تۇرىك جازۋ-سىزۋى ءۇشىن قازىرگى تۇرىك ءتىلىنىڭ لاتىن ءالىپبيىنىڭ كەمشىلىكتەرىن تۇرىك عالىمدارى بىلاي دەپ كورسەتەدى: 1. جاڭا ءالىپبي جاسالعان تۇستا تۇرىك ادەبي ءتىلىنىڭ جالپىحالىقتىق نەگىزدە قالىپتاس-پاعاندىعى مەن تۇرىك ءتىلىنىڭ نەگىزگى دىبىستىق قورىنىڭ تولىقتاي ايقىندالماعاندىعى سالدارىنان قازىرگى گرافيكادا جالپىحالىقتىق ءتىلدىڭ دىبىستىق قورىنداعى ءۇش نەگىزگى دىبىس¬تى تاڭبالايتىن ارىپتەر ءالىپبي جۇيەسىنە ەنبەي قالعاندىعى. ولار: Q [ق]، W [داۋىسسىز ۋ]، Ŋ [ڭ]؛ 2. اراب گرافيكاسىنا نەگىزدەلگەن سان عاسىر¬لىق مۇرالاردىڭ بارلىعىن حالىق تولىقتاي پايدالانا المايدى. تۇركيادا جاڭا ءالىپبي جوباسىن ەنگىزۋدىڭ جەتىستىكتەرى رەتىندە اكىمشىلىك جۇيەنىڭ بەلسەندى جۇمىسىن ايتۋعا بولادى. سەبەبى م.ك.اتاتۇرىكتىڭ ساياساتىمەن نەگىزگى كۇش وسى الەۋمەتتىك توپقا ءتۇستى. 1928 جىلدىڭ ورتا شەنىندە قابىلدانعان زاڭ بويىنشا بارلىق ءىسقاعازدار مەن اكىمشىلىك مەكەمەلەر 5 ايدىڭ ىشىندە لاتىن گرافيكالى جازۋعا كوشتى. قازىرگى تۇرىك ءتىلىنىڭ لاتىن الىپبيىنە نە¬گىزدەلگەن جازۋىنىڭ ارتىقشىلىعىن تۇرىك عالىمدارى بىلاي دەپ كورسەتەدى: 1) ءاربىر ءارىپ بولەك-بولەك تاڭبالانادى، ال اراب جازۋىندا بىرگە جازىلادى؛ 2) الەمنىڭ كوپ بولىگىندەگى داستۇرگە سايكەس لاتىن جازۋى سولدان وڭعا قاراي جازىلادى، ال اراب جازۋىندا وڭنان سولعا جازىلاتىن؛ 3) لاتىن گرافيكاسى تۇرىك ءتىلىنىڭ دىبىستىق قورىنداعى نەگىزگى دىبىستاردى بەلگىلەيدى، ال اراب گرافيكالى جازۋ تۇرىك تىلىندە جوق، ءبىراق اراب-پارسى سوزدەرىندەگى بوتەن دىبىستاردى دا تاڭبالايتىن؛ 4) لاتىن گرافيكاسىنا كوشكەن كەزدە تۇركى تىلدەس باسقا حالىقتار دا لاتىن ءالىپبيىن قابىلداعان بولاتىن، سوندىقتان تۇركى الەمىنە ورتاق جازۋ ورتاق اقپارات الماسۋعا قولايلى بولدى؛ 5) ەكونوميكاسىنىڭ باتىستىق دامۋ باعىتى¬نا لاتىن گرافيكالى جازۋ ءتيىمدى بولدى؛ 6) لاتىن گرافيكالى جازۋ-سىزۋ ساۋات اشۋشىلار ءۇشىن ءارىپ سانى از بولۋىنا بايلانىستى ىڭعايلى كەلدى. سونداي-اق، كەمشىلىك رەتىندە عالىمداردىڭ پىكىرى بويىنشا، بۇل ماسەلە حالىقتىڭ تالقىسىنا سالىنباي، پسيحولوگيالىق دايىندىققا از ۋاقىت بەرىپ، بىردەن جاڭا جازۋدى ەنگىزىپ جىبەرگەنىندە دەپ ەسەپتەيدى. دەگەنمەن، بۇنى وزدەرى زامان وتكەننەن كەيىن كەمشىلىكتەن گورى كورەگەن ساياسات جەتىستىگى دەپ باعالايدى. Baq.kz