Bıyl kóktemniń erte kelýine baılanysty, dıqandar egis naýqanyn ádettegiden erte bastap, barlyq dala jumystaryn oıdaǵydaı aıaqtady. Sebilgen tuqymnyń barlyǵy standartqa saı sapaly bolyp, qazirgi ýaqytta egis alqaptarynda tyńaıtý jumystary jalǵasyp jatyr

Qazirgi ýaqytta óńirdiń barlyq aýdan, qalalaryndaǵy 1393 myń gektar egis alqaptarynda kóktemgi sebý jumystary tolyqtaı aıaqtalǵan. Onyń basym bóligine, ıaǵnı 1233 myń gektaryna jazdyq daqyldar egilse, 25,7 myń gektaryna kúzdik daqyldar otyrǵyzyldy.

Budan bólek, 137,5 myń gektar aýmaqqa kópjyldyq shóp daqyldary otyrǵyzylyp, mal azyǵy egiletin alańdar kólemi ótken jylǵy kórsetkishpen salystyrǵanda 14,6 myń gektarǵa artty.

Sonymen qatar, bıyl jazdyq astyq daqyldary jalpy egis alańynyń 43 paıyzyna egilse, kólemi boıynsha ekinshi oryndy 35 paıyzdyq kórsetkishpen maıly daqyldar alady. Al, qalǵan bóligine mal azyqtyq daqyldar, kartop pen kókónister jáne baqsha daqyldary otyrǵyzyldy.

Kóktemgi dala jumystaryn júrgizý úshin tonnasy 212 myń teńge turatyn 33 myń tonna dızel otyny bólindi. Sonymen qatar, topyraq qabatynyń qunarlylyǵyn arttyrý maqsatynda óńirdegi sharýashylyq qurylymdary jalpy aýmaǵy 300 myń gektar egis alqabyna 33 myń tonna túrli mıneraldy tyńaıtqyshtar satyp alyp, shashty.

Jalpy, sebiletin daqyl tuqymy barlyq kórsetkishter boıynsha tekserýden ótti. Kóktemgi egis naýqanyna 34 myńnan astam aýyl sharýashylyǵy tehnıkalary men qurylǵylary ázirlenip, jumyldyryldy. Búginde egis alqaptaryn hımıalyq óńdeý jumystary bastalyp ketken. Bıyl 708,2 myń gektar alqapta gerbısıdti óńdeý jumystaryn júrgizý josparlansa, 21 myń gektar alqapta túrli aýrýlar men zıankesterge qarsy óńdeý sharalary uıymdastyrylmaq.

Agrarlyq nesıe korporasıasy arqyly oblystaǵy aýyl sharýashylyǵy taýarlaryn óndirýshilerge kóktemgi dala jumystaryn júrgizýge 3,9 mlrd. teńge bólinse, onyń 2,9 mlrd. tengeden astamy «Keń dala», al 947 mln. tengesi «Agrobıznes» baǵdarlamasy boıynsha qarastyryldy.

Oǵan qosa, «QazAgroQarjy» aksıonerlik qoǵamy arqyly sońǵy bes aı aralyǵynda óńir sharýalaryna jalpy somasy 4,8 mlrd. teńgeni quraıtyn qarajatqa túrli tehnıkalar satyp alyndy. Sońǵy ýaqytta sharýashylyqtardyń aýyl sharýashylyǵy tehnıkalaryn lızıńke alýy jıilep, ásirese Glýbokoe, Shemonaıha, Úrjar, Besqaraǵaı, Borodýlıha jáne Aıagóz aýdandarynda atalmysh kórsetkish ósken.

Jalpy shırek ǵasyrǵa taıaý ýaqyt ishinde shyǵysqazaqstandyq sharýalarǵa 68 mıllıard teńgeden astam qarajatqa tehnıkalar tabystalǵan. Egis naýqanyn oıdaǵydaı júrgizýge septigin tıgizetin salalardyń biri – sýbsıdıalaý. Atalmysh isti birjaqty etý maqsatynda bıyl oblystyq búdjetten 6,2 mlrd. teńge mólsherinde qarajat qarastyryldy. Bul kórsetkish ótken jylǵy mólshermen salystyrǵanda 577 mln. teńgege artyq. Sýbsıdıalaý sharasyn qurylymdyq deńgeıde qaraıtyn bolsaq, bıyl tuqym sharýashylyǵyn qoldaýǵa 223 mln, mıneraldy tyńaıtqyshtar qunyn arzandatýǵa 354 mln, pestısıdter qunyn arzandatýǵa 28 mln, sýarmaly sý jetkizý qyzmetin sýbsıdıalaýǵa 3 mln. teńge artyq bólindi.

Kóktemgi dala jumystaryn júrgizý maqsatynda josparlanǵan jumystar qatań baqylaýda bolyp, ýaqytyly ári sapaly deńgeıde oryndaldy.

Nurgúl Altaı