سوڭعى ءۇش جىل بويى رەسپۋبليكادا رەسمي تۇردە «ەركىن ماسوندار» تىركەلىپ، وسى ۋاقىت ىشىندە ولار ءتورت لاجانى  قۇرادى. وسى جاقىندا عانا Forbes.kz ءجۋرناليسى الماتىدا قازاقستانداعى باستى ماسسوندارىنىڭ باسشىسىمەن قوناقۇيدە سۇxبات جۇرگىزگەن بولاتىن.

جۋرناليستەرمەن كەزدەسۋگە قازاقستانداعى لاجانىڭ «ۇلى» شەبەرى بەرىك جۇبانياز مەن ونىڭ كومەكشىسى سەرگەي كراۆچەنكو كەلدى.

ەكەۋى دە بيزنەسمەندەر جانە ماسسوندىقتار ستيلىنە ساي قارا كوستيۋمدە كيىنگەن ەدى. ايتا كەتەتىن جايت، سۇحباتتاسۋشىلاردىڭ ەكەۋى دە سۇحباتقا بىردەن كەلىستى.  كەزدەسۋ بارىسىندا، ولار قىزمەت ەتەتىن ۇيىم كوپتەگەن قىلىقتار مەن تۇسىنىكتەمەلەرمەن قورشالعان ەكەندىكتەرىن ايتىپ، ءوز ۇيىمدارىن ماداقتاعان ەدى.

قازاقستانداعى ماسسوننىڭ تاريحى بەرىك جۇبانيازمەن باستالدى دەسەك، قاتەلەسپەيمىز. بىرنەشە جىل بۇرىن ول رەسەيدىڭ "سيتادەل" دەپ اتالاتىن ۇلكەن لاگەرىنە حات جازدى جانە ونى باۋىرلاستىق قاتارىنا الۋدى ءوتىندى.  سوسىن ءۇش جىل بويى جاۋاپ كۇتكەن. 2011 جىلى عانا ماسكەۋگە بارىپ، سۇحباتتاسۋدان ءوتىپ، وقۋشى رەتىندە قابىلداندى.

"رەسەيدىڭ ۇلى لاگەرىنىڭ ۇلى شەبەرى اندرەي بوگدانوۆ مەنىڭ قازاقستاننان شىققان تۇڭعىش باۋىرلاس ەكەنىمدى ايتتى"، - دەيدى جۇبانياز مىرزا.

ءتورت جىل وتكەننەن سوڭ بەرىك جۇبانياز قازاقستانداعى العاشقى ماسون لاگەرىن قۇرۋ تۋرالى كەلىسىمگە يە بولادى. 2015 جىلى ماسسونداردىڭ سوزدىك تەرمينى ورناتىلىپ، ولار قۇرىپ جاتقان ۇيىمعا ءاليحان بوكەيحانوۆتىڭ ەسىمى بەرىلدى. ولاردىڭ كەزدەسۋلەرى الماتىدا قازاق تىلىندە وتەتىن. كەيىنىرەك تاعى ءۇش قونىس اشىلدى: ونىڭ ەكەۋى الماتىدا (ورىس تىلىندە "سۆەت ۆوستوكا" جانە اعىلشىنشا سويلەيتىن "united nomadic brothers") جانە بىرەۋى استانادا (ورىس تىلىندە "بايتەرەك"). ەندى باستى سۇراققا توقتالا كەتسەك، نەگە  ماسوندار جيىرماسىنشى عاسىردىڭ باسىنداعى ساياساتكەردىڭ ەسىمىن لاقاپ اتى ەتىپ الدى؟!

"بۇل اڭىزعا اينالعان تۇلعا، قازاقستاننىڭ پاتريوتى. بۇدان بولەك، ءاليحان بوكەيحانوۆ ماسسون بولدى، بۇل - بەلگىلى فاكت"، - دەيدى سەرگەي كراۆچەنكو. 

دەگەنمەن، سول ۋاقىتتاعى ءاليxان بابامىزدىڭ ماسسوندار ۇيىمىنا كىرۋدەگى ءوز ماقساتى بار ەدى. تاۋەلدى ەلىمىزگە، تاۋەلسىزدىك الىپ بەرۋ – ونىڭ تۇپكى ماقساتى بولاتىن. ال قازىرگى قۇرىلىپ جاتقان ۇيىمنىڭ ماقساتى نە؟ جۇرت نەگە  بەرىك جۇبانيازدى قازاقستاننىڭ العاشقى ماسسونى دەپ اتايدى؟

كراۆچەنكانىڭ ايتۋى بويىنشا، تۇراقتى ماسسوندار انگلياداعى بىرىككەن ۇلى لوتپەن تانىلعان بۇيرىقتارى بار ادامدار. تۇراقتى ەمەس ادامدار رەسمي تۇردە تانىلمايدى، بۇگىندە ولار "ليبەرالدى" جانە ءتىپتى "جابايى" دەپ اتالادى.  بوكەيحانوۆ وسىعان جاتاتىن ەدى. ارينە، قازاقستاندا جانە تۇراقتى ماسسوندار بولدى، نەگىزىنەن شەتەلدىكتەر.

جالپى تاۋەلسىزدىك ءۇشىن ءوز جانىن اياماي،وتانى ءۇشىن وتقا دا تۇسە بىلگەن ارداقتى ەر ازاماتىمىز ءاليxان بوكەيxانوۆقا مۇنداي ايىپ تاعۋ قاتە دەپ ويلايمىن. وعان قوسا ولاي ايتاتىنداي، بۇل ۇيىمنىڭ ەلىمىزگە تيگىزىپ جاتقان قانداي شاپاعاتى بار؟! ءار جاساعان قادامىن ەلدەن جاسىرىپ ۇستايتىن ۇيىمنىڭ بۇلاي دەگەنى اقىلعا قونىمسىز.

دەرەككوز: Bugin.kz

ۇسىنعان: ادىلەت مادەنيەت