Qazaq tiliniń resmı oryndardan laıyqty oryn ala almaı kele jatqan aýyr haline sońǵy aılarda Úkimet minberinen aıtylǵan «úsh tildi oqytý» degen qaýip taǵy jyǵylǵanǵa judyryq boldy. Fızıka, hımıa syndy kúrdeli pánderdi aǵylshyn tilinde oqytamyz degen bilim salasynyń basshylary qansha aqtalǵanmen bul bastamanyń ana tilimizge zor qater tóndiretinin jasyra almady.

Qazaqtyń bir qaıǵysy til bolsa, jer taǵdyry da alań kóńil halyqtyń mazasyn qashyryp otyr. Byltyr jymysqy joldarmen tıisti zańǵa ózderine qolaıly ózgerister engizip alǵan bılik, bıyl shildeden bastap aýylsharýashylyq maqsatynda paıdalanylatyn jerlerdi aýksıon arqyly saýdaǵa shyǵarmaq. Qarjy qıyndyǵyn syltaýratqan úkimet búginde «aýksıon» degen dúnıeni sánge aınaldyrdy. Jyl basynan beri memleket menshigindegi bar múlik pen aktıvterdi, tipti, jer astyndaǵy ken oryndaryna deıin aýksıon arqyly satyp jatyr. Endigi kezek jerge kelipti.

Ázirge jer satý ıdeıasynyń bastamashysy retinde aqparat alańynda Ulttyq ekonomıka mınıstrligi boı kórsetip otyr. Bir esepten buǵan da shúkir deımiz. Osy mınıstrlik deńgeıinde kóterilgen bastamaǵa atqarýshy bılikke baǵynbaıtyn parlament, konstıtýsıalyq keńes, sot organdary lám-mım deýge jaramaı otyrǵanda, bul bastamany Úkimet basshysy kóterse qaıtar edik degen oıǵa qalasyz.

Erbolat Dosaevtyń aýzynan shyqqan «1,7 mln gektar jer satylady» degen áńgime búginde aqparat keńistigin shýlatyp, saıasattanýshylar men qoǵam belsendileriniń, zıaly qaýym ókilderiniń synyna ilikti. Alaıda, barlyǵynyń emes. Ekshelgen, halyq aldynda júzi jarqyn, ustanymy aıqyn sanaýly tulǵalar men tek qazaq tildi BAQ qana jer men til taǵdyry úshin shyr-pyr bolýda. «Eksklúzıv», 7news.kz syndy birdi-ekili orys tildi aqparat quraldaryn qospaǵanda, orys tilinde habar taratatyn sandaǵan saıt pen sanynan jańylýǵa bolatyn sarjaǵal gazetterden jer taǵdyryn sóz etip, qazaq tiline alańdaýshylyq bildirgen bir sóz tappaısyz. Petr Svoık bastaǵan orys tildi opozısıa serkeleri de bul máselege qatysty jaq ashpaı otyr. Ashyq qarsylyq tanytpasa da, birneshe dúrkin jarıalanǵan ashyq hattar men petısıalarǵa da qol qoıýǵa jaramady. Shyryldap júrgenderdiń deni – qazaq jigitteri men qyzdary. 31-arna, «Qazaq úni», «Abaı», «Ult», «Azattyq» bastaǵan qazaqshyl BAQ qana.

Jer saýdasy men qazaq tiline kelgende ánsheıinde «qazaqstandyq patrıotızm», «ulttar men ulystar dostyǵy», «rýhanı kelisim men dinı tatýlyq», «ortaq otanymyz – Qazaqstan!» dep urandatatyn qaptaǵan qoǵamdyq uıymdar da, saıasatkerler de basqa álemde ómir súrip jatqandaı jym-jyrt qalyp otyr. Sol uıymdar eń quryǵanda urymtal sátti qalt jibermeı saıası upaı jınaýǵa paıdalana bilgen qart komýnıs Kosarev qurly bolmady. Qazaq qashanǵy ádetimen óz tilinde sóılep, óziniń múddesin jaqtasqandardy týǵanyndaı baýyryna basar edi ǵoı. Olaı bolmady. Qoǵamnyń orys tildi bóligi ózderiniń «Moıa hata s kraıý, nıchego ne znaıý» degen ustanymdaryn ańǵartyp qoıdy.

Osyndaıda Elbasynyń «Bul dúnıede bizdiń bir ǵana Otanymyz bar, ol – táýelsiz Qazaqstan!» degen sózin eriksiz «Qazaqstan bir ǵana ultqa kerek. Ol – qazaqtar!» degen maǵynada qabyldaýǵa májbúr bolasyz.

Jomart Abdollauly