جامبىلدا شارۋاشىلىقتار بىرىگىپ، بەرەكەلى ءىس بولىپ جاتىر

/image/2019/07/19/crop-166_23_697x929_cattle_and_sheep.jpg

قازىرگى تاڭدا تىرلىگىن بىرلەسە، قاۋىمداسا وتىرىپ تىكتەۋ - نارىق تالابى. وسى تۇرعىدا اۋىل تۇرعىندارىنىڭ «ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ»، ءوز ۇسىنىستارىن ەركىن ايتا الاتىن، قابىلداعانعان شەشىمدى قاۋىم بولىپ اتقارۋعا قۇمبىل كىرىسە الاتىن ازاماتتاردىڭ بىرىگۋى ارقىلى كووپەراتيۆ قۇرۋدىڭ ورنى ايرىقشا. بۇل رەتتە، ۇكىمەت تاراپىنان كورسەتىلەتىن قولداۋدىڭ دا از ەمەس ەكەنىن ايتا كەتۋ كەرەك. ماسەلەن، اتالعان باعىت بويىنشا كووپەراتيۆكە بىرىگەمىن دەگەن شارۋانى نەسيەمەن قامتاماسىز ەتۋ سىندى زور مۇمكىندىكتەر بەرىلۋدە.  وعان مەملەكەت باسشىسىنىڭ بيىلعى جىلدىڭ باستى قۇجاتىندا كورسەتىلگەن «بەس جىل ىشىندە 500 مىڭنان استام جەكە ءۇي شارۋاشىلىقتارى مەن شاعىن فەرمەرلەردى كووپەراتيۆتەرگە تارتۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن جاعداي جاساۋ كەرەك» دەگەن ءسوزى دايەك بولا الادى.

بۇرناعى جىلدارى شۋ اۋدانىنداعى قونايەۆ اۋىلىندا «بەرەكەلى - 2016» كووپەراتيۆى قۇرىلعان بولاتىن. كووپەراتيۆتى ۇيىمداستىرعان – بۇعان دەيىن ەگىن ەگىپ، مال ءوسىرۋ ارقىلى جەكە شارۋا قوجاعىلىعىن دوڭگەلەتىپ وتىرعان ىسكەر ازامات دىنمۇحاممەد الىمقوجايەۆ. وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا قۇرىلعان كووپەراتيۆتىڭ نەگىزگى ماقساتى – مال بورداقىلاۋمەن اينالىسىپ، جالپى ەت ءوندىرىسىن جولعا قويۋ. قاي ءىستى بولماسىن ءۇيىرىپ اكەتەتىن ىسكەر ازامات دىنمۇحاممەد شاعىن شارۋا قوجالىعىن كەڭەيتۋدى ءبىرازدان بەرى ويلاپ جۇرگەن بولاتىن. العاشىندا وزىنە تيەسىلى ەگىستىگىنە ەگىن ەگىپ، قولداعى بار مالىن باققاننان ءبىرقالىپتى تىرشىلىگى دۇرىلدەپ كەتپەسىن تۇسىنگەن بولۋى كەرەك. مەملەكەت تاراپىنان كووپەراتيۆ قۇرۋعا، اۋىلشارۋاشىلىعىنا، ونىڭ ىشىندە وتاندىق ەت ءوندىرىسىن دامىتۋعا ايرىقشا كوڭىل ءبولىنىپ وتىرعانى ونى اۋىل تۇرعىندارىمەن بىرلەسە جۇمىس اتقارۋعا يتەرمەلەگەن. قازىرگى تاڭدا كووپەراتيۆ مۇشەلىگىندە 20 جەكە قوسالقى شارۋاشىلىق بار. ولاردىڭ ءارقايسىسى اۋىلشارۋاشىلىعىن قولداۋ قورى ارقىلى 6 پايىزبەن 4 ميلليون تەڭگە كولەمىندە نەسيە العان. جالپى سانى 20 ادام 63 ملن 900 مىڭ تەڭگە نەسيە الىپ، وسى شارۋاشىلىقتاردا 336 ءىرى قارا مال بورداقىلانۋدا. كووپەراتيۆ مۇشەلەرى اتالعان قارجىدان مالدى كۇتىپ-باپتاۋعا ارنالعان جەم-شوپ قورىن جاساقتاۋعا 12 ميلليون تەڭگە ءبولىپتى. ازىرگە ىشكى نارىق كولەمىندە جۇمىس جاساۋدا. دۇنمۇحامەد ءادىلحانحوجا ۇلىنىڭ ايتۋىنشا، بىر-ەكى جىلدىڭ شاماسىندا مال باسىن ەكى ەسەگە كوبەيتىپ، ەت وندىرەتىن ءىرى فابريكالارمەن بىرلەسە جۇمىس جاساماقشى.

- جەكە شارۋاشىلىقتار از عانا مالىمەن ۇلكەن فابريكالارعا نەمەسە شەت ەلدەرگە ەت وتكىزە المايدى. وسى ورايدا، قولدا بار ءىرى قارانىڭ ەتىن بىرىكتىرە وتىرىپ، ەتتى كەڭ كولەمدە وتكىزۋدە كووپەراتيۆ قۇرۋ تاپتىرمايتىن مۇمكىندىك بولىپ تۇر. وسىنى بىردەن تۇسىنگەن اۋىل تۇرعىندارىمەن بىرلەسە وتىرىپ جۇمىس ىستەۋدى قولعا الدىق. جۋىق ارادا سولتۇستىك قازاقستاننان ەت باعىتىنداعى قازاقتىڭ اق باس ءىرى قارا مالىن الىپ كەلۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز، - دەيدى كووپەراتيۆ جەتەكشىسى.

ول ءۇشىن قازىردەن باستاپ بىرنەشە فابريكالارمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزىپ قويعان ەكەن. ودان بولەك، ءىرى قارانى ەتكە وتكىزۋ ءۇشىن «بەرەكەلى-2016» كووپەراتيۆى اۋدانداعى بازارلارمەن دە كەلىسىمشارت جاساسقان. مەملەكەت بەرىپ وتىرعان مۇمكىندىكتى ءتيىمدى پايدالانىپ وتىرعان شۋلىق شارۋالار ءقازىردىڭ وزىندە قورا جايلارىن كەڭەيتىپ، مال باسىن كوبەيتۋگە دايىندىق جۇمىستارىن جۇرگىزۋدە. بۇگىنگى كۇنى شارۋالاردىڭ اراسىندا ءوزارا ەرەجەلەرى جاسالانىپ، وندا جۇمىس جۇرگىزۋدىڭ بۇكىل جۇيەسى قامتىلىپ وتىر. بورداقىلاناتىن ءىرى قارانىڭ دەنىنىڭ ساۋلىعى مەن تازالىعى تۇتىنۋشىعا جەتكەنشە مامانداردىڭ باقىلاۋىندا بولادى. وسىعان وراي تۇرعىندار تۇتىناتىن ەت ساپالى بولۋ ءۇشىن مالدىڭ بابىمەن قاتار، ادال سويىلۋى دا ماڭىزدى ەكەنىن ايتا كەتكەن ءجون. وسىنى ەسكەرگەن «بەرەكەلى-2016» كووپەراتيۆىنىڭ مۇشەلەرى قونايەۆ اۋىلىنان مال سوياتىن ارنايى ورىن اشپاقشى. الايدا، كووپەراتيۆ جەتەكشىسى ءتيىستى قۇجاتتاردىڭ دۇرىس تىركەلمەگەندىگىنەن، مال سويۋ الاڭىن اشۋدا ءبىرقاتار ماسەلەلەر تۋىنداپ جاتقان ايتادى. دەسە دە، بۇل ماسەلە الداعى ۋاقىتتا ءوز شەشىمىن تاۋىپ، مال سويۋ ورنىنىڭ قۇرىلىسىن قولعا الاتىندارىن  جەتكىزدى.

بىرلەسە وتىرىپ جۇمىس ىستەۋ كولەمدى، ءارى ءتيىمدى. مەملەكەت ارقىلى قارجىلاندىرۋ وڭتايلى جانە جۇيەلى بولۋ ءۇشىن بىرىگۋ - بۇگىنگى تاڭداعى ۇلكەن قاجەتتىلىكتىڭ ءبىرى. ۇلكەن شارۋاشىلىق كولەمدى جۇمىس تىندىراتىنىن دا ەستەن شىعارماعان ابزال. كووپەراتيۆكە بىرىككەن تۇستا شارۋا قوجالىقتارىنىڭ دەربەستىگى وزىندە قالادى، مالىنا، جەرىنە، ەسەپ شوتىنا، ۇيىنە، قوراسىنا  ەشكىم سوقتىقپايدى. بۇگىندە شارۋالاردىڭ باستى ءقاۋپى وسى عانا. بىرىگەر الدىنداعى باسقوسۋلاردا باسىن اشىپ الاتىن نارسە دە وسى. كووپەراتيۆتەر اگرارلىق نەسيەلەردى، مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنە، مال ازىعىن دايىنداۋعا بەرىلەتىن سۋبسيديالاردى وڭاي الادى. راسىندا، اۋىل شارۋاشىلىعى جۇمىسىندا شىڭدالعان، ەسەپتى دە بىلەتىن كادرلاردىڭ قاجەتتىلىگى، ولاردىڭ باسىن قوسا بىلسە، ەلگە پايدالى شارۋالارمەن شۇعىلدانۋ مۇمكىندىگى ارتارى ءسوزسىز. مىنە، وسىنىڭ بارلىعىن ەسكەرىپ، الاقانداي اۋىلداعى ىسكەر ازاماتتاردىڭ باسىن قوسۋ ارقىلى كووپەراتيۆ قۇرعان دۇنمۇحاممەد الىمقوجايەۆ ءوزىنىڭ عانا ەمەس، بىرنەشە شارۋا قوجالىقتىڭ شارۋاسىن شالقىتىپ وتىر.

شاپاعات قونىسباي

قاتىستى ماقالالار