توعجان قوجالييەۆا ەسىمدى قبتۋ رەكتورىنىڭ كەڭەسشىسى قاراعاندىدا ورنالاسقان كافەدە تاڭعى اس ىشۋگە كەلىپ، ونىڭ ينتەرەرىنە ءتانتى بولادى. Facebook پاراقشاسىنا تاماشا كوڭىل كۇيمەن ورىس ۇلتىنىڭ ديزاينەرلەرىنىڭ تالعامىنىڭ جوعارى ەكەنىن جازادى. سونىمەن شەكتەلسە جاقسى عوي، جازباسىندا قازاقتاردى دا قوسا كەتەدى. ودان ءبۇتىن ءبىر قازاق ۇلتىن مەنسىنبەۋشىلىك بايقالادى.
«كەشىرىم وتىنەمىن، قازاقتار...قاراعاندىدا ورىستار كوپ تۇراتىنى بايقالادى... قاي جاعىنان بايقالادى؟ ولاردىڭ ءستيلى، ديزاينى الدە قايدا جاقسى. تەرەڭ ءارى قازاقتاردىڭ داراقىلىعىنان ادا! كىشىگىرىم كافەدە تاڭعى اس ءىشىپ وتىرمىز. مۇندا بارلىعى ۇنايدى. «بارلىعىنان اسىپ تۇسكىم كەلەدى» دەگەن بوس ماقتانشاقتىق جوق. ەگەر قازاقستاندا تەك قازاقتار عانا تۇراتىن بولسا، ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق قاجەتتىلىگىمىز بەن قازاقي داراقىلىعىمىزعا تۇنشىعۋشى ەدىك» دەپ جازىپتى توعجان قالييەۆا ءوزىنىڭ Facebook پاراقشاسىندا.
قبتۋ رەكتورىنىڭ كەڭەسشىسى كافەنىڭ فوتولارىندا قوسا جاريالاعان ەكەن. ونى جەلى قولدانۋشىسىنىڭ «قازاقتار دا مۇندايدى جاساي الادى» دەگەن پىكىرىنە، «ەۋروپادا وقىعاندار. ادەتتە سولاي. ال قاراعاندىداعى ديزاينەرلەردىڭ كوبى ءوز بەتىنشە ۇيرەنگەندەر» دەپ جاۋاپ بەرگەن ەكەن.
توعجان قوجالييەۆانىڭ جازباسىن سىنعا العانداردىڭ ءبىرى «سيتۋاتيۆنىي كازاحسكيي» اتتى ەڭبەكتىڭ اۆتورى قانات تاسىبەكوۆ. ول جاۋاپ رەتىندە الەۋمەتتىك جەلىدە ءوز پىكىرىن جاريالادى.
«ءسىزدىڭ جازباڭىزدان راسيستىك مازمۇندى بايقايمىن. ومىردەگى جەتىستىكتەرىڭىز - ءوزىڭىزدى ءبۇتىن ءبىر ۇلتتان، بارلىق قازاقتاردان جوعارى قويۋعا، ولارعا اقىل ۇيرەتىپ، بۇكىل حالىقپەن بەتپە-بەت كەلەتىندەي دارەجەگە جەتكىزدى دەگەن ويعا نەلىكتەن كەلدىڭىز؟ «كەشىرىم سۇرايمىن، قازاقتار...». سوسىن تۇنشىعۋ تۋرالى. ءيىس تەك جەكە ادامدا عانا ەمەس، ءيىس بارلىق ەتنوستا بار. مەنىمشە، ورىستاردا وزىنە ءتان ءيىسى بار. كورەيلىكتەر دە، قازاقتاردا دا ءيىس بار. بىزدەن بالكىم قويدىڭ، كيىزدىڭ ءيىسى شىعاتىن شىعار. بىلمەيمىن، مەن ءوز ءيىسىمدى سەزبەيمىن. ول بيولوگيالىق قالىپتاسقان جاعداي جانە ودان ارىلۋ مۇمكىن ەمەس» - دەپ جازدى قانات تاسىبەكوۆ.
جەلى قولدانۋشىلاردىڭ تاراپىنان قاتاڭ سىنعا ۇشىراعاننان كەيىن توعجان قوجالييەۆا كەلەسى كۇنى تىكەلەي ەفيرگە شىعىپ جازباسىنا قاتىستى تۇسىنىكتەمە بەردى.
«مەنىڭ كەشەگى ورىس ديزاينەرلەرىنىڭ قازاقستاندىق ديزاينەرلەردەن جاقسى دەگەن جازبام قىزۋ تالقىلاندى. مەنىڭ ولاي جازعان سەبەبىم، وزگە ۇلتتىڭ ديزاينەرلەرى قازاقتار سەكىلدى التىن ەمەس ارزان ماتەريالداردى قولدانا بەرەدى. ماسەلەن، بەتون، اعاش سەكىلدى. ال قازاقتاردا بىرەۋگە بىردەڭە دالەلدەۋ كەرەكتەي كورىنەدى» دەيدى توعجان حانىم.
قازاقتاردىڭ ءوز ۇلتىنا مەنسىنبەۋشىلىكپەن قاراۋى، ءوزىن وزگە ۇلتتان تومەن ساناۋى قالىپتى جاعدايعا اينالدى. مۇندايدى «قۇلدىق سانا» دەيدى. تاۋەلسىز قازاقستاندا وتىرىپ ءوزىن وزگەدەن تومەن ساناۋدان قازاق ۇلتى گۇلدەنبەيتىنى انىق. «قازاق قازاققا عانا كەرەك» دەگەن ءسوز وسىدان شىقسا كەرەك. قازاقتىڭ كەمشىلىگىن ايتۋ ءبىر بولەك تە، كەمسىتۋ ءبىر بولەك. قازاققا ءتان دەندەگەن ماسەلەلەردى كوتەرۋ، تۇزەۋدى قاجەت ەتەتىن تۇستارىن ايتۋ مەن ونى شەشۋ جولدارىن بىرىگىپ ىزدەۋ قۇپتارلىق ءىس. ال «قازاق جامان»، «قازاقتىڭ قولىنان ەشتەڭە كەلمەيدى» دەۋ سىن ەمەس، كەمسىتۋشىلىك. ەڭ سوراقىسى، مۇنى وزگە ۇلت ەمەس، قازاقتاردىڭ ءوز ۇلتىنا مۇرنىن شۇيىرە قاراۋىندا. ارينە قازاقتا ماسەلە شاش ەتەكتەن. دامىتۋ، جەتىلدىرۋ، كوركەيتۋ قاجەت دۇنيەلەر بارشىلىق. ءالى كۇنگە دەيىن شەشىلمەگەن، وسال تۇستار دا بار ەكەنى جاسىرىن ەمەس. الايدا ءوزىمىزدى كەمسىتە بەرگەننەن دەگراداسياعا ۇشىرايتىنىمىز انىق. وسپەيمىز.
