اتا-انا وسيەتى – ۇرپاققا ونەگە

/uploads/thumbnail/20170708195737194_small.jpg

ەكەۋمىز ءبىر جىلدىڭ ءتولى ەدىك. ابەكەڭ 1955 جىلى 5-اقپاندا، مەن 9-ماۋسىمدا تۋىل­عانبىز. العاشقى تانىستىعىمىز 1983 جىلدان باستالدى. ايقىن-اقپاراتقا سىلتەمە جاساي قامشى پورتالى حابارلايدى.

 سول جىلى ءۇش اي­-داي جاڭاقورعان قونىسىندا «سەلحوز­حي­ميا» مەكەمەسىندە قاتار ەڭبەك ەتتىك. مەن كوپ ۇزاماي اۋداندىق «كوممۋنيزم جولى»، قازىرگى «جاڭاقورعان تىنىسى» گازەتىنە قىز­مەتكە اۋىسىپ كەتتىم. امانجول كەنجەبە­-كوۆ جامبىل گيدرومەليوراتيۆتىك-قۇرى­-لىس ينستيتۋتىن ينجەنەر-مەحانيك مامان­دىعى بويىنشا ءبىتىردى. ونىڭ «پمك-34» مەكەمەسىندەگى تەمىرجونۋشىلىق ەڭبەك جولى نارياد جازۋشىعا، تەحنيكا ءقاۋىپسىز­ءدى­گىن ساقتاۋ جانە ەڭبەكتى قورعاۋ ينجەنەر­ءلى­گىنە، «وبلۆتورچەرمەتتىڭ» اۋداندىق ۋاكىل­دىگىنە، جوعارىدا ايتىلعان «سەلحوزحيميا» بىرلەستىگىندە اعا ينجەنەرلىككە جالعاستى. امانجول امانبەكۇلىمەن تىم جاقىن جول­داس بولىپ كەتپەگەنىمىزبەن، قارا­پا­يىم­دى­لىعىمىزدان، مىنەزىمىزدىڭ ۇيلەس­كەن­ءدى­گى­نەن بولار، ءتاپ-تاۋىر سىيلاستىق. ونىڭ كى­ءشى­پە­ءيىل­دىگى، باۋىرمالدىعى بارىمىزگە ۇناي­تىن. وتىرىك-وسەكتەن اۋلاق جۇرەتىندەردى ءىش تار­تىپ، كۇلىمسىرەي قارايتىن. 
1986-1991 جىلدارى اۋدان ورتالىعىنان شالعاي ورنالاسقان «كپسس ححIV سەزى» اتىنداعى كەڭشاردا باس ينجەنەر، 1991-1994-تە اۋداندىق اگرووندىرىستىك بىرلەستى­گىندە باس ينجەنەر-مەحانيك، مەملەكەتتىك باقىلاۋ ينسپەكتورى، 1994-1996 جىلدارى «زاداريا» كەڭشارىندا تەحنيكا جوندەۋ شەبەرحاناسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، 1996-98 جىل­دارى «نومە تۇرسىنباي-قالپە» قازاق-اۋعان بىرىككەن مەكەمەسىندە باس ينجەنەر، 1998-2002 جىلدارى «تاۋەكەل-يسا» شارۋا قوجالىعىندا مەحانيك، 2003-2006-دا جو­لاۋشىلار تاسىمالداۋ مەكەمەسىندە ينجە­نەر، 2006-2012 جىلدار ارالىعىندا كدس «قىراندا» ينجەنەر، 2012-جىلدان ماز­مۇندى عۇمىرىنىڭ سوڭعى ساتتەرىنە دەيىن «جاڭاقورعان-ترانزيتتە» باقىلاۋشى-مە­حانيك قىزمەتتەرىن ابىرويلى اتقاردى.
ءبىز بىلەتىن ابەكەڭ وزىنە سەنىپ تاپسى­رىل­عان قاي جۇمىستىڭ دا ۇدەسىنەن شىقتى. اكەسى امانبەك كەنجەبەك ۇلى قاعىلەز، اق­جار­قىن جان ەدى. اعايىننىڭ ورتاق ءمۇد­دە­سىنە جاناشىرلىقپەن قاراپ، ەتەنە ارا­لاستى. جاڭاقورعان كەنتىندەگى يماندىلىق ءۇيى – يسلام ءدىنى تۇراقتى ناسيحاتتالاتىن قاسيەتتى دە كيەلى ورىنعا اينالعان ورتالىق مەشىت قۇرىلىسىن جۇرگىزۋدە ابەكەڭ – امانبەك اعا ايرىقشا بەلسەندىلىك تانىتتى.
امانجول اتا-اناسى امانبەك اعامىز بەن باتىر انا ءبيبىحان جەڭگەمىزدىڭ كورگەندى ۇلى بولىپ ءوستى. ءبىراق امانجولدىڭ ءومىرى قامشىنىڭ سابىنداي قىسقا بولدى. ول اعا جاسى الپىستان ەندى اسقان شاعىندا ءماڭ­گى­لىك مەكەنىنە اتتاندى. ءومىر ساباقتاستىعىن جالعاستىراتىن التىن اسىقتاي 4 ۇل-قىزى مەن سۇيىكتى جارى ءماريام باردا مارقۇم­نىڭ شاڭىراعىنىڭ وتى وشپەيدى، ءتۇتىنى ءتۇزۋ ۇشا بەرەدى. 
جانازاعا جەر قايىسار ەل جينالعانى­نىڭ ءوزى – كەنجەبەكوۆتەردىڭ الىس-جاقىن زا­مانداستارى مەن تۋعان-تۋىستارى، قۇدا-جەك­­جات، جورا-جولداس، ءتانىس-بىلىس ارا­سىنداعى بەدەلى بيىك ەكەندىگىنىڭ ايعاعى. باعا جەتپەس تاتۋلىعىمەن كوپكە ونەگە بولعان امانبەك پەن ءابىلقاسىمنىڭ پەرزەنتتەرى­ءنىڭ ءاعا-ىنى رەتىندەگى ارالارىنان قىل وتپەس شىنايى جاقىندىقتارىنا كوپشىلىك ءدان ريزا بولىپ، شىن سۇيسىنەدى، قىزىعا دا قۇ­مارتا قارايدى. 
2007 جىلدىڭ مامىر ايىندا دۇنيەدەن وتكەن امانبەك پەن 1982 جىلدىڭ قازا­نىندا ومىردەن وزعان جۇبايى ءبيبىحاننان 10 ۇل-قىز ءوربىدى. امانكۇل-ماجيت، امان­ءجول-ماريام، اپيكۇل، اشىركۇل-ابىلاز، داريحا-سەرىك، ءۇلتۋعان-انۋار، باقىتبەك-زاعيپا، التىنبەك-ورازكۇل، جەڭىسبەك-گۇلناز، جارقىنبەك – كۇنىم. ولاردىڭ ءبارى ءبىر-بىر ءۇيدىڭ تۇتقاسى، زامانا كوشىنەن قا­لىپ قويماي ومىردەن ءوز ورىندارىن تاپقان. امانبەك اعانىڭ پەرزەنتتەرى دە اتا-انا سەنىمىنە لايىق ماقسات بيىگىنەن كورىنۋدە. 
امانجول كەنجەبەكوۆ 1977 جىلى اق­-پان ايىندا ءماريام يسا قىزى تۇرسى­ما­توۆامەن وتاۋ قۇرىپ، سودان بەرگى 38 جىل ىشىندە اكە مەن انا قىزىعىن بىرگە ءبولىستى. ۇستانعان ىزگى مۇراتتارى ولاردى ءاردايىم العا جەتەلەدى. وتباسى قۋانىشىنان ارتىق نە بار بۇل دۇنيەدە؟! ەكەۋى تۋما-تۋىس، قۇدا-جەكجات، قۇربى-قۇرداس، دوس-جاراندارى ال­دىندا جۇزدەرى جارقىن بولدى. ءبىر-بىرىن قاباقتارىنان ءتۇسىندى، ۇيلەرىندە داستار­قانى جيىلماي، قوناقتارىن تاڭىرىندەي كۇت­ءتى. كەن­جەكبەكتەن ورگەن وزگە ۇرپاقتار سەكىلدى، بۇلار دا ەشنارسەدەن كەندە بولعان ەمەس. ءۇل­كەن-كىشى الدىندا ىزەتتەرىنەن جا­ڭىلماي، امانجول قايىرىمى مول ۇل، ءما­ريام يبا­لى كەلىن اتاندى. 
1979 جىلى دانا اتتى تۇڭعىش پەرزەنت­تەرىن ءسۇيدى. ءوسىپ-ونۋدىڭ باسى ەدى بۇل. ءبۇ­گىندە استانا قالاسىندا بۋحگالتەر بولىپ قىزمەت ىستەيتىن دانا مەن راحماتۋللادان نۇرگۇل، ايسۇلۋ، نۇريسلام، ينجەنەر-مەحا­نيك قايراتبەك پەن جەكە كاسىپكەر ايگە­رىمنەن ارۋجان، دىنمۇحاممەد، ينابات، ال­ماتىدا تۇراتىن مۇعاليما اعيلا مەن سوت ورىنداۋشىسى باقىتجاننان سۇلتان، ءازيا­دا، قازىنا، كومپيۋتەر دينايزەرى دۋ­لاتبەك پەن مۇعاليما المادان ءنۇرالي، ءبيبىنۇر دەگەن نەمەرەلەرى جاس قۇراقتاي جەل­پىلدەپ، قىزعالداقتاي قۇلپىرىپ، شات­تىققا كەنەل­گەن شاڭىراقتىڭ ءمانى مەن ءسانى­نە اينالۋدا. ولار امانجول قۇر­داسىم­نىڭ اتىنا قى­لاۋداي كىر كەلتىرمەۋدى كوز­دەيدى، كىمنىڭ ۇلى، كىمنىڭ قىزى، كىمنىڭ نە­مەرەلەرى دەگەندە، امان­جولداي ابزال ازا­ماتتى ارداق تۇتىپ، اق جولىن اسپەتتەپ، ءور­كەندى ىستەرىن العا اپا­رۋدى وزدەرىنە ماق­تانىش سانايدى. 
ءماريامنىڭ ماماندىعى – بۋحگالتەر. اۋداندىق تۇتىنۋشىلار وداعىندا، جا­ڭاقورعان جۇمىسشىلار كووپەراسياسىن­دا جەمىستى ەڭبەك ەتتى. وتاعاسىنىڭ قىز­مەت بابىمەن «كپسس-XXIV سەزى» اتىنداعى كەڭشارعا قونىس اۋدارعاندا، سول ەلدى مە­كەندە دۇكەن مەڭگەرۋشىسى بولىپ، تۇرعىن­داردىڭ ءىلتيپاتىنا بولەندى. جۇمىستان قول ۇزبەي ءجۇرىپ، ءسۇيىپ قوسىلعان جولداسىنىڭ كوڭىلىنەن شىقتى. بالا تاربيەسىمەن اينا­لىسۋعا دا ۋاقىت تاۋىپ، ولاردى تياناقتى ءبىلىم الۋعا، تاپسىرىلعان ىستە تىندىرىم­دىلىق تانىتۋعا باۋلىدى.
ءاربىر اتا-انا ءۇشىن ۇل-قىزدارىنا، نە­مە­رە-شوبەرەلەرىنە تاربيەشى ءارى قامقور­-شى بولۋ پارىز. اعايىندى ابەكەڭدەر – امانبەك پەن ءابىلقاسىم وسى تۇرعىداعى بو­رىشتارىنا ادال بولدى، بۇلجىتپاي ورىندادى دەسەك، قاتەلەسە قويماسپىز.
تەكتىلىك دارىعان كەنجەبەكوۆتەر اۋلەتى­نەن تاراعان ءار ۇرپاق انا قۇدىرەتىن تەرەڭ ءتۇ­سىنەدى. ولاردىڭ اكەلەرىنە جان جىلۋى شىنايى قالىپتاسقانى كىرشىكسىز كوڭىل­-دەرى مەن جۇرەك لۇپىلدەرىنەن ايقىن اڭعا­رىلادى. ۇلكەندەرگە قاراپ وي تۇزەۋدىڭ، بوي تۇزەۋدىڭ جارقىن ۇلگىسى – بۇل. اكەلەرىنىڭ ور­نى مۇلدەم بولەك. ارداقتى ەسىم، اسقار تاۋ – اقىلدىڭ كەنى. قىسقاسى، ولار ءبىر-بىر ءۇي­ءدىڭ لوكوموتيۆى. امانبەك پەن ءابىلقاسىم تۋرالى وسىلاي پايىمداعانىمىز ءلازىم.
 كەنجەبەكوۆ امانبەك ۇزاق جىلدار بويى ساۋدا سالاسىندا تۇراقتى قىزمەت ەتتى. اۋداندىق تۇتىنۋشىلار وداعىنا قاراس­تى اۆتوگاراجدى باسقاردى، جاسى ۇلعايا باس­تا­عاندا اۆتودۇكەن جۇرگىزدى. ىزىنەن ەرگەن ءىنىسى ءابىلقاسىم ەلەكترلەندىرۋ جۇيەسى مەكە­مەسىندە باستىقتىڭ ورىنباسارى، كاسىپوداق كوميتەتىنىڭ جەتەكشىسى بولدى. ىسكەرلىك-ۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەتتەرىمەن ۇجىم­دا بەدەل بيىگىنەن كورىنىپ، زەينەت دەمالى­سىنا شىعارىندا ماقتاۋ-ماراپاتتاۋلاردى يەمدەندى. ونەگەلى ءومىر جىلدارى دارىپتەلدى. 
اعايىندى ابەكەڭدەر مەن ولاردان ءور­گەن ءۇرىم-بۇتاقتىڭ بويلارىندا ۇرپاققا ونەگە بولارلىق قاسيەت بار. جۇرت الدىندا ەڭسەلەرىن تىك، كەۋدەلەرىن كوتەرىڭكى ۇستاپ، ەشكىمنەن تارتىنباي، ەشنارسەدەن قى­سىل­ماي ەركىن سويلەيتىندەرى دە سوندىقتان.

 

 

 

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار