Adam ata jerge túsken soń barlyq jan-janýar Haq taǵalanyń orynbasaryn kórýge yntyq bolypty. Sol kezde eń alǵash Adam atany kórgen aqbóken eken desedi. Ol «Allanyń halıfasy jerge tústi» degendi estigende qazaq dalasynan Jıdda taýyna qaraı jelip otyrypty. Ol kezde Adam ata men Haýa ana Jıdda taýynyń eteginde úı salyp, tirshilik keship jatyr eken. 

Aqbóken uzaq jol júrip, sharshap-shaldyǵyp, Adam atanyń turaǵyna jetkende qulap túsedi. Adam ony kóterip alyp, úıine ákeledi de, oǵan injirdiń japyraǵyn berip asyraıdy. Adam ata meıirlenip onyń tumsyǵynan sıpaǵandy jaqsy kóredi eken. Paıǵambardyń qoly tıgendikten, aqbókenniń tumsyǵy ózge ańdardan erekshe sulý bolyp bitipti. Arqasynan sıpaǵanda, denesinen hosh ıis shyǵypty. Aıaǵynan sıpaǵanda, tuıaǵy qasıetti bolyp, myń bir aýrýǵa em bolypty. Qýsa jetkizbeıtin júırik janýarǵa aınalypty. Kózinen ópkende janaryna kórik bitip, sulý janýarǵa aınalyp shyǵa kelipti. Múıizinen ustaǵanda, oǵan da shıpalyq qasıet daryǵan eken. Paıǵambardyń alaqany beline tıgende, býaz kezinde ishtegi eliginiń jynysyn qalaýyna qaraı ózgerte alatyn bolypty. 

Aqbókenniń arnaıy kelisine rıza bolǵan Adam ata:

– Janýarym, men saǵan rızamyn. Buıymtaıyń bolsa aıt. Meıirimdi Alladan duǵa etip, bir muqtajdyǵyńdy óteıin, – deıdi. Sonda aqbóken: 

– Tóldegende quralaıym shybyn-shirkeıge jem bolady. Odan qalsa, qasqyr shabady. Dalanyń shóbi tólderge aýyrlyq etip, qoń jınaı almaıdy. Osy qıyndyqtan qutqarsań, – depti.

Adam ata Táńirisine aqbókenniń aryzyn jetkizip, qıyndyqtan qutqarypty. Sodan bastap qudaıdyń ámirimen kıikter tóldeıtin kezde Betpaqdalada shybyn-shirkeıdi shyǵartpaıtyn sýyq bolady eken. Muny qazaqta «quralaıdyń salqyny» dep ataıdy. Ulyq Alla sol ýaqytta qasqyrdyń kıikke degen tábetin tyıady. Quralaılar kóshke ileskenshe qasqyrlar olarǵa jaqyndaı almaıdy. Jas kıikke arnap daladan túıetaban degen shóp shyǵarady. Ol tek aqbóken tóldeıtin kezde kógerip, kóktep, laqtarǵa azyq bolady eken. 

Aqbóken Táńirdiń halıfasyn kórip, qolynan jem jep, maqsaty oryndalǵan soń Betpaqdalaǵa qaıtpaqshy bolady. Sol kezde Adam ata oǵan:

Saharaǵa sán bolyp,
Qut pen kıe, mán qonyp,
Ósip-ónsin násiliń,
Bir qudaıym jar bolyp,
Allam ózi qoldasyn,
Bar báleden qorǵasyn.
Saǵan zaýal keltirgen 
Eshqashan da ońbasyn.
Saıyn túzden tap meken,
Basqa ornasyn baq bekem.
Qý medıen túzderge
Yrys daryt, aqbóken, – dep batasyn beredi. Sodan bastap kıikke kıe bitip, qasıetti ań sanalypty. Ony naqaq óltirgender Adam atanyń qarǵysyna ushyraıdy degen túsinik bar.

Dinı qıssalarda Adam ata jerge túsken kezde peıishten injirdiń bes japyraǵyn alyp túsken eken. Sol japyraqtyń bireýin bal arasy, bireýin jibek qurty, bireýin kıik jegen dep aıtylady. Qalǵan ekeýin Adam ata jerge egipti. Kıik peıishtiń jemisin jegendikten kıeli ańǵa aınalypty. 

El aýzynda Muhammed paıǵambar s.ǵ.s kıikti qutqarǵan degen ańyz bar. 

Birde kıik ańshynyń toryna túsip qalypty. Kıiktiń múshkil jaǵdaıyn kórgen paıǵambar dereý atyna minip, ańshynyń tuzaǵyna barypty. Qarasa, ańshy oljasyn baýyzdaıyn dep jatyr eken. Muhammed paıǵambar s.ǵ.s ańshyǵa:

– Kıikti bosatyp, meniń janymdy al. Qurbanyń bolaıyn, tek óltire kórme, – dep aldyna bas urady. Ańshy paıǵambardyń meıirim-shapaǵatyna rıza bolyp, kıikti bosatyp jiberedi. 

El arasynda «kıikti naqaq óltirme», «kıikke paıǵambar arasha bolǵan» degen nasıhat keń taraǵan. Kıikti óltirse, Muhammed paıǵambardyń nalasy urady degen de senim bar.

Tálim-tárbıelik máni bar bul qıssany brakonerler qolynan mert bolǵan qoryqshy Erlan Balǵabekuly Nurǵalıevtiń (1966 - 2019) qurmetine arnaımyz. Kıeli kıikti qorǵaý jolynda qaza tapqan naǵyz batyrdyń ata-anasy, baýyrlary men týǵan-týys, jaqyndaryna qaıǵyryp kóńil aıtamyz! Aǵamyzdy Alla taǵala raqymyna alsyn!

Ań túgil adam óltirýden taıynbaǵan qandyqol qaraqshylar biri de qalmaı ustalyp, olardyń kim ekeni halyqqa jarıalanady, jazasyn alady dep úmittenemiz.

Mádı Manatbek, Facebook-tegi paraqshasynan