Qamshy.kz aqparat agenttiginiń poshtasyna Jaqsybaı Samrat esimdi oqyrmannan hat kelip tústi. Bir aıta keterligi, "Art Azıa" degen fırmaǵa aldanǵandar týraly materıal buǵan deıin de Qamshynyń betinde jarıa kórgen bolatyn. Ókinishke qaraı, aldanǵandar sottan ádildik tappady. Jaqsylyq Samrattyń hatyn oqyrman nazaryna usynamyz:  

 Osydan eki jyldaı buryn týrısik salada aldaýmen aınalysyp júrgen «Art Azıa» degen fırmanyń ústinen aldanǵan birneshe adam sotqa júginse, sýdıa jasalǵan qujattar durys, sondyqtan eshqandaı alaıaqtyq joq, «bári zańdy» dep sheshim shyǵaryp, kózge kórinip turǵan (ochevıdnyı fakt) qylmysqa qarsy esh áreket jasaı almaı, aldaýdy zańdastyryp, isti jaýyp tastaǵan eken. Bul týraly «Informbúro» saıtynda egjeı-tegjeıli jazylǵan. (S.Maýletbaı., «Kak týrfırmy razvodát lohov týrısov ne prestýpaıa zakon», 29. 11. 2016 g.)

    Sóıtip... İsterinen zańsyzdyq tabylmaǵan «Art Azıa» sodan beri júgen- quryqsyz josyp, ózderiniń áreketterin jalǵastyrýda eken. Qazir tipti eshkimnen aıylyn jımaı, Astanadaǵy Bas prokýratýranyń túbinen ofıs ashyp, klıentterin sendire túsý úshin onyń atyn jamylýǵa deıin baryp otyrǵan kórinedi. Jýyrda bizdiń bir áriptesimiz óziniń qalaı aldanǵandyǵy týraly bylaı baıandap berdi:

«Bulardyń «menedjerleri» túrli sýpermarketterde, kópshilik oryndarda syǵannyń áıelderi qusap adamdarǵa jabysa ketip, qoldaryna «dıskont karta» degen bir qaǵazdy tyqpalaıdy eken. Maǵan da bir orys áıeli jabysa ketip, jýyrda bolatyn utysqa qatysyńyz, eshteńeńiz ketpeıdi, myna nomerińiz utyp shyǵady dep álgi qaǵazdy qolyma suǵyp, atym men telefonymdy jazyp aldy».

 Damyǵan elderde osynyń ózi-aq jeke adamnyń quqy men bostandyǵyna qol suǵýshylyq dep tabylar edi. Dem alyp, ózimen ózi júrgen adamnyń mazasyn alyp, «mynany ala kórshi» dep bireýdiń birdeńeni tyqpalaýyna olarda jol joq. Ózińniń zatyńdy satqyń kelse arnaýly jaldaǵan orynda, zańdy jolmen, salyq tólep, oryn alyp, ózińniń usynysyńdy jasaýyń kerek. Al óz betimen ketip bara jatqan tanymaıtyn adamnyń mazasyn alyp, jabysa ketip, syǵandyq jolmen, ózgelerge kórsetpeı, birdeme tyqpalaýǵa bolmaıtyndyǵy olardyń zańdarynda ashyq kórsetilgen. Mundaı is – zańsyzdyq, adamnyń erkindik quqyna qol suǵý dep tanylyp, arnaıy jaza qoldanylady. İzdegen kisige bizdiń zańdarymyzda da ondaı bap bar, biraq ony bilýge de, izdeýge de bizdiń kóptegen sýdıalarymyzdyń biligi de, bilimi de jetpeıdi... Jasyratyny joq, keıde ondaı baptardy qasaqana bilmegen bolady. 

    Sonymen zardap shegýshiniń áńgimesin ári qaraı tyńdalyq:
«Eki-úsh kúnnen keıin álgi áıel telefon soǵyp, meniń «Máńgilik el kóshesindegi16-1» úıge jubaıymmen birge jedel kelýimdi qıyla ótindi. (Al «Máńgilik el -14» úıde Bas prokýratýra ornalasqan). Ne úshin kelemiz degen suraqqa: «utystyń nátıjesine qatysasyz, siz uttyńyz» dedi. Kelmeı jatyp, qatyspaı jatyp, meniń utqanymdy bilip otyrǵandary qyzyq eken dep oıladym da, ne de bolsa baryp kórmek boldym. Ertesine kelsek, eshqandaı mańdaısha, ataý joq, jasyryn deýge bolatyn, tek birneshe jas jigitter men qyzdar tolyp júrgen orynǵa tap boldyq. Aty joq, zaty joq bul ne qylǵan oryn dep kúdiktenip qaldyq. Biz sıaqtylar birneshe jup eken, árqaısymyzdy bir-birimizben sóılestirmeı, alasa ústelder tizilip, mýzyka qatty oınap turǵan bir uzyn bólmege kirgizip, bólek-bólek otyrǵyzdy. Osy jerde árqaısymyzben fırmanyń adamdary jeke-jeke sóılesip, «Art Azıanyń» jetistigin, tabystylyǵyn t.t. maqtap otyrdy. Ara-arasynda qaıbir týrfırmalardyń jarnamalyq rolıkterin kórsetip, otyrǵandardy tap ózderiniń isterindeı tańyrqatty. Aıtýlaryna qaraǵanda 12300 eýroǵa bulardyń joldamalaryn tórt jylǵa alý kerek eken, sonda tórt jyl boıy bes juldyzdy qonaqúılerde birneshe elde dem alýǵa bolady eken. Aqyny qymbatsynǵandarǵa qolma qol 9400 eýroǵa túsiretinderin aıtty. Oılanaıyq, kóreıik degenderge aksıa búgin ǵana, basqa ýaqytta mundaı jeńildik bolmaıdy dep soqty. Osynyń bári kúdiktileý kóringen soń, tórt jylda qandaı qalaǵa, qandaı demalys oryndaryna barýǵa bolady degen naqty suraqtar qoısaq unatpaı, bizge qalaı senbeısiz, biz alaıaq bolsaq Bas prokýratýranyń túbinde jumys istemegen bolar edik dep bedeldi organnyń atyn jamylyp, bizben sóılesken Jandáýlet osy sózdi birneshe ret qaıtalap, bet baqtyrmady. 
Qysqasy biz tórt jyldan bas tartyp, utys qashan bolady degen edik, onyń ótkizilgenin, bizge Chernogorıa eline baratyn joldama túskenin aıtty. «Qane joldama» degen edik, ony anyqtaımyz, ózimiz habarlasamyz desti. Al joldama tirkelýi úshin 69 myń teńge tóleýińiz kerek dedi. Aıtqandaı joldama emes, «SRG Global Travel LLP” degen fırmanyń «jarnamalyq sertıfıkaty» degendi qolymyzǵa berip, mine, osy barlyq jeńildikterdi jasaıtyn qujat, al qaı qalaǵa, qashan baratynyńyzdy bizdiń adamdar ertesine habarlap aıtady dep tyqpalady. (Sodan beri bizge mine, bir aıdan asty eshkim habarlasqan da joq).

  Ári oılanyp, beri oılanyp, bálkı jarnama úshin jeńildik jasap jatqandary shyǵar dep, Djamılá Kýlaksýevna Kokbaeva degen dırektorynyń atynan jasalǵan kelisimshartqa qol qoıyp, 69 myń teńgemizdi berip kettik... 
Aıta keterligi, barlyq qatynastar, kelisimshart oryssha jasaldy. Sondyqtan da kelisimsharttyń sharttaryn tolyq túsinip te úlgermedik. Úıge kelgen soń asyqpaı qaraǵanda ǵana osynyń bári aldaýysh ekenin uqtyq. Óıtkeni, fırma ózderine eshqandaı naqty mindetteme almaǵan, tek jıyrma tórt aıda mindettemesin oryndaýy múmkin degenge saıatyn buldyr-buldyr birdeńeler jazylypty. 24 aı degeni uzaqqa sozyp, aldarqatýdyń amaly. Munyń aldaýysh ekenin uqqan soń ekinshi kúni fırmaǵa kelip, aqshamdy qaıtarýyn talap etken edim, qaıdaǵy... Mańaılaryna da jolatpady» dep kúıinde áriptesim. 
   Mine, osylaı, aıdyń kúnniń amanynda, Astananyń qaq ortasynda, Bas prokýratýranyń janynda aldarmandar toby bosyp júr. Olarǵa áı deıtin áje, qoı deıtin qoja joq, tipti sol organnyń atyn da jamylatyn bolypty. Olardy tıa alatyn zańymyz joq, zań bolsa da ony qoldanýdy talap ete alatyn quqyq qorǵaý organdarymyz joq sıaqty, biliktiligi tómen bolǵandyqtan olar halyqtyń quqyn qorǵaı almaı, ondaılardan jeńilip qala beretinge uqsaıdy. 
  Endi ne isteısiń degen edim, zańdy jaqsy biletin áriptesim óziniń Bas prokýratýraǵa shaǵym bergenin aıtty. «Bizde barlyq jazbasha mámileler memlekettik jáne orys tilderinde jasalýy mindetti. Qazaqstan Respýblıkasynyń Tilder týraly zańynyń 15 babynda «Qazaqstan Respýblıkasynda jeke jáne zańdy tulǵalardyń jazbasha nysanda jasalatyn barlyq mámileleri qajet bolǵan jaǵdaıda basqa tilderdegi aýdarmasy qosa berilip, memlekettik tilde jáne orys tilinde jazylady» dep naqty kórsetilgen. Men Zańnyń osy babyna súıenip, orys tilinde ǵana jasalyp, maǵan túsiniksizdeý bolǵany sebepti meniń quqym buzylǵanyn, sol sebepti kelisimshartty buzyp, aqshamdy qaıtaryp berýlerin ótindim» dedi ol.

Durys-aq eken, onyń ústine adamdardyń quqy men bostandyǵyna qol suǵyp, aldap arbaýmen qoldaryna kúmándi shaqyrý qaǵazdaryn tyqpalaý arqyly, olardyń aqshalarynan aırylýyna jol ashatyn fırmanyń is- áreketine de tıym beriler degen úmittemiz. Saıyp kelgende zań ataýlynyń bári adamdardyń quqyǵy men bostandyǵyn qorǵaýy kerek qoı. Ózderiniń eshqandaı zańdy buzbaı, halyqty aldap jatqanyna senimdi osy topty quryqtaý Qazaqstan quqyq qorǵaý oryndarynyń bedeli men biliktiligin synǵa salatyn sát ekeni daýsyz. Sonymen birge Bas prokýratýranyń memlekettik tildiń múddesin de qanshalyqty yjdahatpen qorǵaı alatyny da osy jerde kórinedi. Basqalaı bolsa qataryna qazaqtyń qanshama jasyn tartyp alǵan top qylmysty joldyń eshqandaı jazaǵa tartylmaıtyndyǵyna - olardy jáne basqa da ýyzdaı jastardy ábden sendireri sózsiz.