مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترىنىڭ 86 ماۋسىمى ەكى بىردەي جاڭا پرەمەرامەن اشىلدى. تەاتر ءوزىنىڭ كىشكەنتاي كورەرمەندەرىنە تۇسكى ۋاقىتتا ورىس حالىق ەرتەگىسىنىڭ جەلىسى بويىنشا انتون زايسيەۆتىڭ رەجيسسۋراسىمەن قويىلعان «ۇيشىك» سپەكتاكلىن تارتۋ ەتتى.

مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالعىن بۇلدىرشىندەرگە ارنالعان بۇل قويىلىمدا قاراپايىم عانا وقيعا باياندالادى. سپەكتاكل اتموسفەراسى جارقىن، كورەرمەندەردى وزىنە بىردەن باۋراپ اكەتەدى. مۇنداعى توقىما جىپتەرمەن توقىلعان قۋىرشاقتار زاماناۋي انيماسيالىق بەينەلەرگە ۇقسايدى. بۇل قويىلىمعا ەسىكتەن كىرگەندە اياق كيىمدى شەشكىزەتىن بولعاندىقتان، بالالار تەاتردا وزدەرىن ەمىن-ەركىن ۇستاپ، كوپشىكتەرگە جايعاسادى. ولار ەرتەگى الەمىندە كەيىپكەرلەرمەن بىرگە ويىندار ويناپ، ءارتۇرلى جاتتىعۋلار جاسايدى. سونىمەن قاتار، اتا-انالاردىڭ دا بالالىق شاقتارىنا ساياحات جاساتا ءبىلدى.

ال كەشكى ۋاقىتتا ءشامشى قالداياقوۆتىڭ اندەرىنە نەگىزدەلگەن «ءومىر – وزەن» مۋزىكالىق سپەكتاكلى كورسەتىلدى. مۇندا قويىلىم رەجيسسەرى جانە ساحنالىق جۇيەسىن جاساعان ەركەبۇلان قابدىل «قازاق ءۆالسىنىڭ كورولى» اتانعان سازگەردىڭ حالىق ءسۇيىپ ايتاتىن ەڭ اسەرلى اندەرىن تاڭداپ العان. سپەكتاكل كومپوزيسيالىق تۇتاستىعىمەن، ميزانسەنالاردىڭ دالدىگىمەن، اكتەرلىك ءانسامبلدىڭ ۇيلەسىمدىگىمەن تارتىمدى بولدى. رەجيسسەر ءاربىر ءاننىڭ ورىندالۋىن سپەكتاكل كەيىپكەرلەرىنىڭ باسىنان ءوتىپ جاتقان ماڭىزدى وقيعالارمەن بايلانىستىرا العان.

قويىلىم كورەرمەندەر زالىندا وتىرعان اكتەر ماقسات كامالوۆ ءشامشىنىڭ «انا تۋرالى جىر» انىنەن باستاۋ تابادى. بۇكىل كورەرمەندەر ول قانداي ءان ايتسا، سونى بىرگە ورىنداپ زالدا كوڭىلدى اتموسفەرا ورنادى. وسىلايشا ءشامشىنىڭ ءان الەمىنە قىزىقتىرىپ، ساحنا تورىنە كوتەرىلگەن اكتەرمەن بىرگە سپەكتاكل وقيعاسى باستالىپ كەتتى.

رەجيسسەر ساحناداعى ارەكەتتەردى قيسىندى ويلاستىرعان. قويىلىم كەيىپكەرلەرى ەشقانداي ءسوز سويلەمەسە دە ولاردىڭ قيمىل-قوزعالىستارى ارقىلى ايتىلىپ جاتقان اندەردىڭ مازمۇنى اشىلىپ وتىرادى. شىمىلدىق تۇرىلگەن كەزدە قۇرىلىس الاڭىندا جۇمىس جاساپ جۇرگەن قىز بەن جىگىتتىڭ بىر-بىرىنە بايقاۋسىزدا قاقتىعىسىپ قالىپ، ءبىر كورگەننەن عاشىق بولۋلارى سپەكتاكل وقيعاسىنا قىزىقتىرا تۇسەدى. سپەكتاكلدە دۇنگەن قىزدى ارايلىم بايىربەكوۆا، جىگىتتى اليار ءنۇرادىل وينادى. ا.ءنۇرادىل ءان ارقىلى دۇنگەن قىزعا عاشىق بولعان جىگىتتىڭ كوڭىل كۇيىن بەرە الدى.

سپەكتاكلدىڭ كەلەسى ساحناسىندا «سىعان سەراناداسى» ءانىن شىرقاعان باقىتجان قايۋوۆ قولىنا ۇستاپ وتىرعان راۋشان گۇلىنە قاراي وتىرىپ، عاشىعىنا قوسىلماي قالعان جىگىتتىڭ نازىك مۇڭىن سەزدىرەدى. كوزدىڭ جاۋىن الاتىن ۇزىن قىزىل كويلەك كيگەن سىعان قىزى جىگىت قولىن قانشا سوزسا دا، قايىرىلماي الىستاي بەرەدى. جارىق ارقىلى ءار تۇستان جىلت ەتىپ كورىنگەن سىعان قىزى ساعىمداي بۇلدىراپ، قاراڭعىلىققا ءسىڭىپ جوق بولىپ كەتەدى. ءان اياقتالار تۇستا بىرنەشە سىعان قىزدارىمەن بىرگە، قۋىرشاق سىعان قىزىنىڭ كەرەمەتتەي بيلەۋى دە سپەكتاكل وقيعاسىن جانداندىرا ءتۇستى.

رەجيسسەر ءار ساحنانى وتە ادەمى جىمداستىرعان. انمەن ءورىلىپ وتىرعان قيمىل-ارەكەتتەر كەيىپكەرلەردىڭ ايتپاق ويىن شاشىراتپاي جەتكىزىپ تۇردى. كەلەسى ساحنادا رۋسلان ابۋ مەن عالىم امانگەلدى «اقسۇڭقارىم» ءانىن دۋەتپەن ورىندادى. كوپشىلىك ساحناسىنداعى اكتەرلەر جاستاردىڭ بىر-بىرىمەن تانىسىپ جاتقانىن قيمىل-ارەكەتتەرىمەن جانە تارتىمدى بيمەن ورنەكتەپ كورسەتتى.  ىلە-شالا «ساعىنىش» ءانىن ماقسات كامالوۆ، ابۋ رۋسلان، شوقان قۇلنازاروۆ «اكاپەللا» ورىنداپ، جىگىتتەر مەن قىزداردىڭ ءوزارا جاراسىپ، ءتىل تابىسقاندارىن كورسەتە الدى.

بي الاڭىندا ش.قۇلنازاروۆ پەن گ.ابساتتار ورىنداعان «بارىنەن دە سەن سۇلۋ» ءانى دە ءان تابيعاتىنا قاراي وتە جەڭىل، ءارى ويناقى ايتىلدى. ودان كەيىنگى كورىنىستە گۇلبارشىن ءونىمباي «اقماڭدايلىم» ءانىن جۇرەك تەربەيتىندەي اسەرلى شىرقادى. وسى ساحناداعى اكتەرلەردىڭ قۋىرشاقتارمەن ءۆالسى دە وتە كاسىبي دەڭگەيدە ورىندالدى. ءان ىرعاعىمەن قالىقتاعان قۋىرشاقتاردىڭ قيمىلى ەرىكسىز ەلىتىپ اكەتەدى.

سپەكتاكلدە «دۇنگەن قىزى»، «سىعان سەرەناداسى»، «اق سۇڭقارىم»، «ساعىنىشىم»، «بارىنەن دە سەن سۇلۋ»، «اق ماڭدايلىم»، «ارىس جاعاسىندا»، «قايىقتا»، «ومىر-وزەن»، «وتىرارداعى توي» اندەرى تەاتر اكتەرلەرىنىڭ جاندى داۋىسىمەن ورىندالدى. ءاربىر ءاننىڭ ىشكى مازمۇنىن تەرەڭ اشا ءتۇسۋ ماقساتىندا رەجيسسەر قۋىرشاقتاردى دا ورىندى پايدالانعان. ايتالىق، «قايىقتا» ءانى شىرقالىپ (ءاندى ورىنداعاندار ب.قايۋوۆ پەن ءا.چاەلگانوۆا) جاتقان كەزدە قايىقتا وتىرعان قىز بەن جىگىتتىڭ سۇلباسى كولەڭكە ارقىلى كورسەتىلگەن. وسى تۇستا قۋىرشاقتاردى اسا شەبەر ويناتا بىلگەن تەاتر اكتەرلەرى تولقىن تلەۋلييەۆا، ايدىن جاقىپبايەۆ، ەلۆيرا سۇلەيمەنوۆا، التاي تاۋەكەلوۆ ەڭبەكتەرىن ايرىقشا اتاپ وتكەن ءجون.

م.كامالوۆ پەن ا.ساقتاعانوۆا «ومىر-وزەن» ءانىن ورىنداعان كەزدەگى قوس اققۋ ماحاببات سيمۆولى رەتىندە الىنعان. قۋىرشاقتاردى جۇرگىزىپ، اققۋلارعا جان بىتىرگەن ا.جاقىپبايەۆ پەن ر.ءابۋ ولارعا ءتان ۇيلەسىمدى قيمىل-ارەكەتتەر تابا بىلگەن. ەكى ورىنداۋشىنىڭ تازا ءمولدىر داۋىستارى كورەرمەندەردىڭ جۇرەك پەرنەسىن ءدوپ باسىپ، ءان ەرەكشە ەموسيامەن شىرقالدى. اسەم چاەلگەنوۆا «وتىرارداعى توي» ءانىن ايرىقشا شابىتپەن ەركىن ايتتى. ءان اياسىنداعى قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمىن كيگەن قۋىرشاق قىزداردىڭ ادەمى ءبيى مەن دومبىرا تارتىپ وتىرعان قۋىرشاق جىگىتتەردىڭ كۇيلەرى تىڭداۋشىلارعا ەرەكشە رۋح بەردى.

سپەكتاكل سوڭىندا حورمەن ايتىلاتىن «جان اعا» ءانى سپەكتاكلدىڭ نەگىزگى ماقساتىن جەتكىزۋدىڭ باستى كىلتىنە اينالعان. ياعني، قويىلىم ءشامشى قالداياقوۆتىڭ رۋحاني مول مۇراسى قازاق ەلى باردا ماڭگى جاساي بەرەدى دەگەن نىق سەنىممەن اياقتالادى. جالپى بۇل سپەكتاكل اكتەرلەردىڭ ۆوكالدىق دايىندىقتارىنىڭ جوعارى دەڭگەيدە ەكەنىن كورسەتىپ بەردى.

سونىمەن، مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترىنىڭ رەپەرتۋارىنا كەلىپ قوسىلعان «ومىر-وزەن» سپەكتاكلى تەاتر ىزدەنىستەرىنىڭ جالعاسىپ جاتقانىنا جارقىن مىسال بولا الادى. سپەكتاكلدى تاماشالاۋعا كەلگەن كورەرمەن سازگەردىڭ تۋعان جەرگە، سۇيگەن جارعا، دوس-جارانعا دەگەن سەزىمدەردىڭ تەرەڭدىگىنە تاعى ءبىر مارتە كوز جەتكىزەدى. تەاتر اكتەرلەرىنىڭ ورىنداۋىنداعى اندەر تىڭداۋشىلاردىڭ جان جۇرەگىن قوزعاپ، ادەمى اسەرگە بولەيدى. ەرەكشە كوڭىل تولقىتىپ، بىر-بىرىنە دەگەن سىيلاستىق، دوستىق سەزىمدەرىنىڭ نىعايا تۇسۋىنە مول اسەرىن تيگىزەدى. ءاربىر كورەرمەننىڭ وسى قويىلىم ارقىلى ۇلى سازگەردىڭ قۇدىرەتتى اندەرىمەن تاعى دا ءبىر رەت قاۋىشىپ، «ءان پاديشاسى» اتانعان ش.قالداياقوۆتىڭ شىعارماشىلىعىنا تەرەڭ بويلاي تۇسەتىنى ءسوزسىز.

نازەركە قۇمارعالييەۆا،

ونەرتانۋ ماگيسترى، تەاترتانۋشى