Prezıdenttiń 5 áleýmettik bastamasy aıasynda qolǵa alynǵan turǵyndardy baspanamen qamtý «7-20-25 baǵdarlasynyń» oryndalý barysy týraly tıisti mekeme aqparat taratty, dep habarlaıdy Qamshy.kz.

Aqparatqa saı, atalǵan baǵdarlamamen baspanaly bolýǵa eń kóp ótinim Almaty qalasynan kelip túsken. Ońtústik astana turǵyndarynan 522 ótinish jasalǵan. Bul baǵdarlama boıynsha berilgen kredıttik 39% úlesine teń.  Olardyń 312-si bankterden maquldyq alyp, 128-ine baspanaly bolýǵa kredıt berilgen. Ekinshi orynda Astana qalasy tur — 21%. Elordadan 280 adam ıpoteka arqyly úıli bolýǵa ótinim berip, 180-i maquldyq alǵan. Al, Aqtaý qalasynan 128 ótinish 10 paıyzdyq úlespen úshinshi orynda tur. Olardyń 89-yna úı alý zaımy berilgen. Ótinish berýden Aqtóbe jáne SHQO bes-bes paıyzdan ıelengen. Qalǵan ókirlerde baǵdarlama arqyly baspana alǵysy keletinderdiń sany 10-20 tóńireginde ǵana.

Atalǵan kórsetkishter 9 tamyzǵa deıingi bankterge kelip túsken ótinshtiń bekitilgen esebi. Jalpy respýblıka boıynsha 15,486,147,143 teńgelik zaımǵa 1323 ótinish túsken. Alaıda, olardyń 843-i maquldyq alyp, 315-ine ıpoteka tólemi jasalǵan.

Ulttyq bank taratqan aqparatta shilde aıynda tıesili baǵdarlamamen baspana alýǵa 1175 ótinish kelip túsken bolatyn.

Qamshy.kz tilshisi máseleniń mánin bilmekke Almaty jáne Astana qalalaryndaǵy qurylys kompanıalaryna, bekitilgen bankterge baryp kórdi. BI Group, Highvill Kazakhstan, Global, TAU Development, Almatygorstroı, Bazıs sıaqty kompanıalardyń usynǵan úı baǵasy sharshy metri 300 myńnan, 450 myńǵa deıin barady. Ári, bir bólmeli úıler joqtyń basy. Bary satylyp ketken dep shyǵaryp salady. Eki bólmeli úılerdiń 60 sharshy metrden bastalatynyn eskersek, eń tómengi 300 myńdyq baǵanyń ózimen úı alý quny 20 mıllıondaı shyǵady. Al, ondaı úı alǵysy keletinderden bank keminde 350 myń teńge aılyq tabysy bolýyn talap etedi. TQJB-dan basqa bankterdiń suraıtyn qujaty da, qoıar talaby da kúshti. Eń basty talap bir tıyn bolsa da kredıtiń bolmaýy kerek. Bala-shaǵam bar deseń saǵan kóńili sýyp sala beredi.

Astana qalasyndaǵy Turǵyn úı qurylys jınaq banki bólimshesine jolyqqan «Qamshy» tilshisi atalǵan baǵdarlama boıynsha úılerdiń qalaı berilip jatqanyn surady. Astana boıynsha «7-20-25 baǵdarlasymen» qazir tek eki turǵyn úıge ótinish qabyldanady. Biri «Shar qurylys» kompanıasy salyp jatqan «Baǵystan» turǵyn úı kesheni, ekinshisi «Bıik Shańyraq» JSHS salyp jatqan «Bıik shańyraq» turǵyn úı kesheni. «Baǵystan» 2019 jyldyń aıaǵynda tolyqtaı daıyn bolyp, paıdalanýǵa beriletin bolsa, «Bıik shańyraq» kelesi jyldyń sáýir-mamyr aılarynda daıyn bolady. Alaıda, ekeýinde de bir bólmeli úıler qalmaǵan. Eki bólmeli úılerdiń eń tómengi baǵasy salynyp jatqan úı Áýejaı jaqta ornalasqanyna qaramastan «Baǵystanda» sharshy metri 230 myńnynan 14-15 mıllıondy quraıdy. Alaıda ýaqyt ótken saıyn sharshy metr baǵasy qymbattaı túspek. «Bıik shańyraqta» eki bólmeli úı de qalmaǵan.

Tilshi suraqtaryna jaýap bergen TQJB ókili 14 mıllıondyq úıdi alý úshin ótinish berýshi tıisti 20 paıyzdy jınap, qujattaryn ótkizgen jaǵdaıda qalaı tólem jasaýy kerektigi týraly tólem kestesin kórsetti.

Birinshiden, úıdi bul baǵdarlamamen eń tómen degende 13 jylǵa alýǵa tıissiń. Merzimin odan tómen qysqarta almaısyń, al 25 jylǵa biraq sozsań artyq tólemiń taǵy bir úıdiń qunyndaı bolady;

Ekinshiden, alǵashqy 8 jylda aılyq tólemiń óte joǵary bolady. Sebebi osy ýaqyt arasynda ıpotekańmen qosyp tıisti paıyzyńdy tóleısiń; Mysalǵa 14 mıllıondyq úıdi 15 jylǵa bólip tóleýge alý úshin 2 800 000 salǵan adam aldymen 8 jyl boıy aı saıyn 118 myń 66 teńgeden tóleýge, odan sońǵy 7 jylda 82 690 teńgeden tóleýge mindetteledi.

Osy jerden bir túsinbestik týyndaıdy. Nege ıpotekalyq nesıe alýshy aldymen kóbeıtilgen, kúsheıtilgen túrde paıyz qosylǵan tólem jasaýǵa mindetti? Jalpy zaımǵa qosyp beretin 9 mıllıon artyq tólemdi tezirek berip qutylýy úshin be? «Qamshy» tilshisi tekserip kórgen 14 mıllıondyq ıpoteka tipti áli salynyp bolmaǵan, 2019 jyldyń aıaǵynda daıyn bolatyn 60 kvadrattyq eki bólmeli úı ǵana. Al, 4-5 bala ósirip, jaldanyp jumys istep júrgen ata-analar, qarapaıym azamattar ondaı baspanaǵa qalaı qol jetkizbek? Úıde eki birdeı kisiniń de tabysy jaqsy boldy degen kúnniń ózinde aılyq 118 myń tólem birneshe balaly otbasyǵa ońaı tıe me?

 

«7-20-25» baǵdarlamasy resmı túrde bastaý aldy. Alǵash ret Qazaqstanda baǵdarlama qatysýshysy salýshydan tek qana bastapqy naryqta tańdaı alatyn turǵyn úı baǵdarlamasy qabyldandy. Jıyntyq paıyzdyq mólsherleme 7%-ǵa deıin tómendetilip, bastapqy jarnanyń shegi 20% dep tanylyp, qaryzdy óteý merzimi 25 jylǵa deıin uzartyldy, qaryz tek teńgemen beriledi, komısıa joq. Bir qaraǵanda, komersıalyq bankten alynatyn ıpotekamen salystyrǵanda, sharttary qolaıly. Biraq osy oraıda, baǵdarlama qaryz berýshi men qaryz alýshy arasyndaǵy ózara qatynastyń naryqtyq sıpatyn joramaldaıdy. Turǵyn úıdi ıpotekamen satyp alýǵa tek qarjylyq tártipti ǵana emes, áleýmettik qorǵalǵan jáne tólem qabiletine ıe azamattardyń ǵana múmkindigi bar ekendigi belgili.

Pýblıkasıa ot «Nur Otan» partıasy (@nur_otan) 30 Iýl 2018 v 10:42 PDT

Bılik partıasy «Nur Otan» prezıdenttiń 5 áleýmettik bastamasyn jarnamalaǵanda osyndaı únparaqtar qoldanǵan. Onda aı saıynǵy tólem birdeı kórsetilgen. Aldyn ala 8 jyldyq kúsheıtilgen tólem týraly sóz joq.

Al, atalǵan baǵdarlamany Ulttyq bank qabyldaǵan kezde Investısıalar jáne damý mınıstrliginiń Qurylys jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq isteri komıtetiniń tóraǵasy Marhabat Jaıymbetov jańa «7-20-25» baǵdarlamasynyń artyqshylyqtaryn mysaldarmen keltirip, bylaı dep aıtyp bergen: «Elbasy atap ótkendeı, osy maqsattarǵa Ulttyq bank 1 trln teńgege jýyq qarjy tartady, ıaǵnı ıpotekalyq nesıe somasy 9,6 mln teńgeni quraıtyn bolsa, onda 100 myńǵa jýyq qoljetimdi nesıe berilýi múmkin. Bizdiń esepteýlerimiz boıynsha bul 6,7 mln m² turǵyn úı. Máselen, 12 mln teńge turatyn páterdiń bastapqy jarnasy (20%) 2,4 mln teńgeni qurasa, qalǵan 9,6 mln teńgeni bank 25 jylǵa 7%-pen beredi. Nátıjesinde, aı saıynǵy tólem 68 myń teńgeni quraıdy», - degen edi Marhabat Jaıymbetov. Dál osy matematıkany Turǵyn úı qurylys jınaq bankine kórsetkenimizde bank ókili tipten ondaı shart joq ekenin, kim qansha jylǵa, qandaı somada úı alǵanyna qaramastan alǵashqy 8 jyl kóbeıtilgen tólem jasaýǵa mindetti ekenin aıtty.

«Nur Otandiki» ne matematıka? Jaıymbetovtiki ne esep? Álde TQJB búırekten sıraq shyǵaryp otyr ma? Ol jaǵyn bile almadyq.