ءبىز تومەندە قول قويۋشىلار، ق ر قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءمينيسترى نۇرلان قاپپاروۆتىڭ ورنىنان كەتۋىن سۇرايمىز. ويتكەنى وعان بۇگىندە قوعامدا قاتتى ايىپتاۋلارعا ۇشىراپ وتىرعان تومەندەگى جاعدايلار سەبەپ بولىپ وتىر.
تاياۋدا «پرەزيدەنت جانە حالىق»، «قازاق ءۇنى» گازەتتەرىندە جانە Abai.kz پورتالى باستاعان بىرنەشە سايتتاردا جازىلعانداي، حالىقارالىق زەرتتەۋشى جۋرناليستەر كونسورسيۋمى (ICIJ) ينتەرنەت پورتالى الەمگە ايگىلى بولعان وفشور يەلەرى ءتىزىمىن جاريالادى («سالىقتان قاشىپ، وفشورعا تىعىلعاندار ءتىزىمى. مينيستر قاپپاروۆ وتستاۆكاعا كەتە مە؟» www.qazaquni.kz). ولاردىڭ ىشىندە 64ء-ى قازاقستاندىق باي-باعلاندار. ىشىندە مينيستر دە، ميللياردەرلەر دە، سەناتور دا، بانكيرلەر دە، كاسىپكەرلەر دە، ءبارى بار.
International Consortium of Investigative Journalists (حالىقارالىق زەرتتەۋشى جۋرناليستەر كونسورسيۋمى) سايتىنداعى جاريالانعان ءتىزىم تەك اشكەرە بولعان 2،5 ميلليون قۇجاتتىڭ ناتيجەسىندە عانا جاريا بولعاندار. بۇل قۇجاتتارمەن ءقازىر 58 ەلدىڭ 112 ءجۋرناليسى زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدە. ياعني، بۇل ءتىزىم تەك ايسبەرگتىڭ بەتى عانا…
ICIJ ارقىلى جاھانعا جاريا بولعان ءقۇپيا وفشورلار ءتىزىمى كوپتەگەن ەلدەردە لاۋازىمدى تۇلعالاردىڭ وتستاۆكىلەرىنە سەبەپ بولدى… اتاپ ايتقاندا، اۆستريادا وتستاۆكىلەر ورىن الىپ، يزرايلداعى تەرگەۋ امالدارى جۇرۋدە. ەندى ۇلكەن سەگىزدىك ەلدەرى سالىقتان قاشقاندارمەن كۇرەستى كۇشەيتۋگە كىرىستى…
ال ءبىزدىڭ تاۋەلسىز قازاقستانىمىز زاڭنان دا، اردان دا، سالىقتان دا تاۋەلسىز، بارىنەن تاۋەلسىز وليگارحتارىن نە ىستەيدى ەندى؟ ويباۋ-اۋ، ولاردىڭ ىشىندە ەۋرازيالىق توپتىڭ قازاق قازىناسىن ساتىپ، ميللياردەرلەر اتانعان ايگىلى ءۇش نويانىنىڭ ەكەۋى –ماشكيەۆيچ، پاتوح شادييەۆتەردى بىلاي قويعاندا، مەملەكەتتىك لاۋازىم يەلەنىپ وتىرعان قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءمينيسترى نۇرلان قاپپاروۆ تا بار عوي!..
قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءمينيسترى نۇرلان قاپپاروۆ بۇرىن دا جوعارى لاۋازىمداردا، مۇنايدىڭ قۇلاعىنىڭ باسىندا بولدى...
العاش قىتايدان اراق تاسىمالىمەن تاسى ورگە دومالاعان «اكسەپت» جەكەمەنشىك كومپانياسىن باسقارعاندا دا نۇرلان قاپپاروۆتىڭ شۋى از بولماپ ەدى... Reitingmedia.kz سايتى مەن بىرنەشە باق-تىڭ جازۋىنشا، اقىرىندا «اكسەپت» السىرەپ، قاپپاروۆ ءبىرقاتار سپيرت زاۋىتتارىنان ايىرىلادى. كەدەن بيزنەسىنە ارالاسقان «اكسەپت-تەرمينال» كومپانياسىنا دا بۇكىل كەدەن سالاسىن ارنايى اقپاراتتىق باعدارلامامەن جابدىقتاۋعا مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن ميللياردتاعان تەڭگە بولىنگەن بولاتىن... الايدا، تەندەردىڭ جەڭىمپازى «اكسەپت-تەرمينال» جۇمىسىن اياقتاعان سوڭ جۇرگىزىلگەن تەكسەرۋ انىقتاعانداي، ماقتاۋلى باعدارلاما تۇككە دە جارامسىز بولىپ شىقتى. مەملەكەتتىڭ ميللياردتاعان قارجىسىن جەلگە ۇشىرعان نۇرلان قاپپاروۆ زاڭ الدىندا قاتاڭ جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلۋ كەرەك بولعانىمەن، قۇتىلىپ كەتتى..
جالپى نۇرلان قاپپاروۆتىڭ مانسابىنىڭ ءوسۋى دوسى مۇحتار ءابليازوۆتىڭ بيزنەستەن ۇكىمەتكە كەلۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى بولاتىن. ەنەرگەتيكا جانە مينەرالدىق رەسۋرستار ۆيسە-مينيسترى كەزىندە دە اتىشۋلى ىستەردە اتى شىعىپ قالدى... ۆيسە-مينيستر نۇرلان قاپپاروۆتىڭ ءوزىنىڭ «ەرساي» كومپانياسىنىڭ مۇددەسى ءۇشىن، ياعني جەكە مۇددەسى ءۇشىن «ادجيپ» كومپانياسىنىڭ وپەراتورلارىنا لوببيستىك قىزمەت كورسەتكەنى دە اشكەرە بولىپ قالعان ەدى... سوندىقتان ورنىنان ءتۇسىپ، شەتەلگە كەتىپ قالىپ، شۋلى اڭگىمە زورعا تىنشىعان ەدى...
سول كەزدىڭ وزىندە 2007 جىلى يتالياداعى دۇنيەجۇزىنە ايگىلى كومو كولىنىڭ جاعاسىندا «دجۋزەپپينا» اتتى ەليتالىق ۆيللانى قازاقستاندىق ميلليونەر نۇرلان قاپپاروۆتىڭ 8 ميلليون ەۆروعا ساتىپ العانىن يتالياندىق باسىلىمدار جارىسا جازىپ جاتتى... تالاي جەمقورلار مەن پاراقورلاردى انىقتاپ، نەبىر قارجىلىق قۇيتىرقى وپەراسيالاردىڭ قۇپياسىن اشقان اتىشۋلى «ۆيكيليكس» سايتىندا دا قازاقستانعا قاتىستى ءبىراز قۇپيا قۇجاتتاردىڭ جارىق كورگەنى بەلگىلى. سول قۇجاتتاردا قاپپاروۆتىڭ دا اتى اتالىپتى. اقش-تىڭ قازاقستانداعى ەكس-ەلشىسى ريچارد حوۋگلاند ءوزىنىڭ ۆاشينگتونداعى اق ۇيگە جازعان دەپەشاسىندا قاپپاروۆتىڭ الماتىداعى پاتەرىن: «نەگىزى، بۇل باسپانانى پاتەر دەپ اتاۋعا كەلمەيدى. دۇرىسى، بۇل جالپى كولەمى 650 شارشى مەتردى قۇرايتىن دۋپلەكس»-دەپ سيپاتتايدى... (Reitingmedia.kz)
نۇرلان قاپپاروۆ يەلىك ەتەتىن Lancaster Group Kazakhstan كومپانياسى 2004 جىلعى 19 جەلتوقساندا دارىندى قارجىگەر ەرجان تاتىشيەۆتىڭ قايعىلى جۇمباق قازاسىنان كەيىن، قاپپاروۆتىڭ مەكتەپتە بىرگە وقىعان دوسى مۇحتار ءابىلازوۆتىڭ مەنشىگىنە وتكەن بتا بانكتەن 2007 جىلى 40 ميلليون دوللار نەسيە الىپ، ونى سەيشەل ارالىندا ءقوناقۇي كەشەنىن سالۋ ءۇشىن... وفشورلىق كومپانياعا... (؟) اۋدارادى. Central Asia Monitor گازەتىنىڭ جازۋىنشا، ميلليونداعان نەسيە الماتىداعى «قاشاعان» بيزنەس ورتالىعى عيماراتىن كەپىلدىككە قويۋ ارقىلى جانە اتىن جاريالاۋعا بولمايتىن بەلگىسىز ءبىر تۇلعانىڭ جەكە كەپىل بولۋىمەن الىنادى. ال وراسان اقشا ءالى قايتقان جوق، سالىنعان ءقوناقۇي دە جوق... سوندىقتان Lancaster Group Kazakhstan كومپانياسىنىڭ 2007 جىلى العان 40 ميلليون دوللار قارىزى بانكىنىڭ پروبلەمالى نەسيەلەر كاتەگورياسىنا جاتقىزىلدى. ونىڭ قاشان قايتارىلاتىنىن ءبىر قۇداي بىلەدى...
ءسويتىپ، بارعان جەرىن شۋلاتىپ جۇرگەن نۇرلان قاپپاروۆ ونشاقتى جىلدان سوڭ، اياق استىنان تاعى دا مينيستر بولىپ شىعا كەلگەندە، «بۇل قالايدى» ءبىراز ب ا ق جازىپ ەدى… ەندى، مىنە، اياعى مىناداي بولۋدا…
«قازاق ءۇنى» گازەتى «مينيسترلەر قاپپاروۆ پەن دوسايەۆ مۇگەدەكتەر مەن ايەلدەردىڭ نانىنا اۋىز سالۋدا!...» اتتى ماقالادا (№25-26 02.07.2013.) بىلاي دەپ جازادى: «2013 جىلدىڭ 25 ماۋسىمىندا الماتى قالاسىنداعى اتى بەلگىسىز ءبىر باسپا ءسوز كلۋبىندا ازداپ بولسا دا ءناپاقالارىن ايىرىپ جۇرگەن ايەلدەر، بالا-شاعالار، اۋعان سوعىسىنىڭ مۇگەدەكتەرى جۋرناليستەرمەن باسپا ءسوز ءماسليحاتىن وتكىزدى. ورتاعا شىعىپ سويلەگەندەردىڭ بارلىعى دا مينيسترلەر: نۇرلان قاپپاروۆ پەن ەربولات دوسايەۆ دەگەندەردىڭ الماتى قالاسىنداعى 1500-دەن استام ايالدامالاردى تارتىپ الىپ جاتقاندارىن اشىنا ايتتى. ەڭ الدىمەن قالامىزداعى ايالدامالاردىڭ بارلىعى دەرلىك، قاراپايىم حالىقتىڭ ءبىر توبىنىڭ جۇمىس ورنى ەكەن. ولار وندا ءدامحانالار، دۇكەندەر، باسقا دا حالىققا قىزمەت كورسەتۋ تۇرلەرىن اشىپ، ءوز كۇندەرىن وزدەرى اۋپىرىممەن كورىپ جۇرگەن. ەندى كەلىپ، ونسىز دا شىلقىعان باي، باي عانا ەمەس شەتتەرىنەن ميللياردەرلەر – قاپپاروۆ پەن دوسايەۆ دەگەندەر سولاردىڭ ءبىر جاپىراق ناندارىنا اۋىز سالىپتى. بۇل بايشىكەشتەردە ۇيات پەن نىساپ دەگەندەر بار ما ەكەن؟ باسپا ءسوز ءماسليحاتىندا شىعىپ سويلەگەن الگى ءبىر قاراپايىم حالىقتىڭ مۇڭ-زارىن تىڭداپ وتىرىپ، توبە شاشىڭىز تىك تۇرادى. بۇل تۋرالى العاش “قازاق ءۇنى” گازەتى 2013 جىلدىڭ 21 مامىرىنداعى № 18-19 سانىندا “رەيدەرستۆو پو الماتينسكي... بەززاكونە دوشلو دو وستانوۆوك” دەگەن ماقالادا ماسەلە كوتەرگەن دە ەدى…»
شاماسى، حالىقتان، سالىقتان قاشىپ، وفشوردى پانالاعانمەن نۇرلان قاپپاروۆ سول حالىقتىڭ سالىعى ارقىلى ۇستالاتىن ۇكىمەتكە مۇشە بولىپ، ءمينيستردىڭ مايلى ورنىنا جايعاسۋدان تارتىنباعان سەكىلدى… بۇل ماسقارا پارادوكس ەمەس پە؟ مەملەكەتكە سالىق تولەۋدەن قاشۋ ءۇشىن ءوزىن وفشورمەن قورشاپ-قورعاۋدى جاقسى بىلەتىن قاپپاروۆ قورشاعان ورتانى قورعاۋدى قالاي دامىتادى دەسەڭىزشى؟!. ءوزىن "ەكولوگ ەمەسپىن» دەپ مالىمدەگەن نۇرلان قاپپاروۆ ەكولوگيالىق ۆەدوموستۆو باسشىلىعىنا قايدان ساپ ەتە قالدى؟
ايتپاقشى، پارلامەنتتەگى ۇكىمەت ساعاتىندا «جاسىل ەكونوميكا» باعدارلاماسىنداعى كەيبىر مالىمەتتەردىڭ كۇماندىلىگىنە بايلانىستى ءماجىلىس دەپۋتاتى ەرگەن دوشايەۆتىڭ «ەلiمiزدەگi قالدىقتاردىڭ كولەمi قانشا؟» دەگەن سۇراعىنا وسى سالاعا جاۋاپتى مينيستر نۇرلان قاپپاروۆ دىم جاۋاپ بەرە المادى... سوندىقتان دا دەپۋتات ەرگەن دوشايەۆ سول كەزدەگى پرەمەر-مينيستر كارىم ماسىموۆكە ەكولوگيا ماسەلەسىمەن دەپۋتاتتىق ساۋال جولداۋعا ءماجبۇر بولدى. سول كەزدە دە «2015 جىلى جاۋاپ بەرەمىن» دەپ ماسقارا بولعان ق ر قورشاعان ورتانى قورعاۋ مينيسترi نۇرلان قاپپاروۆتى تالاي ب ا ق سويىپ سالدى. «ويتكەنi ءماجiلiستەگi ۇكiمەت ساعاتىنا كەلگەن مينيستردiڭ مiڭگiرi – اتاعىنان ات ۇركەتiن قىزمەتiنە جاراسپادى. جاراسپاعانى بىلاي تۇرسىن، تiپتi تەگiس جەردەن ءسۇرiنiپ، جۋرناليستەرگە كۇلكi بولدى. ال دانا حالقىمىز “كۇلە بiلۋ – ءومiر، كۇلدiرە بiلۋ – ونەر، كۇلكi بولۋ – ءولiم” دەيدi،»-دەپ جازدى «جاس الاش» گازەتى.
بيىلعى 30 مامىر كۇنى ەلباسى ن.نازاربايەۆ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «جاسىل ەكونوميكاعا» كوشۋى جونىندەگى تۇجىرىمداما تۋرالى» جارلىققا قول قويعان بولاتىن. ال قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءمينيسترى ن.قاپپاروۆتىڭ شەتەلدەن ارنايى ماماندار الدىرىپ، قىرۋار ميلليونداردى شاشىپ جازعىزعان جاسىل ەكونوميكاعا كوشۋ جونىندەگى تۇجىرىمداماسى جوعارىدا ماجىلىستە دەپۋتاتتاردىڭ كۇدىگىن تۋدىرعان اۋادان الىنعان سيفرلار مەن مالىمەتتەر سەكىلدى بۇگىنگى ناقتى دەرەكتەرمەن سايكەسە بەرمەيتىنىن ويلاساق، ەلباسىمىز ەرەكشە ءمان بەرىپ وتىرعان جاسىل ەكونوميكامىز «سەنگەن قويىمىزدىڭ» ارقاسىندا ماسىل ەكونوميكاعا اينالىپ كەتپەي مە دەگەن ءقاۋىپ تە جوق ەمەس... ەگەر ولاي بولىپ جاتسا، بۇل مەملەكەت باسشىسىن كەزەكتى ۇياتقا قالدىرۋ بولىپ تابىلاتىنى انىق...
ال بايقوڭىرعا رەسەيدىڭ زىمىرانى قۇلاپ، ەل شۋلاپ جاتقاندا، ۇكىمەتتە اپاتقا بايلانىستى قۇرىلعان ارنايى كوميسسيا ءتوراعاسى، قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءمينيسترى نۇرلان قاپپاروۆ اپات ايماعىنا ءالى بارماپتى...
بۇل تۋرالى وتكەن سەيسەنبىدە، 23 شىلدە كۇنى پرەمەر-مينيستر سەرىك احمەتوۆكە قىزىلوردا وبلىسىنىڭ اكىمى قىرىمبەك كوشەربايەۆ "پروتون" زىمىران تاسىعىشى قۇلاعان ايماققا قۇزىرلى ورگان باسشىلارى ءالى كۇنگە اياق باسپاعانىن حابارلاعان ەدى. سول كۇنى توتەنشە جاعدايلار ءمينيسترى ۆلاديمير بوجكو عارىش ايلاعىنا قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءمينيسترى ن.قاپپاروۆ باستاعان توپ باراتىندىعىن حابارلاعان. الايدا، قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءمينيسترىنىڭ ساپارى وتكەن اپتاعا جوسپارلانعانمەن، اپات ورنىنا قاپپاروۆتىڭ تاعى دا كەلمەگەنى حابارلاندى. بۇنداي جاۋاپسىزدىق تۋرالى «جاس الاش» گازەتى باستاپ، ءبىرقاتار ب ا ق پەن ينتەرنەت سايتتارى دا ماسەلە كوتەرگەنى بەلگىلى. بار ماسەلەگە اسقان سابىرلىلىقپەن قاراپ، سەلت ەتە قويمايتىن باس گازەتىمىز «ەگەمەن قازاقستاننىڭ» ءوزى: «قىزىلورداڭىزدا «پروتون» قۇلادى. گەپتيل توگىلدى. ەل دە، جەردە ۋلاندى. ءبىراق «بۇ قالاي؟» دەگەن بىرەۋ بولدى ما؟ جان-جاقتان جامىراپ ايتقانداي بولىپ ەك. ءسوزىڭدى قۇلاعىنا قىستىرعان ادام بار ما؟ ارى-بەرىدەن سوڭ استانادان وسى سالاعا جاۋاپتى ءبىر ادام كەلدى مە؟ قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءمينيسترى نۇرلان قاپپاروۆ زىمىران قۇلاعان بەتتە نەگە كەلمەيدى قىزىلوردانىڭ جەرىنە؟..»-دەپ جازدى 27 شىلدە كۇنگى سانىنداعى «قايسىسى قىمبات: ادام با، ايلاق پا؟» اتتى ماقالادا.
سوندا، وسى ۋاقىتقا دەيىن ۇكىمەت قۇرعان اپاتقا بايلانىستى ارنايى كوميسسيا ءتوراعاسى، قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءمينيسترى نۇرلان قاپپاروۆ بايقوڭىرداعى ەل جاعدايىن ءبىلۋدى كەرەك دەپ تاپپاسا، وسىعان تىكەلەي جاۋاپتى ءمينيستردىڭ ورىندا نەگە وتىر؟ شەتەلگە، تابيعاتى تاڭعاجايىپ جەرلەرگە دەمالىپ قايتۋعا بولا زۋ ەتىپ، ۇشىپ بارىپ كەلە بەرەتىن ميلليونەر ءمينيستردى تۇزى مەن گەپتيلى بۇرقىراپ جاتقان، وكپەك جەلدى قىزىلوردا ءوڭىرى قىزىقتىرماي ما، جوق، جول الىستىق قىلىپ جاتىر ما؟ الدە، اپاتقا ۇشىراعان ايماقتاعى حالىقتان قاشقان مينيستر، سالىقتان قاشىپ، وفشورعا تىققان قارجىلارى اشكەرە بولىپ قالعاسىن، اۋرەسىنەن قولى بوساماي ءجۇر مە؟.. سوندا گەپتيلگە ۋلانىپ جاتقان ميلليونداردىڭ جانىنان گورى ۇرلانىپ جاتقان ميلليونداردىڭ قامى ارتىق بولعانى عوي قاپپاروۆ مىرزاعا !؟.
600 تونناعا جۋىق جانارمايى بار زىمىران جارىلىپ، قورشاعان ورتاعا اسا زياندى الاپات ۋلى گەپتيل توگىلىپ جاتقاندا قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءمينيسترى: «جۇرگىزىلگەن ساراپتاما قورىتىندىسى بويىنشا اۋا مەن توپىراق قۇرامىندا گەپتيل انىقتالعان جوق. باسقا دا زاتتار قاجەتتى كورسەتكىشتەن اسپايدى. بۇگىندە ول ايماقتى كەزەڭمەن زەرتتەۋ جالعاسۋدا» دەيدى ول جاققا اياق باسپاي-اق، باس اۋىرتپاي-اق... ال ق ر ۇلتتىق عارىش اگەنتتىگى ءتوراعاسى ورىنباسارى ەركىن شايماعانبەتوۆ: «رەسەي تاراپى كەلتىرگەن مالىمەتتەر بويىنشا ءبىر كەلى توپىراقتا 123 ملگ. ۋلى زات بار. بۇل شەكتى كورسەتكىشتەن 1230 ەسە كوپ. قازاقستاندىق ماماندار مالىمەتى بويىنشا دا راكەتا قۇلاعان ويىقتا گەپتيلدىڭ توپىراقتى لاستاۋى راستالىپ وتىر» دەيدى. ءبىزدىڭ قاپپاروۆ باستاعان كوميسسيامىز ءالى ءبىر قورىتىندى شىعارا الماي جۇرگەندە اپاتقا كىنالى بولىپ وتىرعان رەسەيدىڭ ءوزى ءبارىن كەسىپ-پىشىپ، ەسەپتەپ، گەپتيلدىڭ زياندىلىعىن دا انىقتاپ بەرىپ وتىر... سوندا ەل سەنگەن ءمينيسترىمىز قاي ەلگە جارامساقتانىپ، كىمنىڭ سويىلىن سوعىپ وتىر؟..
ياعني، مينيستر قاپپاروۆ دەپۋتاتتار الدىندا ءتيىستى مالىمەتتەردەن ماقۇرىم بولىپ قانا قويماي، قورشاعان ورتاعا ءقاۋىپ ءتونىپ، توتەنشە جاعداي ورناعاندا دا قولىنان ەشنارسە كەلمەيتىنىن كورسەتتى...
وتكەندە عانا “اق جول” پارتياسى ءتوراعاسى، ءماجىلىس دەپۋتاتى ازات پەرۋاشيەۆ پارلامەنتتە شەتەلدىك وفشورلىق ايماقتارداعى قازاقستان اقشاسىن ەلگە قايتارۋ تۋرالى ماسەلە كوتەرگەندە ۇلتتىق بانك ءتوراعاسى گ.مارچەنكو: “وفشورلىق ايماقتاردا قازاقستان ازاماتتارى جوق” -دەپ سوعىپ جىبەرگەن بولاتىن… ەندى، مىنە، ماسقارا بولعاندا قازاقستاننان ءبىر ەمەس، ەكى ەمەس… باقانداي 64 ازاماتتىڭ اتى جارق ەتە قالدى…
ءيا، ءبىز «ەلدىڭ ميللياردتارىن ۇپتەپ كەتكەن مۇقتار ءابليازوۆتىڭ شەتەل وفشورلىق ايماعىندا 31 كومپانياسى بار ەكەن» دەپ، قۇيرىعىنا قوڭىراۋ بايلاپ، ايقايلاپ جۇرسەك، ابليازوۆپەن ءبىر مەكتەپتە - الماتىداعى فيزيكا-ماتەماتيكا مەكتەبىندە وقىعان ەسەبى كۇشتى دوستارىنىڭ ءبىرى نۇرلان قاپپاروۆىڭىزدىڭ وفشورلىق ماتەماتيكاسى دا ودان كەم كورىنبەيدى… ويتكەنى،تىزىمدە 47ء-ى بولىپ تۇرعان اليمبەك سەيدۋللايەۆتىڭ Lancaster كومپانياسى باسقارما ءتوراعاسى ەكەنىن ەسكەرسەك، ول كومپانيانىڭ دا تىزگىنى نۇرلان قاپپاروۆتا بولعانى ەلگە بەلگىلى. سول سەكىلدى Lancaster كومپانياسى مەن ن.قاپپاروۆتىڭ قاتىسى بار وزگە دە كومپانيالار - كازينۆەستبانك جانە Ersai Caspian Contractor، “سىرىمبەت” كەن ورنى باسشىلىقتارىندا جۇرگەن 43ء-شى يۋريي پاك، 52ء-شى بەريك كانييەۆ (Lancaster Group كومپانياسى ديرەكتورلار كەڭەسى ءتوراعاسى) مىرزالار دا وفشور ورداسىنان تابىلۋدا… بۇل مالىمەتتەر ءبىراز ويلارعا جەتەلەيتىنى انىق…
وزگە، ءبىز ۇمتىلىپ جۇرگەن دامىعان ەلدەردە مۇنداي اشكەرەدەن سوڭ مينيسترلەر وزدەرى-اق وتستاۆكىگە كەتۋدە… تامشىداي دا ۇيات پەن ار-نامىس قالسا، قاپپاروۆتىڭ ءوزى-اق ارىزىن جازىپ، ورنىن بوساتۋى كەرەك ەمەس پە؟!.
ال ءبىزدىڭ قازاقستاندا ءبارى كەرىسىنشە بولا بەرە مە؟.. وسى بىزدە وسىنداي شۋلى ىستەرى بار شەنەۋنىكتەردىڭ ءبىراز جىل ۋاقىتشا كوزدەن تاسا بولىپ، ءبىر كۇنى اياق استىنان بيلىك بيىگىنە قونا قالاتىنى ۇردىسكە اينالىپ بارا جاتقانى دا قوعامدى قاتتى ويلاندىرا باستاۋدا... قاشانعى ءبىزدىڭ شەنەۋنىكتەر قايناعان قوعامدىق پىكىرگە شەكەسىنەن قاراپ، تايراڭداي بەرەدى؟
ءيا، ادەتتەگىدەي، بارىنە مىندەتتى تۇردە پرەزيدەنت ارالاسىپ، قوعامدى شۋلاتىپ جاتقان كەلەڭسىز ىسكە نۇكتە قويىلۋى ءتيىس دەپ ويلايمىز!
حالىقتان قاشىپ، سالىقتان قاشىپ، وفشورعا تىعىلعان مينيستر حالىقتىڭ سالىعىنا ۇستالاتىن ۇكىمەتتە ورنىن بوساتپاي قالايشا وتىرا بەرەدى ؟!.
قابدەش ءجۇمادىلوۆ، قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، ق ر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى،
تولەن ابدىكوۆ، جازۋشى، ق ر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى،
دۋلات يسابەكوۆ، جازۋشى، ق ر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى،
ءومىرزاق ايتبايەۆ، حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ ءتوراعاسى، ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى،
ءسابيت دوسانوۆ، جازۋشى، ق ر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى، حالىقارالىق شولوحوۆ سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، اكادەميك
تەمىرحان مەدەتبەك، اقىن،ق ر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى،
رىسبەك سارسەنباي، «جاس الاش» گازەتى باس رەداكتورى، قوعام قايراتكەرى،
سايلاۋ باتىرشا ۇلى، ق ر ديپلوماتيالىق قىزمەتىنىڭ قايراتكەرى، ەۋرازيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى،
قوعاباي سارسەكەيەۆ، جازۋشى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، «قازاق» گازەتى باس رەداكتورى،
سوفى سماتاي، جازۋشى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى،
مەرەكە قۇلكەن، جازۋشى، «ولكە» باسپاسىنىڭ ديرەكتورى،
مارات توقاشباي، جازۋشى-جۋرناليست، «پرەزيدەنت جانە حالىق» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى، يسرايل ساپارباي، اقىن، تاۋەلسىز تارلان-پلاتينا سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى،
رافاەل نيازبەك، اقىن، شەشەنستاننىڭ مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى،
اشىربەك سىعاي، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، تەاتر سىنشىسى،
سەرىك تۇرعىنبەكوۆ، اقىن، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى،
يبراگيم يسايەۆ، اقىن، حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى،
ءسۇلتانالى بالعاباي، جازۋشى-دراماتۋرگ، دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعى ءتوراعاسى ورىنباسارى، حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى،
ءحانبيبى ەسەنقارا قىزى، اقىن، حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى،
عالىم جايلىباي، اقىن، قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى،
دوس كوشىم، «ۇلت تاعدىرى» بىرلەستىگى ءتوراعاسى،
ءنۇريددىن بالقيايەۆ، قوعام قايراتكەرى
كوپەن امىربەكوۆ، اقىن، حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، پرەزيدەنت سىيلىعىنىڭ يەگەرى،
پىكىر قالدىرۋ