Búgin "Radıotochka" saıtyndaǵy qazaq qoǵamyndaǵy rýlardyń róli týraly talqyǵa qatysyp qaıttym.

Talqydan shyqqan soń mıǵa mynadaı bir analogıa keldi. Rýdan qorqýdyń, úrkýdiń qajeti joq. Rý - qazaq bolmysynyń bir bóligi. Qandaǵy qanttyń mólsheri sıaqty dúnıe. Qant jetkiliksiz bolsa adam aǵzasyndaǵy zattar aıyrbasy nasharlap, júrek aýrýlaryna soqtyrady, mıdyń qorektenýi nasharlap, adam jıi esinen tanyp, tipti komaǵa ketip jatady. Qant mólsheri tym kóp bolyp ketse, bul qaterli aýrýlarǵa, ásirese dıabetke aparyp soqtyrady. Adam aǵzasy durys jumys istemeı, ishinen shirı bastaıdy. Azdyq ta, kóptik te adam ólimine aparýy múmkin. Iaǵnı, rýymyzdy, jeti atamyzdy bilý mindet. Biraq ony mindetsinýge jol joq. Rýyn, tarıhyn bilmegen adamnyń tolyqqandy qazaq bolýy ekitalaı. Sebebi jan-dúnıeńniń úlken bir bóligin bilmeý, túsinbeý, oǵan tıisti mán bermeý tragedıa, rýhanı ólim, máńgúrttik. Qazaq rýǵa bólinbeıdi, qazaq rýdan quralady. Rý tarıhy - qazaq tarıhynyń quramdas bóligi. Ony zertteý, bilý bólinýge emes, birigýge ıtermeleýi tıis. Sebebi rý o bastan bóliný úshin emes, birigý úshin quralǵan qoǵamdyq ınstıtýt. Ony qazaqtyń ishine iritki salý úshin zerttep, bilip júrgender qazaq ultynyń da, óz rýynyń da jaýy, keshshe, nadandar. Iaǵnı qoǵamymyz qashan da aǵzadaǵy "qanttyń mólsherin" rettep otyrýy kerek. Osy máselemen aınalysyp júrgen árbir azamattyń qulaǵy túrik, kókiregi oıaý bolýy tıis. Rýdyń qazaq tarıhy men bolmysyndaǵy rólin tómendetýge de bolmaıdy, ony absolúttendirýge de bolmaıdy. Altyn ortamen júrip ótý qajet.

(Aıdos Sarymnyń feısbýktegi paraqshasynan)