قانىش يمانتاي ۇلى ساتبايەۆ – جەزقازعان كەن ورنىن اشۋى، مەتاللوگەنيا عىلىمي مەكتەبىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى، قازاق عىلىم اكادەمياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە ونىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى، قازاقتان شىققان تۇڭعىش اكادەميك.

قانىش يمانتاي ۇلى 1899 جىلدىڭ 12 ساۋىرىندە قازىرگى پاۆلودار وبلىسىنىڭ باياناۋىل اۋدانىندا (بۇرىنعى سەمەي گۋبەرنياسىنىڭ پاۆلودار ۋەزىندەگى اقكەلىن بولىسى) يمانتاي ءبيدىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. شىن ەسىمى عابدۋلعاني. ۇلكەن ۇلى ءعابدۋل-عازيزدى ەركەلەتىپ بوكەش دەگەن سياقتى، عابدۋل-عانيىن دا اناسى ءاليما «عانيىم، عانىشىم» دەپ اتاعان. بالا وبلىستىق مەكتەپكە بارعاندا جۋرنالعا ەسىمى قانىش بولىپ جازىلىپ كەتكەن.
 
ساۋاتىن اۋىل مولداسىنان اشقان بولاشاق عالىم، كەيىن شورمان اۋىلىندا ورنالاسقان مەكتەپكە قاتىناي باستايدى. ءتورت جىلدىق باعدارلامانى ءۇش جىلدا اياقتايدى. 1911 جىلدان باستاپ پاۆلودارداعى 2-سىنىپتى ورىس-قازاق ۋچيليششەسىنە اتتانادى. اتالعان ءبىلىم ورداسىن مەرزىمىنەن ءبىر جىل بۇرىن ءبىتىرىپ شىعادى.

1914 جىلى سەمەي مۇعالىمدەر سەمينارياسىنا ءتۇسىپ، ونى ءتورت جىلدا اياقتاپ، باستاۋىش مەكتەپتەرگە ورىس تىلىنەن ساباق بەرۋگە قۇقىق بەرەتىن كۋالىككە يە بولادى.
 
1918 جىلدىڭ كۇزىندە زەمستۆو باسقارماسىنىڭ قارجىسىمەن الاش قالاشاعىندا اشىلعان، اۋىلدىق قازاق مەكتەپتەرى ءۇشىن ءمۇعالىم بولىپ، ەڭبەك جولىن باستايدى. كۋرس باستىعى - ترويسك مەدرەسەسىن ءتامامداعان ءماننان تۇرعانبايەۆ، وقۋ ءىسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى پاۆلوداردا جانە سەمەيدە وزىمەن سىنىپتاس - جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ.
 
اتقارعان قىزمەتى
 
1920- 941 جىلدارى باياناۋىلدا حالىق سۋدياسى، «اتباستۇستىمەت» ترەسى گەولوگيا ءبولىمىنىڭ، قارساقتاي مىس كومبيناتى گەولوگيالىق بارلاۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى، كومبيناتتىڭ باس گەولوگى قىزمەتتەرىن اتقارعان.

 
1941-1952 جىلدارى كسرو عىلىم اكادەمياسى قازاق بولىمشەسىنىڭ قۇرامىنداعى گەولوگيا عىلىمدارى ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، كسرو عىلىم اكادەمياسىنىڭ قازاق بولىمشەسى ءتورالقاسى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى، ءتوراعاسى، قازاقستان عىلىم اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى بولعان.

1952 جىلى امىرشىلدىك جۇيەنىڭ تاراپىنان قىسىمعا ۇشىراپ، قىزمەتىنەن تومەندەتىلىپ، قازاق كسر گەولوگيا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى بولىپ تاعايىندالعان.
 
1955 جىلى قازاق كسر عىلىم اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى بولىپ قايتا سايلانىپ، ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن وسى قىزمەتتى اتقارعان.
 
1947 جىلى انگلياعا ساپار جاساعان كەڭەس پارلامەنتارييىنىڭ ىشىندەگى قازاق عالىمىنا ۇلىبريتانيانىڭ ەكس پرەمەر-مينيسترى ۋ.چەرچيلل قالجىڭداپ «بارلىق قازاقتار ءسىز سياقتى سۇڭعاق، باتىر تۇلعالى ما؟» دەپ سۇراپتى. سوندا اكادەميك ق.ساتبايەۆ «و، جوق، چەرچيلل مىرزا، قازاقتاردىڭ ىشىندەگى ەڭ كىشىسى مەن، حالقىم مەنەن دە بيىك» دەپ جاۋاپ بەرىپتى.

قانىش ساتبايەۆ اتىندا

قازاقستان عىلىم اكادەمياسىنىڭ گەولوگيا عىلىمدارى ينستيتۋتى،
ساتبايەۆ قالاسى
ساتبايەۆ عالامشارى،
قانىش ساتبايەۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى
ساتبايەۆتىڭ مۇزدىعى
قاراتاۋداعى ۆانناديي كەن ورنىنان تابىلعان «ساتبايەۆيت» مينەرالى،
«اكادەميك ساتبايەۆ» گلاديوليۋس گ ۇلى
ساتبايەۆ كوشەسى (الماتى)
ساتبايەۆ كوشەسى (استانا)

ەلىنە ولشەۋسىز ەڭبەك سىڭىرگەن عالىم 1964 جىلدىڭ 31 قاڭتارىندا 64 جاسىندا دۇنيە سالدى.