Bala tárbıesi barshaǵa ortaq. Adamdy kishkentaı kezinen bastap, ımandylyq pen meıirimge tárbıelese, ol óskende adam degen ardaqty atqa eshqashan kir keltirmeıtin bolady. Rasynda da kúndelikti kúıbeń tirlikpen júrip balamyzdyń qalaı óskenin bilmeı qalamyz. Al aqıqatyna kelgende, jas óskin bolashaq urpaqty tárbıelep ósirýdiń negizin qalyptastyratyn tuńǵysh mektep ol – balabaqsha. Muny nege aıtyp otyrmyz? Qazir elimizdiń túkpir-túkpirinde kishkentaı sábılerdi izgilikke baýlyp, tárbıelep otyrǵan mektepke deıingi tárbıe uıymdary jetkilikti. Sondaı balabaqshalardyń biri – Qyzylorda oblysy, Shıeli aýdanynyń «Aqmaıa» aýylyndaǵy «Aımıra» balabaqshasy ekenin aıta ketken jón.

Balabaqsha 2011 jyldyń jeltoqsan aıynda ashylǵan. Balabaqshada 4 top jumys jasaıdy, onda 80 búldirshin tárbıelenip jatyr. Mektepti deıingi bilim uıymynda 20 jumysshy qyzmetker bar, onyń 8-i pedagog mamandar, joǵary bilimdisi – 4, arnaýly orta bilimdi 4 qyzmetker kyzmet etedi. Balabaqsha ujymynyń árbir qyzmetkerleriniń mindeti – kúndelikti tárbıelenýshi búldirshinderge baqyt syılaý.  Tárbıeshiler búldirshinderdi jan-júregimen, meıirimin tógip, tárbıeleıdi desek, artyq aıtqandyq emes.

Balabaqshanyń negizin qalap, onyń aıaqqa nyq turyp ketýine quryltaıshy Jamıla Bazarbekqyzynyń eńbegi eren. Ol óziniń tabandylyǵynyń arqasynda búgingi tańda keń, jaryq ádemi ǵımarattyń paıdalanýyna qol jetkizdi.  Atalǵan mektepke deıingi mekemeniń aty qazir aýdan jurtshylyǵyna málim desek, ol aqıqat. Munyń sebebi nede? Jetistikteri kóp balabaqshaǵa ata-analar da balalaryn kóptep berýge tyrysady. Onyń syry da málim. Óıtkeni «Aımıra» balabaqshasynyń uıytqysy, izdenimpaz, isker basshy Jamıla apaı balalardyń jan – jaqty qorǵalǵan, úılesimdi tulǵa bolyp qalyptasýyna bar jaǵdaı jasaýda.

–Bala tárbıesi, onyń ishinde balabaqshadaǵy sábılerdi tárbıeleý úlken mártebe. Balabaqsha «Mektepke deıingi tárbıe men oqytýdyń úlgilik oqý baǵdarlamasy»  boıynsha oqý – tárbıe jumystaryn júrgizedi. Men qyzmetkerlerime jańa ınovasıalyq tehnologıalardy paıdalanyp, ádistemelik jaǵynan izdenýge kómek beremin. Qyzmetkerlerimmen teń dárejede  erkin syrlasyp, olardyń pikirlerin tyńdap,  balabaqshanyń jumysyn jetildirip otyramyn. Áli de bolsa, balabaqshanyń deńgeıin joǵary dárejege kótere alatynyma senemin, – deıdi kásipker azamat, isker basshy Jámıla Bazarbekqyzy.

Aıta ketý kerek, balabaqshada búldirshinderge qajetti quraldardyń barlyǵy da bar. Balalar tárbıelenetin mekeme oıynshyqtarmen, oqýlyqtarmen zaman talabyna saı tolyq jabdyqtalǵan. Oqý, oıyn jáne uıyqtaý bólmelerinen basqa asqana, dárigerlik kabınet pen is – shara ótkiziletin arnaıy zal bar. Asqanada Roza Sandybaeva apaı  tańǵy as, túski as, besin asty dámdi etip, búldirshinderge ázirlep beredi.

Balabaqshada talantty balalar da joq emes. Atap aıtsaq, Shuǵyla Ospanova Dáýlet Kaýsar, Jibek Seıtqasym sıaqty balalar respýblıkalyq, oblystyq, aýdandyq saıystardyń júlde alyp júr.

Eger ár balany  jastaıynan ósimdikter áleminiń adam ómirinde alatyn orny men mańyzdylyǵyn túsinip, ony aıalaı bilýge baýlysa, odan naǵyz sulýlyq pen adamgershilikti boıyna sińirgen azamat shyǵatyny daýsyz. Sondyqtan da balabaqsha qyzmetkerleri  esiktiń aldyn gúlge toltyryp kógaldandyrý jumystaryna belsene aralasady. Gúlder ǵımarattyń mańaıyna ár berip, kelýshilerdiń qyzyǵýshylyǵyn týǵyzady.

– Negizi balany  tárbıeleý bir kúndik emes, óte uzaq jáne kúrdeli proses. Jalpy jeke bastyń qalyptasýy, onyń rýhanı jaǵynan damýy bala kezden bastaý alatyny sózsiz. Jas shybyq ıilýge qandaı ıkemdi bolsa, bala da tárbıeni qabyldaýǵa sondaı beıim. Otbasy – tulǵa qalyptastyrýshy besik. “El bolamyn  deseń, besigińdi túze” – dep, uly ǵulama M. Áýezov beker aıtpaǵan. Máselen, bala tárbıesinde ata – ananyń orny erekshe. Demek tárbıeshi men ata - ananyń bala tárbıesinde birlese jumys jasaǵany durys. Biz ata – analarmen is – shara, trenıń jumystarymen qatar jınalystardy da ótkizip turamyz. Ata - analarmen birlesip «Bárimiz birimiz úshin, birimiz bárimiz úshin» atty aýdandyq semınar ótkizdik. Atalǵan basqosýǵa ata – analarymyz belsene qatysyp, aýdannan kelgen ádisteme  tárbıeshiler olardyń belsendiligine rızashylyǵyn bildirdi, – deıdi balabaqshanyń quryltaıshysy, kásipker  Jámıla Bazarbekqyzy.  

Árıne, qashan da izdeniste júretin, tynbaıtyn kásipker azamat Jámıla Bazarbekqyzy týraly kóp áńgime aıtýǵa bolady. Sonaý 2011 jyly otbasymen birge «Aqmaıa» aýylynan 80 oryndyq balabaqsha ashqan ol qazir bul isine shúkirshilik etedi. Sodan beri on jylǵa jýyq ýaqyt ótti. On jyldyń ishinde balabaqshanyń jetinshi túlekteri mektep tabaldyryǵyn attady. Bul aýyl úshin irgeli is bolǵanyn myna bir derekten-aq ańǵarýǵa bolady. Aýylda jaǵdaı qıyndap, mektepke deıingi mekemeler jabyldy. Ata-analar balalaryn qaıda jibererin bilmeı qınaldy. Osyndaı kúrdeli kezeńde Jámıla Bazarbekqyzy Ádilbek hanym ıgilikti isti qolǵa aldy. Qazirgi ýaqytta balabaqsha jaınap, gúldep, kórkeıip tur. Ol  osy tirshiligine esh ókingen emes. Qýanady. Qaıta ata-analardyń alǵysyn aldy, olar rızashylyǵyn bildirdi. Sóıtip kásipker «Aımıra» balabaqshasyn ashty, onyń quryltaıshysy boldy.

Jámılanyń ózi de ónegeli otbasynan shyqqan. Ákesi Bazarbek Ádilbekuly osy aýylda 40 jyldan astam ýaqyt boıy bas gıdrotehnık bolyp jumys atqardy.«Uly Otan soǵysy ardagerine teńestirilgen», qazir 91 jasta. Anasy Pistegúl Naýshabekqyzy «Batyr Ana», 1990 jyly 59 jasynda ómirden ozdy.

Jámıla ózi de búginde bala ósirip, nemere súıip otyr. Aımıra atty qyzy men  Ǵalymjan, Áljan, Erjan atty úsh uly bar.  8 nemere  súıip, tárbıelep otyrǵan baqytty otbasy. Kelinderi Aqerke, Gúlsezim de ata-enesin syılaıdy, tárbıe kórgen otbasynyń qyzdary.

Kishkentaı kezinen eńbekti súıip, ósken Jámıla Bazarbekqyzy qazir de qol qýsyryp qarap otyrǵan joq. Jumysy jeterlik. Kásibi bar. Bala tárbıesine qatty kóńil bóletin Jámıla jastaıynan  anasynyń aıtqan amanatyn adal arqalap keledi. Ol qandaı amanat? Anyǵyn aıtsaq, eshkimniń ala jibin attamaý, eńbekpen, mańdaı termen ǵana tabys tabý, bastaǵan jumysyńdy tabysty aıaqtaý. Jámıla ata-anasynyń kórsetken ónege jolymen osyndaı dárejege jetip otyrǵanyn aıtady.

Al kásibi órge domalap kele jatqan Jámıla Bazarbekqyzy «Áıel baqyty» degen uǵymdy qalaı túsinedi?

–Áıel – otbasynyń uıytqysy, ol otbasynda ǵana emes, jalpy qoǵamda beıbitshilik pen tynyshtyqtyń shyraqshysy bolyp sanalady, «Áıel baqyty» - qosaǵyńmen birge aǵaryp, «Ana»  degen aıaýly sezimdi óne boıyńnan seziný -, – deıdi ol.

Rasynda ómirde tek qana alǵa umtylatyn, maqsatqa qol jetkizbeı tynbaıtyn kásipker áıel eń aldymen adamdardyń boıyndaǵy  adaldyq pen eńbekqorlyqty, kishipeıildikti baǵalaıdy. Kásiptiń tabystylyǵy otbasymyzdyń aýyzbirshiligine, bir jeńnen qol, bir jaǵadan bas shyǵaryp, birlikte jumys atqarǵanymyzdyń arqasy dep sanaıdy.

Rasynda da aýylda júrip, balabaqsha ashyp, bala tárbıesine úlken mán bergen kásipker keleshekke úlken úmitpen qaraıdy. Basty maqsat – eldiń amandyǵy. Endeshe, Jámıla úshin balalardyń shat kúlkisinen artyq eshnárse joq.

...Balalyq shaqtyń bazary tarqamasyn...