حح عاسىردا ەڭ كوپ داۋ تۋدىرعان ماسەلەنىڭ ءبىرى – فاشيستىك گەرمانيانىڭ قولباسشىسى ادولف گيتلەردىڭ ءولىمى بولدى. امەريكالىق عالىمداردىڭ كوپشىلىگى ادولف گيتلەردىڭ ولىمىنە قاتىستى ناقتى دەرەكتەرگە رەسەي يە ەكەنىنە كۇدىكپەن قاراعان. ال، 90-جىلدارى كوپشىلىككە جاريا بولعان رەسەي فەدەرالدىق قاۋىپسىزدىك قىزمەتىنىڭ قۇجاتتارىندا فيۋرەر مەن ونىڭ زايىبى ەۆا براۋننىڭ دەنەسىن زەرتتەۋدە كەڭەستىك سمەرش بارلاۋ ۇيىمى جان-جاقتى مۇمكىندىكتەرگە يە بولعانى تۋرالى ايعاقتار جازىلعان. Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى وسىعان بايلانىستى وقىرمان نازارىنا ناقتى بەلگىلى بولعان فاكتىلەردى ۇسىنادى.
گيتلەردىڭ دەنەسىن قالاي تاپقان؟
سمەرش بارلاۋ ۇيىمى باسشىسىنىڭ جازبالارىندا كەڭەستىك تىڭشىلار 1945 جىلدىڭ 5 مامىرىندا گيتلەردىڭ كەڭسەسىنىڭ ماڭىنان كۇلگە اينالعان ەر ادام مەن ايەل ادامنىڭ قالدىعى تابىلعانى تۋرالى دەرەكتەر بار. ال، وسى ءىستى زەرتتەۋگە قاتىسقان لەيتەنانت الەكسەي پاناسوۆتىڭ بايانداماسىندا تابىلعان دەنەلەردى ارنايى ساراپتاماسىز تانۋ مۇمكىن ەمەستىگى جازىلادى.
سايكەستەندىرۋ پروسەسى: ول قالاي ءوتتى؟
ادولف گيتلەردىڭ دەنەسى بولۋى مۇمكىن دەگەن ءمايىتتى زەرتتەۋ بىرنەشە باعىت بويىنشا جۇرگىزىلدى. گيتلەرگە قاتىسى بار قىزمەتكەرلەردەن جاۋاپ الىنىپ، ءارتۇرلى قۇجاتتار، سونىڭ ىشىندە گيتلەردىڭ دەنساۋلىق كارتاسى دا زەرتتەلەدى.
العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ جاۋاپ بەرگەن گيتلەردىڭ كۇزەتشىسى حارري مەنگەسحاۋزەن كەڭسەدەن گيتلەر مەن ەۆا براۋننىڭ دەنەسىن قالاي الىپ كەتكەنىن، ولاردى جەرلەمەس بۇرىن جانارماي قۇيىپ ورتەپ جاتقانىن ءوز كوزىمەن كورگەنىن تولىققاندى ايتىپ بەرەدى.
ءمايىتتى تانۋدىڭ سوت-مەديسينالىق قۇجاتتارى ارنايى اكت بويىنشا تىركەلگەن. زەرتتەۋ جۇرگىزگەن نيكولاي كرايەۆسكيي تابىلعان ءمايىتتىڭ بويى 165 سانتيمەتر ەكەنىن انىقتادى. ساراپشى سۇيەكتىڭ اناتوميالىق ەرەكشەلىكتەرىن اۋىز قۋىسىنىڭ قۇرىلىسىنا قاراپ، دالەلدەۋگە تىرىسادى. ءمايىتتىڭ جاق سۇيەگىندەگى اۋىز قۋىسىنان گيتلەردىڭ ءوزىن ۋلاعان ۋدىڭ امپۋلاسىنا ۇقساس سىنعان اينەك قالدىقتارى تابىلعان.
دەنتوكارتا نەنى دالەلدەيدى؟
اۋىز قۋىسىنىڭ رەنتگەن سۋرەتتەرىنە سۇيەنە وتىرىپ جاسالعان دەنتوكارتادا ءمايىتتىڭ ءدال سول گيتلەردىكى ەكەنىن دالەلدەيتىن ناقتى ايعاقتار بار. ول ساراپتاما قورىتىندىسى بويىنشا ادولف گيتلەردىڭ اناتوميالىق ەرەكشەلىكتەرىمەن 100 پايىز سايكەس كەلگەن.
«ولگەن گيتلەردىڭ ءوزى ەمەس» دەگەن اڭگىمە قايدان شىقتى؟
1945 جىلى تابىلعان ءمايىتتىڭ گيتلەردىكى ەكەنىن دالەلدەيتىن ساراپتاما قورىتىندىلارى قازىرگى كۇندە رەسەي مەملەكەتتىك مۇراعاتىندا ساقتاۋلى. ال گيتلەر مەن ەۆا براۋننىڭ جەرلەنگەن ءمايىتىنىڭ كۇلگە اينالعان بارلىق قالدىقتارى 70-جىلدارى يۋريي اندروپوۆتىڭ تىكەلەي تاپسىرماسىمەن بيدەريس وزەنىنە اعىزىپ جىبەرىلگەن. دەسەك تە، ۋاقىت وتكەن سايىن گيتلەردىڭ دەنە قالدىقتارىنا قايتادان دنق ساراپتاماسىن جاساۋ كەرەكتىگى ايتىلىپ كەلەدى. ءبىراق، وعان ەشقانداي قاجەتتىلىك جوق. 2002 جىلى اتاقتى ەۋروپالىق ساراپشى-كريميناليست مارك بەنەكە گيتلەردىڭ جەكە دارىگەرىنەن العان اۋىز قۋىسىنىڭ رەنتگەن سۋرەتتەرىن ماسكەۋگە سالىستىرۋعا اكەلەدى. انىقتالعانداي، سۋرەتتەگى تىستەردىڭ ورنالاسۋ رەتى رەسەيلىك مۇراعاتتا ساقتالعان قۇجاتپەن تولىق سايكەس كەلگەن.
پىكىر قالدىرۋ