Qytaıdyń iri aqparattyq resýrstary Sohu.com saıty men WeChat jańalyqtary "Qazaqstan Qytaıdyń terıtorıasy bolǵan, endi ony qashan qaıtaryp alamyz" degen mazmunda aqparat taratty.
"Qazaqstan buryn-sońdy Qytaı aýmaǵynyń bir bóligi bolǵan. Sın áýleti kezinde Qazaqstan vasaldyq memleketke kirdi. Ol kezde Qazaqstan úsh handyqqa bólinip, olardyń ekeýi Sın ımperıasynyń baqylaýynda boldy. Qytaıdyń Qazaqstandy kezeń-kezeńmen qalaı jaýlap alǵanyna jáne qalaı kezeń-kezeńmen aıyrylyp qalǵanyna nazar aýdaraıyq. Altyn Ordanyń kezeńinde (shamamen XV ǵasyr) Ózbek handyǵy degen memleket bolǵan, onyń aýmaǵy úlken edi. İshki janjaldardyń saldarynan qaǵanattyń halqy qashyp, hannan ketip, "Qazaq" dep atalatyn jańa ultqa aınaldy.
Keıinirek Qazaqstan aýmaǵy Altyn Ordadan bólindi. Birtindep bul qashqyn adamdar jańa násil quryp, el qurdy. XVI ǵasyrda bul el úsh kishkene memleketke bólindi, olardyń barlyǵy "Júz" dep ataldy. XVII ǵasyrda Orta Azıada qýatty rejım kóshpendiler, Jońǵar handyǵy paıda boldy. Keıinnen Uly júz ben Kishi júz Reseıge, al Orta júz Jońǵar handyǵyna tıesili boldy. "
1757 jyly Jońǵar handyǵy joıyldy. Sóıtip, Uly júz, Kishi júz jáne Kishi júz Sın ımperıasynyń quramyna kirdi. Sın dınastıasymen bolǵan uzaq soǵysta jońǵar tym kóp qyrylyp jáne oba tarap, Balqash kóliniń mańynda birtindep joıylyp ketti. Al qazaqtar birtindep Sın ımperıasynyń terıtorıasyna kirdi.
Al, Qazaqstan Qytaı terıtorıasyn qalaı shyǵyp ketti? HİH ǵasyrdyń apıyn soǵysynan keıin Sın ımperıasy álsireı bastady. Reseı Sın ımperıasynyń jerin ıemdenýge múmkindik aldy, sóıtip Qazaqstan Reseıge qosyldy. Birneshe ret teń emes aýmaqtyq bólinisterden keıin Qytaı birden Qazaqstannan aıyryldy!".
Osylaı dep jazǵan Qytaıdyń jetekshi basylymdary maqala sońyn Qytaıdyń Qazaqstanǵa quıǵan ınvestısıasyn atap ótti.
"Qazirgi ýaqytta Qytaıdyń Qazaqstanǵa kórsetken kómegi óte úlken. Qazaqstanǵa salynǵan ınvestısıa 23 mlrd AQSH dollarynan asady. Temir jol sıaqty mańyzdy salalarda, kóptegen iri jobalyq qurylystarda Qazaqstanǵa kómek berip, Qazaqstanǵa úlken qarajat saldy" delingen saıtta.
Maqalada Qazaqstandaǵy qytaılar jaıynda da jazylǵan. Biraq naqty aqparatty qaıdan alǵany aıtylmaıdy.
"Bir kezderi statısıka boıynsha Qazaqstandaǵy qytaılardyń sany 400 000-ǵa jýyq boldy. Bul etnıkalyq qytaılar Qazaqstandaǵy túrli salalarda belsendi. Sonymen qatar, Qazaqstandaǵy shaǵyn qalalarda aýyl turǵyndary Lı Baıdyń (Tań dınastıasy kezindegi qytaı aqyny) urpaqtary ekenderin alǵa tartty. Al keıbir adamdar ózderin Han (qytaı) ultynyń urpaqtary dep aıtady. Olar óz jerlerin Qytaıǵa qaıtarýǵa úmittenetinderin aıtty" dep jazylǵan.
Pikir qaldyrý