مۇحتار تايجان پرەزيدەنت سۇحباتىنىڭ جەتى ەرەكشەلىگىن اتادى

/uploads/thumbnail/20170708205542363_small.JPG

قازاقستاندىق تانىمال ەكونوميست، ۇلتتىق-دەموكراتيالىق ۇستانىمداعى ساياساتكەر مۇحتار تايجان 13 جەلتوقسان كۇنى رەسپۋبليكالىق تەلەارنالاردان كورسەتىلگەن ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ جۋرناليستەرگە بەرگەن سۇحباتىنىڭ جەتى ەرەكشەلىگىن اتادى. بۇل تۋرالى ول ءوزىنىڭ «فەيسبۋك» الەۋمەتتىك جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا جاريالادى.

مەنىڭشە ءبىز پرەزيدەنتتىڭ كەشەگى سۇحباتىنا ءتيىستى نازار اۋدارعان جوقپىز. ولاي دەيتىنىم، كەشەگى سۇحباتتىڭ (ودان بۇرىنعىلارىمەن سالىستىرعاندا) ەرەكشەلىكتەرى بولعان سياقتى.

مىسالى:

1. ءبىرىنشى رەت ۇستەلدىڭ باسىندا تەك قانا قازاقتار وتىردى. ودان بۇرىن قالاي بولسا دا قازاقشا قاقپايتىن ورىستى وتىرعىزاتىن ەدى. كەشە ءۇش قازاق وتىردى، ەكەۋى - ءقازاقتىلدى، بىرەۋى - ءورىستىلدى، ءبىراق قازاقشا تۇسىنەتىن قازاق، كراسيەنكو سەكىلدى ەمەس، ءيا؟

2. ىلعي مايىسىپ وتىرعان قىز جۋرناليستەر سۇحباتقا قاتىسقان جوق. اڭگىمە ادەيى جۇمىس تارتىبىمەن وتكىزىلگەن سياقتى. بۇرىنعىداي ايتىلاتىن اندەر، ولەڭدەر، قىزدارمەن ورىنسىز ازىلدەر بولعان جوق. ول دۇرىس بولدى، ويتكەنى ءقازىر ءبارىمىزدىڭ حال-احۋالىمىز ءازىل مەن قالجىڭ ايتاتىنداي ەمەس.

3. بايقاساڭىز، سۇحباتتىڭ نەگىزگى ءتىلى - قازاق ءتىلى بولدى. پرەزيدەنت قازاقشا كوبىرەك سويلەدى، ەڭ ماڭىزدى ماعلۇماتتاردى مەملەكەتتىك تىلىندە ايتىپ وتىردى. وسىندا بەيسەن قۇرانبەك باۋىرىمىزعا العىس ايتقىم كەلەدى، سەبەبى قازاقشا قويىلعان سۇراقتارى ورىسشاعا قاراعاندا ناقتىلاۋ يا ساۋاتتىلاۋ بولىپ كورىندى. بۇرىنعى سۇحباتتاردا قازاق تىلىندە قويىلعان سۇراقتارى السىزدەۋ بولعان سوڭ قازاق ءتىلى № 2 بولىپ كەلدى. ال، وسى جولى قازاق تىلىندەگى سۇراقتار وتكىرلەۋ بولعان سوڭ قازاقشا جاۋاپتارى دا سۇحباتتا №1 بولدى.

4. مىسالعا، بەيسەكە قۇرانبەك جەلتوقسان وقيعاسى تۋرالى سۇراقتى كەلە جاتقان 30-جىلدىعىن قالاي وتكىزەمىز دەپ كەرەمەت قويدى. سوسىن بارىپ بايقوڭىر تاقىرىبىن قوزعادى. بۇل جەردە پرەزيدەنت (مەنىڭ بىلۋىمشە) ءبىرىنشى رەت "پروتون" زىمىرانىنىڭ زيانىن مويىندادى. مەن ەستەۋىمشە، قازاقستانداعى رەسەيدىڭ پوليگوندارى تۋرالى پرەزيدەنت ءبىرىنشى رەت رەسمي اقپار بەردى. «اقىرىنداپ جەرىمىزدى قايتارىپ جاتىرمىز» دەدى. كەزىندە وسى ءۇشىن سوتتالعانىمىز بەكەر بولماعان سياقتى.

5. رەسەي مەن تۇركيا اراسىنداعى قاقتىعىس جايلى پرەزيدەنت مەنىڭشە سابىرلى تۇردە جاۋابىن بەردى. ءبىز ەكەۋىمەن دە دوسپىز، ەشكىمنىڭ جاعىنا شىقپايمىز، نەيتراليتەتپىز. ول ازىرشە دۇرىس قوي. ودان كەيىن قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق قيىنشىلىقتاردىڭ سەبەپتەرىنىڭ بىرەۋى - رەسەيدىڭ ساياساتىن ايتتى. ەاەس-تى ادەتتەگىدەي ماقتاعان جوق، ورتاق ۆاليۋتانى قاراستىرمايمىز دەپ ناقتى ايتتىپ كەتتى! ءبىز بۇنداي مالىمدەمەلەردى بايقاپ ءجۇرۋىمىز كەرەك، دوستار. ول ماڭىزدى.

6. تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ ءقادىرىن تۋرالى بىرنەشە رەت (سۇحباتتىڭ باسىندا دا، اياعىندا دا) ناقتى ايتىپ كەتتى. وسى جولى تولەراستيا، كوپۇلتتى قازاقستان دەپ ءبىر دە ءبىر ءسوز بولعان ەمەس. بۇعان ءبىز نازار اۋدارايىق. ونىڭ ورنىنا رۋشىلدىققا قارسى دالەلدەر كەلتىردى. ول دا راس. بۇرىن بۇل تاقىرىپ جابىق بولىپ تۇردى.

7. ورالماندار تۋرالى جاقسى ايتتىپ كەتتى. ءبىراق، ەندى سوزدەن ىسكە كىرىسۋ كەرەك دەپ بىلەمىن بۇل تاقىرىپتا. سۇحباتتا پوپۋليزم دا بولعان، ءبىراق ونسىز بولمايدى عوي. وعان قاتتى نازار اۋدارعان جوقپىن.

قورىتىندى. بۇل سۇحباتتىڭ بۇرىنعىلارىمەن سالاستىرعاندا ايىرماشىلىقتارى بار دەپ مويىنداۋ كەرەك. ءبىر جاعىنان ول الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ اسەرى دەپ بىلەمىن. سەبەبى، سىزدەردىڭ، ياعني حالىقتىڭ پىكىرىن شەنەۋنىكتەر قالاي بولسا دا وقيدى. ياعني، فب پايدا بولعانىمەن تىكەلەي "وبراتنايا سۆياز" دا پايدا بولدى. ول جاقسى. ەكىنشى جاعىنان، مۇنايدىڭ باعاسى ءتۇسۋدىڭ اسەرىنەن مەملەكەتتىڭ ساياساتى تا وزگەردى. ارينە، حالىقتىڭ كوڭىلىنەن شىعۋ كەرەك. ال، سول حالىق دەموگرافيا جاعىنان شىنايى قازاق ەلى بولىپ بارا جاتىر عوي. بيلىك بۇل ءۇردىستى بايقاپ ريتوريكاسىن دا وزگەرتىپ جاتىر. ول دا دۇرىس. وسىلاي، بىرتىندەپ-بىرتىندەپ، ءبىر ءبىرىمىزدى تۇزەتىپ مىقتى ەل بولا الامىز دەپ ۇمىتتەنەمىن! "ءۇمىتسىز - شايتان" دەگەن عوي!

مۇحتار تايجاننىڭ «فەيسبۋك» پاراقشاسىنان

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار