جۇرەك-قان تامىرى اۋرۋلارى، وكىنىشكە قاراي، الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ باستى پروبلەمالارىنىڭ بىرىنە اينالىپ وتىر. ول كوبىنە ەرەسەك ادامداردى نە مۇگەدەكتىككە شالدىقتىرادى نەمەسە ولىمگە اكەلىپ سوقتىرادى. جالپى ءولىم-جىتىمنىڭ 52 پايىزىن جۇرەك-قان تامىرى اۋرۋلارى قۇرايدى. ەۋروپادا جىل سايىن وسى اۋرۋ سالدارىنان شامامەن 3 ميلليون ادام قايتىس بولسا، رەسەيدە 1 ميلليون، ال قازاقستاندا 80 مىڭ كىسى وسى اۋرۋدان كوز جۇمادى. 

جۇرەك-قان تامىرى اۋرۋلارىنا اكەلىپ سوقتىراتىن باستى سەبەپ ادامداردىڭ ءوز دەنساۋلىعىنا كوڭىل بولمەۋىنەن دەسەك، سونىمەن قاتار جاعىمسىز ەكولوگيانىڭ دا سالدارى جەتەرلىك. اسىرەسە، سوڭعى جىلدارى ينفاركت پەن ينسۋلتتەن بولاتىن ءولىم تىم جيىلەپ بارادى. ونىڭ نەگىزىندە، اتەروسكلەروزدان باسقا، ادامداردىڭ جۇيكە جۇيەسىنىڭ شارشاۋى، ولاردىڭ دارمەنسىزدىككە ۇشىراپ، دەپرەسسياعا ءتۇسۋى جاتىر.

جۇرەك - ادام اعزاسىنداعى قان اينالىمىن قامتاماسىز ەتەتىن ەڭ ماڭىزدى مۇشە. ءبىز كوپ جاعدايدا جۇرەگىمىزدى بايقاماي اۋىرتىپ الامىز. پسيحولوگتاردىڭ ايتۋى بويىنشا جۇرەك اۋرۋىنا ەڭ الدىمەن ءبىر نارسەنى جۇرەگىنە جاقىن قابىلدايتىن ادامدار شالدىعادى ەكەن.

 ادام ەڭ الدىمەن ءوزىن-وزى جاقسى كورىپ، ءوز جۇرەگىمەن ساناسىپ ارەكەت ەتسە، ونداي قيىندىقتارعا تاپ بولمايدى. كەز-كەلگەن ءىستى بىرەۋدىڭ كوڭىلىن تابۋ ءۇشىن ەمەس، ءوزىڭىزدىڭ جان راحاتىڭىز ءۇشىن جاساۋىڭىز كەرەك. سول كەزدە جۇرەككە سالماق تۇسپەيدى. 

سونىمەن قاتار، بۇگىنگى تاڭدا جۇرەك-قان تامىرى اۋرۋلارىنىڭ الدىن-الۋ ءۇشىن مىناداي ماڭىزدى نارسەلەردى ەستە ساقتاۋ كەرەك:

1. ەڭ الدىمەن تەمەكىدەن تولىقتاي باس تارتۋ قاجەت؛
2. ءتيىمدى تاماقتانۋ ەرەجەلەرىن ساقتاۋ؛
3. مايلى تاماقتاردان باس تارتۋ، تۇزدىڭ مولشەرىن ازايتۋ - تاۋلىگىنە 4 گرامم، قۇرامىندا كالييى مول (بۇرشاق، ورىك، قۇرما، تەڭىز قىرىققاباتى) تاماقتاردى كوپ، سارىۋىزدى بارىنشا از پايدالانۋ؛
4. كوكەنىس پەن جەمىس-جيدەكتەردى بارىنشا مول پايدالانۋ؛
5. ىشىمدىكتى بەلگىلەنگەن مولشەردە عانا پايدالانۋ؛
6. دەنە بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، سەمىزدىكتەن ساقتانۋ؛
7. قانداعى حولەستەرين قۇرامىن ۇنەمى تەكسەرىپ، باقىلاپ وتىرۋ؛

ۇزاق ءومىر سۇرگىڭىز كەلسە، وسىنداي ماڭىزدى نارسەلەر ەسىڭىزدە بولسىن. قازاق "اۋرۋ باتپانداپ كىرىپ، مىسقىلداپ شىعادى" دەيدى. دەگەنمەن، ءاربىر ادام ءوز دەنساۋلىعىنا نەمقۇرايلى قاراماي، دۇرىس ءومىر ءسۇرۋ سالتىن ۇستانىپ، زياندى ادەتتەردەن بويىن اۋلاق ۇستاپ، دارىگەرگە دەر ۋاقىتىندا كورىنىپ تۇرسا، كوپتەگەن دەرتتىڭ الدىن الار ەدى...