Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى وقىرماندار نازارىنا ورازا جايلى وتىز ءحاديستى ۇسىنادى.
- «كىم رامازان ايىنىڭ ورازاسىن شىن يمان جانە ىقىلاسپەن ۇستاسا، ونىڭ بۇرىن ىستەلگەن كۇنالارى كەشىرىلەدى». (ءحاديستى ءابۋ ھۋرايرادان (ر.ا.) يمام بۇحاري جانە يمام ءمۇسلىم ريۋايات ەتتى.)
- «ۇلى اللا تاعالا ايتتى: «ادام بالاسىنىڭ تەك ورازادان باسقا امالىنىڭ بارلىعى ءوزى ءۇشىن. ال، ورازا - مەن ءۇشىن، ونىڭ ساۋابىن ءوزىم بەرەمىن». (بۇحاري.، مۋسليم).
- «ءجانناتتا راييان دەپ اتالاتىن قاقپا بار. ول قاقپادان ورازا تۇتقانداردان باسقا ەشكىم كىرمەيدى. قيامەت كۇنى: «ورازا ۇستاعاندار قايدا؟»، – دەپ جار سالىنادى. ورازا ۇستاعاندار تۇرىپ، سول قاقپادان كىرەدى. ولار كىرىپ بولعان سوڭ، قاقپا جابىلىپ، ودان باسقا ەشكىم كىرمەيدى». (ءحاديستى ءساھل يبن سادتان (ر.ا.) يمام بۇحاري جانە يمام ءمۇسلىم ريۋايات ەتتى.)
- «مەن راسۋلۋللاعا (س.ع.س.) بارىپ: «ماعان ءبىر امال بۇيىرىڭىز. مەن سول امالدى ورىندايىن»، – دەپ ايتقانىمدا، ول (س.ع.س.): «ورازا ۇستا. سەبەبى، ونىمەن تەڭ كەلەتىن امال جوق»، – دەپ جاۋاپ بەردى». (ءحاديستى ءابۋ ۋمامادان (ر.ا.) يمام ءناساي ريۋايات ەتتى.)
- «ءقايسىبىر پەندە اللا تاعالا جولىندا ءبىر كۇن ورازا ۇستاسا، اللا تاعالا سول كۇن ءۇشىن ونىڭ ءجۇزىن توزاق وتىنان جەتپىس جىلعا ۇزاق ەتەدى». (ءحاديستى ءابۋ ساعيد ال-حۋدريدەن (ر.ا.) يمام بۇحاري جانە يمام ءمۇسلىم ريۋايات ەتتى.)
- باسقا ءبىر ريۋاياتتا: (اللا تاعالا): «ول ءوزىنىڭ تاماعىن، سۋسىنى مەن شاھۋاتىن مەن ءۇشىن تاستايدى. ورازا مەن ءۇشىن، ونىڭ سىيىن ءوزىم بەرەمىن. سونداي-اق، ءاربىر جاقسىلىق ون ەسەلەنەدى» دەگەن. (بۇحاري)
- «ورازا - قالقان. كىم ورازا ۇستاسا، ول كۇنى ارسىزدىق جاساماسىن، داۋىس كوتەرمەسىن. ەگەر وعان بىرەۋ ۇرىسسا نەمەسە ونىمەن داۋلاسقىسى كەلسە: «مەن ورازامىن!»، - دەپ ايتسىن. مۇحاممەدتىڭ جانى قولىندا بولعاننىڭ اتىمەن انت ەتەمىن، ورازا ۇستاۋشىنىڭ اۋزىنان شىققان ءيىس، اللانىڭ قاسىندا جۇپار ءاتىردىڭ يىسىنەن دە جاعىمدىراق. ورازا ۇستاۋشىنىڭ ەكى قۋانىشى بار؛ اۋزىن اشقاندا اشقانى ءۇشىن قۋانادى جانە ءوزىنىڭ راببىسىن كەزدەستىرگەندە ورازا ۇستاعانىنا قۋانادى (بۇحاري، مۋسليم).
- «رامازان كەلگەندە ءجانناتتىڭ ەسىگى اشىلىپ، توزاق ەسىگى جابىلادى، شايتاندار كىسەندەلەدى». (ءحاديستى ءابۋ ھۋرايرادان (ر.ا.) يمام بۇحاري جانە يمام ءمۇسلىم ريۋايات ەتتى.)
- «سىزدەردەن ءبىرىڭىز ورازا ۇستاسا، جامان ءسوز ايتپاسىن، داۋلاسپاسىن! ونى بىرەۋ بالاعاتتاسا نەمەسە داۋلاسسا، ول: «مەن ورازامىن»، – دەپ ايتسىن». (ءحاديستى ءابۋ ھۋرايرادان (ر.ا.) يمام بۇحاري جانە يمام ءمۇسلىم ريۋايات ەتتى.)
- «كىم جالعان ايتۋدان جانە جالعاندىققا بارۋدان تىيىلماسا، اللا تاعالا ونىڭ ىشپەي-جەمەي جۇرگەنىن قاجەت ەتپەيدى». (ءحاديستى ءابۋ ھۋرايرادان (ر.ا.) يمام بۇحاري ريۋايات ەتتى.)
- «سارەسىن ىشىڭىزدەر، ويتكەنى سارەسىندە بەرەكە بار». (ءحاديستى ءاناس يبن مالىكتەن (ر.ا.) يمام بۇحاري جانە يمام ءمۇسلىم ريۋايات ەتتى.)
- «ءبىز بەن كىتاپ يەلەرىنىڭ (تاۋرات، زابۋر، ءىنجىل يەلەرىنىڭ) ورازالارىنداعى ايىرماشىلىق – سارەسى ءىشۋ». (ءحاديستى امر يبن استان (ر.ا.) يمام ءمۇسلىم ريۋايات ەتتى.)
- «اللا تاعالا: «قۇلدارىمنىڭ ىشىندە مەن ءۇشىن ەڭ سۇيىكتىلەرى – اۋىز اشۋعا اسىعاتىندارى»، – دەپ ايتادى». (ءحاديستى ءابۋ ھۋرايرادان (ر.ا.) يمام تيرميزي ريۋايات ەتتى.)
- «ادامداردىڭ اۋىز اشۋدى كەشىكتىرمەۋىمەن اماندىققا كەنەلۋى جالعاسادى. اۋىز اشۋدى كەشىكتىرمەڭدەر! سەبەبى، ياھۋديلەر اۋىز اشۋدى كەشىكتىرەتىن ەدى». (ءحاديستى ءابۋ ھۋرايرادان (ر.ا.) يمام يبن ءماجاھ ريۋايات ەتتى.)
- «ورازا تۇتۋشىنىڭ اۋىزىنان شىعاتىن ءيىس اللا ءۇشىن ميسكتىڭ (ءاتىردىڭ) حوش يىسىنەن دە جاعىمدىراق!» (مۋسليم).
- «ونى (ياعني، رامازاننىڭ تۋعان ايىن) كورىپ ورازا ۇستاۋدى باستاڭدار جانە ونى (كەلەسى جاڭا ايدى) كورىپ ورازا ۇستاۋدى توقتاتىڭدار. ەگەر ول سەندەرگە كورىنبەسە، وندا شاعباندى وتىز كۇنگە تولتىرىڭدار» (بۇحاري، مۋسليم). ءمۋسليمنىڭ نۇسقاسىندا: «…ەگەر كۇن بۇلتتى بولسا، وندا وتىز كۇن ورازا ۇستاڭدار»، - دەلىنگەن.
- ءابۋ ھۋرايرا (وعان اللا رازى بولسىن) بىلاي دەدى: اللا ەلشىسى (وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن) ادامداردى رامازان كەزىندە قوسىمشا تۇنگى نامازداردى وقۋعا تالپىندىراتىن. ءبىراق ونى قاتاڭ بۇيىرمايتىن. تەك: «كىم رامازان كەزىندە يمانمەن ءارى اللادان ساۋابىنان ءۇمىت ەتىپ ناماز وقىسا، ونىڭ وتكەن كۇنالارى كەشىرىلەدى»، - دەيتىن.(بۇحاري، مۋسليم)
- «ءشول باسىلدى، تامىرلار نارگە تولدى، اللا قالاسا، ساۋاپ تا ءبىزدى كۇتىپ تۇر» (ءابۋ داۋد 2357، ءال-بايھاقي 4/239).
- «كىمدە-كىم اۋىز اشسا، قۇرما-مەن اشسىن! قۇرما تاپپاسا، سۋمەن اشسىن، ويتكەنى سۋ پاك نارسە». (ءحاديستى سالمان يبن اميردەن (ر.ا.) يمام ءابۋ ءداۋىت جانە يمام تيرميزي ريۋايات ەتتى.
- «راسۋلۋللا (س.ع.س.) ۇنەمى ناماز وقۋدان بۇرىن اۋزىن جاڭا ۇزىلگەن قۇرمامەن اشاتىن. جاڭا ۇزىلگەن قۇرما بولماسا، كەپتىرىلگەن قۇرمامەن اشاتىن. ول دا بولماسا، بىرنەشە ۇرتتام سۋ ىشەتىن». (ءحاديستى ءاناس يبن مالىكتەن (ر.ا.) يمام ءابۋ ءداۋىت جانە يمام تيرميزي ريۋايات ەتتى.)
- «ورازا ۇستاعاندى تاماقتاندىرعان، ورازا ۇستاعاننىڭ ساۋابىنداي ساۋاپ الادى، ءارى ورازا ۇستاۋشىنىڭ ساۋابى كەمىتىلمەيدى». (ءحاديستى زايد يبن ءحاليد ال-جۋھانيدەن (ر.ا.) يمام تيرميزي ريۋايات ەتتى.)
- «ءنابي (س.ع.س.) ۋممۋ اماراعا (ر.ا.) كىرگەنىندە، ول نابيگە (س.ع.س.) تاماق ۇسىندى. ءنابي (س.ع.س.): «سەن دە الىپ جە»، – دەپ ايتقانىندا ۋممۋ امارا (ر.ا.): «مەن ورازامىن»، – دەدى. – راسىندا، ورازا ۇستاعاننىڭ قولىنان بىرەۋلەر تاماقتانىپ جاتقان ۋاقىتتا، پەرىشتەلەر ورازا ۇستاعان ادامعا يگىلىك تىلەپ تۇرادى، – دەدى». (ءحاديستى ۋممۋ ۋمارا ال-انساريدەن (ر.ا.) يمام تيرميزي ريۋايات ەتتى.)
- «ءمۇمين ولگەندە ناماز باس جاعىندا، ساداقا وڭ جاعىندا، ال ورازا سول جاعىندا بولادى» (زاكاريا قانداھلەۋي، ءفادايلۇ ءاعمال، 267-263).
- «رامازان ايىنىڭ سوڭعى ون كۇندىگى كىرگەندە راسۋلۋللا (س.ع.س.) ءتۇنى بويى ناماز وقيتىن، وتباسىن وياتىپ، قۇلشىلىققا ەرەكشە ىجداعاتتىلىق بىلدىرەتىن». (ءحاديستى ايشا انامىزدان (ر.ا.) يمام بۇحاري جانە يمام ءمۇسلىم ريۋايات ەتتى.)
- «راسۋلۋللا (س.ع.س.) رامازاننىڭ سوڭعى ون كۇندىگىن مەشىتتە وتكىزىپ: «قادىر ءتۇنىن رامازان ايىنىڭ سوڭعى ون كۇندىگىنەن ىزدەڭدەر»، – دەپ ايتاتىن». (ءحاديستى ايشا انامىزدان (ر.ا.) يمام بۇحاري جانە يمام ءمۇسلىم ريۋايات ەتتى.)
- «ۇمىتشاقتىقپەن جەپ نە ءىشىپ قويعان ادامنىڭ ورازاسى بۇزىلمايدى، ويتكەنى، راسىندا، ونى تاماقتاندىرىپ، سۋسىنداتقان – اللا» (ءال- بۋحاري 1933، مۋسليم 2/171).
- «كىم رامازان ايىنىڭ ورازاسىن شىن يمان جانە ىقىلاسپەن ۇستاسا، ءارى ءقادىر ءتۇنىن شىن يمان جانە ساۋاپ ۇمىتىمەن وتكىزسە، ونىڭ بۇرىن ىستەلگەن كۇنالارى كەشىرىلەدى». (ءحاديستى ءابۋ ھۋرايرادان (ر.ا.) يمام ءناساي ريۋايات ەتتى.)
- «مەن: «يا، راسۋلۋللا (س.ع.س.)! مەن ءقادىر ءتۇنى بولعانىن بىلسەم، نە دەپ ايتامىن؟»، – دەپ سۇراعانىم-دا، ول (س.ع.س.): «يا، ءتاڭىرىم! سەن كەشىرىمدىسىڭ جانە كەشىرگەندى جاقسى كورەسىڭ. مەنى عافۋ ەت!»، – دەپ تىلە»، – دەدى». (ءحاديستى ايشا انامىزدان (ر.ا.) يمام تيرميزي ريۋايات ەتتى.)
- «ورازا مەن قۇران قيامەت كۇنى قۇلعا شاپاعات ەتەدى» (احمەد ب.ءحانبال،ءمۇسناد، ءىى، 174).
- «ورازا – سابىردىڭ جارتىسى» (تەرمەزي، ءداۋات،86).
جيناقتاپ، ۇسىنعان: ماقپال سەمباي
پىكىر قالدىرۋ