كوپبالالى وتباسىلاردىڭ ماسەلەسى ەلدە بەلەڭ الىپ تۇر. الەۋمەتتىك جەلى، باق-تىڭ جازارى دا، كوشەدە كەتىپ بارا جاتقان جانداردىڭ دا ايتارى – سول. قوزعالعان تاقىرىپتىڭ اتاۋى سونداي ادەمى (كوپبالالى وتباسى بولۋ بارىمىزگە بۇيىرسىن)، الايدا ويى – كىلەڭ نەگاتيۆ. نەگە؟ سەبەبى مەملەكەتتىڭ ىستەپ جاتقانى نەگاتيۆتى ويلارعا اكەلەدى. مۇنىڭ سەبەپتەرى، شەشۋدىڭ جولدارىن جازىپ تا، ايتىپ تا جاتىر حالىق. ال بىلە بىلسەڭىز، دەموگرافيالىق قيىندىقپەن كۇرەسۋدىڭ جولىن تاپقان ءبىر مەملەكەت بار. بىلتىرعى، ياعني 2018 جىلدى «وتباسى جىلى» دەپ اتاعان ول مەملەكەت ەلدەگى وتباسىلار ءۇشىن ءتيىمدى، شىن مانىندە ءتيىمدى جاعدايلار قاراستىردى. ول – ۆەنگريا.

 2017 جىلدىڭ مامىرىندا بۋداپەشتتە وتكەن بۇكىلالەمدىك وتباسىلار كونفەرەنسياسىندا ەلدىڭ پرەمەر-مينيسترى ۆيكتور وربان «ەلدىڭ دەموگرافياسىن قايتسەك كوتەرەمىز؟» دەگەن سۇراققا جاۋاپ ىزدەپ كورىپتى.

شىنتۋايتىندا، ەۋروپا دەموگرافيا بويىنشا ارتتا كەلەدى. الايدا ۆەنگريا مۇنىمەن كۇرەسپەك ويدا. مەملەكەت دەموگرافيالىق ماسەلەلەردى يمميگراسيالىق جولمەن ەمەس، تابيعي رەسۋرستار ارقىلى شەشۋدى ماقسات ەتكەن. «ۇلت الدىنداعى باستى بورىشىمىز – وتاندىق ءوندىرىستى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ. 2030 جىلى ءار جۇپتارداعى بالالار سانى 1،5-نان 2،1-گە ءوسۋى ءتيىس»، - دەپ مالىمدەگەن ەدى سول كەزدە پرەمەر-مينيستر.

حالىق سانى جىل سايىن ون مىڭداعان ادامعا ازاياتىن ۆەنگريا بيلىگى الەمدىك دارەجەگە سۇيەنە وتىرىپ، مىناداي شەشىم قابىلدادى: «بالا قانداي وتباسىندا دۇنيەگە كوبىرەك كەلەدى؟ ارينە، الدىندا ەشقانداي كەدەرگىسى جوق جايلى وتباسىندا... سول سەبەپتى مەملەكەت جاڭا الەۋمەتتىك ساياسات قۇرادى».

وسىعان وراي 2018 جىل ۆەنگريادا «وتباسى جىلى» دەپ اتالدى. وندا قاراستىرىلعان ماسەلەلەر:

-ەكى نەمەسە ودان دا كوپ بالاسى بار ستۋدەنتتەر ءسابيى ەكىگە تولعانشا تەگىن ءبىلىم الادى؛

ء-ۇش نەمەسە ودان دا كوپ بالاسى بار ستۋدەنت ديسكونتتالعان تۇرعىن ءۇي نەسيەسىن جانە 3300 ەۋروعا دەيىنگى تىكەلەي سۋبسيديالار الادى.

-دەكرەتتىك دەمالىستىڭ ۋاقىتى ءبىر جىلدان ەكى جىلعا دەيىن سوزىلادى.

-يپوتەكالىق نەسيەسى بار كوپبالالى وتباسىلاردىڭ ءار بالاسى ءۇشىن 1 ميلليون فورينت كولەمىندە مەملەكەتتىك كومەك قاراستىرىلدى؛

-نەسيەسى بار كوپبالالى وتباسىلارعا دا بيلىك كومەك قولىن سوزدى: 2 بالاسى بار وتباسىنىڭ نەسيەسىنىڭ 50 پايىزىن، ال ءۇش بالاسى بار وتباسى العان نەسيەنىڭ 100 پايىزىن مەملەكەت جاپتى؛

پرەمەر-مينيستر «وتباسىلى ادامدار ءومىر سۇرەتىن مەملەكەت بالاباقشالار سالادى نەمەسە بار بالاباقشانى جوندەيدى» دەپ ايتتى.

بيلىك، سونىمەن قاتار، شەت ەلدەردە ءومىر سۇرەتىن ۆەنگرلىك وتباسىلاردى دا قالىس قالدىرعان جوق. ولار دا ءتۇرلى جەڭىلدىكتەرگە يە بولدى. سونىمەن قاتار، جۇكتى ايەلدەر بوسانعان سوڭ بەرىلەتىن جاردەماقى كولەمى دە ارتتى.

حالىق دەموگرافياسىن شىنايى ويلايتىن بيلىك ەلدەگى وتباسىلىق قيىندىقتاردى ءجىتى تەكسەرىپ، سوعان وراي ارەكەت جاساۋى ءتيىس. ۆەنگريا سەكىلدى...