتىر. استانا تورىندەگى ۇلتتىق كىتاپحانادا قالعان مەدال يەگەرلەرىنە سالتاناتتى تۇردە تابىستالماق.   

"تولەگەن ايبەرگەنوۆتىڭ ەسىمى ەل جادىندا ماڭگى ساقتالىپ قالارى ءسوزسىز. قاي قالاعا بارساق تا، اقىنعا دەگەن قۇرمەت ەرەكشە. وسىنداي اۋقىمدى شارا بيىل اقتوبە وبلىسى بايعانين اۋدانىندا وتكەن ەدى. سونىمەن قاتار، بەسقالانىڭ نوكىس قالاسىنداعى بەرداق اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتى مەن ءاجينياز اتىنداعى پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا، اقىننىڭ كىندىك قانى تامعان "تاڭ نۇرى" اۋىلىندا دا شىعارماشىلىق كەش ءوتتى. شاراعا تانىمال اقىندار قاسىمحان بەگمانوۆ جانە باۋىرجان باباجان ۇلى مەن اقىننىڭ ۇرپاقتارى تۇگەل قاتىستى. بۇل رەتتە ت.ايبەرگەنوۆتىڭ شىعارماشىلىعىن ناسيحاتتاۋدا قوڭىرات اۋدانىنداعى تولەگەن ايبەرگەنوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ ديرەكتورى جەتكىزگەن سارسەنبايەۆ دەگەن ازاماتتىڭ ەلەۋلى ۇلەس قوسقانىن ايتىپ وتكەنىمىز ءجون بولار"، - دەيدى "بايتاق مەكەنىم" قوعامدىق قورىنىڭ ءتوراعاسى ءسابيت توقىمبەتوۆ.

سونداي-اق، بەلگىلى بولعانداي اقىننىڭ كەيبىر ولەڭدەرى بۇعان دەيىن ورىس تىلىنە اۋدارىلسا، بيىل تۇركيالىق عالىم وعىز دوعان تۇرىك تىلىنە، بۇلبۇل ماتاي جۇڭگو تىلىنە، باحودير ۋبايدۋللاۋعلى وزبەك تىلىنە اۋدارۋدى قولعا العان.  

الداعى ۋاقىتتا شىمكەنت قالاسىندا تولەگەن ايبەرگەنوۆ اتىنداعى عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىن اشۋ جوسپارلانىپ وتىر. بۇل باستامانى وڭتۇستىك قازاقستان مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى وڭالباي اياشيەۆتىڭ ءوزى قولداعان. ياعني، "تولەگەنتانۋ" عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعى ارقىلى اقىننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن تەرەڭ زەرتتەۋ كوزدەلگەن. تولەگەنتانۋ ورتالىعى اشىلار بولسا، وعان قولداۋ كورسەتەتىن جاندار وتە كوپ. وسى باستامانى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا قايتا-قايتا كوتەرىپ جۇرگەن تاراز مەملەكەتىك پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جانىنان قۇرىلعان "باۋىرجانتانۋ" عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ قىزمەتكەرى، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ ماگيسترى ءالىمباي امانباي ۇلى نايزابايەۆتى ەرەكشە اتاپ ءوتۋ قاجەت.

     تولەگەن اقىننىڭ ولەڭدەرىن وقي وتىرىپ، ونىڭ وزىنە ارنالعان ولەڭدەر جيناعى بىرنەشە ەسە كوپ ەكەنىن اڭعارۋعا بولادى. كوزى تىرىسىندە زاڭعار جازۋشى مارقۇم ءابىش كەكىلبايەۆ "ءبىزدىڭ قولىمىزدا قالعان بىر-ەكى جۇقا كىتاپ – ت. ايبەرگەنوۆ تالانتىنىڭ شالقار دارياسى ەمەس، اساۋ ارنانىڭ باسى عانا ەدى. ونىڭ كوك تەلەگەي كول بولىپ شالقۋىن كورۋدى تاعدىر ءبىزدىڭ ماڭدايىمىزعا جازباپتى" دەسە، ادۋىندى اقىن تەمىرحان مەدەتبەكتىڭ "تەلەگەي تەڭىز تەبىرەنىستەردىڭ اقىنى" اتتى كولەمدى ماقالاسى رەسپۋبليكالىق بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا شىقتى. ال ماڭعىستاۋلىق اقىن سابىر اداي بولسا، "تولەگەن ايبەرگەنوۆ - ۇلتتىق رۋحتىڭ بۇل ب ۇلى، قارلىعاشى" دەگەن بولاتىن. سونداي-اق، قادىر مىرزا ءالى، فاريزا وڭعارسىنوۆا، مۇحتار شاحانوۆ، سىرباي ماۋلەنوۆ جانە سەيفوللا وسپان سىندى ونەر سالاسىنىڭ مايتالماندارى دا اقىنعا تالاي ولەڭ ارناعانىن ەل جاقسى بىلەدى.  

سونىمەن قاتار، تولەگەن ايبەرگەنوۆ اتىنداعى سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى سۆەتقالي نۇرجانوۆ، اقىن، "جانارتاۋ" قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ جەتەكشىسى انار شامشادينوۆا جانە ءازىربايجان قوناربايەۆ، تولەگەن اقىننىڭ ولەڭدەرىن ناسيحاتتاۋدا ءالى دە بولسا اتسالىسۋدا. بۇعان قوسا "اقەركە جايىق" ءانىن ايتپاعاندا، ءانشى تامارا اساردىڭ ورىنداۋىنداعى تولەگەن ايبەرگەنوۆتىڭ سوزىنە جانە ءشامشى قالداياقوۆتىڭ انىنە جازىلعان "جاڭعىرعان ماڭعىستاۋ" تۋىندىسىن ەرەكشە اتاپ وتۋگە بولادى. بۇل رەتتە وسى ءاندى ۇنەمى ورىنداپ، مادەنيەت سالاسىندا كوپ جىلدار بويى تەر توگىپ جۇرگەن شەتپە تۇرعىنى ءابىل جۇماعازييەۆتىڭ دا تالانتىن ەسكەرمەي كەتۋگە بولمايدى. جالپى، تەك اقىنداردى الاتىن بولساق، بيىلعى 2017 جىل تولەگەن ايبەرگەنوۆكە ارنالدى دەسەك ارتىق ايتپاعان بولار ەدىك. ەڭ باستىسى، ەل اراسىندا وسىنداي شارالاردىڭ جوعارى دەڭگەيدە وتۋىنە ۋاقىت تاۋىپ، قولداۋ كورسەتىپ جۇرگەن جاندارعا العىستان باسقا ايتارىمىز جوق.

نۇربول وقۋوۆ