الماتى وبلىسىندا: تالدىقورعان تىنىسى

/uploads/thumbnail/20170708204148922_small.jpg

امەريكانىڭ باس كونسۋلىمەن جۇزدەستى
الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى اماندىق باتالوۆ پەن تالدىقورعان قالاسىنىڭ باسشىسى باعدات قاراسايەۆ امەريكا قۇراما شتاتىنىڭ باس كونسۋلى مارك مۋديمەن كەزدەستى. مارتەبەلى جۇزدەسۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى – الماتى وبلىسىن قوسا العانداعى ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىن وركەندەتۋ بارىسىندا قوس مەملەكەت اراسىندا ءبىلىم، مادەنيەت، اۋىل شارۋاشىلىعى، كاسىپكەرلىك سالالارى بويىنشا ءوزارا ىنتىماقتاستىق قارىم-قاتىناستى نىعايتىپ، بىرلەسكەن جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ. 
جەر ۇيىعى جەتىسۋعا ارنايى ات ارىلتىپ كەلگەن قوناقتاردىڭ وبلىس اۋماعىنا باسقان قادامدارىنا قۇتتى بولسىن ايتقان الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى ءوزى باسقاراتىن ءوڭىردىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ بارىسى مەن مول مۇمكىندىكتەرىن، جەتكەن جەتىستىكتەرى، اسەم تابيعاتى مەن تاريحي قۇندىلىقتارى جايلى جان-جاقتى اڭگىمەلەدى. 
– سىزدەرمەن كەزدەسكەنىمە وتە قۋانىشتىمىن. ءويت­كەنى بۇل جۇزدەسۋدىڭ ەكى مەملەكەت ءۇشىن دە ماڭىزى اسا زور دەپ ويلايمىن. وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، الماتى وبلىسى اگرارلى ايماق، اۋىل شارۋا­شى­لىعىن، ونىڭ ىشىندە اگروونەركاسىپتىك كەشەندى ءور­كەن­دەتۋگە وتە قولايلى. مىڭعىرعان مال بار، كوكونىس پەن جەمىس-جيدەكتىڭ نەبىر ءتۇرى وسىرىلەدى. قىزىلشا، جۇگەرى، كارتوپ، ارپا-بيداي ءوسىرىپ، وڭدەۋدەن وزگە ءوڭىر­لەردىڭ الدىندامىز. وبلىستا ەكى ميلليون حا­لىق تۇرادى. جالپى، قازاق حالقى قاشاندا كورشىسىن سىيلايتىن، بەيبىت ءومىردى قالايتىن قوناقجاي ەل عوي. وعان جۇزدەن اسا ۇلت وكىلدەرىنىڭ اۋىزبىرلىكتى ءتاتۋ-تاتتى عۇمىر كەشىپ جاتقاندىعى دالەل. 
تازالىعىمەن ەرەكشەلەنەتىن شاعىن قالامىز تال­دىقورعان دا جىل وتكەن سايىن كوركەيىپ، گۇل­دەنىپ كەلەدى. تاريحى تەرەڭنەن تامىر تارتقان اي­ماق­تىڭ تابيعاتى تىپتەن تاماشا. بىزدە تاۋ، وزەن، سۋ، كول، ورمان بار. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، تابيعات-انا­نىڭ بارلىق بەلدەۋىن وسىدان تاباسىز جانە بۇل جاع­داي وسى وبلىستا ءتۋريزمدى دامىتۋعا ۇلكەن قولاي­لى­لىق تۋعىزادى. وزدەرىڭىزگە بەلگىلى، ۇلى جىبەك جو­لى دا وبلىس اۋماعىن باسىپ وتەدى. ەلباسىنىڭ سا­راب­دال ساياساتىنىڭ ارقاسىندا بۇگىندە وسى ساۋدا جو­لى قايتا جاڭعىرتىلۋدا. قازىرگى كەزدە ينف­را­قۇرىلىمدى دامىتۋعا مەملەكەت تاراپىنان كوپ كوڭىل بولىنۋدە. سونىڭ ارقاسىندا وبلىس ەكونومي­كا­سى قارقىندى ءوسىپ، جاڭا جۇمىس ورىندارى اشىلۋدا.
الماتى – تالدىقورعان باعىتىنداعى تاس جولعا دا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، زامان تا­لابىنا ساي لايىقتالىپ، قايتا سالىنىپ جاتىر. كاسىپكەرلىك پەن ءوندىرىس سالاسى دا جوعارى دەڭگەيدە وسىپ-وركەندەپ كەلەدى، – دەگەن وبلىس باسشىسى تال­دىقورعان قالاسىنىڭ اقش-تاعى شاھارلاردىڭ ءبىرى­مەن باۋىرلاسقانى قوس تاراپتى بۇگىنگىدەن دە جاقىنداستىرا تۇسەتىنى تۋرالى ويىن دا ورتاعا سالدى. 
قازاقستان، سونىڭ ىشىندە جەتىسۋ جەرى تۋرالى ءوزى­ءنىڭ بىلەتىندەرىمەن، جاعىمدى ويلارىمەن بولىسكەن مارك مۋدي ءوز كەزەگىندە ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعان بۇل ەكىجاقتى كەزدەسۋدىڭ ەرەكشەلىگى، جاڭا ءمۇم­كىن­دىكتەرگە قول جەتكىزۋگە سەبەپ بولاتىندىعىنا توق­تالدى. بولاشاقتا ءبىلىم، مادەنيەت، اۋىل شارۋا­شى­لىعى مەن كاسىپكەرلىك سالالارىن ورىستەتۋدە ءوزارا تاجىريبە الماسىپ، بىرلەسە جۇمىس ىستەۋدىڭ ايرىقشا ماڭىزعا يە ەكەندىگىن تىلگە تيەك ەتتى. تالدىقورعانمەن باۋىرلاساتىن قالا تۋرالى ۇسىنىسقا قۇپتاۋ ءبىل­ءدىردى. اكىمدىكتەگى ادەمى اڭگىمەدەن كەيىن باس كونسۋل جەتىسۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وقىتۋشىلارى ءجا­نە بىلىمگەرلەرىمەن كەزدەسىپ، ءبىلىم سالاسىنا قا­تىستى اقش-تاعى بەلدى ۋنيۆەرسيتەتتەرمەن ءوزارا ءتا­جىريبە الماسىپ، ارىپتەستىكتى ودان ءارى كۇشەيتۋ ءجو­نىندە ۇسىنىس-پىكىرلەردى تىڭداپ، ءوزىنىڭ ويىن دا ءبىل­ءدىردى.
 
مەملەكەتتىك كىرىستەر باسقارماسىنىڭ جاڭا مەكەنى
 
الماتى وبلىسى ورتالىعىنىڭ حالقى سانى العا جىلجىعان جىلدارمەن بىرگە ارتىپ كەلەدى. سوعان ساي قالادا مەملەكەتكە سالىق تولەيتىن زاڭدى تۇلعالار – شاعىن جانە ورتا كاسىپورىندار، جەكە كاسىپكەرلەر مەن جەكە تۇلعالار سانى دا كوبەيگەن. ءوندىرىس ورىندارى دا كوپتەپ ىسكە قوسىلۋدا. «بىتەر ءىستىڭ باسىنا، جاقسى كەلەر قاسىنا» دەگەندەي، تالدىقورعاننىڭ تىزگىنىن ۇستاعانىنا ءبىر اپتا دا بولماعان سۋ جاڭا اكىم باعدات قاراسايەۆ بىرەر كۇننىڭ ىشىندە بىرنەشە قۋانىشتى جاڭالىققا جارشى بولدى. 

 
حالىق يگىلىگىنە جۇمسالاتىن قازىنانىڭ ءبۇيىرى ورتايماۋى جولىندا ماقساتتى جۇمىس جۇرگىزەتىن تالدىقورعان قالاسى بويىنشا مەملەكەتتىك كىرىستەر باسقارماسى بۇعان دەيىن وبلىستىق سالىق دەپارتامەنتىنىڭ عيماراتىندا وتىراتىن. كۇنى كەشە باسقارما كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزىلگەن جاڭا عيماراتقا كىرىپ، قونىستويىن جاسادى. الداعى كەزدە تالدىقورعان قالاسى بويىنشا مەملەكەتتىك كىرىستەر باسقارماسى جاڭا جۇيەمەن جۇمىس ىستەي باستايدى. ول – كەدەرگىسىز جۇيە دەپ اتالادى. سالىقشىلاردىڭ قۋانىشىنا ورتاقتاسۋعا ۋاقىت تاۋىپ، ارنايى كەلگەن قالا اكىمى ءوزىنىڭ قۇتتىقتاۋىندا مەملەكەتتىك كىرىستەر باسقارماسى مەن ونداعى قىزمەتكەرلەردىڭ جەمىستى ەڭبەگى وبلىس ورتالىعىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق تۇرعىدا دامۋىنا وڭ ىقپال ەتىپ، ۇلكەن ۇلەس قوساتىنىن ايرىقشا اتاپ ءوتتى. «قىزمەت قىل دا مىندەت ەت» دەمەكشى، بيۋدجەتتىڭ بەرەكەلى بولۋىن قامتاماسىز ەتەتىن سالاداعىلاردىڭ قىزمەتتىك جاعدايىن جاساۋ كوپتەن ايتىلىپ كەلە جاتقان ەدى. اقىرى شەشىمىن تاپتى. زاماناۋي تەحنيكالارمەن جابدىقتالعان سۋ جاڭا عيماراتتا حالىققا «ءبىر تەرەزە» قاعيداتى بويىنشا قىزمەت كورسەتىلەدى.
تالدىقورعان قالاسى بويىنشا مەملەكەتتىك كىرىستەر باسقارماسىنىڭ باسشىسى مەيرام مۇسايەۆتىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، ءدال قازىرگى كەزدە وبلىس ورتالىعىندا 146 مىڭنان استام سالىق تولەۋشى تىركەلگەن. ولاردىڭ 3621ء-ى زاڭدى تۇلعا بولسا، 12 مىڭعا جۋىعى – جەكە كاسىپكەرلەر، تاعى 130 مىڭى – جەكە تۇلعالار. ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 10 ايىندا تالدىقورعاندىق سالىقشىلار مەملەكەت قازىناسىنا 14 ميلليارد تەڭگەدەن استام-قارجى ءتۇسىرىپتى. جىل سوڭىنا دەيىن بۇل كورسەتكىش 17 ميلليارد تەڭگەدەن اسىپ-جىعىلادى دەگەن باتىل بولجام بار. 
جاڭا عيماراتتىڭ ءىشىن ارالاپ، وزىق تەحنيكالىق مۇمكىندىكتىڭ شاماسىن بايقاپ كورگەن قالا باسشىسى ۇيىمداستىرۋشىلىق جۇمىسقا جوعارى باعا بەرىپ، الداعى كەزدە حالىققا كورسەتىلەتىن قىزمەتتىڭ ساپاسى بارىنشا جاقساراتىندىعىنا سەنىم ءبىلدىردى. 
 
الماتى مەن استانا تالدىقورعانعا جاقىنداي ءتۇستى
 
«Qazaq Air» اۋە كومپانياسى الماتى – تالدىقورعان – استانا جانە استانا – تالدىقورعان – الماتى باعىتتارى بويىنشا جاڭا اۋە قاتىناسىن ىسكە قوستى.

ەستەرىڭىزگە سالار بولساق، بۇعان دەيىن تالدىقورعاننان اس­تاناعا جەرگىلىكتى «جەتىسۋ» اۋە كومپانياسىنىڭ كە­ڭەس­ وداعىنان مۇرا بولىپ قالعان «ياك-40» ۇشاقتارى قاتىنايتىن. زاماننىڭ بۇگىنگى دامۋ قارقىنىنا قاراپ وتىرىپ، قاي كەزدە زاماناۋي اۋە لاينەرى ارقىلى قالىق­تايتىن بولامىز دەپ ارماندايتىن تالدىقورعان­دىق­تاردىڭ تىلەگى ورىندالدى. وبلىستىق، اكىمدىكتىڭ قول­داۋىنىڭ ارقاسىندا تالدىقورعان اۋەجايىنىڭ ۇشۋ جانە قونۋ جولدارى، جولاۋشىلاردى شىعارىپ سالىپ، توسىپ الاتىن الاڭى تولىعىمەن جاڭارتىلدى. اۋەجايدا بارلىق ار­نايى تەxنيكالار اۋىستىرىلىپ، جاڭادان اۋەناۆي­گاسيا­لىق جابدىقتار ورناتىلدى. وسىلايشا، تالدىقورعان اۋەجايى قازىرگى زامانعى اۋە كەمەلەرىن قابىلداپ، جو­لاۋشىلارعا ساپالى قىزمەت كورسەتۋگە كىرىستى. بۇدان بى­لاي تالدىقورعان ءوڭىرىنىڭ تۇرعىندارى استانا مەن ال­ماتى قالاسىنا بارلىق قولايلى جاعدايلار قاراس­تىرىلعان جاڭا ۇشاقپەن قاتىنايتىن بولادى. «Qazaq Air» اۋەكومپانياسىنىڭ 78 ورىندى «Bombardier Q 400» ۇشاعى الماتى مەن استانانى تالدىقورعانعا جاقىنداتا ءتۇستى. وتكەن اپتانىڭ سارسەنبىسىندە ەلوردادان وسى ۇشاقپەن جەتكەن جولاۋشىلاردى تالدىقورعاندىقتار سالتاناتپەن قارسى الدى. استانادان قونعان ۇشاقتاعى جو­لاۋشىلار اراسىندا بولعان «Qazaq Air» اۋەكوم­پانياسىنىڭ پرەزيدەنتى پولوك بلەر جەتىسۋلىقتاردىڭ قوناقجاي كوڭىلى مەن دوستىق پەيىلىنە ريزاشىلىق ءبىل­ءدىردى. ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، جەتىسۋ جەرى اۋە تاسىمالىنا وتە ىڭعايلى. ازىرشە اۋە كومپانياسى اپتاسىنا ءۇش رەيس جاساسا، تاياۋ كەلەشەكتە ۇشۋ باعىتىنىڭ سانىن ارتتىرۋ جوسپارلانۋدا. ويتكەنى جىل وتكەن سايىن ءبىر قالادان ەكىن­شىسىنە جىلدام جەتۋدى تالاپ ەتكەن تۋريستەردىڭ، كاسىپكەرلەردىڭ، شەنەۋنىكتەردىڭ قاتارى كوبەيىپ كەلەدى. سول سەبەپتى، اۋەكومپانياسى تەك جاڭا ءارى ءقاۋىپسىز ۇشاق­تاردى ساتىپ الۋدى ويلاستىرۋدا.
جاڭا اۋە باعىتىنىڭ ۇشۋ كەستەسى تومەندەگىدەي: 
ۇشاق الماتى – تالدىقورعان – استانا، استانا – تال­دىقورعان – الماتى باعىتتارى بويىنشا اپتانىڭ 1،3،5 كۇندەرى (دۇيسەنبى، سارسەنبى، جۇمادا) قاتىنايدى.
الماتى قالاسىنان ساعات 9:10-دا ۇشىپ، تالدىقور­عانعا ساعات 10:05-تە قونادى، سونداي-اق تالدىقورعاننان ساعات 10:55-تە ۇشىپ، استاناعا ساعات 13:00-دە بارادى. كەرى با­عىتتا استانادان ۇشۋ ۋاقىتى ساعات 14:10-دا، تال­دىقورعانعا قونۋ ۋاقىتى ساعات 16:15-تە، سونداي-اق تال­دى­قورعاننان ساعات 17:05-تە ۇشقان ۇشاق الماتى قا­لا­سىنا ساعات 18:00-دە قونادى.
 
جىلىتۋ ماۋسىمى ويداعىداي وتۋگە ءتيىستى
تالدىقورعانداعى جۋرناليستەر ءۇيىنىڭ ءماجىلىس زالىنا ب ا ق وكىلدەرىن جيناعان ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى ورتالىق كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ الماتى وبلىستىق بولىمشەسى بۇل جولى جۋرناليستەردى الماتى وبلىستىق ەنەرگەتيكا جانە تۇرعىن ءۇي، كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى اسەت قاناعاتوۆپەن جانە «تالدىقورعانجىلۋسەرۆيس» كوممۋنالدىق كاسىپورنىنىڭ ديرەكتورى مانارحان احىمبەكوۆپەن جولىقتىردى. ەكى تاراپ وبلىس پەن وبلىس ورتالىعىنىڭ قىسقى جىلىتۋ ماۋسىمىنا دايىندىعىن تالقىلاپ، وزدەرىن عانا ەمەس جۇرتشىلىقتى دا تولعاندىرىپ جۇرگەن ساۋالدارعا جاۋاپ تاپقانداي بولدى. 

الماتى وبلىسى قىسقى جىلىتۋ ماۋسىمىن تىڭعىلىقتى دايىندىقپەن باستاپتى. بۇل ماقساتقا بيۋدجەتتەن 5،4 ملرد تەڭگە ءبولىنىپ، قازاندىقتار، جىلۋ، سۋ مەن كارىز جۇيەلەرى قىسقا ساقاداي-ساي ەتىلگەن كورىنەدى. وڭىردەگى 2243 الەۋمەتتىك نىسان مەن 1424 تۇرعىن ۇيگە جىلۋ ۋاقىتىندا بەرىلگەن. 
الماتى وبلىستىق ەنەرگەتيكا جانە تۇرعىن ءۇي، كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى اسەت قاناعاتوۆتىڭ ايتۋىنشا، «نۇرلى جول» باعدارلاماسى بويىنشا الماتى وبلىسىندا ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋدا قۇنى 1،74 ملن بولاتىن 6 جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا. ونىڭ بەسەۋى قاپشاعاي قالاسىنا تيەسىلى بولسا، بىرەۋى تالدىقورعان قالاسىنىڭ ۇلەسىندە. اتالعان جوبالار «تۇكش جاڭعىرتۋ جانە دامىتۋ قازاقستاندىق ورتالىعى» اق-تىڭ نەسيەلەندىرۋ جەلىسى ارقىلى اتقارىلۋدا. قاپشاعاي قالاسىندا 25،2 شاقىرىم جىلۋ جۇيەسىنە جاڭعىرتۋ مەن زارەچنىي اۋىلىندا ورتالىق قازاندىقتىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە. بۇگىنگى كۇنگە اتالعان 
6 جوبانىڭ ىشىندە قاپشاعاي قالاسىنداعى جىلۋ جۇيەسىنە قاتىستى 3 جوبا تولىعىمەن اياقتالدى. الداعى 2016 جىلعا «نۇرلى جول» باعدارلاماسىنا اۋىزسۋ مەن جىلىتۋ جۇيەلەرىنە قاتىستى 45 جوبانى ەنگىزۋ كوزدەلىپ وتىر. 
وتىن قورىنا كەلەتىن بولساق، بارلىعى ويداعىداي. وبلىستى پەللەتپەن (ەگىننەن قالعان ساباننان، قامىس-قۇراقتان دايىندالاتىن وتىن) جىلىتۋ جۇيەسىنە كوشكەن 35 نىسان بار. ديزەل وتىنىنا قاراعاندا، ءۇش ەسە ارزانعا تۇسەتىن بۇل جاڭا بيووتىن ءتۇرىن وبلىستا قاراتال، كوكسۋ، كەربۇلاق اۋداندارىنداعى 3 زاۋىت شىعارادى. قاراتال اۋدانىندا كۇرىشتىڭ، ال قالعان ەكى اۋداندا مايبۇرشاقتىڭ سابانى پايدالانىلادى. اتالعان جاسىل ەنەرگەتيكا جىلىتۋ جۇيەسىنە جاڭادان ەنگىزىلىپ جاتقاندىقتان، بيىلعى جىلى جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 1 ايلىق ديزەل وتىنىنا جۇمسالاتىن 15 ملن تەڭگە كولەمىندە ارتىق قور قاراستىرىلىپتى. ءا.قاناعاتوۆتىڭ ايتۋىنشا، بيۋدجەتتىك ۇيىمدار ءۇشىن 2،2، ملرد تەڭگەگە 20،6 ملن ليتر ديزەل وتىنى ساتىپ الىنعان، ال تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋ قاجەتتىلىگىن قۇرايتىن 1 430،8 مىڭ توننا كومىردىڭ 1 207،9 مىڭ تونناسى بۇگىنگى كۇنى وبلىستاعى قويمالارعا جەتكىزىلگەن. قىسقى ماۋسىمدا جىلۋمەن جانە ەنەرگيامەن قامتۋشى كاسىپورىندار دا وتىن جاعىنان دەر كەزىندە قامتاماسىز ەتىلىپ، مازۋت پەن قاتتى وتىننىڭ ءتيىستى مولشەرى الىنعان. 
بۇرىندارى قىس ورتاسىندا جىلۋعا قاتىستى پروبلەمالارىمەن ءجيى مازالايتىن شاعىن قالالارداعى ماسەلە دە بىرتىندەپ رەتتەلۋدە. سارقان قالاسىندا قۇنى 1،1 ملدر تەڭگە بولاتىن ورتالىق قازاندىق پەن جىلۋ جۇيەسىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالدى. «سارقان جىلۋ» مقك-نىڭ جارعىلىق كاپيتالىن قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا ارنايى تەحنيكا ساتىپ الۋ ءۇشىن وبلىستىق بيۋدجەتتەن 100 ملن تەڭگە، كومىر الۋعا 67،97 ملن تەڭگە ءبولىندى. قازىرگى كەزدە سارقانداعى بيۋدجەتتىك سالانىڭ 14 نىسانى ورتالىقتاندىرىلعان جىلۋ جۇيەسىنە قوسىلىپتى. قاراتال اۋدانىنىڭ ورتالىعى ۇشتوبە قالاسىنداعى «جىلىتۋ ورتالىعى» جشس-نىڭ قازاندىعىنا 746،2 ملن تەڭگەگە جاڭعىرتۋ جۇمىستارى جاسالىپتى. ال تەكەلى قالاسىنىڭ «الاتاۋ» جانە «دوستىق» شاعىن اۋداندارىندا جالپى ۇزىندىعى 12،5 شاقىرىم بولاتىن ماگيسترالدى جىلۋ جۇيەسى توسەلۋدە. بۇل ءوز كەزەگىندە تۇرعىنداردىڭ ورتالىقتاندىرىلعان جىلۋمەن قامتاماسىز ەتىلۋ دەڭگەيىن 19%-دان 26%-عا دەيىن جەتكىزۋگە، توزىعى جەتكەن جىلۋ جۇيەلەرىن 58%-دان 50%-عا ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. 
جۇيەسىز جۇمىسىمەن تالايلاردىڭ ۇيقىسىن قاشىرىپ جۇرەتىن «تالدىقورعانجىلۋسەرۆيس» مەكەمەسىنىڭ ديرەكتورى مانارحان احىمبەكوۆ بۇل جولى دا جاقسى جاڭالىققا جارىتپادى. ونىڭ ايتۋىنشا، جاپپاي قىمباتشىلىق كەزەڭى تابالدىرىقتان اتتاپتى. جەلتوقساندا جىلۋدىڭ، ىستىق سۋدىڭ باعاسى ءبىرشاما قىمباتتايتىنى وسى باسقوسۋدا ءمالىم بولدى. سوندىقتان قاراپايىم حالىقتى «ەسەپتەگىش» قۇرال ورناتۋ عانا كوممۋنالدىق قىزمەتتىڭ قىمباتشىلىعىنان ازداپ بولسا دا قۇتقارادى. ازىرگە تالدىقورعان قالاسىنداعى بيۋدجەتتىك مەكەمەلەر تۇگەلىمەن «ەسەپتەگىش» ورناتىپ السا، كاسىپورىنداردىڭ 62 پايىزى، تۇرعىنداردىڭ 48 پايىزى عانا ءتيىمدى جابدىقتى جابىلىپ ءجۇرىپ قويعىزىپتى. 
 
وبلىس ورتالىعى باسقالارعا ۇلگى بولۋى كەرەك
 
الدىقورعان قالاسىنىڭ اكىمى العاشقى جۇمىس اپتاسىن ۇيقىسىز وتكىزدى دەسەك، ارتىق ايتقاندىق بولا قويماس. كۇن سايىن تاڭ اتىسىمەن قالانىڭ تازالىعى مەن تارتىبىنە، كوممۋنالدىق قىزمەتىنە جاۋاپتىلاردى جانىنا ەرتىپ، ەلدەن بۇرىن تۇرىپ، وبلىس ورتالىعىنىڭ كوشەلەرى مەن شاعىن اۋداندارىن ارالاپ شىعادى. «كوركەم تالدىقورعان» مقكك جۇمىسىنىڭ باستالۋىن ءوز كوزىمەن كورىپ، ولاردىڭ تاڭەرتەڭگى دايىندىعىنا كوڭىل اۋدارعان شاھار باسشىسى «تازالىقشىلاردىڭ» ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىمەن تانىسىپ، نەنىڭ بار، نەنىڭ جوق ەكەنىنە نازار سالدى. قازان ايىنىڭ ورتاسىندا مەكەمەگە جەتكىزىلگەن جاڭا جابدىقتار مەن تەحنيكالاردى كورىپ، بولاشاقتا ولاردىڭ قاتارىن نىعايتۋدى ويلاستىرۋ قاجەتتىگىن قاسىنداعىلاردىڭ ەسىنە سالدى. 

ارنايى تەحنيكالارمەن جابدىقتالۋ جا­عىنان جانە ادام كۇشىمەن تولىق قامتىلىپ وتىرعان مەكەمەنىڭ جۇمىسىنا كوڭىلى تول­ماي­تىنىن دا جاسىرعان جوق. «باستى نازار­لا­رىڭدى ونسىز دا رەتتى ءارى تازا ورتالىق پەن نە­گىزگى كوشەلەرگە اۋدارىپ، قالانىڭ باسقا قال­تارىس-بۇلتارىستارىن، شاعىن اۋدان­دار­دىڭ ىشكى جاعدايىن كوزگە ىلمەيسىڭدەر. قالا تۇرعىندارىنىڭ نەگىزگى بولىگى تۇراتىن شاعىن اۋدانداردىڭ اۋلالارىندا زاڭسىز قوقىس ۇيىندىلەرى پايدا بولعان. جەكەمەنشىك جەكە ۇيلەر سەكتورلارىنداعى جاعداي دا وڭىپ تۇر­عان جوق. سوندىقتان تەز ارادا كوشەلەر مەن ورامداردى تازارتۋدىڭ جاڭا جۇمىس سحەماسىن جاساۋ كەرەك. تازالىق پەن تارتىپكە باعىن­عى­سى كەلمەيتىندەرمەن كۇرەستىڭ تىڭ تاسىلدەرىن ويلاپ تابىڭدار» دەگەن قالا اكىمى ءوزىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارىن ءبىراز تەرلەتىپ الدى. 
وسىلايشا، الداعى كەزدە جوعارىدا اتال­عان «كوركەم تالدىقورعان» مقكك مەن «جي­گۋلي» ج ش س سىندى قالانىڭ تازالىعىنا جاۋاپ­تى مەكەمەلەردىڭ جۇمىس جوسپارى قاي­تا قارالىپ، ولاردى زاماناۋي تەحني­كا­لارمەن جاب­دىقتاۋ جالعاسىن تاباتىن بولدى. سو­نى­مەن بىرگە كوممۋنالدىق قىزمەت سالا­سىن­داعى­لار مەن تۇرعىندار اراسىنداعى باي­لانىستى نىعايتىپ، جۇمىس تيىمدىلىگىن ارت­تىرۋ ماقساتىندا قالالىقتاردىڭ ارىز-شا­عىمدارىنا تەز ارادا نازار اۋدارىپ، ناقتى ارەكەت ەتەتىن شۇعىل توپ قۇرىلادى. جاقىن كۇندەرى تالدىقورعان قالاسى اكىمدىگىندە «WhatsApp» جەدەل جەلىسى جۇمىسقا كىرىسەدى. كەز كەلگەن قالا تۇرعىنى كوممۋنالدىق سا­لاعا قاتىستى وتىنىشتەرى جانە قالاداعى زاڭ­سىز كۇل-قوقىس ۇيىندىلەرى مەن تاعى باسقا كە­لەڭ­سىزدىكتەردى دالەلدەيتىن فوتوسۋرەتتەردى «WhatsApp» ارقىلى حابارلاسىپ، جونەلتە الا­دى. 
قالا اكىمى بىرەر كۇن ىشىندە قالانىڭ تا­زا­لىعىن كوڭىل تارازىسىنان وتكىزىپ قانا قويماي، وبلىس ورتالىعىن اۋىزسۋمەن قام­تا­ماسىز ەتەتىن «جەتىسۋسۋقۇبىرى» مكك كا­ءسىپورنىنىڭ جۇمىسىمەن، تالدىقور­عان­دىقتاردىڭ قىستا توڭىپ قالماۋى جانە ىستىق سۋدان تاپشىلىق كورمەۋىنە جاۋاپتى «تال­دىقورعانجىلۋسەرۆيس» مقكك قىسقا دايىندىعىمەن جەتە تانىسىپ، باسشى­لا­رىمەن اڭگىمەلەسىپ، ولاردى تولعاندىراتىن ءما­سەلەلەردى تىڭدادى. تالدىقورعانداعى جى­لىتۋ ماۋسىمىنىڭ تالاپقا ساي وتۋىنە تىكەلەي قىزمەت كورسەتەتىن نەگىزگى قازاندىق «باسقۋاتتىڭ» قانشالىقتى قۋاتتى ەكەندىگىن ءوز كوزىمەن كورگەن قالا باسشىسى ودان كەيىن وبلىس ورتالىعىنداعى تۇرعىندار كوپتەپ شو­عىرلانعان ورامدارداعى شاعىن قازان­دىقتاردىڭ وتىنمەن قامتاماسىز ەتىلۋى مەن تەحنيكالىق جابدىقتالۋىنا نازار سالدى. سەنبى مەن جەكسەنبىدە وبلىس ورتالىعىنداعى جۇرتتى نەگىزگى ازىق-تۇلىك تۇرلەرىمەن قام­تا­ماسىز ەتەتىن بازارلاردىڭ جاي-كۇيىن ارالاپ كوردى. تۇرعىندار كوپ كەلەتىن «جەرۇيىق» كوم­مۋنالدىق بازارىنىڭ قىزمەتىن جەتىل­ءدىرۋ، مۇنداعى باعانىڭ قاراپايىم حالىق ءۇشىن قولجەتىمدى بولۋىن قالىپتاستىرۋ ءجو­نىندە ويلارىن ورتاعا سالىپ، ساۋدا سالا­سى­نىڭ ماماندارىمەن اقىلداستى. 

دەرەككوز: ايقىن-اقپارات

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار