2004 jyl... Dıanany taǵdyr ómirge kele salysymen synaqtyń astyna aldy. Kishkentaı sary qyz ómirge alǵash kelgen kezde dárigerler aqyl esi men fızıkalyq turǵydan damymaǵanyn aıtqan. Týǵan anasy Anna Ivanova densaýlyǵynda aqaý bolǵandyqtan ba belgisiz áıteýir óz jatyryn jaryp shyqqan sábıin asa unatpapty. Dıananyń úlken ápkesi bar. Ómirdegi jalǵyz janashyry ata-anasy esirkige salynǵan. Barlyǵyna kináli sol esirtki men bir bótelke deıin deseń, bolǵan jaıttarǵa qarap otyryp olaı aıta almaısyz. Óse kele Dıanany anasy aıaýsyz sabap, mektepten shyǵaryp alǵan. Qazirgi kezde Dıananyń denesinde 80-ge jýyq tyrtyq bar.

Bul jaıtty bile sala Dıanany óz qamqorlyǵyna alǵan Nadejdanyń úıine baryp, Dıanamen tanysý úshin Qapshaǵaıǵa jolǵa shyqtym. Avtobýsta Dıana týraly málimetterdi qarap otyryp, meni qalaı qabyldar eken, ortadan oqshaýlanyp, tuıyqtalyp qalǵan shyǵar dep oıladym.  Sebebi ádette orystyń kishkentaı ul-qyzdarynyń kóbi pysyq bolady ǵoı. Biraq anasynan meıirim emes, zalymdyq kórgen qyz qalaı adamdarmen tez til tabysa alady dep oıladym. Keıin ishteı kez kelgen jaıtqa daıyn bolyp barýǵa tyrystym.

Belgilengen meken-jaıǵa barǵan kezde meni Nadejdanyń týysqany kútip alyp, Nadejdanyń jolda kele jatqanyn aıtty. Ol az ýaqytqa jumystan suranyp kele jatqan kórinedi.

Biraz jol jaıaý júrip úıge de keldik. Kún tamyljyp tur. Úıge jaqyndaǵan kezde sary kelinshek kólikten túsip, maǵan jymıyp qarap oryssha sálemdesti. Nadejda ekenin túsindim. Úıge kire salysymen Dıana aldymnan shyǵyp, kúlimdep «Zdrastvýıte», dedi. Hal-jaǵdaıyn, densaýlyǵyn suraǵan kezde «keremet» dedi. Keıin meniń qolymnan ustap, óz bólmesin kórsete jóneldi. Tańǵaldym... Bólmesine emes... Osynshalyqty sumdyq oqıǵanyń basty keıipkerine aınalǵan qyzdyń meniń aldymda kúlip oınap júrgenin kórip tańdandym, súısindim. Onyń bet-álpetindegi tyrtyq ony júregindegi meıirimnen aıyrmapty, alaıda bir kek pen anasyna degen jek kórinishti kez kelgen adam baıqaı alatyn edi.

― Seni mektepte úzdik oqýshy deıdi ǵoı. Sabaǵyń qalaı bolyp jatyr, qıyn emes pe?

― Joq, eshqandaı qıyndyǵy joq. Maǵan sabaq oqyǵan unaıdy. Bárinen buryn maǵan matematıka qatty unaıdy. Iá, men úzdik oqýshymyn. Tipti jaqynda gramota alǵanmyn.

― Dostaryń bar ma? Kimdermen aralasasyń?

― Árıne, dostarym bar. Meniń dostarym óte kóp, dep oryssha attardy tizbekteı jóneldi.

― Saǵan osy úı unaı ma? Qalaı turyp jatsyń?

― Maǵan bul jer qatty unaıdy. Meniń osynda qalǵym keledi.

Keıin ol óziniń gramotalaryn alyp kelýge ketken kezde anasy týraly suraqty qoısam ba, qoımasam ba dep oıladym. Qalaı qabyldar eken, jaranyń betin tyrnaǵandaı bolmaımyn ba dep ýaıymdadym. Alaıda ol bul suraqty qalypty jaǵdaıda qabyldap jaýap berdi.   Dıana maǵan óziniń jaqsy baǵalar qoıylǵan kúndeligi men sheti myjylǵan gramotany maqtanyshpen kórsetti. Bul Dıananyń alǵashqy gramotasy eken. 

― Mine, meniń mynandaı gramotam bar. Ony men jaqynda aldym. Maǵan mekteptegi saıystarǵa qatysqan unaıdy.

― Dıana, anańdy saǵyndyń ba?

Joq. Múldem saǵynbadym. Ony kórgim de kelmeıdi. Ony jek kórem.

Túri birden ózgerdi, alaıda bildirtkisi, kórsetkisi kelmedi. Tipti kózinen jasty da, ókinishti de kórmedim. Kek pen jekkórinish qana...

― Anańmen kezdesken kezde ne aıtar ediń? Ne aıtqyn keledi?

Eshteńe... Sóıleskim kelmeıdi.

― Jaraıdy, al bolashaqta kim bolǵyń keledi? Neni armandaısyń?

Meniń bir ǵana armanym bar, ol dáriger bolý.

― Nege dáriger bolǵyń keledi?

Jaı ǵana maǵan unaıdy. Adamdardy emdegim keledi.

― Bos ýaqytyńda nemen aınalysasyń?

Men sýret salǵandy, kitap oqyǵandy jaqsy kórem. Keıde baýyrlarymmen oıyn oınaımyz.

Keıin áńgimemizge Nadejda hanym aralasty. Ol Dıananyń anasyn burynnan tanıtynyn, Dıananyń sabaq úlgerimi týraly egjeı-tegjeıli aıtyp berdi.

― Dıana mektepte oqymasa da, úıden oqıtyn balalardyń arasynda ótetin barlyq is-sharalarǵa qatysady. Bastan ótkergen oqıǵalarǵa qaramastan, adamdarmen tez til tabysa alady. Alaıda Almaty qalasynan qatty qorqyp qalǵan. Ol qalaǵa barǵysy kelmeıdi. Endi Almatyda ol kóptegen sumdyqty bastan keshirdi ǵoı. Sol áser etken bolýy kerek. Bóıjetkennen keıin ǵana Almatyǵa barýy múmkin. Ýaqyt emshi deıdi ǵoı. Múmkin Almatyǵa oqýǵa túser. Aldaǵy ýaqytta kóre jatarmyz.

― Siz Dıana týraly alǵash ret qaıdan estidińiz?

Men Dıananyń anasyn burynnan tanıtynmyn. Onyń birinshi kúıeýi meniń alys týysqanym bolyp keledi. Iaǵnı Dıananyń ápkesi meniń jıenim bolyp keledi. Biraq Dıana meniń aǵamnyń qyzy emes, basqa erkektiń qyzy. Anna ekinshi ret turmysqa shyqqan. Keıin 2011 jyly Dıananyń anasyn teledıdardan kórip, jaǵamdy ustadym. Ol kezde Dıanany ájesi aıamaı uryp-soqqan eken. Osy jaıttan keıin ýchaskelik polısıa kelgen kezde Dıanany mektepke jibermeı, úıqamaqta ustaǵan. Alaıda polısıa qyzmetkerlerine "Dıanany Reseıge ájesine jiberdik, sol jaqta oqyp jatyr", - dep aıtqan.

2017 jyly ony aýyr soqqynyń saldarynan aýrýhanaǵa jatqyzǵan bolatyn. Oǵan operasıa jasaldy. Operasıadan shyqqasyn anasy oǵan birde bir ret kelmedi. Men Dıanaǵa azyq-túlik aparyp turdym.

― Dıananyń ájesi zańdyq turǵydan jazasyn aldy ma? Polısıa qyzmetkerleri qandaı shara qoldandy? Qazir ol qaıda?

Iá, sot Dıananyń ájesin departasıalady. Iaǵnı óz qylmysy úshin Reseıge jiberildi. Ol Qazaqstan azamattyǵyn almaǵan bolatyn.

― Dıananyń anasy ne sebepti mektepke jibermeı, úıge qamap ustaǵan?

Sebebi Dıanany Anna asa jaqtyrmaǵan. Sondyqtan ony uryp-soqqan, kún bermegen. Tipti qolyn syndyryp, japsyrmamen (skoch) oryndyqqa baılap qoıǵan. Bul sumdyq emes pe?! Qandaı ana óz balasyna osylaı isteıdi. Jaqsy kez kelgen ana óz balasyn urýy múmkin, biraq bulaı shekten shyqpaıdy ǵoı. Dıana mektepke barǵan kezde oqýshylar, muǵalimder onyń denesindegi tyrtyqtardy kórip sebebin suraǵan kezde «anam urdy», - dep jaýap bergen. Keıin úıge ýchaskelik polısıa kelip mazalaı bergendikten Dıanany mektepke jibermeı qoıypty.

― Dıanany jek kórýiniń sebebi nede? Úlken jáne kishi qyzyn uryp soqpaıdy dep estidim...

Men de onyń sebebin túsine almadym. Sot ta Annadan basqa qyzdaryń men Dıananyń aıyrmashylyǵyn surady. Alaıda ol jaýap bermedi. Úndemedi. Tek qana "maǵan onyń keregi joq", - dep jaýap berdi.

― Dıananyń ákesi týraly estýińiz bar ma? Qazir ol qaıda?

Dıananyń ákesi de esirtkige táýeldi bolǵan. İship, shegedi. Dıana ákesin múldem tanymaıdy. Sebebi ol 1,5 jasqa tolǵanda anasy esirtki saýdalaǵany úshin túrmege túsedi, ákesi sol kezde barlyǵyn tastap, qashyp ketedi. Sol kúıi qyzyn da, áıelin de izdep kelmedi. İz-tússiz joǵaldy.

― Siz ózińiz týraly aıtyńyzshy. Qaıda týyp-óstińiz, nemen aınalysasyz?

Men Qapshaǵaı qalasynda týǵanmyn, qazir osynda jumys istep jatyrmyn. Men buryn zaýytta jumys jasadym. Qazir ydystar satamyn. Jalaqym jaqsy barlyǵymyzǵa jetedi. Meniń Dıanadan bólek eki balam bar. Olar jaqsy aralasady. Al kúıeýim vahtada Astanada jumys jasaıdy. Onyń jalaqysyn qosqanda bizge jetip artylady. Jaǵdaıymyz jaman deýge kelmeıdi.

Al kúıeýińiz Dıanaǵa qalaı qaraıdy? Qarsy bolmady ma?

Joq, múldem qarsylyq tanytpady. Kerisinshe maǵan qoldaý kórsetti. Sottan sotqa júgirip, qujattar jınap júrgenime 1 jyldaı ýaqytym ketti. Sol kezde kúıeýim maǵan demeý bolyp, kómektesti.

Osy kezde bizdi Nadejdanyń ápkesi jaqsy jańalyqpen qýantty. Ol «Súıinshi! İs sotta eken. Búgin Annany ata-analyq quqyqtan aıyrady. Sen qaıtadan aryz jazýyń kerek», - dedi.

Arqamnan aýyr júk túskendeı boldy. Osynsha júgirgenim zaıa ketpedi, ― dep qýandy Nadejda.

―Bolǵan oqıǵadan keıin Annamen kezdistińiz be?

Anna sotta ózin aqyl-esi kem adam sekildi ustady. Dıanaǵa aıǵaılap, urysa jóneldi. Ony balalar úıine berýin surady. Annanyń úsh qyzy bar jáne úlken qyzy 14 jasynda bosanǵan. Onyń qazir Safıa atty qyzy bar. Anna úlken jáne kishi qyzyna jaqsy qaraıdy. Al nege ekeni belgisiz Dıanany ǵana uryp soǵady.

― Dıanaǵa qandaı medısınalyq kómek qajet?

Dıanaǵa hırýrgıalyq, stamotologıalyq kómek asa qajet. Sonymen birge terapevttiń de kómegi artyq bolmaıdy. Psıhologtarmen jumys jasap jatyrmyz, kezinde Almatyda Dıana balkonnan sekirip, anasynan qashyp ketpekshi bolǵan. Psıhologtardyń keńesimen men Dıanaǵa qoıyn dápter berdim. Ol qoıyn dápterge ózin birneshe erkekter zorlaǵanyn jazǵan. 12 er adamnyń atyn tizip jazyp ta berdi. Bul erkekter Dıanany zorlaǵan bolýy múmkin degen kúdik bar. Sebebi Dıana psıhologqa "men er adamdardyń jynystyq aǵzasy týraly bárin bilemin", - dep aıtqan. 

― Qazir qoıyn dápter qaıda? Maǵan bere alasyz ba?

Ókinishke qaraı qazir  mende ol qoıyn dápter joq. Ony tergeýshiler ózderimen birge alyp ketken. Men dápterdi sýretke de túsirip almappyn.

Dıana keıin maǵan óziniń salǵan sýretterin kórsete bastady.

― Myna sýretti men salǵanmyn. Bul meniń otbasym. Kók kıimdegi meniń anam, qasyndaǵy men, al eki shettegi meniń baýyrlarym.

Keıin óziniń kitabyn kórsetti. «Oqyp beresiń be? Bul kitap ne týraly?», ― dep suraǵanymda birden otyra ketip ejiktep oqı bastady. Oqyp bolǵannan keıin birden túsingenin aıta jóneldi.

Dıanamen áńgimelesken adam zerikpeıdi. Óte ashyq jarqyn, aqyldy qyz. Óz oıyn ashyq jetkize alady, alaıda anasy Anna shynashaqtaı qyzdy balalyq shaǵynan aıyrǵan. Dıana erte eseıgen qyz. Ol biz estigende denemiz túrshikken jaıttardy bastan ótkergen. Alaıda men saǵy synyp, ómirden túńilgen Dıanany kórmedim, ómirge qushtar, bilikti dáriger bolǵysy keletin Dıanany kórdim. Osyndaı qıyn sátterde basyn tikteı bilgen qarshadaı qyzdyń bolashaǵy zor bolady dep sendim.

Men 14 jasymda oıyn qýalap júrdim. Eshteńe bilmeıtinmin, ýaıym shekpeıtinmin. Sebebi ata-anamnyń únemi qasymda ekenin, kez kelgen jaǵdaıda qoldaý bildirip, aqyl keńes aıtatynyn ishteı sezetinmin. Al Dıana bolsa 14 jasynda pedofılderden de, týǵan anasynan da zorlyq zombylyq kórgen. Onyń sanasynda ómir boıy bir ǵana suraq jaýapsyz qalatyn shyǵar. "Meni anam ne úshin jek kórdi?"... Meni de anam uryp soǵatyn, alaıda ishteı ýaıymdaıtyn. Anna Ivanova bolsa óz qyzynan ózi bezingen, tipti saý tamtyǵyn qaldyrmaı, aıaýsyz uryp-soqqan. Dıanany uryp jatqan kezde ne oılady eken? Sonshalyqty qatygez ana bola ma?! Osyndaı qoǵamnan qalaı qoryqpaısyń?! Qoǵamdy adam quraıdy ǵoı, alaıda "adamdy" adam qylý úshin qaıtpek kerek?!