بىلتىردان بەرى قىتايداعى ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ جاپپاي قىسىمعا ۇشىراعانى جايلى اقپارات دۇركىن-دۇركىن جاريالانىپ جاتىر. ارعى بەتتەگى قانداستارىمىز قازاقستانعا كەلە الماي، كەلگەندەرى قىتايعا قايتا بارا الماي وتىر. سەبەبى جۇڭگو بيلىگى ەشتەڭە تۇسىندىرمەستەن قازاقتاردى تۇرمەگە قاماپ، پاسپورتتارىن جيناپ العان.

ماسەلەنىڭ بەتى بەرى قاراماي، كەرىسىنشە ۋشىعىپ بارا جاتقانىنا الاڭداعان قوعام بەلسەندىلەرى الماتىدا جيىن وتكىزدى. وعان وپپوزيسيا بەلسەندىلەرى، زيالى قاۋىم وكىلدەرى جانە قىتايدا قىسىم كورىپ جاتقان قازاقتاردىڭ تۋىستارى قاتىستى. ءارقايسىسى قيىن كۇندەردى باستان وتكەرىپ جاتقان اعايىندارى تۋرالى ايتىپ، مۇڭ-مۇقتاجىن جەتكىزۋگە تىرىستى. ساياساتتانۋشى ءامىرجان قوسانوۆ بۇل جاعدايعا قازاق بيلىگىن كىنالادى.

— بىزگە سوزدەن گورى ءىس كەرەك. مۇنىڭ ارتىندا ۇلكەن قۇيتىرقىلىق جاتىر. قىتايدى جاۋ، دۇشپان دەي بەرگەنىمىزدىڭ سالقىنى ونداعى ءبىر جارىم ميلليوننان استام قانداستارىمىزعا تيەدى. ولاردىڭ دا جايىن ويلايىق. بىزگە مىنەز كەرەك. وسى ماسەلەدە پرەزيدەنتكە جۇگىنۋ كەرەك. حالىقتىڭ جانايقايىن ەستىسىن. قوعام تالاپ قويۋ كەرەك. 27 جىل ىشىندە قىتايعا، كورشىمىزگە كىرىپتار بولىپ قالدىق. مۇنىڭ بارىنە بيلىك كىنالى.  

«قازاقتار شۋلاپ جاتىر، جينالىس وتكىزىپتى» دەپ جۇڭگو ءوز ساياساتىن تاياۋدا وزگەرتە قويمايدى. ول ءۇشىن بيلىككە ءبىز تالاپ قويۋىمىز كەرەك! العاشقى تالاپ – مۇمكىندىگىنشە كوشتى ۇلعايتىپ، قانداستارىمىزدى تولىق كوشىرىپ الۋ. رەسەيدەن، شەتەلدەن ارتىستەردى شاقىرىپ اقشا قۇرتقانشا، ۇلتتىق كاپيتالىمىزدى جاعدايى قيىن، كومەككە مۇقتاج ازاماتتارعا جۇمسايىق. پۋگاچيەۆانى ايتىپ ماقتانباي، قىتايدا قينالىپ جاتقان وتباسىلاردى كوشىرىپ اكەلەيىك.  ەكىنشىدەن، جۇڭگو ءبىزدىڭ مۇناي مەن گازىمىزعا، باسقا دا تابيعي رەسۋرستارىمىزعا ءزارۋ بولىپ وتىر. وسىنى پايدالانىپ، ءبىزدىڭ بيلىك كورشى مەملەكەتكە ايتسىن: «جازىقسىز قامالعان وتانداستارىمىزدى بوساتىڭدار، ايتپەسە سەندەرگە شيكىزات بەرمەيمىز!» - دەپ. ۇشىنشىدەن، حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ نازارىن وسى ماسەلەگە اۋدارۋىمىز قاجەت. ناسيحات جاساپ، قىتايدا «سودىر»، «سەپاراتيست» دەگەن اتاۋمەن تۇرمەگە جابىلعان وتانداستارىمىزدى بوساتىپ الايىق. ەۋروپارلامەنتكە شىعىپ، شەتەلدىك بەلدى تەلەارنالاردىڭ كومەگىنە جۇگىنەيىك. ودان كەيىن، شەتتەن كەلگەن قانداسىمىزدى  «ورالمان» دەپ اتاۋدى دوعارۋ كەرەك. ولار – ءبىزدىڭ وتانداستارىمىز!»، - دەدى ءامىرجان قوسانوۆ.

ال جازۋشى قابدەش ءجۇمادىلوۆ بۇل ماسەلەنىڭ شەشىلمەي جاتقانىنا قازاقستاننىڭ قىتايعا بەرەشەگى كوپ بولعاندىقتان دەپ سانايدى. سول سەبەپتى ءبىزدىڭ تاراپ قازاقتارعا كۇن كورسەتپەي وتىرعان قىتايعا ەشتەڭە ايتا الماي وتىر.

— ەگەر جۇڭگو بيلىگى ءبىزدىڭ مەملەكەتتى سىيلاسا، ءبىزدىڭ پرەزيدەنتتى قۇرمەتتەسە، وندا قانداستارىمىزعا قىسىم كورسەتپەۋى كەرەك ەدى. انىعىندا، ولار ءبىزدىڭ ۇكىمەتتى ەلەمەي وتىر. مەنىڭشە، ءبىزدىڭ قىتايعا بەرەتىن بەرەشەگىمىز كوپ. سوندىقتان ولارعا ءتىس جارىپ، ەشتەڭە ايتا الماي وتىرمىز. قارىزعا بەلشەدەن باتقان سوڭ ءلام-ليم دەۋگە قاۋقارىمىز كەلمەي قالدى. ءبىزدىڭ بيلىك شەتتەگى قازاقتارعا سەلقوس قارايدى. كوشىپ كەلگەن ادامعا 10 جىلعا دەيىن كۋالىك بەرمەي، سەندەلتىپ قويادى. ونىڭ ۇستىنە، كۋالىكتى ساۋداعا اينالدىرىپ، ساتادى. ءسويتىپ قانداستارىمىزدىڭ قالتاسىن قاعادى. بۇل نە ماسقارا؟ كوشى-قوننىڭ ىركىلىپ قالۋىنا وسى سەبەپ بولدى. جۇڭگو تۇرمەسىندە 40 جىل وتىرىپ شىققان ۇلى جازۋشى قاجىعۇمار شابدان ۇلى اباقتىدان بوساپ شىققان سوڭ ءبىزدىڭ پرەزيدەنتكە ەكى مارتە حات جازدى. ءوزىنىڭ تۋعان جەرى شىعىس قازاقستان وبلىسى ءۇرجار اۋlانىنان قۋىقتاي جەر ءبولىپ، سول جەردە جەرلەۋىن ءوتىندى. قالامگەر قايتىس بولعان سوڭ ول ارمانىنا دا جەتە الماي كەتتى. ءبىزدىڭ بيلىك سونداي تۇلعانىڭ ءوزىن قازاقستانعا اكەلىپ جەرلەي المادى. بۇل ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ دارمەنسىز، ءمۇساپىر ەكەنىن كورسەتسە كەرەك!»، - دەدى جازۋشى.

بۇعان دەيىن Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى وسى ماسەلەگە قاتىستى ق ر سىرتقى ىستەر ءمينيسترى قايرات ءابدىراحمانوۆقا بىرنەشە ساۋال جولداعان ەدى. مينيسترلىك وكىلدەرى جۇڭگو ۇكىمەتىمەن تۇسىنىسۋگە تىرىسىپ جاتقانىن، قام-قارەكەتسىز وتىرماعانىن مالىمدەپ، بۇل ماسەلەنى ەرەكشە قاداعالايتىنىن ايتقان.

ۋاقىت ءوتىپ جاتىر، ال قىسىم كورىپ جاتقان قانداستارىمىزدىڭ شاعىمى كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدى.