شىعىس قازاقستان وبلىسى تارباعاتاي اۋدانى اۋماعىنداعى ەلەكە سازى قورعاندارىنان ەۋرازيا كەڭىستىگىندە بۇرىن-سوڭدى كەزدەسپەگەن ءمۇيىزى التىن سىممەن ورىلگەن بۇعىنىڭ بەينەسى تابىلدى، – دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.

تارباعاتاي اۋدانىنا كەزەكتى ىسساپارىمەن بارعان ايماق باسشىسى دانيال احمەتوۆ جاڭادان تابىلعان قۇندى جادىگەرلەرمەن تانىستى. قازىرگى ۋاقىتتا اتالمىش القاپتاعى قازبا جۇمىستارىنىڭ كولەمى 25 شاقىرىمعا سوزىلعان. مۇندا بەلگىلى ارحەولوگتار زەينوللا ساماشيەۆ پەن ابدەش تولەۋبايەۆتىڭ باسشىلىعىمەن بەس زەرتتەۋشى توپ پەن ءال-فارابي اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەمياسىنىڭ ەكسپەديسياسى جۇمىس جۇرگىزۋدە. بيىلعى جىلدىڭ باستى جاڭالىعى – "پاتشا" قورىمىنان تابىلعان ءمۇيىزى التىن سىممەن ورىلگەن بۇعىنىڭ بەينەسى جانە التىننان قۇيىلعان ارقار مۇسىندەرى مەن ۇساق مونشاقتار بولدى.

– وتكەن جىلعى قازبا جۇمىستارىندا ەلەكە سازىندا «التىن ادام» تابىلعان بولاتىن. بيىل دا وسى اۋماقتان ەرەكشە جادىگەرلەر تاۋىپ وتىرمىز. ولار ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىنگى سەگىزىنشى عاسىرداعى اتا-بابالارىمىزدىڭ مادەنيەتى مەن تۇرمىس-تىرشىلىگىن سيپاتتايدى. العاشقى قادامىمىز جامان ەمەس، ءۇمىتىمىز زور. ازىرگە العاشقى جادىگەرلەردى عانا قازىپ الدىق، قالعانى وسى ايدىڭ سوڭىنا قاراي تولىق قازىپ الىنادى دەگەن ويدامىن، – دەيدى زەينوللا ساماشيەۆ.

ابدەش تولەۋبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، ەكى اپتادان سوڭ ءىرى قورعانداردىڭ ءبىرى سانالاتىن "ساردار-1" قورىمى اشىلاتىن كورىنەدى. ايتا كەتسەك، اتالمىش ۋچاسكەنى قازۋ بارىسىندا ەرتە ساق داۋىرىنە تيەسىلى كەزەڭدە قولدانىلعان مەديسينالىق قۇرالدار مەن تەمىر پىشاقتار جانە قانجار قىنىمەن تابىلعان بولاتىن.

– بۇل قازاقستان تاريحىنا دەگەن جاڭاشا كوزقاراس. حالقىمىزدىڭ تاريحىن قايتا جازدىراتىن تىڭ مۇرالار. كونە جادىگەرلەر ءبىزدىڭ تەك كوشپەلى ەل بولماعانىمىزدى ايقىندايدى. ولار اتا-بابامىزدىڭ ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىنگى سەگىزىنشى عاسىردا-اق جوعارى دەڭگەيدەگى وركەنيەتتى قالىپتاستىرعانىن دالەلدەيدى. بىرنەشە ايدىڭ ىشىندە بۇكىل الەمگە تاريحي دامۋ تۇرعىسىندا جاڭا قازاقستاندى كورسەتەمىز. ايتا كەتەيىن، بيىل ءبىز "ۇلى دالا التىنى" كورمەسىن ستامبۋل قالاسىندا ۇيىمداستىرامىز. 2020 جىلى انگليانىڭ كورمەلەرىنە جەتكىزۋ جوسپارى تۇر، – دەدى وبلىس اكىمى دانيال احمەتوۆ.

بۇدان بولەك، بۇل اۋماقتا ءتۇرلى قورىمدار دا قازىلعان بولاتىن. مىسالى، وندا تابىلعان انا مەن بالانىڭ زيراتىن ايتۋعا بولادى. دانيال احمەتوۆ بۇل قورىمنىڭ انانىڭ بالاسىنا دەگەن ەرەكشە ماحابباتىن، ۇرپاعىن قورعاۋدا ولىمنەن قايمىقپاعان انانىڭ بەينەسىن سۋرەتتەيتىنىن ايتتى.

تاعى ءبىر قورىم – قابىرعالارىن تاستان قالاپ، بەسىك تارىزدەس جاساعان بوزبالانىڭ ءقابىرى. بۇل ەسكەرتكىش قولا داۋىرىنە تيەسىلى. زيراتتاعى ىشىنە قوي ەتى سالىنعان قىش قۇمىرا ەرتە ساق داۋىرىنە تيەسىلى. عالىمداردىڭ پايىمداۋىنشا، كەلەسى قازىلعان، ياعني، ءۇشىنشى قورىم ءۇيسىن، قۇلاجورعا مادەنيەتىنە جاتۋى مۇمكىن.  وندا ەر ادام جەرلەنىپ، جانىنا قويدىڭ قۇيرىق مايى سالىنعان قۇمىرا قويىلعان ەكەن. قويدىڭ قۇيرىق مايى سالىنعانىن زەرتتەۋشىلەر مالدىڭ بەل ومىرتقاسىنىڭ سوڭعى بۋىندارىنىڭ قالدىقتارىنان بىلگەن كورىنەدى.

– ەلەكە سازى ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىنگى سەگىزىنشى عاسىر مەن ءبىزدىڭ زامانىمىزدىڭ سەگىزىنشى عاسىرىنا دەيىنگى ارالىقتا ۇزدىكسىز دامۋ بايلانىسىنىڭ بارىن بىلدىرەتىن قۇبىلىس. جۇمىستار اياقتالعان سوڭ بۇل اتىراپ حالقىمىزدىڭ ماقتانىشىنا اينالاتىنىنا سەنىمدىمىن. سونىمەن قاتار مۇندا ازيا قۇرىلىعىندا كەزدەسپەيتىن قاعان كەشەنىن دە زەرتتەيمىز. ءبىز بىلگە قاعاننىڭ، كۇلتەگىننىڭ كەشەندەرى موڭعوليادا تابىلعانىن بىلەمىز. ەلەكە سازىندا تابىلعان كەشەن ولاردىڭ پلانەگرافياسىن قايتالايتىن بىرەگەي كەشەن. جاقىن ارادا ءبىزدىڭ قوس عالىمىمىز الەمگە جاڭا قازاقستاندى كورسەتەتىنىنە سەنىمدىمىن، – دەپ قوستى دانيال احمەتوۆ.