اسا مارتەبەلى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى!
قازاقستان سوڭعى 10 جىلدا داعدارىس داۋىلى الپاۋىت ەلدەردىڭ ءوزىن شايقاعان الماعايىپ داۋىردە، كۇرمەۋى قيىن كەزەڭدە دامىپ كەلەدى. بۇل وركەنيەتتىڭ جاڭا تەحنولوگيالىق قۇرىلىسقا كوشۋىنە بايلانىستى تۋىنداعان تۇبەگەيلى جانە جەدەل وزگەرىستەردىڭ كۇردەلى كەزەڭى بولدى. دەگەنمەن، ءسىزدىڭ دەر كەزىندە قابىلداعان شەشىمدەرىڭىزدىڭ ارقاسىندا عانا ءبىزدىڭ ەلىمىز جاعىمسىز سەنارييلەردەن امان-ەسەن ءوتتى.
ءسىز 2007-2009 جىلدارى الەمدىك قارجى داعدارىسىنا جاۋاپ رەتىندە ۇدەمەلى يننوۆاسيالىق يندۋستريالاندىرۋ باعدارلاماسىن جاريالادىڭىز. ءقازىر ونىڭ ەكىنشى بەسجىلدىعىن ىسكە اسىرىپ جاتىرمىز.
قارجى-ەكونوميكالىق داعدارىستىڭ سالدارى ءالى ايىعا قويماعان 2014-2015ء-شى جىلدارى ينفراقۇرىلىمدىق دامۋدىڭ اۋقىمدى جوسپارى – «نۇرلى جول» باعدارلاماسىن جاريا ەتتىڭىز. جاڭا جاھاندىق شىنايىلىقتا مەملەكەتتى نىعايتىپ، ءسىز، قۇرمەتتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى، «2050-ستراتەگياسىن» ىسكە اسىرۋ ءۇشىن حالىققا 5 ينستيتۋتتىق رەفورما مەن ونى جۇزەگە اسىرۋدىڭ «100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارىن ۇسىندىڭىز.
2017ء-شى جىلدىڭ باسىنداعى جاھاندىق وزگەرىستەر مەن الەمدىك ەكونوميكانى دامىتۋدىڭ جاڭا كەزەڭىندە ءسىز ءبىزدىڭ قوعامدى ساياسي، ەكونوميكالىق جانە رۋحاني تۇرعىدا جاڭعىرتۋدىڭ ماقسات-مىندەتتەرىن ناقتى ايقىنداپ بەرىپ، قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋىن جاريالادىڭىز.
قوعامدىق سانانى جاڭا بيىككە كوتەرۋدە «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە. ويتكەنى، جاڭاشا ويلايتىن قازاقستاندىق بۋىندى قالىپتاستىرۋ 21ء-شى عاسىردا باسەكەگە قابىلەتتى بولۋدىڭ نەگىزگى العىشارتى بولماق. ءسىزدىڭ ءتورتىنشى ونەركاسىپتىك ريەۆوليۋسيا تۋرالى جاڭا جولداۋىڭىز قازاقستاندى الەمدىك كۇن تارتىبىندە تۇرعان اسا كۇردەلى ماسەلەلەردى شەشە الاتىن وركەنيەتتى ەلدەر قاتارىنا قويدى.
قۇرمەتتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى!
ءسىز ءاردايىم الداعى سىن-قاتەرلەردى ناقتى كورە ءبىلدىڭىز. ستراتەگيالىق نۇسقاۋلار مەن تاپسىرمالارىڭىزدى ۇكىمەت پەن اكىمدەرگە الدىن-الا بەرىپ وتىردىڭىز. ءسىزدىڭ «داعدارىستىڭ ءوزى – ۇلكەن مۇمكىندىك» دەگەن فورمۋلاڭىزدىڭ ارقاسىندا قازاقستان سىناقتاردىڭ بارىنەن شىڭدالىپ شىعا وتىرىپ، جاڭا جوسپارلارمەن سەنىمدى تۇردە ىلگەرى باسىپ كەلەدى.
ءوزىڭىز ايقىنداپ بەرگەن شەشىمدەردى ىسكە اسىرۋ ناتيجەسىندە عانا ەلىمىز 2017ء-شى جىلدى ناقتى تابىستارعا قول جەتكىزدى. اتاپ ايتقاندا:
- ەكونوميكا دامۋدىڭ تۇراقتى جولىنا ءتۇستى. ونى قازاقستاننىڭ دامۋىنا ورنىقتى بولجام ۇسىنىپ وتىرعان حالىقارالىق رەيتينگتىك اگەنتتىكتەر دە راستادى.
- ءىجو ءوسىمى 4% قۇرادى. ءوسىمنىڭ 60%-نا شيكىزاتتىق ەمەس سەكتورلار ەسەبىنەن قول جەتكىزدىك. بۇل – ەكونوميكانىڭ تۇراقتىلىعى مەن ونىڭ قۇرىلىمدارىنداعى وڭ وزگەرىستەردى كورسەتەتىن وتە ماڭىزدى ماسەلە.
- سىرتقى ساۋدا اينالىمى 25% ۇلعايىپ، 69،5 ملرد دوللارعا جەتتى. نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيسيا 5،5% ۇلعايدى، ونىڭ ىشىندە جەكە ينۆەستيسيالاردىڭ ۇلەسى 6،9% ارتتى.
ماكروەكونوميكالىق احۋال جاقساردى. ينفلياسيا 7،1%-عا دەيىن تومەندەدى. مەملەكەتتىك قارجى تۇراقتىلىعىنىڭ ءقاۋىپسىز دەڭگەيى قامتاماسىز ەتىلدى. سىرتقى قارىز ءىجو شاققاندا 26% اسپايدى. رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە ءتۇسىم 26،3% كوبەيدى.
مەملەكەتتىڭ الەۋمەتتىك مىندەتتەمەلەرى تولىق كولەمدە ورىندالدى. ءسىزدىڭ تاپسىرماڭىز بويىنشا بازالىق الەۋمەتتىك جاردەماقىلار ءوستى. ەڭبەگى بويىنشا زەينەتاقى كولەمى 20%-عا دەيىن ۇلعايدى. بالا دۇنيەگە كەلگەندە بەرىلەتىن ءبىرجولعى جاردەماقى 27%-عا كوتەرىلدى. جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى 4،9% قۇرادى.
4 ملن ادامعا جۋىق ادام قاتىسقان «بولاشاقتىڭ ەنەرگياسى» ەكسپو 2017 كورمەسىن وتكىزۋ ماڭىزدى حالىقارالىق وقيعا بولدى. كورمە شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ، ساۋدا-ساتتىقتىڭ، جاسىل تەحنولوگيالاردىڭ دامۋىنا سەرپىن بەردى.
وسىلايشا، ۇلت جوسپارى مەن بارلىق مەملەكەتتىك جانە سالالىق باعدارلامالار ناقتى ىسكە استى. ولاردىڭ ەڭ ماڭىزدى ناتيجەلەرىنە كەڭىرەك توقتالىپ وتەمىن.
«100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارى ۇكىمەتتىڭ ەرەكشە نازارىندا. ونى ىسكە اسىرعان ءۇش جىلدىڭ ىشىندە مەملەكەتتىك قۇرىلىستىڭ جاڭا كەزەڭىنىڭ مىندەتتەرىنە جاۋاپ بەرەتىن 74 زاڭ جانە 500-دەن استام نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەر قابىلداندى. جوسپاردى ىسكە اسىرا باستاعان ساتتەن بارلىعى 55 قادام ورىندالدى.
ءبىرىنشى رەفورما – كاسىبي مەملەكەتتىك اپپاراتتى قالىپتاستىرۋ. مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ مانساپتىق ۇلگىسىنە كوشۋ قۇزىرەتتىلىك بويىنشا مانساپتىق ىلگەرىلەۋدە قىزمەتكەرلەرگە تەڭ مۇمكىندىكتەر بەردى. مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردى اتتەستاتتاۋ وتكىزىلدى. ناتيجەلەر بويىنشا ەڭبەكاقى تولەۋدىڭ جاڭا جۇيەسىن اپروباسيالاۋ باستالدى.
ەكىنشى رەفورما – زاڭنىڭ ۇستەمدىگىن قامتاماسىز ەتۋ. ازاماتتار مەن بيزنەستىڭ قۇقىقتارىن دەر كەزىندە قورعاۋدى قامتاماسىز ەتەتىن بەس ساتىلى سوت تورەلىگى جۇيەسىنەن ءۇش بۋىندى جۇيەگە كوشۋ جۇزەگە اسىرىلدى.
سوت كورپۋسىنا تالاپتاردىڭ ساپاسى ارتتى، ولاردىڭ ەسەپ بەرۋشىلىگى كۇشەيتىلدى. ينۆەستيسيالىق داۋلار بويىنشا سوت ءوندىرىسى، احقو حالىقارالىق اربيتراج ورتالىعى قۇرىلدى.
جەرگىلىكتى پوليسيا قىزمەتى قۇرىلدى جانە پوليسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ارەكەتىنە ازاماتتاردىڭ شاعىمدارىن قاراۋ بويىنشا قوعامدىق كەڭەستەر قۇرىلدى.
ءۇشىنشى رەفورما – ءارتاراپتاندىرۋعا نەگىزدەلگەن يندۋستريالاندىرۋ جانە ەكونوميكالىق ءوسىم. مونوپولياعا قارسى زاڭناما ەىدۇ ستاندارتتارىنا سايكەس كەلتىرىلدى. قۇرىلىس سالاسىندا رۇقساتتار الۋ ۇدەرىسى قىسقارتىلدى، ەۋروكودتار ەنگىزىلدى، ەسكىرگەن قۇرىلىس نورمالارى مەن ەرەجەلەرى الىنىپ تاستالدى. «جەر جانە جەر قويناۋىن پايدالانۋ تۋرالى» كودەكس قابىلداندى. ءۇاااج جوباسىن ىسكە اسىرۋ باستالدى. استانا حالىقارالىق قارجى ورتالىعى قۇرىلدى.
جاڭا ەڭبەك كودەكسى قابىلداندى. الەۋمەتتىك كومەكتىڭ اتاۋلىلىعى كۇشەيتىلدى. از قامتىلعان وتباسىلارعا ارنالعان ءبىرىڭعاي جاردەماقى جۇيەسى ەنگىزىلدى. جاڭا سالىق جانە كەدەن كودەكستەرى كۇشىنە ەندى. سالىق رەفورماسى بيۋدجەتكە تۇسىمدەردى 2018 ج. 90 ملرد تەڭگەگە، ال ءۇشجىلدىق بيۋدجەتتە – 300 ملرد تەڭگەگە ۇلعايتادى.
ءتورتىنشى رەفورما – بىرەگەيلىك پەن بىرلىك. قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى ينستيتۋسيونالدىق تۇرعىدان نىعايتىلدى. جاستارعا ارنالعان جاڭا الەۋمەتتىك ليفتتەر قۇرىلدى. جالپىعا ورتاق ەڭبەك قوعامى يدەياسىن ىلگەرىلەتۋ بويىنشا جۇمىس رەتكە كەلتىرىلدى.
بەسىنشى رەفورما – ەسەپ بەرەتىن مەملەكەتتى قالىپتاستىرۋ. قوعامدىق كەڭەستەر مەن حالىق الدىندا جىل سايىن ەسەپ بەرۋ ينستيتۋتى قۇرىلدى. بيۋدجەت قاراجاتىن يگەرۋدى باقىلاۋ مەن ءاۋديتىنىڭ جاڭا ۇلگىسى ەنگىزىلدى.
جەرگىلىكتى ءوزىن-وزى باسقارۋدى دامىتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا زاڭ ىسكە اسىرىلۋدا. مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ فۋنكسيالارىن باسەكەلى ورتاعا جانە ءوزىن-وزى رەتتەيتىن ۇيىمدارعا بەرۋ باستالدى. «اشىق ۇكىمەت» ەنگىزىلدى. «ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت» مەملەكەتتىك كورپوراسياسى 64 ملن قىزمەت كورسەتتى.
بۇل قادامداردىڭ ءبارى ەكونوميكانىڭ جاڭا مودەلىن قۇرۋدا جانە ونىڭ ۇزاق مەرزىمدى تۇراقتى دامۋىندا ۇلكەن ماڭىزعا يە.
يندۋستريالىق-يننوۆاسيالىق دامۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى – ءارتاراپتاندىرۋ مەن ونەركاسىپتىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋدىڭ نەگىزگى قۇرالى.
2010 جىلدان باستاپ 6 ترلن تەڭگەگە 1148 جاڭا جوبا ىسكە قوسىلدى. 107 مىڭ تۇراقتى جۇمىس ورنى قۇرىلدى.
ونىمدىلىگى الدەقايدا جوعارى قايتا وڭدەۋ ونىمدەرىن شىعارۋ قولعا الىندى. جاڭا، بۇرىن وندىرىلمەگەن جوعارى تەحنولوگيالىق تاۋارلاردى ەكسپورتقا شىعارۋ باستالدى، ولاردىڭ ىشىندە لوكوموتيۆتەر، ەلەكتروۆوزدار، جولاۋشىلار ۆاگوندارى، اۆتوموبيلدەر، تاۋ-كەن جانە مۇناي-گاز جابدىقتارى بار.
فارماسيەۆتيكادا، اۆتوموبيل جاساۋدا، ەلەكتروتەحنيكالىق ماشينا جاساۋدا، حيميا ونەركاسىبىندە، ازىق-تۇلىك وندىرىسىندە ەداۋىر وسىمگە قول جەتكىزىلدى.
ناتيجەسىندە وڭدەۋ سەكتورىنىڭ ونەركاسىپكە ۇلەسى 2010 جىلعى 31%-دان 2017 جىلى 40%-عا دەيىن ۇلعايدى. ەڭبەك ونىمدىلىگى ارتتى. ءار جۇمىسكەر ورتا ەسەپپەن العاندا 10 مىڭ دوللارعا ارتىق وندىرە باستادى.
2017 جىلى وڭدەۋ ونەركاسىبىنىڭ ءوسۋ قارقىنى ءوزىنىڭ بەسجىلدىق ەڭ جوعارى شەگىنە – 5،1%-عا جەتتى. 1،5 ترلن تەڭگە ينۆەستيسياعا 120 جوبا ىسكە قوسىلدى جانە 10 مىڭ تۇراقتى جۇمىس ورنى قۇرىلدى. وسى قارقىندى ءبىز بيىل دا قامتاماسىز ەتۋگە نيەتتىمىز.
شيكىزاتتىق ەمەس تاۋارلاردى ەكسپورتتاۋ 22% ءوسىپ، ءونىم تاسىمالى 122 مەملەكەتتى قامتىدى. بۇگىندە قازاقستان ءونىم وڭدەۋ سەكتورىنىڭ 800-دەن استام تاۋارىن ەكسپورتتاۋدا.
ۇكىمەت ءسىزدىڭ باستاماڭىزبەن جۇزەگە اسىپ جاتقان «سيفرلىق قازاقستان» باعدارلاماسى بويىنشا بەلسەندى جۇمىس اتقارۋدا. 2022 جىلعا قاراي ەلىمىزدەگى بارلىق ەلدى-مەكەندەر كەڭ جولاقتى ينتەرنەتپەن قامتاماسىز ەتىلەتىن بولادى. سيفرلىق ەكونوميكا ءۇشىن كادرلار دايارلاۋ مەن حالىقتىڭ سيفرلىق ساۋاتتىلىعى ءۇشىن وقىتۋ بويىنشا جوسپار قابىلداندى.
يندۋستريا 4.0 ەلەمەنتتەرىن العاشقى 500 ونەركاسىپتىك كاسىپورىندا ەنگىزۋ جانە بازالىق سالالاردى تەحنولوگيالىق قايتا جاراقتاندىرۋ بويىنشا ءىس-شارالار ازىرلەندى. ERG، قازمىرىش، ArcelorMittal، قازاقمىس، قازاتومونەركاسىپ سياقتى جەتەكشى كومپانيالاردىڭ بازاسىندا مودەلدى سيفرلاندىرۋ فابريكالارىن قۇرۋ باستالدى.
ەلەكتروندىق كوممەرسيانى، ۆەنچۋرلىق قارجىلاندىرۋ يندۋسترياسىن، تۇتاستاي IT-سالانى دامىتۋعا ارنالعان زاڭنامالىق نورمالار ازىرلەندى. «اقىلدى قالالاردى» دامىتۋ تۇجىرىمداماسى بەكىتىلدى، سوعان سايكەس جىل سوڭىنا دەيىن ءاربىر وڭىردە پيلوتتىق جوبالار جۇزەگە اسىرىلادى.
ينۆەستيسيالار تارتۋ. ءسىزدىڭ تىكەلەي كوڭىل ءبولۋىڭىزدىڭ ارقاسىندا، تاۋەلسىزدىك جىلدارى ەلىمىزگە 300 ملرد دوللارعا جۋىق ينۆەستيسيا تارتىلدى جانە قازاقستان وسى كورسەتكىش بويىنشا ايماقتا كوشباسشى بولىپ تابىلادى.
بۇگىنگى تاڭدا ينۆەستيسيالار اعىنىنىڭ قۇرىلىمى وزگەردى. شەتەلدىك ينۆەستيسيالاردىڭ 25% وڭدەۋ ونەركاسىبىنە، ال جالپى شيكىزاتتىق ەمەس سەكتورعا 50% جۋىعى باعىتتالۋدا. ەلىمىزگە شەتەلدىك ينۆەستيسيالاردىڭ جاڭا لەگى كەلە جاتىر.
Chevron كومپانياسىنىڭ 37 ملرد اقش دوللار ينۆەستيسياسى قۇيىلعان تەڭىزدى كەڭەيتۋ جوباسى - بۇگىنگى كۇنى ەش تەڭدەسى جوق ءىرى جوبالاردىڭ ءبىرى.
ءسىزدىڭ جۇڭگو، رەسەي، اقش، جاپونيا، وڭتۇستىك كورەيا، يران، تۇركيا جانە باسقا ەلدەرمەن ءوندىرىس قۋاتتىلىقتارىن دامىتۋ بويىنشا جالپى سوماسى 50 ملرد اقش دوللارىنا جۋىقتايتىن كەلىسىمدەرىڭىزدىڭ ىسكە اسىرىلۋى ۇكىمەتتىڭ باقىلاۋىندا.
«نۇرلى جول» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى. باعدارلاما بويىنشا اۋقىمدى كولىك، يندۋستريالدىق جانە الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىم قۇرىلىسىنىڭ ارقاسىندا جىل سايىن ەڭ كەمى 100 مىڭ جۇمىس ورنى قۇرىلۋدا.
بىرىنشىدەن، اۆتوموبيل جولدارىنىڭ زاماناۋي جەلىسى قۇرىلدى.
2015-2017 جىلدارى «شۇعىلا قاعيداتى» بويىنشا استانانى ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىمەن بايلانىستىراتىن 2 مىڭ شاقىرىم اۆتوماگيسترال سالىندى. 2017 جىلى 4 مىڭ شاقىرىمنان استام جولدا قۇرىلىس پەن قايتا جوندەۋ جۇمىستارى ءجۇردى. 600 شاقىرىمعا كولىك قوزعالىسى اشىلدى.
2018 جىلى 500 شاقىرىمنان استام اۆتوجول قۇرىلىسى اياقتالادى. ءسىزدىڭ جاڭا جولداۋىڭىزعا سايكەس، جەرگىلىكتى جول جەلىلەرىن دامىتۋعا ەرەكشە نازار اۋدارىلاتىن بولادى. ولاردى قارجىلاندىرۋ كولەمى 150 ملرد تەڭگەگە دەيىن جەتكىزىلەدى، بۇل قالالار مەن اۋىلداردا ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتادى.
ەكىنشىدەن، تەمىر جول جانە اۆياسيالىق ينفراقۇرىلىم جاڭعىرتىلىپ، كەڭەيتىلدى. ءۇش جىل ىشىندە جاڭا نارىقتارعا تاۋار تاسىمالداۋ كولەمى مەن جىلدامدىعىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرگەن 1 376 شاقىرىم تەمىرجول سالىندى.
ەلىمىزدەگى كوپتەگەن اۋەجايلاردىڭ ۇشۋ-قونۋ جولاعى مەن جولاۋشىلار تەرمينالدارى رەكونسترۋكسيالاندى. استانادا جاڭا تەمىر جول ۆوكزالى مەن حالىقارالىق اۋەجاي تەرمينالى سالىندى.
ۇشىنشىدەن، ورتالىق ەۋرازياداعى كولىك-لوگيستيكالىق حاب رەتىندە ەلىمىزدىڭ ترانزيتتىك الەۋەتى جۇزەگە اسىرىلۋدا. «باتىس ەۋروپا - باتىس جۇڭگو» حالىقارالىق ءدالىزىنىڭ قازاقستاندىق بولىگىنىڭ قۇرىلىسى تولىعىمەن اياقتالدى.
ماگيسترال ەلىمىزدىڭ 5 وبلىسىندا حالقىنىڭ جالپى سانى 5،5 ملن ادامعا جۋىقتايتىن 240-تان استام ەلدى-مەكەندى قامتيدى جانە ول ءقازىردىڭ وزىندە ەكونوميكانىڭ دامۋى ءۇشىن تيىمدىلىگىن كورسەتىپ وتىر. اتاپ ايتساق، وڭىرلەر اراسىنداعى جۇك اينالىمى 2،5 ەسەگە، ترانزيتتىك اۆتوتاسىمالدار 3 ەسەگە ۇلعايدى. جوبانىڭ ورتاشا جىلدىق تيىمدىلىگى 180 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى جانە جىلدان-جىلعا ارتا بەرەدى.
ەلىمىزدىڭ شىعىسى مەن باتىسىندا جاڭا لوگيستيكالىق حابتار، سونىمەن قاتار ليانيۋنگان تەڭىز پورتىندا بىرلەسكەن قازاقستاندىق-قىتايلىق لوگيستيكالىق تەرمينال سالىندى.
تۇركيا مەن گرۋزيا اراسىنداعى كارس-احالكالاكي تەمىرجول ۋچاسكەسىنىڭ اياقتالۋىن قوسا ەسەپكە العاندا، ترانسكاسپيي حالىقارالىق كولىك باعىتىن جۇك اعىنىمەن تولىقتىرۋ جۇمىستارى باستالدى. ناتيجەسىندە ترانزيتتىك جۇك كولەمى 20%، 18،1 ملن تونناعا دەيىن ارتتى. ترانزيتتىك تاسىمالداردان تۇسكەن كىرىس 353 ملرد تەڭگەنى قۇرادى.
مىندەت — 2020 جىلعا قاراي بارلىق ترانزيت تۇرلەرىنەن تۇسەتىن پايدانى 5 ملرد دوللارعا دەيىن جەتكىزۋ جانە قىتايدان ەۋروپاعا 2 ملن كونتەينەرلەر ءترانزيتىن قامتاماسىز ەتۋ.
«نۇرلى جەر» باعدارلاماسى. تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى كۇندەرىنەن باستاپ، ءسىز، نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى، قازاقستاندىقتاردى ساپالى ءارى قولجەتىمدى باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋگە ەرەكشە كوڭىل ءبولىپ كەلەسىز.
وسى جىلدار ىشىندە 130 ملن شارشى مەترگە جۋىق تۇرعىن ءۇي سالىنىپ، ءبىر ميلليون ەكى ءجۇز مىڭ وتباسى باسپانامەن قامتىلدى. 2017 جىلى رەكوردتىق 11،2 ملن شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي پايدالانۋعا بەرىلدى. 100 مىڭنان استام وتباسى جاڭا باسپاناعا يە بولدى.
قازىرگى تاڭدا تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىندا مەملەكەتتىك ەمەس قاراجات باسىم ەكەنى قۋانتارلىق جايت، ولاردىڭ ۇلەسى - 84%. 1 بيۋدجەت تەڭگەسىنە 5،4 تەڭگە جەكە ينۆەستيسيا تارتىلدى.
اۋقىمدى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى قۇرىلىس يندۋسترياسىنىڭ دامۋىنا مۋلتيپليكاتيۆتى اسەرىن تيگىزدى. قۇرىلىس ماتەريالدارى ءوندىرىسىنىڭ كولەمى 440 ملرد تەڭگەدەن استى.
اوك
مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىنىڭ تيىمدىلىگى ارتتى. سۋبسيديالاردىڭ 65 ءتۇرى قايتا قارالدى، جانە ونىمەن اوك سۋبەكتىلەرىن قامتۋ كەڭەيتىلدى. 2017 جىلى اوك قولداۋ كولەمى 18% ارتىپ، 260،5 ملرد تەڭگەنى قۇرادى.
وبلىستار كولەمىندە اگروقايتاوڭدەۋ كارتاسى ازىرلەندى. نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيسيالار 30% ارتتى.
2017 جىلى قازاقستان اۋسىلدان تازا ايماق مارتەبەسىن تولىق الدى، بۇل بىزگە مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن جاڭا نارىقتارعا شىعارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ءسىزدىڭ جۇڭگو، وزبەكستان، بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى، ساۋد ارابياسى، يراننىڭ كوشباسشىلارىمەن جەكە كەلىسىمدەرىڭىزدىڭ ارقاسىندا وسى ەلدەردىڭ نارىقتارى قازاقستاندىق ءونىم ەكسپورتى ءۇشىن اشىلدى. مىسالى، تەك قىتايعا ەكسپورتتىڭ ءوزى 30% ارتتى. جالپى، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرى مەن ونى وڭدەۋ ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتى 10% ارتتى.
قابىلدانعان ءىس-شارالاردىڭ ناتيجەسىندە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ جالپى ءوسىمى 2،9%، ازىق-تۇلىك ونىمدەرىنىڭ ءوسىمى 4% استامدى قۇرادى.
ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋ جانە كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ باعدارلاماسى. العاشقى جىلى وعان 570 مىڭنان استام ادام قاتىستى، ولاردىڭ 315 مىڭى تۇراقتى جۇمىسقا ورنالاستىرىلدى، ونىڭ ىشىندە 136 مىڭ ادام جاڭا جۇمىس ورىندارىمەن قامتىلدى.
ءسىزدىڭ جاستارعا ارنالعان تەگىن كاسىپتىك-تەحنيكالىق ءبىلىم بەرۋدى ەنگىزۋ بويىنشا تاپسىرماڭىز ورىندالدى. قوسىمشا 21 مىڭ ادام وقۋعا كىرىستى.
جەكە كاسىپكەرلىكتى قولداۋ ءۇشىن تاباندى تۇردە رەتتەۋسىزدەندىرۋ جۇرگىزىلدى، جاڭا كاسىپكەرلىك كودەكسى قابىلداندى. رۇقسات بەرۋ قۇجاتتارى 3 ەسە، تەكسەرۋلەر 4 ەسە قىسقاردى. بارلىعى 192 مىڭ كاسىپكەرلىك سۋبەكتىسى 286 ملرد تەڭگە كولەمىندە قولداۋعا يە بولدى. ءمجا دامىتۋ بويىنشا شارتتار جاقسارتىلدى. بارلىعى 146 ملرد تەڭگەگە 160 كەلىسىمشارت جاسالدى.
قابىلدانعان شارالار شاعىن جانە ورتا بيزنەس ونىمدەرىنىڭ ءوندىرىسىن 29%-عا ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەردى، ال ەكونوميكاداعى شوب ۇلەسى 27% جۋىقتادى.
اسا مارتەبەلى ەلباسى!
ءسىزدىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماڭىزدا ايتىلعان تاپسىرمالارىڭىز ەكونوميكانى جاڭعىرتۋ پروسەسستەرىنە ماڭىزدى يدەولوگيالىق قولداۋ كورسەتىپ وتىر.
جاستاردىڭ بويىندا بولاشاق قازاقستاندىقتىڭ ساپاسىن تاربيەلەۋگە قاتىستى جاڭا ءبىلىم بەرۋ ساياساتى قالىپتاسۋدا.
مەملەكەتتىك ءتىلدى لاتىن الىپبيىنە 2025ء-شى جىلعا دەيىن كەزەڭ-كەزەڭمەن كوشىرۋ بويىنشا ءىس-شارالار جوسپارى دايىندالدى.
«جاڭا گۋمانيتارلىق ءبىلىم» جوباسىنىڭ اياسىنا 800 اتاۋدان تۇراتىن وقۋلىقتار ءتىزىمى ازىرلەندى. ولاردىڭ ىشىندە الەمدەگى ەڭ وزىق 17 گۋمانيتارلىق وقۋلىق قازاق تىلىنە اۋدارىلىپ، جارىق كوردى.
«تۋعان جەر» جوباسى اياسىندا ەلىمىزدە 700-دەن استام ءىس-شارا اتقارىلدى، تاعى 300-دەن استامىن ىسكە اسىرۋ جالعاسۋدا. مەسەناتتاردىڭ ەسەبىنەن 51 ملرد تەڭگەدەن استام دەمەۋشىلىك كومەك الىندى.
«قازاقستاننىڭ كيەلى جەرلەرى» جوباسى بويىنشا جالپىۇلتتىق ماڭىزى بار 183 نىسان جانە جەرگىلىكتى ماڭىزى بار 520 نىسان انىقتالدى. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ 5 تىلىنە دۋبلياجدالاتىن 4 ءفيلمدى ءتۇسىرۋ جۇمىستارى جۇرۋدە.
«قازاقستاننىڭ 100 جاڭا ەسىمى» جوباسىنىڭ جەڭىمپازدارى انىقتالدى. ولارمەن ءسىز وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا كەزدەستىڭىز.
ءتول مادەنيەتىمىزدىڭ وزىق ۇلگىلەرىن شەتەلدەردە تانىستىرۋ ءۇشىن تاۋەلسىزدىك جىلدارىنداعى ۇلتتىق مادەنيەتىمىزدىڭ ەڭ ۇزدىك جەتىستىكتەرى تاڭداپ الىندى.
قۇرمەتتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى!
باعدارلامالاردى ىسكە اسىرۋعا بايلانىستى ۇكىمەت جۇمىسىنىڭ نەگىزگى ناتيجەلەرى وسىنداي.
بۇگىنگى كۇنى ۇكىمەتتە ءسىزدىڭ جاڭا جولداۋىڭىزداعى مىندەتتەردەن جانە ستراتەگيالىق قۇجاتتاردان تۋىندايتىن 2018ء-شى جىلعا ارنالعان ناقتى ءىس-قيمىل جوسپارى بار.
ۇكىمەت ءسىزدىڭ سەنىمىڭىزدى اقتاۋ ءۇشىن العا قويعان ماقسات-مىندەتتەردى ورىنداۋعا بار كۇش-جىگەرىن سالادى دەپ ءسىزدى سەندىرگىم كەلەدى.
نازارلارىڭىزعا راحمەت!
پىكىر قالدىرۋ