ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى لاۋازىمىنا تاعايىندالا سالا شۋلى باستامالارمەن داۋعا قالعان ەرلان ساعادييەۆ tengrinews.kz سايتىنىڭ ينتەرنەت-كونفەرەنسياسىنا قاتىسىپ، وزەكتى تاقىرىپتاردى قامتىعان ءبىرقاتار سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىپتى. Qamshy.kz وقىرماندارىنىڭ نازارىنا سول سۇحباتتى ۇسىنىپ وتىرمىز.
ەرلان كەنجەعالي ۇلى، 1 قىركۇيەكتەن باستاپ قازاقستان جاڭا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە كوشەدى. ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى ول جاڭالىقتار قانداي سيپاتتا بولادى؟
الەمنىڭ دامىعان ەلدەرىنىڭ كوبى 80-جىلداردىڭ ورتاسىندا ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا تيپىنە كوشۋ كەرەك دەگەن قورىتىندىعا كەلدى. ول ءبىلىمنىڭ سانىنا ەمەس، فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىققا نەگىزدەلۋ كەرەك بولدى. ياعني، ادامنىڭ كوپ ءبىلۋى ماڭىزدى ەمەس، ونىڭ قولىنان نە كەلەدى جانە ءبىلىمىن قالاي پايدالانا الادى دەگەن ماسەلەگە نازار اۋدارىلدى. 1988 جىلدان باستاپ ەكونوميكالىق ارىپتەستىك جانە دامۋ ۇيىمىنىڭ ەلدەرى بىرىنەن سوڭ ءبىرى مەكتەپتەردەگى وسى جاڭا مازمۇنعا كوشە باستادى. بۇل پروسەسس 90-جىلداردىڭ ورتاسىنا قاراي تولىق اياقتالدى. 1997 جىلى كوپ ەلدەر PISA دەپ اتالاتىن ورتاق ستاندارتقا كوشۋ تۋرالى كەلىسىمگە كەلدى. مىنە، 1 قىركۇيەكتەن باستاپ قازاقستان دا وسى جۇيەنى بارلىق مەكتەپتەردىڭ ءبىرىنشى سىنىپتارىنا ەنگىزەلى. جۇيەنى تولىق ەنگىزۋگە ءتورت جىل قاجەت بولىپ وتىر.
جاڭا باعدارلامادا قانداي ناقتى وزگەرىستەر بولادى؟
مۇنى مىنا ەكى سۇراقتى مىسال ەتە وتىرىپ تۇسىندىرۋگە بولاتىن شىعار. ءبىرىنشىسى، «تىڭ يگەرۋ جىلدارىندا قانشا گەكتار جەر يگەرىلدى؟ دەگەن سۇراق. بۇل ۇبت-عا ءتان سۇراقتاردىڭ ءبىرى. بۇل جەردە بار بولعانى ناقتى داتالاردى، فاكتىلەر مەن سيفرلاردى بىلسە جەتكىلىكتى. ەكىنشى سۇراق: «جارىق پەن سۋدىق ءبىر بىرىنە قانداي قاتىسى بار؟» دەگەن سۇراق. جاۋاپ نۇسقالارى: دىبىس پەن امپليتۋدا، جىلدامدىق پەن جيىلىك، تاعىسىن تاعىلار. بۇل جوعارى وقۋ ورنىنا ءتۇسۋ ءۇشىن تاپسىرىلاتىن فۋنكسيونالدى ساۋاتتىلىق سىناعى سۇراقتارىنىڭ كلاسسيكالىق ءتيپى. مۇندا فيزيكادان بازالىق ءبىلىم باعالانادى، ءبىراق ەڭ باستىسى – بالانىڭ ويلاۋى مەن لوگيكاسى. بۇل بولاشاقتا ۇبت-عا ەنەتىن سۇراقتاردىڭ تۇرلەرى. 1 قىركۇيەكتەن باستاپ ەنەتىن وزگەرىستەر وسىنداي سۇراقتارمەن ەرەكشەلەنەدى دەسەك بولادى.
نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەرتەرىندە وندا قابىلدانار الدىندا ەمتيحان تاپسىرعان بالالار وقۋدا جانە ولاردىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى، مۇعالىمدەردىڭ جالاقىسى دا جوعارى. قاراپايىم مەكتەپتەر مۇنى الىپ كەتە الا ما؟
بىرىنشىدەن، باعدارلاما وسى ۋاقىتقا دەيىن بەيىمدەلدى. 30 پيلوتتىق مەكتەپ – قازاقستانداعى قاراپايىم مەكتەپتەر، ولاردىڭ ىشىندە اۋىل مەكتەپتەرى دە، شاعىن جيناقتى مەكتەپتەر دە بار. ءبىز باسقا مەكتەپتەردىڭ دە، وقۋشىلاردىڭ دا بۇعان شاماسى كەلەتىنىنە سەنىمدىمىز. جاڭا جۇيە نازاربايەۆ مەكتەپتەرىندە جانە وتىز پيلوتتىق مەكتەپتە سىنالدى. بۇعان بىرنەشە جىل كەتتى. اتا-انالار دا، وقۋشىلار دا بۇعان كوڭىلدەرى تولادى، وقىتۋشىلار قولداپ وتىر. نزم-گە ءتۇسۋ ءۇشىن بايقاۋدا بۇگىن ءبىر ورىنعا 15 ادامنان كەلەدى. ءدال وسى وقىتۋ باعدارلامالارى بارلىق 7،5 مىڭ مەكتەپكە ەنەتىن بولادى.
ەكىنشىدەن، مۇعالىمدەرگە قاجەت ادىستەمەلىك ماتەريالداردىڭ تولىق رەسۋرسى: وقۋ باعدارلامالارى، ساباق جوسپارلارى، وقۋلىقتار، مۇعالىمدەرگە ارنالعان باسشىلىق قۇرالدار، باعالاۋ بويىنشا ۇسىنىستار ازىرلەندى. وسى ماتەريالداردىڭ بارلىعى جاقىن كۇندەرى مۇعالىمدەرگە بىلىكتىلىك جەتىلدىرۋ كۋرستارىندا تانىستىرىلاتىن بولادى.
ۇشىنشىدەن، ول مەكتەپتەردىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى ايتارلىقتاي جاڭارمايدى. ماسەلە وقۋلىقتاردىڭ مازمۇنىندا بولىپ وتىر. ءبىراق، مەن مەكتەپتەردىڭ قۇرال-جابدىقتارىن جاڭارتۋ كەرەك دەگەنمەن كەلىسەمىن، كوپ نارسەنى ساتىپ الۋ كەرەك، جاڭارتۋ قاجەت، بۇل ماسەلەلەردىڭ بارلىعىن ءبىز ۇكىمەت پەن اكىمدىكتەردىڭ الدىنا قويامىز.
تورتىنشىدەن، ءبىز نزم-نان «ورلەۋ» بىلىكتىلىك جەتىلدىرۋ ۇلتتىق ورتالىعىنىڭ 540 وقىتۋشى-ترەنەرىن، مەكتەپتەردىڭ 140 ءمۇعالىمىن وقىتاتىن 80 وقىتۋشىنى دايىنداپ قويدىق. سونىمەن قاتار، مەكتەپ مۇعالىمدەرىنىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ جۇرۋدە. 760-تان استام ترەنەر بۇگىندە باستاۋىش مەكتەپتەردىڭ 73 مىڭ ءمۇعالىمىن وسى جازداعى باعدارلامانىڭ جاڭا مازمۇنىنا وقىتۋدا. بۇل جۇمىستار بارلىق وڭىردەگى 280 مەكتەپتە وتەتىن بولادى، وعان باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمدەرى قاتىسادى.
ياعني، جاڭا جۇيەگە ءبىز تولىقتاي دايىنبىز با؟
ءيا، ءبىز دايىنبىز. مۇنىڭ بارلىعى اياق استىنان جاسالىپ جاتقان جوق. سوڭعى ءۇش جىلدا 52 مىڭ وقىتۋشى جاڭا جۇيە بويىنشا وقىتۋ ادىستەمەسىنەن بىلىكتىلىك ارتتىرۋ كۋرستارىن ءوتتى. ايتسا دا، ايلىقتارىنا ۇستەمەلەر قوسىلدى. سوندىقتان، مۇعالىمدەر اڭگىمە نە تۋرالى بولىپ وتىرعانىن بىلەدى جانە ولار بۇعان دايىن. وسى جىلدار بويى اۋقىمدى دايىندىق جۇمىستارى ءجۇردى. بالالاردىڭ مەكتەپپەن قامتىلۋىن ءبىز 5 جىلدا 36-دان 82 پايىزعا ارتتىردىق. 2019 جىلعا قاراي مەكتەپپەن قامتۋ 100 پايىز ورىندالۋ كەرەك. ياعني، بالالار مەكتەپكە بەلگىلى ءبىر دايىندىقپەن كەلەتىن بولادى.
سوندىقتان، «جاڭا مينيستر كەلىپ ءبارىن وزگەرتىپ جاتىر» دەگەن كەزدە ەلدىڭ جاڭا مازمۇنعا كوشۋگە ۇزاق جىل دايىندالعانىن دا ويلاۋ كەرەك. بىزدە جاڭا باعدارلاما بويىنشا ەكسپەريمەنتالدى مەكتەپتەردە وقىعان بالالار ەندىگىسى مەكتەپ ءبىتىردى. پرەزيدەنت تاپسىرماسى بويىنشا بۇل رەفورما 15 جىل بۇرىن باستالعان. ماعان بىرنەشە مينيستر بۇعان دەيىن اينالىسقان سول جۇمىستى جۇزەگە اسىرۋدىڭ اۋقىمدى بولىگىن اتقارۋ بۇيىرىپ وتىر. ءبىز ول مينيسترلەرگە العىس ايتۋىمىز قاجەت.
جازعى كانيكۋلداردىڭ قىسقاراتىنى تۋرالى مالىمدەمەڭىز دە نارازىلىققا تاپ بولدى...
جاز – وقۋشىلار ءۇشىن ماڭىزدى كەزەڭ. ءبىراق، سەنبى دە – ماڭىزدى كۇن. ول بۇرىن بولماعان. ول كۇن بالالارعا دا، اتا-انالارعا دا كەرەك. بارلىق وركەنيەتتى ەلدەر وتباسىنداعى قارىم-قاتىناس، جاقىن ارالاسۋدىڭ ماڭىزىن ايتىپ وتىر. ءبىر كۇن ول ءۇشىن جەتكىلىكسىز. ءبىز وتباسىندا وتەتىن ۋاقىتتى، وتباسىلىق تاربيە مەن بالانىڭ قوسىمشا جەتىلۋىنە قاجەت ۋاقىتتا ەكى ەسەگە جۋىق ارتتىرعالى وتىرمىز. ەندى بالالاردىڭ سپورتپەن، مۋزىكامەن، ونەرمەن اينالىسۋىنا مول مۇمكىندىكتەر تۋادى.
وسى سەنبى كۇنگى دەمالىستىڭ ارقاسىندا وقۋشى قوسىمشا 34 كۇن دەمالىس الادى ەكەن. مەن مۇعالىمدەر ساعاتتار ءۇشىن الاڭدايتىنىن تۇسىنەمىن. الاڭداۋعا نەگىز جوق، ەلدە ءمۇعالىم جەتىسپەيدى، حالىق سانى وسۋدە. سوندىقتان، ەشكىم جۇمىسسىز قالمايدى. ءقازىر ەڭ ماڭىزدىسى – باعدارلامانى جاڭارتىپ، ءبىلىم ساپاسىن كوتەرۋ.
ەندى جازعا كەلسەك. باستاۋىش سىنىپتار تەك 31 مامىرعا دەيىن وقيتىن بولادى. ياعني، تولىق ءۇش اي دەمالادى. نەگىزگى مەكتەپ جانە جوعارى سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ وقۋ جىلى بار بولعانى 10 كۇنگە ۇزارادى. بىردە-بىر سىنىپ وقۋدى 10 ماۋسىمنان ارى جالعاستىرمايدى. ال، سەنبى كۇنگى دەمالىس ەسەىنەن قوسىمشا 34 كۇن دەمالاتىنىن وسى جەردە تاعى ەسكە سالامىن.
بەس كۇندىك وقۋ جۇيەسىنە وقۋ جىلىن 10 كۇنگە ۇزارتپاي كوشۋگە بولماي ما؟
وقۋ باعدارلاماسى جۇزدەگەن ادىسكەرلەردىڭ، مۇعالىمدەر مەن عالىمداردىڭ ەڭبەگى ەكەنىن ۇمىتپاۋ كەرەك. بالا بەلگىلى ءبىر تاقىرىپتار مەن دەڭگەيلەردى يگەرۋى قاجەت. مىسالى، فيزيكاداعى وپتيكا ءبولىمىن الايىق. باعدارلامانى قىسقارتۋدى قالايتىندار «وپتيكا ءبولىمىن الىپ تاستايىق. تىم اۋىر» دەيدى. مۇنى قالاي تۇسىنەمىز؟ بالا جارىق تابيعاتىن، جارىقتىڭ سىنۋى مەن ءبولىنۋىن بىلمەۋى كەرەك پە؟ ءاربىر كەزەكتى دەڭگەي الدىڭعىسىمەن بايلانىستى. سەگىزىنشى سىنىپقا بارعاندا جەتىنشى سىنىپتىڭ باعدارلاماسىن ءبىلۋىڭ كەرەك دەگەندەي. بارلىعى بايلانىستى جانە بىر-بىرىنە نەگىزدەلگەن.
قازاقستاندا ءۇش تىلدە وقىتۋ جۇيەسىنە كوشۋ تۋرالى بۇرىننان ايتىلۋدا. الايدا، اتا-انالار مەن كەي سماراپشىلار مەكتەپتەر وعان ءالى دايىن ەمەس دەپ وتىر.
ءبىرىنشى ءۇش تىلدىلىك كولەمىن ءتۇسىنىپ الايىق. ەشكىم 1 قىركۇيەكتەن باستاپ مەكتەپتەردە مىندەتتى تۇردە ءۇش ءتىلدى وقىتۋ سىنىپتارىن ەنگىزگەلى وتىرعان جوق. باعدارلاماعا ساي تەك 10، 11-سىنىپتار عانا، 2019 جىلدىڭ قىركۇيەگىنەن باستاپ، تەك ءتورت ءپاندى (فيزيكا، حيميا، بيولوگيا، ينفورماتيكا) اعىلشىن تىلىندە وقيتىن بولادى. بۇل اپتاسىنا 8 ساعاتتى قۇرايدى. بۇل جىنە تەك ءتورت جىلدان كەيىن ەنەدى. سونىمەن بىرگە، قازاق تىلىندە وقىتاتىن مەكتەپتەردە ماتەماتيكا، قازاق ءتىلى، قازاق ادەبيەتى، قازاقستان تاريحى، گەوگرافيا جانە تاعى باسقا پاندەر قازاق تىلىندە وقىتىلادى. بارلىعى – 16 ساعات. ەگەر ينۆاريانتتى ساعات ساندارىنا شاقساق، بارلىق 22 ساعاتتىڭ 14 تساعاتى قازاق تىلىندە وقىتىلادى. بۇعان دەنە تاربيەسىنە ارنالعان 3 ساعاتتى قوسىڭىز. ول دا قازاق تىلىندە وتەدى. ورىس ءتىلى مەن ورىس ادەبيەتى، الەم تاريحى ورىس تىلىندە وقىتىلادى. ورىس ءتىلدى مەكتەپتەردە دە وسىنداي قاتىناس بولادى.بۇل 2019 جىلدان باستاپ، تەك جوعارى سىنىپتارعا ەنەدى.
باسقا سىنىپتاردا بۇگىنگى بازالىق قاعيدالار ساقتالادى. ارينە، تىلدىك جۇكتەمەلەر ارتادى، ويتكەنى، بالالار جوعارى سىنىپتا ءۇش تىلدە وقۋعا ءازىر بولۋى كەرەك. ءبىز نەگىزگى مەكتەپتەردە دە پاندەردى ءۇش تىلدە وقۋعا مۇمكىندىك بەرەمىز. ءبىراق، بۇل مەكتەپتەردىڭ ازىرلىگىنە بايلانىستى جۇزەگە اسادى. مۇعالىمدەردى جاپپاي دايىنداۋ بيىل باستالادى.
ءقازىر ايماقتاردا وسى باعىتتاعى جۇمىس قىزۋ جۇرۋدە. شىعىس قازاقستان وبلىسىن الايىق، ماسەلەن. قىزىلوردادا، اقتوبەلە دە كوپ جۇمىس اتقارىلدى. ءبىز بۇل جۇيەنىڭ تابىستى بولاتىنىنا كۇماندانبايمىز.
كوپ ادامدى بۇل جۇيە قازاق ءتىلىن وقىتۋعا قالاي اسەر ەتەتىنى تولعاندىرادى.
مەملەكەتتىك ءتىلدى وقىتۋدا باسىمدىق بولدى، بولا دا بەرەدى. ودان بولەك ءبىز قازاق ءتىلىن بىلۋگە ۇلكەن تالاپ قويىپ وتىرمىز. بۇل ءۇش ءتىلدى وقىتۋدىڭ ماڭىزدى بولىگى. بارلىق مەكتەپتەردە، ورىس ءتىلدى مەكتەپتەردى قوسا العاندا، جوعارى سىنىپتاردا قازاق ءتىلى مەن قازاق ادەبيەتى، قازاقستان تاريحى پاندەرى قازاق تىلىندە وقىتىلاتىن بولادى. بۇل، تاعى قايتالاپ ايتامىن 2019 جىلى ەنگىزىلەتىن جۇيە.
اعىلشىن تىلىنە كەلسەك. قازاقستاندا اعىلشىن ءتىلىن مەڭگەرگەن وقىتۋشىلار جەتكىلىكتى مە؟
وندا سانايىق. جوعارى سىنىپتاردا ءتورت ءپاندى اعىلشىن تىلىندە وقىتۋ ءۇشىن بىزگە 32000 ءمۇعالىم كەرەك. بىزدە بارلىعى 365000 وقىتۋشى بار. ەگەر ءار جيىرماسىنشى ءمۇعالىم ءتورت جىل ىشىندە اعىلشىن ءتىلىن مەڭگەرىپ السا، ءبىز قاجەتتى نورمانىڭ جارتىسىن ورىنداعان بولامىز. ال، مەن ونداي مۇعالىمدەردىڭ كوپ بولاتىنىنا سەنىمدىمىن. بۇعان قوسا ءبىز جىل سايىن 12-13 مىڭ ءمۇعالىمدى جاڭادان جۇمىسقا الامىز. ەگەر ولاردىڭ ۇشتەن ءبىرى اعىلشىن ءتىلىن بىلەتىن بولسا، بۇل قاجەت نورمانىڭ قالعان جارتىسىن تولىقتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. شىنىمەن دە ءبىز بۇنداي مۇعالىمدەر كوپ بولادى دەپ وتىرمىز. ءالى ءۇش جىلدان استام ۋاقىت بار. ءبىز اعىلشىن تىلىندە دايارلاناتىن PhDء-دى، ماگيستراتۋرانى بىرنەشە ەسە ارتتىرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. تىلدەردى وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارى تۋرالى دا ۇمىتپاۋىمىز كەرەك.
جالپى، وسىنىڭ بارلىعىنىڭ ماقساتى نە؟
ماقساتتى ەلباسى قويدى – بارىنشا دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا ەنۋ كەرەكپىز. بۇل – يزرايل مەن ەستونيانىڭ دەڭگەيى. ياعني، ءبىز جوعارى تەحنولوگيالى، جوعارى ءبىلىمدى، حالىقارالىق قىزمەت كورسەتۋ تۋرالى ايتىپ وتىرمىز.
گارۆارد اسپيرانتتارى كەزىندە مەديسينالىق وقۋلىقتاردى ءار تىلدە زەرتتەگەن، زەرتتەۋ ناتيجەسىندە كەي تىلدەردەگى وقۋلىقتاردا ادام اعزاسى تۋرالى ءبىلىمنىڭ 30 پايىزى قامتىلماعانىن انىقتاعان.
قازاقستان مەكتەپتەرىندە وقيتىندار تىلدىك جۇكتەمەلەردىڭ استىندا قالىپ قويماي ما؟
بارلىعى عىلىمي زەرتتەۋلەرگە نەگىزدەلۋى كەرەك. زەرتتەۋلەر ەكى جانە ءۇش تىلدە وقيتىن بالالاردىڭ 7 جىلدان سوڭ ميىنداعى نەيروندىق بايلانىستار سانىنىڭ ءبىر تىلدىلەرگە قاراعاندا الدەنەشە ارتىق بولاتىنىن كورسەتكەن. بۇل قانداي دا ءبىر قوسىمشا وقىتۋسىز بولادى. بالا تۋا سالا جۇكتەمەسى كوپ ورتاعا تاپ بولادى دا، جەتى جىلدان سوڭ ونىڭ پوتەنسيالى ءبىر ءتىلدى قاتارلاستارىنا قاراعاندا ارتا تۇسەدى. بالا ونى ءوزى بايقاماۋى دا مۇمكىن. مي دا سوعان ساي اۆتوماتتى تۇردە جاتتىعىپ وتىرادى.
اعىلشىندار 20 جىل بۇرىن ەكىنشى ءتىلدى مىندەتتى وقىتۋدان باس تارتتى. ولار الەمنىڭ ونسىز دا اعىلشىن تىلىندە سويلەيتىنىن ءبىلدى. ءبىراق، وسى زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەسى جاريالانعان سوڭ، ولار مىندەتتى تۇردە ەكىنشى ءتىلدى وقىتۋ جۇيەسىن ەنگىزدى. وسى رەتتە كوپ تىلدە وقىتۋعا ماتەماتيكانىڭ قولايلى ەكەنى دە دالەلدەنىپ وتىر. جالپى ايتقاندا، كوپ ءتىلدى بالالار تابىستى بولادى. ءبىزدىڭ بالالار دا الەم بويىنشا كوپ تىلدە وقىتۋعا نەعۇرلىم دايىن بالالار بولىپ وتىر.
بالا 12 جاسقا دەيىن انا تىلىندە عانا وقۋى كەرەك دەگەن تۇسىنىك بار عوي.
بۇل پىكىر زەرتتەۋدى قاجەت ەتەدى. بۇنى ايتىپ جۇرگەندەر كوبىنەسە جاپونيانىڭ تاجىريبەسىنە سۇيەنەدى. ءبىر قاراعاندا قۇلاققا دا جاقسى ەستىلەدى. الايدا، مۇندا ءبىرقاتار جاڭا پروبلەمالار تۋىندايدى. جاپونيا – ءبىرۇلتتى مەملەكەت. ال، ءبىز كوپۇلتتى ەلمىز. بالالارىمىز تۋا سالا كوپ ءتىلدى ورتاعا تۇسەدى. بۇل - ءبىر.
ەكىنشىدەن، ەكونوميكالىق ارىپتەستىك جانە دامۋ ۇيىمىنىڭ زەرتتەۋلەرى وقۋ ساۋاتتىلىعى بويىنشا قازاق تىلىندە وقيتىن بالالار ورىس تىلىندە وقيتىن بالالاردان 1،5 جىلعا ارتتا قالاتىنىن كورسەتىپ وتىر. بۇل ەل ىشىندەگى كورسەتكىش. ءبىر تىلدە وقىتۋدى بەكىتۋ ارقىلى ءبىز وسىنداي ارتتا قالۋدى بەكىتەمىز. ءبىرىنشى قازاق تىلىندە وقىتۋ ساپاسىن جاپونيانىڭ دەڭگەيىنە جەتكىزىپ الۋىمىز قاجەت. ءبىز وسى ماسەلەمەن جۇيەلى تۇردە اينالىسقىمىز كەلەدى.
ۇشىنشىدەن، تۇلعالىق جوسپار دەگەن بار. ءبىز بارلىعىمىز بالالارىمىز گەيتس، سۋكەربەرگ بولعانىن قالايمىز. گەيتس – IT-تەحنولوگياح بويىنشا الەم چەمپيونى. ءبىز مانەرلەپ سىرعاناۋدان الەم چەمپيونى بولۋ ءۇشىن 3 جاستان باستاپ جاتتىعۋ كەرەكتىگىن بىلەمىز. ال، ءبىر تىلدە وقىتۋدى ۇسىناتىندارعا قاتىستى ايتار بولساق، بىزگە 12 جاسقا دەيىن بوكسپەن اينالىسىپ، سوسىن مانەرلەپ سىرعاناۋعا كوشۋدى ۇسىنىپ وتىر. قازىرگى جاعدايدا بۇل قانشالىقتى اقىلعا قونىمدى. وعان جاستار قالاي قارايدى؟
تورتىنشىدەن، بۇل ارگۋمەنتتىڭ نەگىزىن جاستارعا دەگەن قورقىنىش قۇرايدى. «قازىرگى جاستار بايلىقتى جاقسى كورەدى، تەرىس قىلىقتارى بار، ۇلكەندى سىيلامايدى، ت.ب.». بۇنى كەزىندە سوكرات تا ايتقان. ودان بەرى قانشاما ۇرپاق ءوتتى. سونىڭ بارلىعى كەيىنگى ۇرپاق تۋرالى وسىلاي ايتىپ كەلدى. ءبارى بەكەر. ءبىزدىڭ بالالارىمىز دا پاتريوت بولادى، ولار دا وتانىن سۇيەدى. ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – ولاردى الەمدەگى ەڭ ساۋاتتى ادامدارمەن تەڭەستىرۋ.
ءسىز وسىعان بايلانىستى جاريالانىپ جاتقان اشىق حاتتارعا، ۇندەۋلەر مەن پەتيسيالارعا قالاي قارايسىز؟
ولاردىڭ بارلىعىن تىڭداپ، ولار نە ايتىپ ءجۇر، نەگە ولاي ايتىپ ءجۇر دەگەن ماسەلەنى ءتۇسىنىپ الۋ ماڭىزدى. ءبىز – اشىق مينيسترلىكپىز. پروبلەمالاردىڭ ءبىرشاما جينالىپ قالعانى تۇسىنىكتى. ولاردى جۇيەلى تۇردە شەشۋ كەرەك. ءبىز شەشىپ جاتىرمىز.
الايدا، مەن اتا-انالارعا مىنانى ايتقىم كەلەدى. ءبىلىم – بالالارىڭىزدىڭ بولاشاعى. ونىڭ ەرتەڭ ءبىلىمدى بولماعى – ءسىزدىڭ قولىڭىزدا. پەتيسيالارعا قول قويماس بۇرىن ەرتەڭ بالاڭىز جۇمىسسىز قالاتىنىن، ەشكىمگە كەرەكسىز بولاتىنىن ويلاڭىز. سول كەزدە ءسىز الگى ءسىزدى ۇگىتتەگەن بەلسەندىنى قايدان ىزدەيسىز؟ بالاڭىز سىزگە سول كەزدە راقمەت ايتا ما؟ پەتيسيالار بولاتىن شىعار، ءبىراق، ءبىزدىڭ حالىقتىڭ نەگىزگى بولىگى ساۋاتتى، ءوز بەتىمەن ويلانا الادى.
پىكىر قالدىرۋ