كەشقۇرىم. بولمەدە قوسۋلى تۇرعان تەلەديداردان كەنەت باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ قاتقىل دا، وكتەم داۋسى ەستىلدى. قۇلاعىمدى تۇرە قالدىم. ماعجان جۇمابايەۆ تۋرالى ايتىپ جاتىر. «...سوعىستان كەيىن قىزمەت بابىمەن سىبىرگە باردىم. ماعجاندى كوردىم. ادامداردان كوڭىلى قالعان. توزعان...» قىزىقتى دەرەك. وتىرا قالدىم. حاباردى اياعىنا دەيىن تاپجىلماي تاماشالادىم. بۇل «ءومىر جولى» باعدارلاماسى ەكەن. «حابار» ارناسىندا. كەيىن ۇلى تۇلعالار تۋرالى تىڭ دەرەكتەردى ۇسىناتىن وسى جوبانى ارنايى ىزدەپ قارايتىن بولدىم. ءوزىمنىڭ جۋرناليستىك قىزىعۋشىلىعىم باعدارلامانى جاساپ جۇرگەن شىعارماشىلىق توپپەن تانىسۋعا يتەرمەلەدى...

ۋاعدالاسقان ۋاقىتتا، ۋاعدالاسقان جەرگە سۇحباتتاسۋشىم دا جەتتى. «ءبىز تەك سۇحبات الىپ ۇيرەنىپ قالعان ادامبىز، بىزدەن قانداي سۇحبات بەرۋشى شىعار ەكەن» دەپ كۇلدى ول. بۇل «ءومىر جولى» جوباسىن دايىندايتىن شىعارماشىلىق توپ وكىلى، جوبا اۆتورى، جۋرناليست اينۇر كۇزەربايەۆا ەدى.

- «سۇحبات الىپ ۇيرەنىپ قالعانبىز» دەدىڭىز، اڭگىمەمىزدى وسىدان باستايىقشى، كىممەن جاساعان سۇحباتىڭىز وزىڭىزگە قاتتى ۇنادى؟  ەسىڭىزدە قالعانى كىم؟

- ءار سۇحبات وزىنشە تاريح. سۇحبات الۋعا بارعاندا كەيبىر كىسىنىڭ مىسى باسادى، كەيبىر ادامنىڭ كوڭىل كىلتى اسپاندا بولادى. ولاردىڭ اشىلىپ سويلەۋىنە، ەموسيامەن اسەرلەنىپ اڭگىمەلەۋىنە دە ءبىراز دايىنداۋ كەرەك. الدىڭدا وتىرىپ، سۇحبات بەرگەن ادام جانىن جالاڭاشتايتىنداي كورىنەدى ماعان. سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىپ وتىرىپ، ول كىسى ءوزىنىڭ مىنەزىن، وي-ورەسىنىڭ تەرەڭدىگىن، ءبىلىمىن كورسەتىپ، جان-دۇنيەسىن اقتارىپ تاستايدى عوي. سوندايدا كەيدە الدىندا سۇحباتقا كەلىسپەي، كەكىرەيىپ تۇرعان كىسىنىڭ ارعى جاعىندا ايتارىنىڭ دا از ەكەنىن بايقاپ قالاسىڭ. ال ەلپىلدەپ، اسىعىپ اپتىعىپ كەلىپ، سۇراقتارعا توپەلەي جاۋاپ بەرگەن ادامنىڭ بىلگەنى تەلەگەي تەڭىز ەكەنىن سەزەسىڭ. قۇمارىڭ قانعانشا جازىپ، سۇحبات بىتسە دە اڭگىمەنى ۇزۋگە قيماي، ۇزاقتاۋ وتىرىپ قالاتىن كەزدەرىمىز دە كوپ بولادى.

جاقىندا عانا ءازىربايجان مامبەتوۆتىڭ ءومىر جولىن تۇسىردىك. اكتەر، رەجيسسەرلەرمەن سۇحبات قۇردىق. وتە اسەرلى بولدى. ول ءبىر جاعىنان ازەكەڭدەي ۇلى رەجيسسەر تۋرالى ايتار ونەگەلى اڭگىمەنىڭ كوپ بولۋىمەن بايلانىستى بولار، ءبىر جاعىنان ونەر ادامدارى ەموسيانىڭ ماماندارى عوي. سۇحبات تۇگەلدەي دەرلىك سەزىمگە قۇرىلدى. ازەكەڭنىڭ اشۋى، قايعىسى، مۇڭى، قۋانىشى، وكىنىشى، شارىقتاۋى، ءبارى-بارى سونداي اسەرمەن، كوز الدىنا ەلەستەتەتىندەي قيمىلمەن، ەموسيامەن ايتىلدى. بۇل الداعى كۇنى ەفيرگە شىعادى. كورەرمەن دە سۇحبات بەرۋشىنىڭ سول ساتتەگى جان تولقىنىسىن، جۇرەك سىرىن سەزىنەدى دەپ سەنەم.

جالپى وقيعانىڭ تابيعاتىن، ادامنىڭ بولمىسىن بارىنشا ارشىپ تۇرىپ كورسەتەتىن، جۇرەگىنىڭ تۇبىنە تەرەڭ بويلاتاتىن سۇحباتتار دەلەبەمدى قوزدىرىپ، ءماتىندى جازىپ بولعانشا تىنىم تاپتىرمايتىن ءبىر شىدامسىز كۇيگە تۇسىرەدى.

كەيدە الدىڭدا سۇحباتتاسىپ وتىرعان سالماقتى، ساليقالى ادامنىڭ اسەرلەنىپ، جىلاپ تا الاتىن كەزدەرى بولادى. مىسالى ءاسانالى اشىموۆتەي ۇلى تۇلعانىڭ، دوسى اقسەلەۋ سەيدىمبەك تۋرالى ەستەلىگىن ايتۋ كەزىندە كوز جاسىنا ەرىك بەرگەنى ەسىمدە. شىنايى ەموسيا. ول جىلادى دەگەندە دە ءتۇسىنۋ كەرەك. ەزىلىپ، كوز جاسىن سىعۋ ەمەس. ىشتەگى بۇعىپ جاتقان اۋىر قايعىنىڭ، ورنى تولمايتىن، قاڭىراتىپ كەتكەن قايعىنىڭ كوتەرىلىپ كەلىپ، وكسىككە تىعىلۋى... ول بولەك ەموسيا. ونى كورەرمەن سەزەدى... مىنە وسىنداي شىنايى سۇحباتتار ەستە قالادى.  

- ءتۇسىرىلىم جۇمىستارى قالاي جۇرەدى؟ تاريحي تۇلعالار تۋرالى اقپارات تابۋ قانشالىقتى قيىن؟

- ءتۇسىرىلىم جۇمىستارىن باستاماس بۇرىن، بولاشاق دەرەكتى ءفيلمنىڭ كەيىپكەرى بولاتىن تۇلعالاردى تاڭدايمىز. كوبىنە از ايتىلىپ، كەيدە ءتىپتى ۇمىت قالىپ بارا جاتقان قازاقتان شىققان قايراتكەرلەر ءومىرىن زەرتتەۋگە ۇمتىلامىز. سونىمەن قاتار مەرەيتويلىق داتاسى كەلىپ قالعان ۇلى ازاماتتاردى نازارعا الامىز. ودان كەيىن سول تۇلعا تۋرالى جازىلعان كىتاپتاردى جيناقتاپ، ءتۇرلى دەرەككوزدەن اقپارات ىزدەي باستايمىز. مۇندايدا كىتاپحانا، ارحيۆ كومەككە كەلەدى. بارلىق دەرەكتەردى ساراپتاپ، ويىمىزدا سەناريي جوباسى سىزىلادى. سۇحبات الاتىن ادامدار ءتىزىمى جاسالادى. سودان كەيىن ءبىز تاڭداعان تۇلعانىڭ تۋىپ وسكەن اۋىلىنا بارامىز. اۋىلى مىندەتتى تۇردە تۇسىرىلەدى...

- «ءومىر جولى» جوباسىنىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى دە وسى سەكىلدى بىلۋىمشە؟

- يا، ءدال سولاي. تەليەۆيزيا تىلىمەن ايتقاندا بۇل ءبىزدىڭ فيشكامىز...سەبەبى اۋىلدا اتموسفەرا بولەك. ول جاقتاعى ءتۇسىرىلىم تازا، كوپتىڭ جانىنا جاقىن كورىنىستەرگە تولى بولادى. اۋىل ءاربىر قازاقتىڭ جۇرەگىندە عوي. اۋىلداعى حالىقتىڭ دا ايتارى بولەك. بەت-جۇزىن كۇن قاقتاعان اۋىل قازاعىنىڭ بەينەسىنىڭ ءوزى سويلەپ تۇرادى ەمەس پە...سول ءۇشىن اۋىلعا اسىعامىز. تۋعان جەرىن ءتۇسىرىپ، تۋىستارىمەن سۇحبات قۇرىپ بولعان سوڭ، استاناعا كەلىپ، زەرتتەۋشى عالىمدارمەن اڭگىمەلەسەمىز. تىڭ دەرەكتەر ىزدەيمىز. جالپى اقپارات تابۋ ونشالىقتى قيىن دەپ ايتپايمىن. سەبەبى ەلىمىز تاۋەلسىزدىگىن العان كۇننەن باستاپ، جوعىن تۇگەندەپ، اقتاڭداق بەتتەردى زەرتتەي باستادى. كەزىندە جازىقسىز جالا جابىلىپ، اتىلعان ارداقتىلارىنىڭ بار مۇراعاتىن قوپارىپ، كەسەك-كەسەك دۇنيەلەر جازدى. سوندىقتان اقپارات كوزدەرى بارشىلىق. جەتپەگەن جاعدايدا ورتالىق ارحيۆ قاشاندا كومەككە كەلۋگە ءازىر. مىنە وسىلايشا بار اقپارات، سۇحبات جينالعان سوڭ، تۇسىرىلگەن تاسپانى «كوديروۆكا» دەيدى تەليەۆيزيا تىلىندە، ىرىكتەپ تاڭداۋ باستالادى. بۇل وتە ۇزاق، ءارى شارشاتاتىن جۇمىس. ودان كەيىن بۇكىل پروسەستىڭ شارىقتاۋ شەگى - ءماتىن جازۋعا كىرىسەمىن. كەيدە ءماتىن ءبىر تۇندە جازىلادى، كەيدە ءبىر اپتاعا سوزىلادى. نەگىزى ءماتىندى تەك تۇندە جازامىن. ەل تىنىشتالىپ، ۇيقىعا كەتكەن كەزدە، مەن تىنىش وتىرىپ جازا الام. كۇندىزگى ۋاقىتتا تەلەفون شىرىلدايدى، باسقا دا اعىمداعى شارۋالار ويدى ءبولىپ، جازعىزبايدى. سوندىقتان بار دۇنيەم تەك تۇندە جازىلادى.            

- جوبا بارىسىندا تاتتىمبەتتەن باستاپ، تابىلدى دوسىموۆقا دەيىن، ياعني ءارتۇرلى كەزەڭدەردە ءومىر سۇرگەن تۇلعالاردىڭ ءومىرىن زەرتتەيسىزدەر. وسى ۋاقىت ارالىعىندا ءبىز بىلمەيتىن، تاريحشىلاردىڭ نازارىنان تىس قالعان جاڭا دەرەكتەر تاپتىڭىزدار  ما؟

- يا، دۇرىس اڭعارىپسىز. جوبامىزدا سوناۋ 18-19-شى عاسىردا ءومىر سۇرگەن قازاق زيالىلارىنان باستاپ، بەرتىندە عانا ومىردەن كەتكەن تۇلعالار قاتار تۇسىرىلە بەرەدى. ايتا كەتەيىن، بۇگىنگە دەيىن 50-دەن استام تۇلعانىڭ «ءومىر جولى» ءتۇسىرىلىپ، ەكران بەتىنە شىقتى. ولاردىڭ اراسىندا ونەر مايتالماندارى، ەڭبەك وزاتتارى، الاش ارداقتىلارى، قوعام قايراتكەرلەرى بار.

    جاڭا ايتىپ ءوتتىم، اۋىلدارىنا بارامىز. سول كەزدە ءبىر تاڭ قالعانىمىز، زەرتتەۋشىلەردىڭ اراسىندا توم-توم كىتاپ باستىرىپ، دوكتورلىق قورعاپ جۇرسە دە، سول زەرتتەگەن ادامىنىڭ اۋىلىنا مۇلدەم بارماعاندار دا بار ەكەن. ال اۋىلدا تۇنىپ تۇرعان تاريح بار. مىسالى ءبىز ءاليحان بوكەيحان تۋرالى دەرەكتى فيلم تۇسىرگەن كەزدە ۇلت كوسەمى، الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ ءتوراعاسى تۋىپ-وسكەن اۋىل قاراعاندى وبلىسى، اقتوعاي اۋدانىندا بولدىق. قايراتكەردىڭ كىندىك قانى تامعان جەر جەكەجال قىستاۋىنا قوندىق. سوندا ءبىراز تىڭ دۇنيەلەردىڭ كۋاسى بولدىق. كەيىن زەرتتەۋشى عالىمدارعا، ءاليحانتانۋشىلارعا ايتقانىمىزدا، ولاردىڭ ءوزى تاڭ قالدى. مىسالى، ءاليحان بوكەيحاننىڭ تۋعان تۋىستارى، اكە شەشەسى جەرلەنگەن تالدىبەيىت دەگەن قورىم بار. ءاليحان، اكەسى نۇرمۇحاممەد قايتىس بولعان كەزدە، ومبىدا قىزمەتتە بولعان ەكەن. ول ارنايى كەلىپ، اكەسى جەرلەنگەن جەردى  ۇلكەن ەتىپ قورشايدى. وعان كىرپىشتى ءوزى قۇيدىرتادى. ساز باتپاققا قيىرشىق تاس پەن ءشيدى مايدالاپ سالىپ، قالىپتايدى. سوندىقتان دا سول كىرپىشتەن ورىلگەن قابىرعالار ءجۇز جىلدان اسا ۋاقىت وتسە دە، مۇجىلمەي مىڭق ەتپەي تۇر. تاعى ءبىر قىزىق، ءاليحان اكەسىنىڭ باسىنا تۇقىمىن برازيليادان اكەلىپ وتىرعىزعان ءسامبى تال ءالى كۇنگە دەيىن جايقالىپ جاپىراق جايىپ تۇر. وعان دا 100 جىلدان ارتىق ۋاقىت بولدى. بۇگىندە دىڭگەگى ءبىر ادامنىڭ قۇشاعى جەتپەيتىندەي قالىڭ. ايتا بەرسە قىزىق كوپ. سماحان دەگەن تۋىسى ءاليحان بوكەيحاننىڭ سۇيەگىن تابا الماعان سوڭ، سول تالدىبەيىتكە ءيىسى سىڭگەن تىماعىن اق ماتا وراپ جەرلەيدى. ءسويتىپ باسىنا كوكتاس قويادى. وندا «قازاق پاناسى بولعان، ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىستىڭ قايراتكەرى» دەگەن ءسوز جازىلادى. كەڭەستىك جۇيەنىڭ وكتەمدىك قۇرىپ تۇرعان كەزى. مۇنى كورگەن اۋداندىق پارتيا كوميتەتىنىڭ حاتشىلارى «بۇل بۋرجۋازيالىق ۇلتشىل يدەيانى دارىپتەگەن» دەپ تاس بەتىندەگى قاشالعان جازۋدى قىرىپ وشىرتەدى. سەبەبى كەڭەس بيلىگى ءاليحاننىڭ باسىنا كەلگەن قازاقتار رۋحتانادى دەپ قورىققان.

تاعى ءبىر دەرەكتى فيلمگە ارقاۋ بولعان كەيىپكەرىمىز اقسەلەۋ سەيدىمبەكتىڭ دە ءومىر جولىندا كوپتىڭ نازارىنان تىس قالعان تىڭ اقپاراتتار جەتەرلىك، سولاردىڭ ءبىرى اقاڭنىڭ كۇلتەگىن ەسكەرتكىشىن موڭعوليا جەرىنەن قازاق ەلىنە الىپ كەلۋ وقيعاسى. وسى سەكىلدى قىزىقتى اقپاراتتار كوپ. جۇمىس وتە قىزىق.

- بايقاعانىم، دەرەكتى فيلمدە كەيىپكەرلەردى اكتەرلەر سومداپ، كوركەم فيلمدەگىدەي كورىنىستەر، ديالوگتار بار. بۇل دا ءبىر ەرەكشەلىگى مە؟  

- يا. كەيىپكەردىڭ پورترەتىن نەعۇرلىم اشا ءتۇسۋ ءۇشىن، وزىنە ۇقسايتىن اكتەر ىزدەيمىز. ءومىرىنىڭ ماڭىزدى بولىكتەرىن اكتەرلەرگە ويناتۋ ارقىلى، بارىنشا شىنايى، ءارى تۇسىنىكتى ەتىپ بەرۋگە تىرىسامىز. بۇل جۇمىسىمىزدىڭ ەڭ قىزىق تا جاۋاپتى ءبولىمى دەسەك تە بولادى. بۇل جارىقتى ويناتۋ ارقىلى، كادرگە جان ءبىتىرىپ، ادامنىڭ ىشكى جان دۇنيەسىن قوزعاۋدىڭ تەتىكتەرىن تۇسىنەتىن مىقتى رەجيسسەرىمىز باقىت نايزابەكوۆتىڭ تىنىسى كەڭىنەن اشىلىپ، شابىتى شالقيتىن كەز. ال ءساتتى كادر ءۇشىن ءبىر ورىندا تاپجىلماي ساعاتتاپ تۇرۋعا دايىن، نەمەسە كۇزدىڭ قارا سۋىعىندا مۇزداي سۋدى كەشىپ، ادەمى كادرعا قول جەتكىزەتىن، قيالى شەكسىز ايدار نارعوجيننىڭ ناعىز راحاتتانىپ، قيالعا ەرىك بەرەتىن ءساتى وسى. بۇل پروسەستى تەليەۆيزيادا «رەكونسترۋكسيا» دەيدى. نەعۇرلىم وسىنداي كورىنىستەر كوپ بولسا، فيلمدە سوعۇرلىم تۇشىمدى، تارتىمدى، قىزىقتى شىعادى. ءبىراق بۇل اجەپتەۋىر شىعىندى قاجەت ەتەتىن جۇمىس ءتۇرى. اكتەر، گريمم، كوستيۋم، عيمارات ءبارى قاراجاتپەن شەشىلەدى.

تاعى ءبىر ايتا كەتەتىنىم، كەيبىر تۇلعالاردىڭ بۇگىنگە دەيىن ساقتالعان بىردە ءبىر سۋرەتى بولماۋى مۇمكىن. مىسالى ىقىلاس دۇكەن ۇلى. كۇيشى كومپوزيتوردىڭ بىزگە دەيىن ءبىر عانا سۋرەتى جەتكەن. وندا دا تۋىستارىنا ۇقساتىپ وتىرىپ، ءبىر سۋرەتشىنىڭ قاعاز بەتىنە سالعان سۋرەتى. سوندىقتان ول كىسىنىڭ ءومىرىن حابار بارىسىندا كورسەتۋ ءۇشىن اكتەرلەر ويناعان كورىنىستەرگە كوبىرەك جۇگىنۋگە تۋرا كەلدى.

- دەرەكتى ءفيلمدى دۇنيەگە اكەلۋ ءۇشىن قانشا ادام ەڭبەكتەنىپ جاتىر؟   

- نەگىزى ناقتى ءتۇسىرىلىم توبى ءۇش ادامنان تۇرادى. رەجيسسەر، وپەراتور، اۆتور. ءبىراق جۇمىستى ۇيلەستىرىپ، جان جاقپەن كەلىسەتىن نازەركە احمەتوۆا دەگەن پروديۋسەرىمىز بار. بۇكىل ءتۇسىرىپ كەلگەن ماتەريالداردان ءفيلمدى دايارلاپ شىعاراتىن ەرلان جاقىپوۆ دەگەن شەبەر، مونتاج مامانى بار. ودان بولەك ءبىزدىڭ «ءومىر جولى» جوباسىندا بىلىكتى، بۇگىندە وزىندىك ءستيلى قالىپتاسقان بەدەلدى جۋرناليستەردىڭ قولتاڭباسى بار. ولار نۇرجان سوپبەكوۆ، نۇرلان سوڭعىباي جانە گۇلجازيرا عالي قىزى. ءارقايسىسىنىڭ «ءومىر جولى» جوباسىنىڭ كورەرمەن كوزايىمىنا اينالۋىنا قوسقان ۇلەستەرى ەرەن.  

تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، بۇگىنگى تاڭدا كورەرمەندەردىڭ تاريحي-تانىمدىق ماتەريالدارعا قىزىعۋشىلىعى جوعارى. سوندىقتان تاريحي تۇلعالاردىڭ ومىرىنەن تىڭ دەرەكتەردى پاش ەتەتىن مۇنداي جوبالاردىڭ رەسپۋبليكالىق ارنادان، تارالۋ اۋقىمى كەڭ «حاباردان» كورسەتىلۋى ماڭىزدى. كوپ تۇلعالاردىڭ ءومىرى بىزگە كومەسكىلەنىپ جەتكەن. ءبىر زەرتتەۋشىمەن ەكىنشى تاريحشىنىڭ دەرەكتەرى ساي كەلمەي جاتادى. سەبەبى بوداندىقتا بولعان ەلىمىزدىڭ تاريحى بۇرمالانىپ جازىلدى. سول تاريحتا قالعان تۇلعالاردىڭ ەڭبەگى دە ءدال سولاي، كەڭەستىك جۇيەنىڭ ىعىنا قاراي، سول كەزدەگى يدەولوگيانىڭ ىقپالىمەن مۇلدە باسقاشا بەرىلگەن. كىشكەنتاي عانا مىسال، ساكەن سەيفۋلليننىڭ وقۋ وقىعاندا قاي جەردە تۇرعاندىعى تۋرالى اقپارات ءار دەرەككوزدە ءارتۇرلى بەرىلگەن. بىرىندە مارفا تيموفەيەۆنا دەگەن ورىس ايەلىنىڭ ۇيىندە تۇرىپ، سول ايەلدىڭ ىقپالىمەن وقۋعا بارعان دەگەن دەرەكتەر كەزدەسەدى. ياعني كەڭەستىك كەزەڭدە بار يگىلىك ورىستاردىڭ ارقاسىندا دەگەن يدەيا بولعان. ال نەگىزىندە ساكەن سەيفۋلليننىڭ ءوزىنىڭ ەستەلىگىندە زاكىربەك دەگەن تۋىسىنىڭ ۇيىندە جاتقانىن جازادى. مۇنداي مىسالدار وتە كوپ. وسىنداي دەرەكتەردىڭ انىق-قانىعىن ايىرىپ، ىقشامداپ، كورەرمەن نازارىنا ۇسىنعاندا، ۇلتتىڭ ۇتارى كوپ بولادى دەپ ويلايمىن.      

- «حابار» ارناسىنىڭ كورەرمەندەرى الداعى بولىمدەردە كىمدەردىڭ ومىرىمەن تانىسادى؟

- بيىلعى جىل «الاش» ۇكىمەتىنىڭ قۇرىلعانىنا 100 جىل، الاش قايراتكەرلەرىنىڭ جازىقسىز اتىلعانىنا 80 جىل. سوندىقتان بيىل نەگىزىنەن الاش ارىستارىن تۇسىرۋگە باسىمدىق بەرىپ وتىرمىز. بۇگىندە ءتۇسىرىلىپ، ەفيرگە دايىن تۇرعان ءبىراز ونىمدەرىمىز بار. ولاردىڭ اراسىندا كورەرمەندەر بيىل 125 جىلدىعىن اتاپ وتەتىن ءنازىر تورەقۇلوۆ، 85 جىلدىعى وتەتىن رەجيسسەر ءازىربايجان مامبەتوۆ، 70 جىلدىق دوڭگەلەك داتاسى كەلىپ قالعان ساعات اشىمبايەۆ، 75 جىلدىعى جاقىنداعان زەرتتەۋشى عالىم، ەتنوگراف اقسەلەۋ سەيدىمبەكتىڭ «ءومىر جولىن» كورەتىن بولادى.

- قالاي ويلايسىز مۇنداي دەرەكتى فيلمدەردى نەگە ۇلكەن ەكرانداردان كورسەتپەيدى؟

- دەرەكتى فيلم كوركەم فيلم ەمەس. ءتۇسىرىلىم جاعىنان كوركەم فيلمگە قاراعاندا دەرەكتى تۋىندىنى شىعارۋ الدەقايدا قيىن. سەبەبى دەرەكتى فيلمدە وقيعا جەلىسى تەك تاريحي اقپاراتقا، ياعني دەرەككە قۇرىلادى. ودان اۋىتقۋعا بولمايدى. ال كوركەم فيلمدە ويدان قۇراستىرۋ، قيالعا بەرىلۋ، وقيعانى اسىرەلەپ، شيرىقتىرۋعا مۇمكىندىك مول. سوندىقتان كوركەم تۋىندىنى كورۋ دە جەڭىل، تارتىمدى. دەرەكتى ءفيلمدى ءبىز دە كورەرمەنگە نەعۇرلىم قىزىقتى بولسىن دەپ، اراسىندا كوركەم تۋىندىداي، كورىنىستەر قوسىپ وتىرمىز، ءبىراق ۇلكەن ەكراننان كورسەتۋگە ءالى دە كورەرمەندى دايىنداۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. وتاندىق كينوگەرلەردىڭ تۋىندىلارىنا قىزىعۋشىلىق ەندى ويانىپ كەلەدى. دەرەكتى فيلمدەردى دامىتىپ، ۇلكەن ەكراننان كورسەتەتىن دە كۇن تۋار دەپ ۇمىتتەنەمىز. ال ءبىز ازىرگە ءتول تاريحىمىزدى تۇگەندەپ، ۇلى تۇلعالاردى ۇلىقتاۋ ماقساتىندا «ءومىر جولى» دەرەكتى فيلمدەر جەلىسىنىڭ ءتۇسىرىلىمىن جالعاستىرا بەرەتىن بولامىز. بۇگىنگى كۇننىڭ وزىندە قوردا تاريحي تۇلعالاردىڭ تۇتاس انتولوگياسى جيناقتالىپ قالدى.  

اڭگىمەڭىزگە راحمەت! شىعارماشىلىق تابىستار تىلەيمىز.

Cۇحباتتاسقان: گۇلنۇر ءوتجان قىزى