قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ «قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ءوسۋى: تابىس پەن تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ەلىمىزدەگى مەديسينانىڭ ساپاسىن ارتتىرۋعا قاتىستى باستامالار كوتەردى جانە وسى سالانىڭ باسشىلارىنا تاپسىرما بەردى.
–2019 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ بارلىق ەمحانالار مەن اۋرۋحانالار مەديسينالىق قۇجاتتاردى قاعازسىز، سيفرلىق نۇسقادا جۇرگىزۋگە كوشۋگە ءتيىس. بۇل 2020 جىلعا قاراي بۇكىل تۇرعىنداردىڭ ەلەكتروندى دەنساۋلىق پاسپورتتارىن جاساۋعا، كەزەكتەردى، بيۋروكراتيانى جويۋعا، قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى،–دەپ اتاپ كورسەتتى ەلباسى ءوز جولداۋىندا.
راسىندا دا قازىرگى كەزدە بۇرىنعىداي ەمەس، ەمحانالارداعى جاعداي جاقساردى. بۇرىنعىداي ۇزىن سونار كەزەك كورىنبەيدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمدارىندا مەديسينالىق قۇجاتتامانى قاعازسىز جۇيەگە كوشىرۋگە قاتىستى جۇمىستار جۇيەلى تۇردە جۇرگىزىلۋدە.
ارينە، پرەزيدەنت تاپسىرماسىنا وراي جۇرگىزىلىپ جاتقان زاماناۋي جۇمىستاردىڭ بارلىعى دا قۇپتاۋعا تۇرارلىق. ويتكەنى، بۇكىل الەم قازىرگى ۋاقىتقا سيفرلاندىرۋ جۇيەسىنە كوشە باستادى. قازاقستان دا بۇل ورايدا كوشتەن قالماۋى كەرەك. وسىعان بايلانىستى قازاقستان پرەزيدەنتى ۇكىمەتتىڭ الدىنا ۇلكەن مىندەتتەر قويدى. الدىمەن مەديسينا سالاسىن قاعازسىز فورماتقا كوشىرۋگە قاتىستى ءار ايماققا جۇيەلى تاپسىرما بەرىلدى. ەڭ العاش رەت اتالعان پيلوتتىق جوبا ەلىمىزدەگى ەڭ ىرگەلى وڭىرلەردىڭ ءبىرى قاراعاندى وبلىسىندا جۇزەگە استى. بۇل دۇرىس تا شىعار. ويتكەنى قاراعاندىدان كەيىن بۇل جوبانىڭ كەم-كەتىكتەرى ەسكەرىلدى، سوسىن بارىپ باسقا ايماقتا جۇزەگە اسىرىلۋعا كوشتى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن دامىتۋدىڭ 2016-2019 جىلدارعا ارنالعان «دەنساۋلىق» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى بۇل ورايدا مەديسيناداعى قوردالانعان تۇيتكىلدەردى تولىققاندى شەشۋگە ىقپال ەتتى دەپ ايتۋعا بولادى. ويتكەنى قاراعاندىدا باستالعان پيلوتتىق جوبا قالعان وڭىرلەردە قولداۋ تاپتى جانە ول تولىققاندى ناتيجەسىن بەردى دەپ ايتۋعا تولىق نەگىز بار. ايتا كەتەر ءبىر جايت، قازاقستان ۇكىمەتى مەديسينانى قاعازسىز جۇيەگە كوشىرۋ ماسەلەسىن كەزەڭ-كەزەڭمەن جۇزەگە اسىرۋعا كوشتى. سونىمەن، قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ 2017 جىلعى 7 جەلتوقسانداعى № 927 بۇيرىعىنا سايكەس، 2018 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ مەديسينانى قاعازسىز فورماتقا كوشىرۋ جۇزەگە اسا باستادى. اتاپ ايتار بولساق...
- پيلوتتىق جوبانىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىنە اقمولا، قوستاناي جانە باتىس قازاقستان وبلىستارىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمدارىنىڭ قوسىلعانىن ايتا كەتكەن ءجون.
- اتالعان جىلدىڭ II كەزەڭ اياسىندا وڭتۇستىك قازاقستان، ماڭعىستاۋ، پاۆلودار جانە الماتى وبلىستارىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمدارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى پيلوتتىق جوبانىڭ جاعىمدى لەبىن سەزىنە باستادى.
- پيلوتتىق جوبانىڭ III كەزەڭى بارىسىندا قالعان 8 ءوڭىر مەديسينانى ەلەكتروندىق فورماتقا كوشىردى. اتاپ ايتار بولساق، ولار – سولتۇستىك قازاقستان، جامبىل، اقتوبە، شىعىس قازاقستان اتىراۋ، قىزىلوردا وبلىستارى مەن استانا، الماتى جانە رەسپۋبليكالىق مارتەبە العان شىمكەنت قالاسى. وسى ايماقتار ءىىى كەزەڭ اياسىندا مەديسينالىق قۇجاتتامالاردى ەلەكتروندىق فورماتقا كوشىردى.
ناقتى دەرەككە جۇگىنۋ دۇرىس شىعار، ءبىراق اقيقاتىنا كەلگەندە، مەديسينا سالاسىن ەلەكتروندىق فورماتقا كوشىرۋدىڭ تيىمدىلىگى بارعان سايىن ايقىندالا باستادى. مۇنى جوققا شىعارۋعا بولمايدى. بۇل ەڭ الدىمەن ەم الۋعا نەمەسە دارىگەرگە قارالۋعا بارعان ناۋقاسقا دا ءتيىمدى. ويتكەنى بۇرىنعىداي ەمحانانىڭ تىركەۋ بولىمىنە بارىپ، مەديسينالىق كارتاسىن المايدى نەمەسە سونىڭ كەزەگىندە تۇرمايدى. دارىگەردىڭ قابىلداۋىنا الدىن الا ونلاين نەمەسە ينتەرنەت ارقىلى جازىلا الادى. ءتىپتى دارىگەردىڭ ىستىق ءىلتيپاتى مەن قابىلداۋ مادەنيەتىنە قاتىستى ءوز پىكىرىن دە ەلەكتروندىق جازبا ارقىلى بىلدىرە الادى. ارينە، قالاي ايتقاندا دا، ەلەكتروندىق جۇيە مەديسينانى قاعازباستىلىقتان قۇتقارادى. مۇنى دەنساۋلىق ساقتاۋ ۆيسە-مينيسترى ولجاس ابىشيەۆ تە اتاپ ءوتتى. ۆيسە-مينيستردىڭ دەرەگىنە سەنسەك، شامالاي ايتقاندا، پيلوتتىق جوبا جۇزەگە اسقان ءۇش كەزەڭنىڭ اياسىندا رەسپۋبليكا بويىنشا 700 -دەن سا دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمدارى قاعازسىز ەلەكتروندىق جۇيەگە كوشىرىلگەن.
راسىندا دا ەلباسى تاپسىرماسىنا سايكەس، جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن دامىتۋدىڭ 2016-2019 جىلدارعا ارنالعان «دەنساۋلىق» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى ەڭ الدىمەن مەديسيناداعى قوردالانعان پروبلەمالاردى شەشىپ، زاماناۋي وزىق جەتىستىكتەردى قولدانىسقا ەنگىزدى دەپ ناقتى سەنىممەن ايتۋعا بولادى. ويتكەنى بۇكىل الەم ءقازىر دامۋ ۇستىندە. سوناۋ وتكەن عاسىردىڭ توقسانىنشى جىلدارىنىڭ ورتاسىنداعى ورىن العان كورىنىستەي، ەشكىم دە مەديسينالىق كارتاسىن ارقالاپ نەمەسە سۋمكاسىنا سالىپ جۇرمەيدى. «ەگەر بۇكىل سىرقات تاريحىڭىز جاريالانعان مەديسينالىق كارتاڭىز جوعالىپ كەتەر بولسا، وندا ءبارى قۇردىمعا كەتتى» دەي بەر. ال «قاعازسىز اۋرۋحانا» جۇيەسىنىڭ بۇل ورايدا تيىمدىلىگى وتە ۇلكەن. ءسىزدىڭ سىرقات تاريحىڭىز ەشۋاقىتتا جوعالمايدى. كومپيۋتەردىڭ «ەلەكتروندىق قامباسىندا» ساقتاۋلى تۇرادى جانە پاسيەنتتەردىڭ دارىگەرلەرگە، اۋرۋحانا قىزمەتكەرلەرىنە دەگەن سەنىمى كۇن وتكەن سايىن ارتادى. مۇنى دەنساۋلىق ساقتاۋ ۆيسە-مينيسترى ولجاس ابىشيەۆتىڭ دەرەكتەرى دە ايعاقتاپ تۇرعانداي. اتاپ ايتار بولسا...
-ەلەكتروندىق قىزمەتتىڭ ناتيجەسىندە ەمحانالاردا بۇرىنعىعا قاراعاندا كەزەك كۇتۋ ەكى ەسە ازايعان؛
-سىرقات جاندار مەن دارىگەرلەردىڭ ۋاقىتى 50 پايىزعا ۇنەمدەلگەن؛
-اقپاراتتار قولجەتىمدى بولا باستادى؛
-موبيلدىك بايلانىس ارقىلى اناليز بەن زەرتتەۋ ناتيجەلەرىن الۋدىڭ ۋاقىتى 2،5 ەسە ازايعان. ناقتى ايتار بولساق، 5 ساعاتتان 2 ساعاتقا دەيىن كەمىگەن.
-سونىمەن قاتار، جۇمىس ورىندارىنىڭ سانى 1،6 پايىزعا وڭتايلاندىرىلعان.
-مەديسينانى ەلەكتروندىق جۇيەگە كوشىرۋ تيىمدىلىگىن كورسەتكەن؛
-قاعازباستىلىق ازايعان. ءتىپتى مەديسينالىق قاعاز قۇجاتتاماسىندا جىلىنا 3 200 توننا قاعاز ۇنەمدەلگەن.
مىنە مۇنىڭ بارلىعى دا سوڭعى جىلداردا مەديسينا سالاسىندا بولىپ جاتقان وڭ وزگەرىستەر ەكەنىن ايتا كەتكەن ءجون. راسىندا دا ەندى دارىگەرگە بارۋدىڭ ەش قيىندىعى جوق. ءتىپتى قولىڭداعى ۇيالى تەلەفون ارقىلى دارىگەرگە الدىن الا تىركەلىپ، كەڭەس الۋعا بولادى. انىعىندا «سيفرلى قازاقستان» باعدارلاماسى جاڭا مۇمكىندىكتەرگە جول اشقانى ول ەندى اقيقات. مۇنىڭ تيىمدىلىگىن ءقازىر بۇكىل حالىق كورىپ وتىر. شىندىعىندا «سيفرلى قازاقستان» باعدارلاماسى اياسىندا مەديسينا قىزمەتىنىڭ جۇمىسى العا جىلجىدى. بۇل «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن دامىتۋدىڭ 2016-2019 جىلدارعا ارنالعان «دەنساۋلىق» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ ناتيجەسى ەكەندىگى ءسوزسىز.
ەركىن قالدان
پىكىر قالدىرۋ