"اۋرۋىن جاسىرعان ولەدى". ايماعامبەتوۆ ءبىلىم سالاسىنداعى ءبىرقاتار ولقىلىقتى ايتتى

/image/2020/09/04/crop-177_65_734x979_2b88f117e388d31f6acf590c1f79da61.jpg

ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ ءبىلىم سالاسىنداعى ءبىرقاتار ولقىلىقتى ايتتى. بۇل تۋرالى ول وقۋلىقتاردىڭ ساپاسى بويىنشا وتكەن ونلاين جينالىس كەزىندە مالىمدەدى.

– مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى اياسىندا وقۋلىقتاردى دايىنداۋ جۇيەسى تولىعىمەن وزگەردى. وقۋلىق ساپالى ءبىلىم الۋدىڭ وتە ماڭىزدى قۇرالى ەكەنى ايدان انىق. ءبىز بۇعان دەيىن ايتقانىمىزداي، ۇلكەن وزگەرىستى ەنگىزدىك. بۇكىل نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق قۇجاتتار بەكىتىلدى. ادىلەت مينيسترلىگىندە تىركەلدى. سوندىقتان ءقازىر جاڭا ءتارتىپ ورناتىلدى. شىعاتىن وقۋلىقتاردىڭ ساپاسى مۇلدەم باسقاشا بولادى. ارينە، سۇراق كوپ. ونى ءبارىمىز بىلەمىز. "اۋرۋىن جاسىرعان ولەدى" دەگەندەي، ءبىز ەشتەڭەنى جاسىرماۋىمىز كەرەك. پروبلەمالى سۇراقتار بولسا، ولاردى تانىپ، ءبىلىپ، ولارعا جاۋاپ بەرۋىمىز كەرەك، – دەيدى مينيستر.

ول ءوز سوزىندە وقۋلىقتارعا ورتاق تالاپ ەنگىزىلگەنىن اتاپ ءوتتى.

– وقۋلىقتاردىڭ فورماتىنا، جىبەرىلگەن قاتەلەرگە بايلانىستى دا سۇراقتار كەزدەسەدى. ءبىز ونىڭ ءبارىن بىلەمىز. وسى رەتتە وقۋلىققا ورتاق تالاپ ەنگىزىلدى. مىسالى، كەي فورماتتىڭ بىرەۋى ۇلكەن، بىرەۋى كىشكەنتاي. ءتىپتى مۇعالىمدەردىڭ ايتۋىنشا، 1-سىنىپتارعا ارنالعان ۇستەلدىڭ وزىندە ۇلكەن-ۇلكەن وقۋلىقتاردى 2 بالا ەكى جاقتان جۇمىس داپتەرىن جانە وقۋلىقتى اشقاندا، پارتانىڭ وزىنە سىيماي جاتادى. كەيبىرى "فورمات دەگەن نەگە كەرەك؟" دەپ ويلاۋى مۇمكىن. ءبىراق وقۋلىقتىڭ فورماتى، ءقارپى، بەزەندىرۋ ماسەلەسى دە وتە ماڭىزدى. سوندىقتان بالانىڭ جاس ەرەكشەلىگىنە، پسيحولوگيالىق تۇرعىداعى دا ماسەلەلەر قارالىپ، ورتاق تالاپ ەنگىزىلۋدە.

وقۋلىقتاردا بۇعان دەيىن دە ءتۇرلى پروبلەمالار بولدى. مىسالى، ءبىز وقۋلىقتاردى دايىنداعاندا، ونىڭ مازمۇنىندا بالالارعا ءۇي جۇمىسىن جاساۋ ءۇشىن ينتەرنەتتىڭ سىلتەمەسىن جىبەرەدى. كەيىن «ەندى وسى سىلتەمەنى اش تا، ءۇي جۇمىسىن جاسا» دەيدى. الايدا، بۇل تاپسىرمانى جاساۋعا بارلىق بالادا مۇمكىندىك جوق. اۋىلداعى، قالاداعى، ءارتۇرلى جاعدايداعى بالالار بار. سوندىقتان ءۇي جۇمىسىن بەرىپ، ونى مىندەتتەپ، ءتيىستى جۇمىستى ينتەرنەت ارقىلى عانا وقي الاتىن ءۇي جۇمىسى بولسا، بالا ونى قالاي ىستەيدى؟! وسىنداي كەمشىلىكتەر بولماۋى كەرەك. بالانىڭ جاسىنا، مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتىنا ساي ادىستەمەلىك تۇرعىدا وقۋلىقتار دۇرىس بولۋى كەرەك. ەلەكتروندىق وقۋلىقتار تۋرالى دا ماسەلە وتە ماڭىزدى. ول بارىنە قولجەتىمدى بولۋى كەرەك. سونىمەن قاتار، ولاردىڭ تەگىن بولۋ سۇراعى دا باستى نازاردا.

ءبىراز ماسەلەلەرگە كوڭىلىمىزدى سالىپ قاراۋىمىز كەرەك. تاريح وقۋلىعى بويىنشا ءتيىستى جۇمىس قاراستىرىلىپ جاتىر. قازاقستان تاريحى بويىنشا ورتاق وقۋلىق بولۋى كەرەك. ويتكەنى تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تاريحى بولعاندىقتان، وعان ورتاق باعدارلاما بويىنشا ورتاق وقۋلىق بولۋى كەرەك دەگەن ۇسىنىس بار. ۇسىنىستى قاراستىرىپ، ءتيىستى جۇمىستى جۇرگىزىپ جاتىرمىز. ال كوركەم ادەبيەت بويىنشا زياتكەر، دارىندى وقۋشى قالىپتاستىرامىز دەسەك، بالالاردىڭ ادەبيەتتى وقيتىنداي مۇمكىندىگى بولۋى كەرەك. وعان باۋلۋىمىز كەرەك. الايدا، "ءبىزدىڭ نارىقتا بالاعا كەرەكتى ادەبيەت جەتكىلىكتى مە؟" دەگەن سۇراق پايدا بولادى. ونىمەن قوسا، مەكتەپ كىتاپحانالارىنىڭ جاعدايى قالاي؟ ولارعا كوركەم ادەبيەت كىتاپتارى جەتكىلىكتى تۇردە ساتىپ الىنىپ وتىر ما؟ جوق پا؟ ونىڭ جۇمىس فورماتى قانداي؟ بۇل سۇراقتار وتە ماڭىزدى. كوركەم ادەبيەتتى مەكتەپتەرگە الىپ بەرۋ جاعدايى، ونىڭ جەتكىلىكتى بولۋى، ونىمەن قوسا دۇنيەجۇزىلىك ادەبيەتتە تانىلعان ادەبيەتتەردىڭ قازاق ءتىلىندى قولجەتىمدى بولۋى بۇگىنگى كۇننىڭ باستى سۇراقتارىنىڭ ءبىرى.

قازاق ادەبيەتى وقۋلىقتارىنىڭ مازمۇنى، باعدارلاماسى بويىنشا دا ءبىراز سۇراق قويىلۋدا. "ءبىرشاما كلاسسيك باعدارلاماعا ەنبەي قالعان" دەگەن سۇراقتار، ءوتىنىش حاتتار ءتۇسىپ جاتىر. سوندىقتان وسى ماسەلە بويىنشا جۇمىس توبىن قۇرىپ، ءتيىستى جۇمىستى ۇيىمداستىرىلادى، – دەدى ايماعامبەتوۆ.

 

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار