Búgin Qazaqstanda saıası qýǵyn-súrgin jáne asharshylyq qurbandaryn eske alý kúni. 31 mamyr árbir qazaqstandyq úshin el ómirindegi qaıǵyly oqıǵalar týraly eske alý kúni boldy. Júzdegen myń adam ádiletsiz sottalyp, qýdalanyp, asharshylyqqa ushyrady. SHQO ákimi Danıal Ahmetov qýǵyn-súrginge ushyraǵan qazaqstandyqtardyń otbasylarymen kezdesip, kinásiz sottalǵan adamdardy aqtaý boıynsha júrgizilip jatqan jumystar týraly aıtyp berdi.

"Ádiletsiz sottalǵandardy este saqtaı otyryp, biz táýelsizdigimizdiń negizi bolyp tabylatyn jarqyn bolashaqty qura alamyz. Ótken ǵasyrdyń eń qatygez tragedıalarynyń birinde jazyqsyz zardap shekkenderdiń barlyǵyna qurmet kórsetý – árqaısymyzdyń paryzymyz" - dep atap ótti Memleket Basshysy Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev.

Sol qaıǵyly jyldary Qazaqstan mıllıondaǵan túrli ult pen din ókilderin qabyldady. Kúshtep jer aýdarý barysynda bes mıllıonǵa jýyq adam qazaq jerinen pana taýyp, Jańa Otanyna ıe boldy.

Búgin Óskemen qalasyndaǵy saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn eske alý murajaıynda mańyzdy is-shara ótti. Shaqyrylǵandardyń ishinde repressıa, deportasıa qurbandarynyń urpaqtary men oblystyq Dostyq Úıiniń etnomádenı birlestikteriniń ókilderi, sondaı-aq stýdentter men oqýshylar boldy.

Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevtyń tapsyrmasy boıynsha 2020 jyly saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn tolyq aqtaý jónindegi memlekettik komısıa qurylǵany belgili.

"Shyǵys Qazaqstan óńirlik komısıasy bir jarym jyl ishinde 373 qordy zerdelep, 19 myńnan astam materıaldy qarady. 1213 is daıyndalyp, memlekettik komısıanyń qaraýyna jiberildi. Bul jaı ǵana statısıka emes, jaı ǵana is emes – bul adamdardyń taǵdyry, biz olardyń esimderi aqtalyp, urpaqtary aldynda tarıhı ádilettilikti qalpyna keltirýimiz kerek" dedi SHQO ákimi Danıal Ahmetov.

Kezdesý barysynda qatysýshylar qýǵyn-súrginge ushyraǵandardyń naqty oqıǵalarymen, sottalǵandardyń turmysta paıdalanǵan zattarymen, týǵan-týysqandary úshin jazylǵan hattarmen tanysty. Repressıaǵa ushyraǵan Bıjamal Abesov pen Lıdıa Roottyń urpaqtary óz estelikterimen bólisti.

"Bizdiń atamyz Kárim Qundaqbaev Zaısan aýdanynyń Keńsaı aýylynda qarapaıym jumysshy otbasynda dúnıege kelgen. İskerligi men uıymdastyrýshylyq qabiletiniń arqasynda aldymen Bolshenarym aýdandyq partıa komıtetiniń ekinshi hatshylyǵyna, keıin Kókpekti aýdandyq partıa komıtetiniń birinshi hatshylyǵyna taǵaıyndaldy. Ókinishke oraı, 1937 jyldyń 7 jeltoqsanynda Kárim Qundaqbaev tutqyndaldy. 1938 jyly ol atyldy. Kezinde saıası qýǵyn - súrginniń qurbany bolǵan atamyz Kárim Qundaqbaevtyń ómir tarıhy muqıat zerdeleýdi talap etedi" - dedi Bıjamal Ábesova.

Saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryna arnalǵan murajaı 2012 jyly Óskemen qalasynda ashyldy. Barlyq eksponattar sol qaıǵyly jyldary qaıtys bolǵandardyń týystarynan alyndy.

SHQO Aqparat ortalyǵy