سابيگە ەسىم قويۋ – ەڭ ماڭىزدى قادام. كەز-كەلگەن اتا-انا دۇنيەگە كەلگەن سابيىنە ادەمى، ماعىنالى ەسىم قويۋعا تىرىسادى، ەڭ باستىسى كوركەم بولۋىن قاداعالايدى. سەبەبى، ادامنىڭ ەسىمى ونىڭ تاعدىرىنا تىكەلەي بايلانىستى دەپ تۇيسىنەدى. ال الەمدە ءبىر ەل بار، ەسىم قوياردا ءسابيدىڭ ءومىرى ەمەس، مەملەكەتتىڭ بولاشاعى باستى مەجەگە الىناتىن... 350 مىڭعا جۋىق تۇرعىنى بار ول مەملەكەتتە دۇنيەگە كەلگەن بارلىق ءسابيدىڭ ەسىمىن كوميتەت قويادى. ول قالاي؟
ەسىمى 6 ادامنىڭ قولىندا
كوميتەت دەسەك، كوز الدىمىزعا اق كويلەك، قارا شالبارداعى، قولىنا پاپكا ۇستاعان، ءبىر ەسىكتەن ءبىر ەسىككە جۇگىرىپ جۇرگەن جۇزدەگەن، مىڭداعان ادام ەلەستەيدى. ءيا، مۇنداي كوميتەت ءبىزدىڭ قازاققا ءتان. تەك پلانەتانىڭ ءبىر بۇرىشىنداعى يسلاندياعا ەمەس...
بىلە بىلسەڭىزدەر، يسلانديا كوميتەتى نەبارى 6 ادامنان تۇرادى. ونىڭ ۇشەۋى 4 جىلعا ادىلەت مينيسترلىگىنە تاعايىندالادى، تاعى ۇشەۋى ەلدەگى جوعارعى وقۋ ورىندارى، ءبىلىم ماسەلەسىمەن اينالىسادى. ەلدىڭ بۇكىل تاعدىرى وسى 6 ادامنىڭ قولىندا. ادامداردىڭ ەسىمى، تەگى، اكەسىنىڭ اتى... ءالى «قۇدىرەتتى التاۋ» ءسابيدىڭ ەسىمىن ماقۇلدامايىنشا، اتا-اناسى ءۇشىن «ايىم، كۇنىم» بولىپ جۇرە بەرەدى.
نەگە؟
ءوز ءسابيىنىڭ ەسىمىن ءوز اتا-اناسى قويۋى كەرەك قوي؟ مۇنداي زاڭ كىمگە، نەگە كەرەك؟ يسلانديا شەت ەلدەن قارىز الۋ ماسەلەسىمەن كۇرەسۋدە ءارى ءتىلدىڭ جويىلىپ كەتۋىنەن ساقتانۋدا. تاريحقا ۇڭىلسەك، يسلانديا 1918 جىلى تاۋەلسىز ەل اتاندى، الايدا دانياعا تاۋەلدىلىكتەن ارىلا العان جوق.
ەگەمەندىككە تولىق قول جەتكىزۋ ءۇشىن 1960 جىلداردان باستاپ يسلانديا ۋنيۆەرسيتەتتەرى شەتەلدىك ۋنيۆەرسيتەتتەردى جويۋعا كىرىستى، يسلانديالىق ەسىمدەر ءتىزىمى پايدا بولدى. 1991 جىلى ەلدە جەكە ەسىمدەر كوميتەتى اشىلدى. كوميتەتكە ساي، ادام ەسىمدەرىنەن يسلانديا ءداستۇرىنىڭ ءيىسى مۇڭكىپ تۇرۋى ءتيىس، ەڭ الدىمەن ءتىلى يسلانديالىق بولۋدى تالاپ ەتەدى. ەسىمنىڭ ايتىلۋى، دىبىستالۋى، گرامماتيكاسى دا ءجىتى قارالادى.
يوحاننەس بيارني سيگتريگگسسون
بۇل يسلاندياداعى گرامماتيكا دوكتورى، جازۋشىنىڭ ەسىمى. ەڭ باستىسى، جازۋشى ءوز ەسىمىمەن ماقتانادى. اۋەزدى، ادەمى، باستىسى يسلانديا گرامماتيكاسىنا ساي ەسىم ەكەن. بالالارىنىڭ دا ەسىمى ەرەكشە تالعاممەن قويىلعان: قىزى – جورا، ۇلدارى – گۋدمۋندۋر، سيگتريگگۋر جانە ەيستەين.
يسلانديا حالقى كوميتەتكە تالعامى جوعارى ادامداردىڭ تاعايىندالعانىن تالاپ ەتەدى. ارينە، ءار ادام ءوز ەسىمىنىڭ ادەمى بولعانىن قالايدى عوي.
جىل سايىن ءتىزىم ءوسىپ كەلەدى
2012 جىلى كوميتەت تىزىمىندە 3500 ەسىم بولعان، 2018-دە 3600-گە تولىقتى. ەڭ باستىسى ەل مادەنيەتىنەن، داستۇرىنەن اۋىتقىپ كەتپەۋدى العا تارتادى. سەبەبى، «ەل تاعدىرى – ادام ەسىمىنەن باستالادى» دەپ ويلايدى بيلىك.
دايىنداعان: گۇلىم جاقان
پىكىر قالدىرۋ