Afına mektebi jáne Mahatma Gandı sabaǵy

/uploads/thumbnail/20180702095912175_small.jpg

Ár bir elim, jerim, halqym, otanym degen azamat – ultyna qyzmet etýge mindetti. Qyzmettiń túrin taldaý – óz múmkindigi men rýhyna baılanysty. Alaıda Afına mektebi men Mahatma Gandı sabaǵyna úńilsek, qarapaıym jandardyń barlyǵy da ultyna qyzmet etip, ultshyldyq rýhyn kórsete alady.

Ejelgi Afına azamattaryna ellan tilinde sóıleı almaıtyndarmen nekege turýǵa zań júzinde tyıym salynǵan. Bul zań talabyn oryndaý grek patrıotızmi retinde qabyldanǵan jáne memlekettik dárejede nasıhattalyp, buljytpaı oryndalǵan. Olaı bolsa, ultshyl bolamyn degen qazaq azamaty men qazaq azmatshasy ne isteý kerek?!

Uly Mahatma Gandı «Aǵylshyn otarshyldarymen kúresýdiń joly – aǵylshynnyń taýarlaryn eshqashan satyp almaý» dep jarıalady. Taýarlary ótpegen aǵylshyn kásipkerleri jappaı bankrottyqqa ushyrap, aqyry, Úndi jerinen ketýge májbúr bolǵan.

Qazaqstanda ne kóp, shetel kompanıalary, tovarlary kóp. Olaı bolsa ár bir ultyn súıgen otbasy, úlken-kishi, ózgeniń qazanyndaǵy qańsyǵyna moıyn burmaı, óziniń tańsyǵyna – otandyq ónimine qol sozsyn. Otandyq ónimdi óndirýge, satýǵa, satyp alýǵa mán bersin!

Ultshyldyq týraly tereń pikir aıtqan adamnyń biri – Djavaharlal Nerý. Ol óziniń «Úndistanyn ashý» degen eńbeginde: «...ultshyl­dyq – halyqtardyń qozǵaýshy kúshi, onymen birge sezimi, dástúri, maqsatty ómir súrýdegi baǵyt-baǵdary ortaqtyǵyn aıqyn bildiredi» degen bolatyn. Olaı bolsa, shekera, memleket atalatyn shektemelikterge qaramastan qazaq halqy – bir ǵana tutastyqty, bir ǵana ortaq ıdeıany ustanýy kerek.

Saıasatkerler, ultshyldar, qalamgerler ár túrli jumystar atqarar. Siz óz basyńyzdan ne isteısiz? Árıne,  Afına mektebin negizge ala otyryp, ózge til men ózge dinniń aıasyn shekteıtin ulttyq namysty kóterińiz.  Mahatma Gandı sabaǵyn úırene otyryp, qytaı men orystyń ónimine kóz satpaı, qazaqstandyq ónimderdi ǵana paıdalanyńyz. Muny júzege asyra alǵan ár bir qazaq azamaty ultyna, memleketine ulttyń naǵyz adal, janashyr perzenti retinde dańqty qyzmet etken bolar edi.

Aıtalyq, mashınamen júrsiz, benzındi qaıdan quıasyz? Áleýmettik jelide osy másele boıynsha «qytaıdyń «Sin oil» kompanıasynan benzın quımaıyq!» degen urandy taqyryp júr. Mine, ultshyldyq degenimiz dál osyndaı qarapaıym, naqty isten bastaý alady. Bul aýyzda aıtyp qana qoıý emes, qolmen istelgen qarapaıym ǵana qarsylyq, biraq máni zor. Barlyq qazaq azamaty otanshyldyqty, ultshyldyqty otbasynan órbitetin osyndaı ıdeıalardy kóterse, tutas ult,  halyq – qamaly berik, alynbas qorǵanǵa aınalar edi. Altaý ala bolmaı, tórteý túgel bolyp, bir jaǵadan bas, bir jeńnen qol shyǵarsaq, onda azýyn aıǵa bilegen baǵzy túrki rýhy bas kóterip, jaýlarymyz bizge jasqana qaraıtyn bolady.

Jádı SHÁKENULY

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar