بۇگىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى وسى قاسيەتتى مۇراتقا قول جەتكىزگەنىنە 30 جىلدان اسىپ، الەم الدىندا ءوزىنىڭ دەربەس جولىن ءساتتى باستاعان جاس مەملەكەت. بۇل جىلدار ىشىندە ەلىمىز سان سالالى جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزىپ، ساياسي، الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە مادەني دامۋىندا جاڭا بەلەستەردى باعىندىردى.

تاۋەلسىزدىك بىزگە نە بەردى؟ ەڭ الدىمەن، ءوز تاعدىرىمىزدى ءوز قولىمىزبەن قالىپتاستىرۋ قۇقىعىن بەردى. ەكونوميكالىق جاعىنان مىقتى ەلگە اينالىپ، ءوزىنىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارىن ساقتاي وتىرىپ، مودەرنيزاسياعا بەت بۇرعان مەملەكەت بولۋعا ۇمتىلدى. قازاقستان وسى ۋاقىت ىشىندە ەكونوميكانى قايتا قۇرۋعا، جاڭا ساياسي ينستيتۋتتاردى ەنگىزۋگە، ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋگە جانە جاستاردى قولداۋعا باعىتتالعان كوپتەگەن رەفورمالار جۇرگىزدى.

بۇگىندە ەلىمىزدە مەملەكەتتىڭ تۇراقتىلىعىنا قولداۋ كورسەتەتىن بىلىكتى كادرلار دايارلانۋدا. «بولاشاق» باعدارلاماسى قازاقستاندىق جاستارعا الەمنىڭ وزىق ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىك بەردى. تاۋەلسىزدىك جىلدارى ەلىمىزدە جوعارى تەحنولوگيالاردى مەڭگەرگەن جاڭا ماماندار مەن بىلىكتى كاسىبي مامانداردىڭ جاڭا تولقىنى قالىپتاسىپ كەلەدى.

وسى باعدارلامانىڭ ماڭىزىن ايقىندايتىن ءبىر مىسال – قازىرگى تاڭدا ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ باستاماسىمەن قولعا الىنعان «بولاشاق» باعدارلاماسىنىڭ كەڭەيتىلگەن جوبالارىنىڭ ءبىرى – «500 عالىم» جوباسى. بۇل جوبا ەلىمىزدەگى عىلىم سالاسىنىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرىپ، عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىمەن شۇعىلداناتىن عالىمدارعا شەتەلدە بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋعا، جاڭا تەحنولوگيالارمەن جانە عىلىمي جەتىستىكتەرمەن تانىسۋعا، تاجىريبە الماسۋعا ۇلكەن مۇمكىندىك بەرۋدە. جوبا اياسىندا عالىمدار الەمنىڭ جەتەكشى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن جوعارى وقۋ ورىندارىندا تاعىلىمدامادان وتەدى. بۇل ءوز كەزەگىندە قازاقستاننىڭ عىلىمي الەۋەتىن ارتتىرىپ، زەرتتەۋ سالاسىندا زاماناۋي ادىستەر مەن قۇرالداردى ەنگىزۋگە ىقپال ەتەدى. وسى باستاما عالىمدارعا ءوز سالالارى بويىنشا زاماناۋي ادىس-تاسىلدەردى مەڭگەرۋگە، جاھاندىق عىلىمي قاۋىمداستىقپەن بايلانىس ورناتۋعا جانە حالىقارالىق دەڭگەيدەگى زەرتتەۋلەرگە قاتىسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

مەن دە «500 عالىم» جوباسىنىڭ قاتىسۋشىسى رەتىندە تۇركيانىڭ انكارا قالاسىندا قاجى بايرام ۆەلي ۋنيۆەرسيتەتىندە تاعىلىمدامادان ءوتۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدىم. بۇل تاجىريبە مەن ءۇشىن زور قۇندى بولدى. تاعىلىمداما بارىسىندا تۇركيانىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىمەن جانە عىلىمي زەرتتەۋ ادىستەمەلەرىمەن تانىستىم، سونداي-اق حالىقارالىق ارىپتەستەرمەن بىرلەسە جۇمىس ىستەپ، ءوز سالامداعى ءبىلىمىمدى كەڭەيتتىم. بۇدان بولەك، تۇرىك عالىمدارىمەن تاجىريبە الماسۋ مەنىڭ كاسىبي داعدىلارىمدى نىعايتىپ، زەرتتەۋ جۇمىستارىمنىڭ اۋقىمىن كەڭەيتۋگە سەپتىگىن تيگىزدى.

«500 عالىم» جوباسى وتاندىق عىلىمدى قولداۋدىڭ ماڭىزدى تەتىگىنە اينالدى دەپ ايتۋعا بولادى. عالىمداردىڭ تاعىلىمدامادان ءوتىپ، تاجىريبە جيناقتاۋى ەلىمىزدىڭ عىلىمي الەۋەتىن ارتتىرۋعا جانە حالىقارالىق دەڭگەيدە باسەكەگە قابىلەتتى ماماندار دايارلاۋعا باعىتتالعان قادام.

قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياساتتا بەيبىتشىلىك پەن تۇراقتىلىق قاعيداتتارىن ۇستانۋى — ەلىمىزدىڭ حالىقارالىق ارەناداعى بەدەلىن كوتەردى. بۇگىنگى تاڭدا قازاقستان ءتۇرلى حالىقارالىق ۇيىمداردا بەلسەندى، بۇل ءوز كەزەگىندە ەلدىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن الەۋمەتتىك دامۋىن نىعايتۋعا ىقپال ەتەدى.

ءبىزدىڭ بولاشاعىمىز قانداي بولماق؟

تاۋەلسىزدىكتىڭ تۋى جەلبىرەپ تۇرعان ۋاقىتتا ۇرپاق الدىنداعى نەگىزگى مىندەت — وسى قول جەتكەن تابىستاردى ودان ءارى نىعايتۋ. ەلىمىزدىڭ ءاربىر ازاماتى ۇلت بولاشاعى ءۇشىن جاۋاپتى. تاۋەلسىزدىكتىڭ قاعيداتتارىن قۇرمەتتەي وتىرىپ، ەلىمىزدىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسۋ — بۇگىنگى ۇرپاقتىڭ باستى پارىزى.

قازاقستاندى جاڭا جەتىستىكتەرگە باستايتىن جول — بىرلىك پەن تۇراقتىلىق. تاۋەلسىزدىكتى نىعايتىپ، ماڭگىلىك ەلگە اينالدىرۋ ءۇشىن بىزگە تەك ەكونوميكالىق جەتىستىكتەر عانا ەمەس، رۋحاني جاڭعىرۋ مەن حالىقتىق بىرلىك تە ماڭىزدى. بۇگىنگى تاۋەلسىز ەلدىڭ ۇرپاعى تاريحي تاعىلىمداردى ۇمىتپاي، ۇلت بولاشاعى ءۇشىن ەڭبەك ەتۋگە دايىن بولۋى كەرەك. تەك سوندا عانا تاۋەلسىزدىك رۋحى ماڭگى جاسايتىنىنا سەنىمدى بولا الامىز.

ەندەشە، تاۋەلسىزدىك كۇنى — تەك مەرەكە عانا ەمەس، وتكەنگە تاعزىم جاساپ، بولاشاققا سەنىمدى قادام باساتىن كەز. ەلىمىزدىڭ ۇلى جولى — ماڭگىلىك ەل مۇراتى باياندى بولعاي!

جوعارى وقۋ ورنىنا دەيىنگى دايىندىق كافەدراسىنىڭ

 اعا وقىتۋشىسى ا.ك.بەگالييەۆا