2015 جىلدىڭ 11 تامىزى. الماتى وبلىسىنىڭ كوكسۋ اۋدانىنا قاراستى بالپىق بي اۋىلىندا جانتۇرشىكتىرەرلىك قاندى وقيعا بولدى. ەرلى-زايىپتى گۋتوروۆتار ءوز ۇيلەرىندە كىسى قولىنان قازا تاپتى. قاندىقول قاراقشى جاستارى سەكسەنگە تاياعان قارتتاردى كەۋدەسىنەن جانى شىققانشا اياۋسىز پىشاقتاعان.

ءىز كەسۋشىلەر قىلمىسكەردىڭ الىستان كەلمەگەنىن العاشقى ساتتەن-اق بولجاعان ەدى. ويتكەنى مارقۇمدار الدەبىرەۋلەردىڭ جولىن كەستى دەيتىندەي ەمەس، قارت ادامدار. ءارى ولاردىڭ قىلمىسكەر قىزىعاتىنداي اسىپ-تاسقان داۋلەتى دە بولماعان.

كوپ ۇزاماي پوليسيا قىزمەتكەرلەرى قىلمىسكەردى تالدىقورعانداعى جالدامالى پاتەرلەردىڭ بىرىندە تىعىلىپ جاتقان جەرىنەن ۇستادى. سۇمدىعى سول، قىلمىسكەر ەرلى-زايىپتى گۋتوروۆتاردىڭ كورشىسى بولىپ شىقتى. ال ونىڭ كىم ەكەنىن ەستىگەندە جاعاسىن ۇستاماعان ادام قالمادى. سەبەبى اتى اۋىلعا عانا ەمەس، بۇكىل وڭىرگە ءمالىم جاپ-جاس جىگىتتەن مۇنداي قاتىگەزدىكتى ەشكىم كۇتپەگەن.

رافاەل ارينوۆ جاسىنان بەلتەمىرگە اۋەس بولىپ وسكەن. ءجاسوسپىرىم كەزىندە اتى ءتىرى اڭىزعا اينالعان تۋرنيكمەن گاننيبال كينگكە ەلىكتەگەن دە ءتارىزدى. ءبىراق كەيبىر تريۋكتەرى ونەرىنە بۇكىل باتىس باس يگەن گاننيبالدان الدەقايدا اسىپ تۇسەدى. بەلتەمىردىڭ تىرەۋى ارقىلى دەنەسىن كولدەنەڭ ۇستاپ 30 سەكۋند بويى تۇرۋ – ادام مۇمكىندىگىنىڭ شەكسىزدىگىنە دالەل بولسا كەرەك. ول اسا ءقاۋىپتى تريۋكتەردى ەش قينالماي جاسايتىن. وسىنداي قابىلەتى ونىڭ ەسىمىن مۇقىم جۇرتقا جايدى. رافاەل ارينوۆتى كوكسۋدىڭ عانا ەمەس، تالدىقورعاننىڭ ماقتانىشى كورەتىن ادامدار از ەمەس ەدى. ءبىراق امال قانشا؟!

تالانتتى جىگىت مۇنداي قانىپەزەرلىككە نە ءۇشىن باردى؟ قاندى وقيعا قالاي ءوربىدى؟ تامىزدىڭ 11ء-ى كۇنى تۇنگى ساعات 3-تەر شاماسىندا ارام ويعا بەكىنگەن ارينوۆ كورشىسىنىڭ ۇيىنە كەلگەن. سوسىن اينالادا بوگدە ادامداردىڭ بار-جوعىن ءبىلۋ ءۇشىن ءبىراز ايالدايدى. ال قورشاۋدان قارعىپ ءتۇسۋ سپورتشى جىگىتكە ەش قيىندىق تۋعىزباعان.

• شامامەن 10 مينۋتتاي تەرەزەدەن باقىلادىم. تىقىردى سەزگەن بە، اپاي كوپكە دەيىن ۇيىقتاماي ءجۇرىپ الدى. شالى «بولدى، ەشكىم جوق قوي، جاتساڭشى» دەگەندەي بىردەڭەلەر ايتتى. سوسىن جارىقتى ءسوندىردى. مەن جانە ءبىر 3 مينۋتتاي كۇتتىم دە بار كۇشىممەن يتەرىپ، تەرەزەنى اشتىم. سوسىن ىشكە دەرەۋ سەكىرىپ ءتۇستىم، دەيدى ول قىلمىستىق ءىس دەرەكتەرىندە ساقتالعان بەينەماتەريالدا.

بۇل ىشكە كىرگەندە قارتتار قاتتى دىبىستان ويانىپ كەتسە كەرەك. قىلمىسكەر كەلەسى بولمەگە وتكەندە قاريا تۋرا قارسى الدىنان شىققان. تاس قاراڭعىدا قولىنا فونار ۇستاعان بوگدە ادامدى كورگەندە ولار قاتتى قورىققان. ال بۇل بولسا، قارتتاردى شۋلاماۋعا شاقىرىپ، اقشا تالاپ ەتەدى.

ارينە، الدەكىمنىڭ ۇيىڭە باسا-كوكتەپ كىرىپ، «شۋلاماڭدار» دەپ بۇيىرۋى كىمگە ۇناسىن؟! مارقۇم ليۋدميلا گۋتوروۆا قىلمىسكەردەن دەرەۋ ۇيدەن شىعۋدى تالاپ ەتكەن. ايتىس-تارتىس كۇشەيگەندە كورشىلەردىڭ ويانىپ كەتۋ قاۋپىنەن ساقتانعان ارينوۆ ونى يتەرىپ جىبەرەدى. كەمپىرى قۇلاعاندا اشۋلانعان نيكولاي گۋتوروۆ تاربيەسىز بالانىڭ باسىنان ورىندىقپەن قويىپ قالسا كەرەك. ارينوۆ قورعانىپ ۇلگەرگەنىمەن قولىنداعى فونارى جەرگە ءتۇسىپ كەتكەن. وسىعان اشۋلانعان ول الدىمەن شالدى، ودان سوڭ كەمپىرىن اياۋسىز پىشاقتايدى.

ەكى قارتتى ءجانتاسىلىم ەتكەن قىلمىسكەر ەندى ءۇي يەلەرى ءوز ەركىمەن بەرمەگەن اقشانى ءوزى تاۋىپ الۋ ءۇشىن ىسكە كىرىسەدى. ءۇيدى اۋدارىپ-توڭكەرەدى. قۇندى زاتتار جاسىرىلۋى مۇمكىن-اۋ دەگەن جەردىڭ ءبارىن اداقتاپ شىعادى. ءبىراق ونىڭ ءۇمىتى اقتالمادى. ەكى بىردەي ادامنىڭ ءومىرىن قيعان قىلمىسكەردىڭ سونداعى تاۋىپ العانى 3 مىڭ تەڭگە عانا. بۇدان سوڭ ول ءىزىن جاسىرۋ ءۇشىن ىرگەدەگى كوكسۋ وزەنىنە كەلىپ، قان جۇققان كيىمدەرىن سۋعا تاستاعان.

ءبىر تاڭدانارلىعى، بۇل قاندى وقيعا سپورتشى جىگىتتىڭ ساناۋلى كۇن ىشىندە جاساعان ەكىنشى قىلمىسى ەدى. وسىدان ەكى كۇن بۇرىن عانا ول بالپىق بي اۋىلىنداعى جانە ءبىر ۇيگە ۇرلىققا تۇسكەن ەكەن. ايىرماشىلىعى، تاپايدىڭ تال تۇسىندە. قىلمىسكەر باقۋاتتى كىسىنىڭ باسپاناسىنان مول ولجا دامەتكەنگە ۇقسايدى. ءبىراق ازىن-اۋلاق اشەكەي بۇيىمدار بولماسا، قولىنا قۇندى دۇنيە ىلىكپەگەن. دەگەنمەن ۇرى ىزدەگەنىن تاپقان. ول سالماعى 5 كەلىلىك سەيف ەدى. الايدا ونى الىپ كەتىپ، اشىپ كورۋ باقىتى ارينوۆتىڭ ماڭدايىنا جازىلماعان ەكەن. ولجاسىن كوتەرىپ دالاعا شىققاندا ءۇي يەسى كەلىپ قالادى. ول دەرەۋ بەتپەردەسىن كيىپ، تاپانشا كەزەنگەن. جانە ءۇي يەسىنىڭ ارتىنان ىلەسپەۋىن بۇيىرعان دا، سەيفتى تاستاي قاشقان. ال قوجايىن  ۇرىنىڭ قولىنداعى ويىنشىق تاپانشا ەكەنىن ارينە، بىلگەن جوق.

ول جولى قاشىپ قۇتىلعانىمەن، بۇل جولى وڭباي تۇتىلدى. العاشقىدا مويىنداۋدان جالتارىپ، تەرگەۋ ءىسىن شاتاستىرعىسى كەلگەن. ءبىراق ونىڭ بۇل ويى جۇزەگە اسپادى. سەبەبى دالەلدەمەلەر جيىنتىعىندا قىلمىسكەردىڭ كىم ەكەنىن بۇلتارتپاي ايگىلەپ بەرەتىن ناقتى دايەكتەر كوپ ەدى. سونىڭ ءبىرى – ارينوۆتىڭ دوسىمەن اڭگىمەسى. ول تەلەفون ارقىلى «كەمپىر مەن شالدى ءولتىردىم. سودان بەرى ەكى كۇن وتسە دە، قولىمنان قاننىڭ ءيىسى كەتپەي ءجۇر» دەيدى.

بىلاي قاراساڭىز، رافاەل ارينوۆ ەكى بىردەي ادامنىڭ ءومىرىن قيىپ قانا قويماي، ءوزىنىڭ دە تاعدىرىن تالقان ەتتى. الايدا ونىڭ نەلىكتەن مۇنداي قادامعا بارعانىن ءتۇسىنۋ قيىن. عالامتوردى شارلاپ كەتكەن ونىڭ ونەرىنە قاراپ وتىرىپ، دارىندى سپورتشىنىڭ مۇنداي قىلمىسقا شاتىلۋىنا ءىشىڭىز ۋداي اشيدى. وسى جولداردىڭ اۆتورى ول ءبىلىم العان نۇرمولدا الدابەرگەنوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپكە دە ارنايى بارىپ، ۇستازىمەن جولىققان ەدى. 

ءتورت جىل سىنىپ جەتەكشىسى بولعان گ.يحسانوۆانىڭ ايتۋىنشا،  رافاەل اعاسى فارحات ەكەۋى ءبىر سىنىپتا وقىعان. ءبىراق وزگە بالالاردان بالەندەي ەرەكشەلىگى بولماعان. جالعىز وزگەشەلىگى، تىم تۇيىق، ءبىرتوعا، بۇيىعى بولسا كەرەك. سىنىپتا ءوزىنىڭ قانداي دا ءبىر دارىن-قابىلەتىمەن ەرەكشەلەنبەگەن. مەكتەپتەگى نەمەسە اۋدان دەڭگەيىندەگى ءىس-شارالارعا مۇلدە قاتىسىپ كورمەگەن. باسقانى بىلاي قويعاندا، سىنىپتاعى بالالاردىڭ وزىمەن جاقىن ارالاسپاعان. 9 سىنىپتان كەيىن وقۋدى مۇلدە دوعارعان.

ال سۋديا ب.ءبايجۇنىسوۆ ارينوۆتىڭ ءىسىن ارامتاماقتىڭ ارەكەتىنە ۇقساتادى. سەبەبى ول ەڭبەك ەتەتىن جاسقا الدەقاشان كەلسە دە، جۇمىس تابۋعا ۇمتىلماعان. ءتىپتى جالعىز اناسىنا قول ۇشىن بەرۋگە دە جاراماعان. اكەسىز وسكەن ۇلدىڭ اناسى دۇڭگىرشەكتە گازەت-جۋرنال ساتىپ، ەكى بالاسىن اسىراعان ەكەن. ال رافاەل بويىنداعى قابىلەت-قارىمىن ەڭبەك ەتىپ، اناسىنىڭ ءبىر جاعىنا شىعۋعا ەمەس، تەك وڭاي پايدا تابۋعا جۇمساعان. ونىڭ اقىرى قاندى قىلمىسقا جەتەلەپ اكەتتى.

سوت 2015 جىلى قاراشا ايىندا رافاەل ارينوۆتى 23 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىردى. بيىل 3 جىلىن ارەڭ وتەگەن اۋەسقوي سپورتشى ءالى 20 جىل قاپاستا وتىرۋعا ءماجبۇر. دەمەك ونىڭ تەرىس جولعا ءتۇسىپ، ارام اقشاعا قۇنىعۋدىڭ ءوزى جاساعان تريۋكتەردەن الدەقايدا ءقاۋىپتى ەكەنىن سەزىنۋىنە دە وسىنشا ۋاقىت بار دەگەن ءسوز. وكىنىشتىسى، ەندى ودان ەل نامىسىن قورعايتىن سپورتشى ەشقاشان شىقپايدى.

سانسىزباي نۇربابا