جىل سايىن 24 ناۋرىزدا دۇنيەجۇزى تۋبەركۋلەزگە قارسى كۇرەس كۇنىن اتاپ وتەدى. دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ باستاماسىمەن بەلگىلەنگەن بۇل كۇن جىل سايىن ءارتۇرلى ۇرانمەن وتەدى. تۋبەركۋلەزدىڭ الدىن الۋ جانە انىقتاۋ، تۋبەركۋلەزگە قاتىستى ءار ادامنىڭ بەلسەندى ءومىر ءسۇرۋ جاعدايىن قالىپتاستىرۋ جونىندەگى بىلىم-بىلىك دەڭگەيلەرىن كوتەرۋ ماقساتىندا بيىلعى جىلى «تۋبەركۋلەزدى بىرگە  جەڭەيىك!» ۇرانىمەن ۇيىمداستىرىلاتىن اۋقىمدى اكسياعا الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ قورىنىڭ استانا قالاسى بويىنشا فيليالى دا اتسالىسپاق. 

قازاقستاندا تۋبەركۋلەزدى انىقتاۋ مەن ونىڭ الدىن الۋ، ەمدەۋ، دارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋ تەگىن مەديسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدەندىرىلگەن كولەمىنە ەنگەن. ياعني، اتالعان سىرقات ءتۇرى تەگىن ەمدەلەدى.

«مەديسينالىق قىزمەت جەتكىزۋشىلەرمەن جاسالعان كەلىسىمشارتتاردىڭ جالپى سوماسى 87،5 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى، ولاردىڭ ىشىندە «تۋبەركۋلەزگە قارسى ديسپانسەر»  مكقك-مەن 1، 954 ملرد تەڭگەگە كەلىسىمشارت جاسالدى. قازىرگى كۇنى 878 ناۋقاس ديسپانسەرلىك ەسەپتە تۇر. 2018 جىلمەن سالىستىرعاندا، استانا قالاسى بويىنشا تۋبەركۋلەزبەن اۋىراتىن ناۋقاستار سانى 42-گە  ازايعان»، -  دەيدى ءامسق استانا قالاسى بويىنشا فيليالىنىڭ ديرەكتورى نۇرلىبەك قابدىقاپاروۆ.

جالپى، تۋبەركۋلەز بۇگىنگى قوعام ءۇشىن تاڭسىق ەمەس. ادامزات ودان تولىق ايىعۋ جولدارىن جاقسى بىلەدى، دارى-دارمەك پەن ميكروبقا قارسى پرەپاراتتاردى تابۋ دا قيىن ەمەس. سوعان قاراماستان، جۇقپالى دەرتتى تولىق اۋىزدىقتاۋ مۇمكىن بولماي وتىر. ەندەشە، تۋبەركۋلەز اۋرۋىنىڭ بەلگىلەرى، ونىڭ الدىن الۋ تۋرالى نە بىلگەن ءجون، ءبىز تۋبەركۋلەزدى قالاي جەڭەمىز، تۋبەركۋلەزگە قارسى كۇرەسۋگە قانداي ۇلەس قوسا الامىز دەگەن ساۋالدارعا جاۋاپ ىزدەپ كورەلىك.

تۋبەركۋلەز بەلگىلەرى قالاي بايقالادى؟

تۋبەركۋلەز بەلگىلەرى بىردەن بايقالمايدى. ادەتتە، ول ۇزاق ۋاقىت بويى اعزادا دامىپ، كوبىنە وكپە تىندەرىن زاقىمدايدى. ونىڭ بەلگىلەرىنىڭ جۇرە كەلە پايدا بولاتىنى دا سوندىقتان. ءبىراق كوپ ۇزاماي: توقتاۋسىز جوتەلۋ، كەيدە قان ارالاس قاقىرىق ءتۇسۋ، كەۋدە قۋىسىنىڭ اۋىرۋى، ءوز-وزىن جايسىز سەزىنۋ، سالماق جوعالتۋ، قالشىلداۋ سىندى بەلگىلەر بايقالادى. مۇنداي جاعدايدا مىندەتتى تۇردە ەمحاناعا بارىپ تەكسەرۋدەن ءوتۋ قاجەت.

الدىن الۋ شارالارى

جاڭا تۋعان نارەستەلەرگە پەرزەنتحانادان شىقپاي تۇرىپ، تۋبەركۋلەزگە قارسى ەكپە ەگىلەدى. مىنە، وسى ەكپە قۇرامىندا السىرەگەن تۋبەركۋلەز تاياقشالارى بولادى. ۆاكسينا قۇرامىنداعى باكتەريالار اعزاعا تۇسكەننەن كەيىن كوبەيىپ، ورگاندار مەن تىندەرگە ورنالاسادى، سول ارقىلى يممۋنيتەت قالىپتاسادى.

پەرزەنتحانادا ەگىلگەن تۋبەركۋلەزگە قارسى ەكپە ادامدى ۇزاق ۋاقىت بويى وسى اۋرۋدان قورعايدى. ءبىراق 7 جانە 14 جاستا ۆاكسينا تاعى سالىنادى. مۇنى قايتالاپ ەگۋ دەپ اتايدى. قايتا ەگەر الدىندا تۋبەركۋلەزگە قارسى سىناما جاسالادى (مانتۋ سىناماسى). مانتۋ — ۆاكسينا ەمەس، ول ادامنىڭ تۋبەركۋلەز اۋرۋىن جۇقتىرعان-جۇقتىرماعانىن انىقتاۋ ءتاسىلى عانا. سوندىقتان ودان قورقۋدىڭ قاجەتى جوق. جالپى، بۇل بالالارعا قولدانىلاتىن ءادىس.

ال، ەرەسەكتەر جىل سايىن (كەۋدە قۋىسىن) فليۋوروگرافيالىق تەكسەرۋدەن  ءوتىپ تۇرۋى ءتيىس.

ءوز دەنساۋلىعىڭ – ءوز قولىڭدا

جاسىراتىنى جوق، تۇرعىنداردىڭ باسىم كوپشىلىگى ءوز دەنساۋلىعىنا نەمقۇرايلى  قارايدى. دەنساۋلىقتى اۋىرعان كەزدە ەمەس، اۋىرماس بۇرىن، ۇنەمى كۇتۋ قاجەت. ادامعا بەرىلگەن كۇش-قۋات پەن ءار اعزا قالىپتى تەپە-تەڭدىكتە، كۇتىممەن جۇمىس ىستەگەن جاعدايدا، اعزا دا سىزگە ۇزاق قىزمەت ەتەدى. سەبەبى، ادام اعزاسى – ءوز زاڭدارى بويىنشا جۇمىس ىستەيتىن مەحانيزم. تازا ۇستاسا، تەپە-تەڭدىك ساقتالسا، اعزاعا قانداي دا ءبىر سالماق تۇسپەسە، ياعني ارتىق جۇكتەمە بولماسا، ول بۇزىلمايدى.

پروفيلاكتيكالىق تەكسەرۋلەر مەن سكرينينگتەردەن ۋاقىتىلى ءوتىپ تۇرعان ءجون.

اعزانىڭ ساۋلىعى، نەگىزىنەن، دۇرىس تاماقتانۋعا، دۇرىس دەمالۋعا، قيمىل-قوزعالىسقا، ءومىر ءسۇرۋ سالتىنا تىكەلەي بايلانىستى. سوندىقتان دارۋمەندى، قۋاتتى تاعامدارمەن ۋاقىتىلى تاماقتانۋ كەرەك. ال سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋ، بەلسەندى قيمىل-قوزعالىس دەنساۋلىقتى ودان ءارى نىعايتا تۇسەدى. تەمەكى مەن ىشىمدىك الىس بولسىن. اعزانىڭ سىرتقى اسەرلەرگە قارسى تۇرۋ، كۇرەسۋ قابىلەتىن، ياعني يممۋنيتەتتى كۇشەيتەيىك!

ەڭ باستىسى — تۋبەركۋلەز جازىلاتىن اۋرۋ جانە ونىڭ الدىن الۋعا بولادى. جۇقتىرعان كۇننىڭ وزىندە دەر كەزىندە، دۇرىس ەمدەلسە پاسيەنتتىڭ قۇلان-تازا ايىعىپ كەتۋگە مۇمكىندىگى بار. ول ءۇشىن مەديسينا قىزمەتكەرلەرى عانا ەمەس، ءار ادام ءوز دەنساۋلىعىنا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراپ، ءوز-وزىن كۇتۋى قاجەت.

جوعارىدا اتاپ وتكەنىمىزدەي، «تۋبەركۋلەزدى بىرگە جەڭەيىك!» ۇرانىمەن، استانا قالاسىندا، 2019 جىلدىڭ 16 ناۋرىزىندا ساعات 14.00-دە «ەۆرازيا» ساۋدا ورتالىعىنىڭ اۋماعىندا كەڭ اۋقىمدى اكسيا وتەدى. اكسياعا «الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ قورى» كەاق استانا قالاسى بويىنشا فيليالى، استانا قالاسى الماتى اۋداندىق اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن «استانا قالاسىنىڭ تۋبەركۋلەزگە قارسى ديسپانسەرى» مكقك،  استانا قالاسىنىڭ قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى، № 6، 7، 11، 13 قالالىق ەمحانالار، «نيەت» وتباسىلىق دەنساۋلىق ورتالىعى قاتىسادى. قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارى، سىزدەر دە اتسالىسىڭىزدار، تۋبەركۋلەزدى بىرگە جەڭەيىك!