ايجاننىڭ توسەك تارتىپ جاتقانىنا جارتى جىل بولدى. ايجان 7ء-شى سىنىپتى ءتامامداپ، جازعى دەمالىسقا شىققاندا اناسى ونى ءبىر اپتاعا كورشى اۋىلداعى اعاسىنىڭ ۇيىنە جىبەرگەن ەدى. سول ۇيدەن قايتىپ كەلگەننەن كەيىن ءۇش كۇن وتپەي-اق توسەك تارتىپ جاتىپ قالدى. ماسەلە فيزيكالىق ساۋلىعىندا ەمەس، پسيحولوگيالىق جاعدايىندا. سەبەبى توسەك تارتىپ جاتىپ قالعالى بەرى ەشكىممەن سويلەسپەيدى، ءبىر نۇكتەگە قاراپ جاتا بەرەدى. اراسىندا وزدىگىنەن قارقىلداپ كۇلەتىنى بار. مۇنداي كەزدە اكەسى ۇيگە سىيماي، قىزىنىڭ مۇنداي مۇشكىل ءحالىن كورۋگە ءداتى شىداماي، سىرتقا شىعىپ كەتەدى. اناسى بولسا جان ۇشىرا قىزىنا كومەكتەسكىسى كەلەدى، ءبىراق قىزى ءتىپتى اناسىن مۇلدە كورمەگەندەي، داۋىسىن ەستىمەگەندەي كەيىپ تانىتادى. ايجان اۋىرىپ قالعالى بەرى وزگە تۇگىل تۋعان اناسىن تانىمايدى. ايجان ءتىپتى ءوز بەتىنشە دارەتحاناعا شىقپايتىن بولدى. دارىگەرلەر ودان ەشقانداي كىنارات تاپپادى. ال پسيحولوگتار جىندىحاناعا جاتقىزۋ كەرەك ەكەنىن ايتادى. الايدا ايجاننىڭ اتا-اناسى بۇل ۇسىنىستان ۇزىلدى-كەسىلدى باس تارتتى. سودان بەرى اناسى ايجاندى ءدال ءسابي كەزىندەگىدەي باقتى.

ايمان قىزىنا قاراپ جاتىپ، ۇزاق ويلاندى. بۇل بەلگىسىز اۋرۋ قايدان شىقتى، قىزى نەلىكتەن وسىنداي حالگە جەتتى؟ بۇل سۇراقتار ونى كوپتەن مازالاپ جۇرگەن ەدى. ءبىراق جاۋابىن تابا المادى. وسىنداي قالىڭ ويدىڭ ۇستىندە ۇلى ءبىرجاننىڭ كورگەن ءتۇسى ەسىنە تۇسەدى.

قورقىنىشتى ءتۇس

ايجان اۋىلعا تۋىستارىنىڭ ۇيىنە كەتكەندە ءبىرجان تاڭعى شاي ۇستىندە تۇسىندە ايجاندى كورگەنىن ايتتى. تۇسىندە ايجان پەشتىڭ جانىندا ءبىر نۇكتەگە قاراپ ءتۇر ەكەن. جانىنا كەلگەن ءبىرجاندى بايقامادى دا. ءبىر ۋاقىتتا ءبىرجان قارىنداسىمەن قالجىڭداسپاق بولىپ «ۆاااا!» دەپ ايقايلاپ، ايجاندى قورقىتپاق بولادى. سول ۋاقىتتا ايجان اعاسىنا جالت قارادى. ءبىرجاننىڭ ايتۋىنشا، سول ۋاقىتتاعى ايجاننىڭ كوزقاراسىن سوزبەن جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس. ءتىپتى وعان قارىنداسى ايجان ەمەس، شايتاننىڭ ءوزى قاراپ تۇرعانداي كورىندى. ءبىرجان ەسىن جيعانى سول ەدى ايجان ءبىرجاندى باس سالىپ جۇرەگىن جۇلىپ الدى دا جەي باستادى. قۇددى قورقىنىشتى فيلمدەردەگىدەي. ءبىرجان قانسىراعان دەنەسىنە قاراپ ايقايلاسا دا داۋىسى شىقپايدى. وسىلاي قينالىپ جاتىپ ويانىپ كەتكەنىن ايتادى.

ايمان ءبىرجاننىڭ وسى ءبىر ءتۇسىن ەسىنە الىپ بويىن قورقىنىش بيلەدى. قىزىنا تاعى ءبىر كوز سالىپ، ءبىر كۇرسىنىپ الدى.

ايمان قىزىن ەمدەۋ ءۇشىن بارماعان جەرى، باسپاعان تاۋى جوق. ءتۇرلى ءتاۋىپ، ەمشىلەردىڭ تابالدىرىعىن توزدىردى. الايدا ەشقانداي ناتيجە بولمادى. ءبىر كۇنى كورشىسىنەن كوكشەتاۋعا مىقتى ەمشى كەلگەنىن ەستيدى. دارىگەرلەر مەن ەمشىلەردەن ابدەن كوڭىلى قالسا دا ايمان قىزىن جازۋ ءۇشىن بارلىق مۇمكىندىكتى پايدالانۋعا ءازىر ەدى. ەمشىنىڭ ناۋقاستاردى قۇرانمەن ەمدەيتىنىن دە ۇنادى. كوپ ۇزاماي ايمان كۇيەۋىمەن اقىلداسىپ ەمشىنى ۇيىنە شاقىرادى.

ەمشى ابدەن ارىپ، توزعان. حالىقتىڭ ايتۋىنشا، ول ەمدەگەن ادامداردىڭ اۋرۋىنىڭ كىشكەنە بولىگىن وزىنە قابىلداپ الادى ەكەن. سودان بولار ەمشىنىڭ ءجۇزى سۇرعىلت تارتقان، ونە بويى سولىپ قالعانداي.

ەمشى ايجان جاتقان بولمەگە قولىنا قۇران الىپ كىرىپ كەتتى. سۇرەلەرىن وقىپ، بەتىنە سۋدى بۇرق ەتكىزدى. ەمشى ايجاندى ۇزاق ەمدەدى. تاڭ اتا كەلگەن ەمشى كەشكىسىن ءبىر-اق شىقتى. ابدەن شارشاعان، ءۇستىنىڭ بارلىعى تەردەن مالمانداي سۋ. ەمشى سىلق ەتىپ ورىندىققا وتىردى دا ەسىن جيىپ العىسى كەلگەندەي ءبىراز ۋاقىت ءۇنسىز وتىردى. ءبىرازدان كەيىن، «قىزدارىڭىزدىڭ دەرتى اۋىر ەكەن. اۋرۋدى سۋدان تاپقان» دەدى ەمشى.

عاجايىپ

ايمان مەن كۇيەۋى ەمشىنىڭ سوزدەرىنەن كەيىن ۇزاق ويلاندى. نەلىكتەن سۋدان؟ قانداي سۋدان؟ دەگەن ساۋالدار ءبىرىنىڭ ارتىنان ءبىرى مازا بەرمەدى. ويعا شومىپ وتىرعاندا ايجاننىڭ «اناشىم، اناشىم» دەگەنە داۋىسىن ەستىدى. ايمان مەن راحىمجان قىزىنىڭ بولمەسىنە جۇگىرىپ بارىپ، ونى قۇشاعىنا قىستى. ەكەۋى دە كوزىنە جاس الدى. سەبەبى ايجاننىڭ داۋىسىن ەستىمەگەنىنە ءبىر جىلداي ۋاقىت بولعان.

ايجان جازىلدى. مەكتەپكە باردى. وزىنەن ءبىر سىنىپ تومەن وقىعاندارمەن بىرگە وقۋىنا تۋرا كەلدى.  كۇندەر ءوتىپ جاتتى. ايجاننىڭ اۋىرعانى دا، ەمشى دە ەشتەڭە ەسىندە قالماعان. ۇيدەگىلەر دە ونى ەسكە سالۋىنا قورىقتى. ءبىراق قۇرداستارى ونىڭ باستان وتكەرگەن جاعدايىن ايتىپ، ايجاندى سۇراقتىڭ استىنا الدى. ءبىراق ايجاننىڭ ولارعا ايتاتىن جاۋابى جوق ەدى. ءبىر كۇنى ايجان اناسىنان بارلىق جاعدايدى سۇرادى. سونداعى ەمشىنىڭ «اۋرۋى سۋدان بولدى» دەگەن ءسوزىن ۇزاق ۋاقىت ۇمىتى المادى.

ورمانداعى جاعداي

ايجاننىڭ جازىلعانىن ەستىپ، كورشى اۋىلداعى اعاسى بالا-شاعاسىمەن ۇيگە كەلەدى. ونىڭ ايجانمەن قاتارلاس ءاسيا دەگەن قىزى بار. ەكەۋى ايىرىلماس دوس ەدى. باستارى قوسىلا كەتسە ۋاقىتتى قىزىقتى وتكىزۋدىڭ ءتۇرلى جولىن تاباتىن. ءاسيا ءبىر جىلدىڭ ىشىندە بولعان وقيعالاردى توقتاۋسىز ايتىپ جاتتى. ءبىر ۋاقىتتا كەنەتتەن توقتاپ قالدى دا، «ايجان، ەمشى سەنىڭ اۋرۋىڭ سۋدان بولدى دەپتى عوي» دەدى ءاسيا اڭگىمەنىڭ توركىنىن باسقاعا اۋدارىپ. «ءيا، ءبىراق قانداي سۋ ەكەنىن بىلمەيمىن» دەدى ايجان.

— سوندا ەكەۋىمىزدىڭ قۇپيامىز ەسىڭدە جوق پا؟

— جوق، قانداي قۇپيا؟

— ەكەۋىمىز ورمانعا بارىپ، اداسىپ، كەشكى ۋاقىتتا كولدىڭ ارعى بەتىنە ءجۇزىپ ءوتىپ ەدىك قوي. بالكىم اۋرۋدى ءدال سول كولشىكتەن تاپقان بولارسىڭ؟

ءاسيا سول ۋاقىتقا قايتا ورالعانداي بايسالدى تۇردە اڭگىمەسىن باستادى. ەكەۋىمىز ورماندا ويناپ ءجۇرىپ ۇيدەن الىستاپ كەتتىك. مەن قورىققاننان جىلاي باستادىم. ەكەۋىمىز دۇرىس جولدى تابامىز دەپ ءبىر جەردى ءبىر ساعات بويى اينالىپ جۇرگەن بولىپ شىقتىق. كەشقۇرىم ۋاقىتتا ۇيگە باستايتىن جول دەپ تاپقان جولمەن كەلە جاتقاندا الدىمىزدان كولشىك شىقتى. مەن جۇزە المايتىنىمدى ايتىپ، جىلاي باستادىم. سول ۋاقىتتا سەن مەنى الىپ ءجۇزىپ ءوتتىڭ. ءوزىڭ مەنىڭ كەسىرىمنەن بىرنەشە رەت سۋعا باتتىڭ دا. جاعاعا شىققاندا دالاعا قاراڭعى تۇسكەن. ەكەۋىمىز سول كولشىكتىڭ جاعاسىندا تۇنەپ شىعامىز دەپ شەشتىك. سەن بىردەن ۇيىقتاپ قالدىڭ. مەن قورىققاننان كوپكە دەيىن كوز ىلمەدىم. ءبىر ۋاقىتتا قالىڭ اعاشتىڭ اراسىنان سول جاق تۇستان قارا قاسقىر بىزگە قاراي تىستەرىن اقسيتىپ كەلە جاتتى. مەن ايقايلاپ، جىلاپ سەنى وياتا باستادىم، ءبىراق سەن ويانبادىڭ. سەنى قانشا وياتۋعا تىرىسسام دا بۇل ارەكەتىمنەن ەشتەڭە شىقپادى. قاسقىر بىزگە قاراي جاقىنداپ كەلە جاتقاندا وڭ جاقتان اق قاسقىر شىقتى. اق پەن قارا قاسقىر بىر-بىرىمەن توبەلەسە باستادى. اق قاسقىر ەكىنشى قاسقىردى جەڭدى دە كەلگەن جاعىنا قاراي كەتتى. قالىڭ ورمانعا تولىق جۇتىنىپ كەتپەي تۇرىپ، بىزگە كوز تاستادى.

تاڭ اتقاندا سەن وياندىڭ. مەن تۇندە بولعان جاعدايدى ايتىپ بەرگەندە سەنبەگەن ەدىڭ. تاڭ اتا ءبىزدى اۋىل تۇرعىندارى دا تاۋىپ الدى. ەكەۋىمىز ەكى قاسقىر تۋرالى وقيعانى دا، كولشىكتەن ءجۇزىپ وتكەنىمىزدى دە ەشكىمگە ايتپايمىز دەپ شەشتىك.

ايجان سول كەزدە باستان وتكەرگەنىن ەمىس-ەمىس ەسىنە ءتۇسىردى. ۇلكەندەردىڭ «سۋ پەرىسى بولادى»، «تۇندە ايەل ادامعا سۋعا بارۋعا» بولمايدى دەگەن سوزدەر ەسىنە ءتۇستى. بالكىم سول ءتۇنى ەمشى ايتپاقشى اۋرۋدى سۋدان تاپقان بولار دەپ توپشىلادى.

وتكەن كۇندەر قورقىنىشتى ءتۇس سەكىلدى ءوتتى دە كەتتى. ايجاننىڭ وتباسىنا شۋاقتى كۇندەر قايتا كەلدى. ءبىر كۇنى ايجاندى ەمدەگەن ەمشى قايتىس بولدى. حالىقتىڭ ايتۋىنشا، ايجاندى ەمدەگەننەن كەيىن ەمشى توسەك تارتىپ جاتىپ قالعان. سودان وڭالماعان ەكەن.

ايجاننىڭ دەرتى نەدەن بولعانى بەلگىسىز. وعان مەديسينا قىزمەتكەرلەرى دە تۇسىنىكتەمە بەرە المادى. ءاسيانىڭ ورماندا، سۋ جاعاسىندا كورگەن ەكى قاسقىرى دا قورىققاننان نەمەسە قيالىنان تۋعان دۇنيەمە جوق پا ول دا بەلگىسىز. ايجاننىڭ اۋرۋى سول كۇيى جۇمباق كۇيىندە قالدى.

(جالعاسى بار)

اسەم المۇحانبەت