ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ بيىل حالىققا ارناعان «جاڭا جاعدايداعى قازاقستان: ءىس-قيمىل كەزەڭى» كەزەڭى جولداۋىندا ميلليونداعان اۋىل تۇرعىندارىنىڭ تابىسىن ارتتىرۋ مىندەتىن قويعان بولاتىن. بۇل رەتتە شەشىمىن تاپپاي كەلە جاتقان وزەكتى ماسەلەلەر بار ەكەنىنە دە اشىق توقتالدى. سونىڭ ءبىرى – ۇزاق مەرزىمگە بەرىلەتىن ارزان نەسيەنىڭ جوقتىعى ەكەنىن اتاپ كورسەتتى. وسى ورايدا «اگرارلىق نەسيە كورپوراسياسى» اق بۇل ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرىپ كەلە جاتىر. بۇگىندە ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە ورنالاسقان 158 ەلدى-مەكەندە 206 نەسيە سەرىكتەستىگى جۇمىس ىستەيدى. وسىلايشا، اۋىلدىق ايماقتاردىڭ 98 پايىزى ءتيىمدى نەسيەمەن قامتىلعان.
سولاردىڭ ءبىرى – تۇركىستان وبلىسىنا قاراستى قارناق اۋىلىندا ورنالاسقان «ياسسى نەسيە» سەرىكتەستىگى. بۇگىندە بۇل قارجى ينيستيتۋتى اگرارلىق نەسيە كورپوراسياسىنىڭ سەنىمدى سەرىكتەسىنە اينالىپ ۇلگەرگەن. كاسىبي تىلمەن ايتقاندا، «ياسسىنەسيە» ااا رەيتينگىنە يە، ياعني شاۋارالاردى ءتيىمدى شارتتار بويىنشا ءوز بەتىنشە نەسيەلەۋگە قۇقىلى. 2003 جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان نەسيە سەرىكتەستىگى كەنتاۋ قالاسى مەن جاقىن ماڭداعى ون اۋىلدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋار وندىرۋشىلەرىن قامتيدى. "ياسسى نەسيە" ءجشس-نىڭ باسقارما ءتوراعاسى اليشەر يۋلداشوۆتىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە ونىڭ قۇرامىندا 1500 قۇرىلتايشى بار، ءارى ولاردىڭ سانى كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدى. بيىلدىڭ وزىندە ولار 440 كاسىپكەرگە نەسيە بەرىپ، ءوز كاسىبىن دامىتۋعا سەپتىگىن تيگىزىپتى. بۇل رەتتە نەگىزىنەن اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنا باسىمدىق بەرىلىپ وتىر. ءوزىن عانا ەمەس، وزگەنى دە جۇمىسپەن قامتىپ وتىرعان كاسىپكەرلەر كاسىپ باستاماس بۇرىن قورقاقتايتىنى جاسىرىن ەمەس. الايدا، ءوزىنىڭ بيزنەس جوباسىن قورعاپ، كاسىبىن دوڭگەلەتەمىن دەگەن جاندار ءۇشىن «ياسسى نەسيە» ءجشس-ى كومەك قولىن سوزۋدا.
نەسيە العان كاسىپكەرلەردىڭ ءبىرى - «ەرگەش اتا» شق-نىڭ باسشىسى حابيب ءباحادۇر. ول 2018 جىلى ءوز ءىسىن باستاۋعا بەل بۋىپ، نەسيەلىك سەرىكتەستىكتەن 65 ملن.تەڭگە العان. بۇل قارجىعا ول رەسەيدەن سيممەنتال تۇقىمدى ەتتى-سۇتتى باعىتتاعى 100 باس سيىر الىپ كەلەدى. سودان بەرى مال باسىن كوبەيتىپ، بۇگىندە شارۋا قوجالىعىن دامىتىپ وتىر. شارۋاسىن شىر اينالدىرعان كاسىپكەر بۇگىندە كەنتاۋ قالاسى ماڭىنداعى «امان-ەسەن» ءسۇت سەحىمەن كەلىسىمشارت جاساسىپ، ءونىمىن وتكىزىپ وتىر. ءبىر سيىر كۇنىنە 15-20 ليتر ءسۇت بەرەتىن كورىنەدى. «ياسسى نەسيە» جشس-مەن جۇمىس ىستەۋ كاسىپكەرلەر ءۇشىن ءتيىمدى ەكەنىن ايتقان ءباحادۇر بولاشاقتا شارۋا قوجالىعىن دامىتۋ ماقساتىندا تاعى دا نەسيە العىسى كەلەتىنىن جاسىرمادى.
ال «ياسسى» جىلىجايىن گۇلدەندىرىپ، حالىقتى بالعىن ونىممەن قامتاماسىز ەتىپ وتىرعان يۋلداشوۆ شاحرۋح تا وسى نەسيەلىك سەرىكتەستىكتىڭ كومەگىمەن كاسىبىن باستاعان. شارۋانىڭ 25 ملن.تەڭگە نەسيە الىپ اشقان جىلىجايى بۇگىندە 35 گەكتار جەردى الىپ تۇر. جىلىنا ەكى رەت ءونىم الادى. ءبىرىنشى رەت قياردان 35-40 توننا ءونىم العان، ال ەكىنشى رەت قىزاناقتان دا 35 تونناعا جۋىق ءونىم الۋدى جوسپارلاۋدا. الىنعان ءونىمدى كەنتاۋ، تۇركىستان قالالارىنا جەتكىزەدى. كاسىبىن اشۋعا كومەكتەسكەن نەسيەلىك سەرىكتەستىككە ءوز العىسىن بىلدىرگەن شاحرۋح بولاشاقتا جىلىجايدى كەڭەيتۋ ماقساتىندا تاعى دا نەسيە العىسى كەلەتىنىن اتاپ ءوتتى.
ايتا كەتەرلىگى، كاسىپ اشۋعا الىنعان قارجىنىڭ قاي باعىتتا جۇمسالىپ جاتقاندىعى مىندەتتى تۇردە تەكسەرىلىپ، مونيتورينگ جۇرگىزىلىپ وتىرادى. تۇتىنۋشىنى جىلى جۇزبەن قارسى الاتىن سەرىكتەستىكتىڭ ماماندارى ءاردايىم ءوز كەڭەستەرىن بەرىپ، دۇرىس باعىت-باعدار كورسەتۋگە ءازىر. اۋىلدى ايماقتان كاسىپ اشۋشىلاردىڭ كوبەيىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتىپ وتىرعان كاسىپكەرلەر كوڭىلگە ەرىكسىز قۋانىش ۇيالاتادى. ءبىر قۋانتارلىعى، كاسىپ اشقان جانداردىڭ بارلىعى دەرلىك ءوزىن عانا ويلاپ قويماي، جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىدا جۇمىسپەن قامتىپ وتىر. بۇل يگى ىستە نەسيەلىك سەرىكتەستىكتىڭ دە ۇلەسى زور.
«اگرارلىق نەسيە كورپوراسياسى» باسپا ءسوز قىزمەتى
پىكىر قالدىرۋ