16 جەلتوقسان كۇنى بارشا قازاقستاندىقتارعا ارناپ ەرەكشە سىي تارتىلدى. ەلىمىزدىڭ تاريحىندا العاش رەت، قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىك كۇنى مەملەكەتتىك تۋىمىز انتاركتيدانىڭ ەڭ بيىك نۇكتەسى– ۆينسون شىڭىنا (4892 م) ورناتىلدى. پوليارلىق ەكسپەديسيا قاتىسۋشىلارى- بەلگىلى الپينيستەر ماعجان ساعىمبايەۆ پەن ءىلياس عالىمبەكوۆ اۋا-رايىنىڭ وزگەرىستەرىنەن كەستەگە ەنگىزىلگەن تۇزەتۋلەرگە قاراماستان، ۆينسون شىڭىنا شاپشاڭ شىقتى. شىڭدى الار الدىندا، ءاربىر كۇن ساناۋلى بولىپ تۇرعان كەزدە، تۇمان مەن قاردىڭ توقتاعانىن الپينيستەر بىرنەشە تاۋلىك بويى تومەنگى لاگەردە كۇتىپ وتىردى.

الماتى ق. Qazaq Geography وڭىرلىك وكىلدىگىنىڭ باسشىسى، ەكسپەديسيا توبىنىڭ جەتەكشىسى ماعجان ساعىمبايەۆ بىلاي دەيدى: «وسى تاۋدىڭ باسىنا شىعۋ ءۇشىن ءبىز جارتى جىل بويى سانالى تۇردە بار كۇشىمىزدى سالىپ دايىندالدىق. جوعارى  قاراي كوتەرىڭكى كوڭىل-كۇيدە كوتەرىلدىك. ءوزىڭ ءۇشىن تاۋعا شىققانىڭ ءبىر بولەك، ال  ەلىڭ ءۇشىن جاساعان ارەكەتىڭ مۇلدە باسقا سەزىم تۋدىرادى. تاۋەلسىزدىك كۇنى بارشا قازاقستاندىقتارعا ارناپ وسىنداي سىي تارتقانىمىز ءۇشىن ءىلياس پەن ءوزىمدى ماقتان تۇتامىن».

ەكسپەديسيا قاتىسۋشىسى ءىلياس عالىمبەكوۆ: «اۋا-رايى جاعدايىنا بايلانىستى تاۋعا شىعۋ وڭاي بولعان جوق. ءقازىر ۆينسون شىڭىندا تۇرىپ، بارىنە دە ءتوزىپ، سوڭىنا دەيىن جەتە العانىمىز ءۇشىن سەرىكتەسىمە جانە وزىمە ريزامىن. وسى ۋاقىت بويى ءبىزدى قولداپ كەلگەن بارلىق ادامدارعا العىسىمدى بىلدىرەمىن!»

ەستەرىڭىزگە سالا كەتسەك، ەكسپەديسيا ەكى كەزەڭگە بولىنگەن.

بۇگىنگى تاڭدا ءبىرىنشى كەزەڭ ءوز مارەسىنە جەتتى – بۇل ۆينسون شىڭىنا شىعىپ، تۋلاردىڭ ورناتىلۋى. ۆينسون شىڭى ءوزىنىڭ گەوگرافيالىق ورنالاسۋىنا بايلانىستى «7 summits» الپينيستىك باعدارلاماسىنىڭ كۇردەلى بيىكتىكتەرىنىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. وسى جىلى ۆينسونعا كوتەرىلگەن العاشقى كۇننەن بەرى 50-جىل تولدى. ماعجان ساعىمبايەۆ پەن ءىلياس عالىمبەكوۆتىڭ شىڭدى ءساتتى باعىندىرعاندارىنىڭ ارقاسىندا ەلبرۋس پەن اكونكاگۋا سەكىلدى ءماندى ورلەۋلەردىڭ قاتارىنا ۆينسون دا كىردى. ەكىنشى كەزەڭ بىرنەشە كۇننەن كەيىن باستالادى. اتلەتتەر ماعجان ساعىمبايەۆ، ءىلياس عالىمبەكوۆ، يۋريي يۋشين، سونىمەن قاتار كوماندادا دارىگەر مىندەتىن اتقارىپ جۇرگەن زەرتتەۋشى داۋلەت ءشارىپوۆ وڭتۇستىك پوليۋسكە قاراي شاڭعى ەكسپەديسياسىن ءجۇرىپ وتەدى. سپورتشىلارعا 217 شاقىرىمعا جەدەل مارشتى ءجۇرىپ وتۋگە تۋرا كەلەدى.

«قازاقستاندىق ۇلتتىق گەوگرافيالىق قوعامى» رقب (QazaqGeography) باسشىلىق كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى، نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عىلىم مەن يننوۆاسيالار بويىنشا ۆيسە-پرەزيدەنتى قانات ءبايعاريننىڭ ايتۋىنشا: ««تاۋەلسىزدىك ءپوليۋسى» اتتى بىرنەشە ماعىنادا بىرەگەي بولىپ سانالاتىن ەكسپەديسياسىنىڭ ۇيىمداسىترۋشىلارىنىڭ ءبىرى Qazaq Geography-دا شىققان. بىرىنشىدەن، قاتىسۋشىلار قورشاعان ورتانى لاستايتىن اۆتوكولىكپەن ەمەس، شاڭعىمەن ءجۇرىپ وتكەندىكتەن، بۇل تولىقتاي ەكولوگيالىق ەكسپەديسيا بولىپ ەسەپتەلىنەدى. ەكىنشىدەن، ەكسپەديسيا بارىسىندا عالىمداردىڭ جيناعان مالىمەتتەرى پوليارلىق زەرتتەۋلەر سالاسىندا جۇرگىزىلەتىن عىلىمي جۇمىستاردىڭ نىق ىرگەتاسىنا اينالماق. سونىمەن بىرگە، انتاركتيدادا العاشقى قازاقستاندىق عىلىمي-زەرتتەۋ بەكەتىنىڭ اشىلۋىنا سەبەپ بولاتىن ەكسپەديسيا قازاقستانعا كۇشتى اسەرىن تيگىزبەك»

تاپ سول كەزدە يۋنيون گلەچەر انتاركتيكالىق بازاسىندا قازاقستاندىق عالىمدار زەرتتەۋ جۇمىستارىنا ارنالعان اقپاراتتاردى جيناپ بولىپ، قازاقستانعا ورالماق. ارى قاراي عىلىمي زەرتتەمەلەر ەندى نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ، سونىمەن قاتار ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ جانە س.د. اسفەندياروۆ اتىنداعى قازۇمۋ زەرتحانالارىندا جالعاستىرىلادى.

«قازاقستاندىق ۇلتتىق گەوگرافيالىق قوعامى» (QazaqGeography) رقب-نىڭ   «تۋريزم، ساياحات، ولكەتانۋ» تاقىرىپتى كەڭەستىڭ ۆيسە-پرەزيدەنتى نۇرلان ءابدۋوۆ: «وسى ەكسپەديسيا اياسىندا تاۋەلسىزدىك كۇنىندە قازاستاننىڭ ۇلتتىق تۋىن انتاركتيدادا ورناتۋ ءبىزدىڭ بۇرىننان ويلاستىرعان ىنتامىز بەن ارمانىمىز ەدى. 2011 ج. ءبىزدىڭ وڭتۇستىك پوليۋسكە العاش رەت بارىپ كەلگەنىمىزدەن سوڭ، 5 جىلدان كەيىن  ەلىمىزدىڭ 25-جىلدىق تاۋەلسىزدىگىنە ارناپ انتاركتيداعا قايتىپ كەلەمىز دەپ ۋادە بەرگەن بولاتىنبىز. بىزگە سەنىم ارتىپ، دەمەۋ كورسەتكەن سەرىكتەستەرىمىزگە العىسىمىزدى بىلدىرە وتىرىپ، «قازاقستاندىق ۇلتتىق گەوگرافيالىق قوعامى» (QazaqGeography) رقب-نىڭ قامقورشىلىق كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى ءماسىموۆ كارىم قاجىمقانۇلىنا جانە «بايتەرەك» ۇلتتىق باسقارۋ حولدكنگىنىڭ باسشىلارىنا ەرەكشە ريزاشىلىعىمىزدى بىلدىرەمىز.

ەسكە سالا كەتسەك، «تاۋەلسىزدىك ءپوليۋسى» ەكسپەديسياسىنىڭ قۇرامىنا توپ جەتەكشىسى   ماعجان ساعىمبايەۆ، الپينيستەر ءىلياس عالىمبەكوۆ پەن يۋريي يۋشين، عالىمدار  ءاليا ەرنازاروۆا، ارمان بايمۇحامەدوۆ پەن داۋلەت ءشارىپوۆ كىرگەن بولاتىن. قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25-جىلدىعىن اتاپ كورسەتۋ ءۇشىن، ەكسپەديسيا ۇيىمداستىرۋشىلارى مەن قاتىسۋشىلارى 25 ادامنان تۇردى. 2010 جىلدان باستاپ، بىزدە اركتيكالىق جانە انتاركتيكالىق باعدارلامالاردىڭ ۇيلەستىرۋشىسى رەتىندە نۇرلان ءابدۋوۆ قىزمەت ەتەدى.  التى جىلدىڭ ىشىندە بۇل ءۇشىنشى پوليارلىق ەكسپەديسيا. ەڭ شاپشاڭ وتىلگەن باعدار رەتىندە ءبىرىنشى ەكسپەديسيا گيننەس رەكوردتار كىتابىنا ەنگىزىلدى. سونىمەن بىرگە، سول ەكسپەديسيا ناتيجەلەرى بويىنشا جانە مەملەكەتتىك ورگاندارمەن بىرىگىپ اتقارعان جۇمىستاردىڭ ارقاسىندا 2014 جىلدىڭ قاراشاسىندا 1959 جىلعى انتاركتيكا كەلىسىمىنە قازاقستاننىڭ قوسىلۋى تۋرالى پرەزيدەنت جارلىعىنا قول قويىلدى. ءبىزدىڭ پوليارلىق ەكسپەديسيالاردىڭ قۇرامىندا ون بەس قازاقستاندىق اركتيكا مەن انتاركتيكاعا بارىپ قايتتى، ولاردىڭ التاۋى جەردىڭ وڭتۇستىك جانە سولتۇستىك پوليۋستەرىندە بولىپ كەلدى.

«تاۋەلسىزدىك ءپوليۋسى» ەكسپەديسياسى اياقتالعان سوڭ، انتاركتيدادا اۆتوماتتاندىرىلعان عىلىمي بەكەتتىڭ ورناتىلۋى تۋرالى قازاقستان اتىنان  ۇسىنىس بەرىلۋ جوسپارلانىپ وتىر.

«تاۋەلسىزدىك ءپوليۋسى» ەكسپەديسياسى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ قامقورلىعىمەن، سونىمەن قاتار «قازاقستاندىق ۇلتتىق گەوگرافيالىق قوعامى» (Qazaq Geography) رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ دەمەۋىمەن وتكىزىلىپ جاتىر. جوبانىڭ باس سەرىكتەستەرى رەتىندە «بايتەرەك» ۇلتتىق باسقارۋ  حولدينگى،  نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتى، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ مەن  د.س. اسفەندياروۆ اتىنداعى قازۇمۋ قاتىستى. عىلىمي-زەرتتەۋ ەكسپەديسيانى ۇيىمداستىرعان قازاق گەوگرافيالىق قوعامى.