"ات ءقادىرىن بىلمەسەڭ، جاياۋشىلىق بەرەر جازاڭدى" دەگەن راس-اۋ...
بويجەتكەن قىزعا ورامالدى ورايلاستىرىپ بەرە الماپ ەدىك، جالاڭاش تانىنە ساۋكەلە كيىپ، ورتاڭعى ساۋساعىمەن ورىنىڭدى كورسەتىپ، ءزالىم سوزدەرىمەن ءزارىن شاشقانداردى تورىمىزگە شىعاردىق.
زاڭ بار، زاڭگەرلەر بار...
ەل بار جەردە داۋىس بار، ەر بار جەردە نامىس بار، بۇل دا شەشىلەر...
تەنتەك تاۋبەسىنە كەلىپ، تەزگە سالىنار...
ارى قاراي نە بولادى؟ ارسىزدىڭ سوڭى وسى ما؟ الدە، كورەر "قىزىعىمىز" الدا ما؟
مەنىڭشە، ەندى باستالىپ جاتقان سەكىلدى.
بۇگىندە بىرەۋدىڭ دارەتxانادا وتىرىپ جازعان پوستىنا، ساجدەدە جاتىپ، پانا سۇرايتىن جاعدايعا جەتتىك...
نە دەسەك تە، ءقازىر الاساپىران اقپاراتتىڭ ۋاقىتى. سانا ءۇشىن سوعىس ءجۇرىپ جاتىر. تەxنولوگيا العا قارىشتاپ، ادامشىلىعىمىز ىزىنە ىلەسە الماي كەلەدى. قۇندىلىقتار ءسات سايىن قۇرباندىققا شالىنۋدا. ەل-جۇرتتىڭ ەكى كوزى ەكراندا (كوشەدەگى LED ەكراننان باستاپ، الاقانداعى سمارتفونعا دەيىن).
اقپاراتى تولىق ادام — باقايشىعىنا دەيىن قارۋلانعان ءباھادۇر. ءبىراق ول بارلىق پەندەنىڭ قۇزىرىنداعى "باتپان قۇيرىق" ەمەس. ساناۋلى توپتار مەن الپاۋىت ەلدەر عانا بيلىگىن جۇرگىزىپ، ءبۇيىرىن شىعاراتىن مۇمكىندىك. قالعان ەل قارا توپان اقپارات اعىنىنىڭ استىندا ءوزىنىڭ قايدا ەكەنىن، ماقساتى مەن مۇراتىنىڭ قايدا ەكەنىن اجىراتا الماستان استان-كەستەن، قىم-قۋىت كۇيدە جوڭكىلىپ بارا جاتىر...
"ادامزاتتى ءسوز بۇزادى، تاۋ مەن تاستى جەل بۇزادى!"
ءۇستىن-ۇستىن بەرىلگەن ۇزدىكسىز اقپارات پەندەنىڭ ويلاندىرماي، قورىتا توقىپ، زەردەلەۋگە دە مۇمكىندىك بەرمەيدى، كەرىسىنشە، تەلەديداردىڭ ارنالارىن توقتاۋسىز اۋىستىرىپ كوزىڭ شارشاعانداي سان ءتۇرلى تاقىرىپتاعى سامساعان جاڭالىقتاردىڭ باسىن بىرىكتىرە الماي، قىسقا كۇندە قۇلازىعان شارشاۋعا شالدىقتىرۋدا. كوپ جاڭالىق بىلگەنمەن كوڭىلىڭدە ساۋلە جوق، جىلدام اقپاراتتانعانمەن بەرەكەلى بولىپ جاتقان شارۋا جوق. مايتالمان مانياك، پەداگوگ پەدوفيل، تەكتى ەلدەن شىققان تەرروريست...
وسىنىڭ ءبارى نەنىڭ جەمىسى..؟
اقپارات تاراتۋدا جاماندىقتىڭ جولى بولىپ جاتقاندىعىنىڭ بەلگىسى...
سەل جۇرگەن وزەندە قاق ايرىلعان قابات-قابات مۇزدار ءبىر-بىرىنىڭ ۇستىنە شىعىپ، شاقىر-شۇقىر ەتكەن دىبىستان جان تۇرشىگىپ، ىڭىرانا، اۋدارىلىپ-توڭكەرىلىپ، اۋىر قوزعالعان جال-جال مۇزداردان جۇرەك تىكسىنەتىن ەدى عوي، قازىرگى اقپارات الەمىنىڭ كورىنىسى ءدال سونداي...
ادام دا وزگەرگەن، امال دا وزگەرگەن...
بالا دا وزگەرگەن، سانا دا وزگەرگەن...
اناسىنىڭ ومىراۋىنان اجىراماعان سابيگە سمارتفون ۇستاتساڭ، اپ-ساتتە ىشىنە ەنىپ، قالاعان فايلىن اقتارا باستايدى...
وتىرىگى قايسى، شىنى قايسى، ساراپتاپ ۇلگەرمەيسىڭ، ۋاتسابتان شىرىلداپ كەلىپ، شىبىن جانىڭا تىنىشتىق بەرمەيتىن حابارلامالار، جان تۇرشىگەر جاڭالىقتار، پارىقسىز "پريكولدار"...
جاسقا قاراساڭ سىباي-سىلتاڭ، كارىگە قاراساڭ ىرجاڭ-تىرجاڭ...
قۇندىلىعى قۇلدىراپ، تۇسىنىگى تۇپكىلىكتى وزگەرىپ جاتقان ادامي-زات قانا...
ۇشقان قۇس، جۇگىرگەن اڭ، قۇرت-قۇمىرسقا، بارشاسى جاراتىلعالى بەرگى زاڭدىلىعىن بۇزعان جوق. سونى تىرلىك، سول جۇيە...
ال، ەندى تاڭداۋ ەركىندىگى بەرىلگەن، اقىل-ساناعا ارقا سۇيەگەن، وركەنيەت جاساپ، عىلىم دامىتقان ءبىز عانا قىرعي-قاباق، قىم-قۋىت، سۇم-سۇرقيا، سۇپ-سۋىق بوپ، دۇنيەنىڭ ديدارىن دۇربەلەڭگە تولتىرىپ جاتقان. ۇلى كەڭ شالبار كيگىسى كەلمەيتىن، قىزى ءسابي سۇيگىسى كەلمەيتىن ۇردىسكە دە ۇيرەندىك. پەندەنى بۇزاتىن پيعىل، پيعىلدى بۇزاتىن اقپارات.
كۇنىنە ءۇش مەزگىل تاماق ىشپەگەن كەزدە دە، عارىشقا سامعاپ ۇشپاعان كەزدە دە، ءسات سايىن سەلفيگە تۇسپەگەن كەزدە دە ادامزات باقىتتىڭ ءدامىن سەزىنىپ، بىر-بىرىنە قايىرىمدىلىق كورسەتىپ، تاعدىرىنا ريزا بولعانىن تاريxتان وقىپ وتىرمىز.
ال، ەندى بۇگىن ون ەكى مۇشەسى ءبۇتىن پەندەنىڭ زار ەڭىرەپ، تەپسە تەمىر ۇزەتىن جىگىتتىڭ الاقان جايىپ، ۇرپاعى بار قارتتىڭ جالعىزدىقتان جابىرقاپ، جەلكىلدەگەن جەتكىنشەكتىڭ وزىنە-وزى قول جۇمساۋى- كوز كورىپ، بوي ۇيرەنىپ جاتقان قورقىنىشتى قۇبىلىس. بۇرىندار ءجۇز جىلدا بولاتىن ۇردىستەر ون جىلدا ورىن الىپ، ون جىلدا بولاتىن وزگەرىستەر جىل اينالماي جاڭالىقتان ەستىلىپ جاتادى.
تاڭ اتادى، كۇن باتادى...
كوبىك تەكتەس كوپ شارۋا بىتكەنمەن، سىعىپ العاندا ءتۇيىنى تۇيمەدەي عانا. ىلگەرىدەگى اقساقالدىڭ ءبىر اۋىز سوزىمەن بىتەتىن داۋ، بۇگىندە بىرنەشە توك-شوۋعا جۇك بولىپ، ونداعان ماقالاعا ارقاۋ بولادى. ونىڭ وزىندە، ءبارىبىر كۇرمەۋى تولىق شەشىلمەي، كۇلدىباداممەن كومەسكى تارتقان كۇيى ۇمىتىلادى...
اقپارات كوبەيگەنمەن ازايعان پروبلەما جوق. جەدەل اقپارات جەتكەنمەن قولما-قول شەشىلىپ جاتقان سۇراق جوق. تەك، الاڭ-قۇلاڭ ەتكەن اعايىن، كوپ بىلەتىن سياقتى كورىنگەنمەن، ءبىر اۋىز سوزبەن ءبىر تۋعانىنىڭ كوڭىلىن اۋلاي المايتىن جارىمجان تىڭدارمان، قومپىلداق كورەرمەن...
اقپارات كوبەيگەن سايىن قاعىس ەستۋ مەن قاتە ءتۇسىنۋ ازايمايدى. بۇگىنگى ەڭ ۇلكەن قاسىرەتىمىز دە وسىندا...
الەۋمەتتىك جەلى — ءارىپ تانىعاننىڭ مىنبەرى، ءتىلى باردىڭ تريبۋناسى بولىپ تۇر. ءسوزىڭ ەركىن، ويىڭ ازات بولعانعا نە جەتسىن. اركىم اۋزىنا سىيعانىن ايتىپ جاتىر. ەشكىمنىڭ اۋزىنا قاقپاق بولمايمىز. ايتسە دە...
اقپارات — ءدان! ءدان پىكىر بولىپ باس كوتەرەدى... پىكىر باعىتتى، باعىت مۇراتتى ايقىندايدى. مۇراتىڭ — ءومىرىڭ، ءومىرىڭ — تاعدىرىڭ! جۇرتتىڭ جۇرەگىن كىم جەتەلەپ، ساناسىنا باتتيعان ءىزىن كىم سالىپ وتىر؟ وكىنىشكە قاراي، دۋالى اۋىزدار دىبىس شىعارامىن دەگەنشە، بەيپىل اۋىزدار بىلگەنىن ايتىپ ۇلگەرۋدە...
سونىڭ سوڭى؛ ەكرانداعى بەتپاق بويجەتكەن، قىلىمسىعان "جىگىت"، شەشىنگەن شەشە، بويالعان بەت، تونالعان تەك...
ايتەۋىر، جانتالاسىپ، ءبىر جاققا اسىعىپ، ءبىر-بىرىن تاپتاپ بارا جاتقان جۇرت...
وركەنيەتكە، عىلىم-بىلىمگە، پاراسات، كىسىلىككە بولسا قانەكەي...
وكىنىشكە قاراي، پايدا، ماقتان، قۋلىق پەن سۇمدىققا قۇلادىنداي ۇشتىق...
قۇداي قايىرىن بەرسىن!
قىرىق جىل قىرعىن بولسا دا، اجالدى ولەدى! بۇدان دا وتەرمىز.
التى تاراپتان انتالاپ جاۋعان اقپاراتتىڭ ەمەس، التى قۇرلىقتان ادامشىلىقتىڭ ۇلگىسى پاش ەتىلەتىن كۇنگە اللا امان جەتكىزگەي!
مۇحامەدجان تازابەك
