ارينە، 2010 جىلدارعا دەيىن «جاسىل ەكونوميكا» جايلى اڭگىمە تولىققاندى ايتىلعان جوق. ريو+20 سامميتىنەن كەيىن بۇل تاقىرىپ بۇكىلالەمدىك وتكىر ماسەلەگە اينالا باستادى. بۇل ءسوز جوق، ءبارىبىر كۇندەردىڭ كۇنىندە ورتاق تاقىرىپ پەن تۇجىرىمعا اينالاتىنى ءسوزسىز ەدى. سوندىقتان دا قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ «جاسىل ەكونوميكانى» دامىتۋ جونىندەگى باستاماسى ريو-دە جانەيرودا وتكەن سامميتتە كەلەلى اڭگىمە بولدى. بۇل ءقازىر بۇكىل الەم ءۇشىن دە وتكىر تۇيتكىلدى ماسەلە. سوندىقتان دا جىل وتكەن سايىن كۇن تارتىبىنە شىعا بەرەدى.
جالپى «جاسىل ەكونوميكا» دەگەنىمىز نە؟ ونىڭ بۇكىلالەمدىك ورتاق فورمۋلاسى بار ما؟ ونى جۇرتشىلىق قالاي تۇسىنەدى؟ راسىندا دا ءبىر نارسە تۇسىنىكتى. ريو+20 سامميتىنەن كەيىن «جاسىل ەكونوميكا» وندىرىسكە وزگەشە سيپات بەرەتىن ماڭىزدى قۇرالعا اينالدى. ەندەشە...
بىرىنشىدەن، بۇل – ەكونوميكانى دامىتۋدىڭ جاڭا مودەلى.
ەكىنشىدەن، ادامداردىڭ دەنساۋلىعى مەن تۇرمىسىن جاقسارتادى.
ۇشىنشىدەن، الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىكتى قالپىنا كەلتىرەدى.
تورتىنشىدەن، قورشاعان ورتانىڭ تەپە - تەڭدىگىنىڭ بۇزىلۋىن قالپىنا كەلتىرەدى.
بەسىنشىدەن، ەكولوگيالىق پروبلەمانى جويادى.
التىنشىدان، قوسىمشا جۇمىس ورىندارىنىڭ اشىلۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى.
راسىندا دا «جاسىل ەكونوميكا» تۋرالى ءسوز ەتكەندە، ەڭ الدىمەن ءبىزدىڭ كوز الدىمىزعا قورشاعان ورتىنا قورعاۋ، ەكونوميكا مەن ادامداردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ارتۋى كەلەتىنى راس. شىندىعىندا دا بۇل ۇعىم بىر-بىرىمەن تىعىز بايلانىستى. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ قورشاعان ورتانى قورعاۋ جونىندەگى تۇجىرىمداماسى «جاسىل ەكونوميكانى» الەۋمەتتىك تەپە –تەڭدىكتى قالپىنا كەلتىرىپ، ەكولوگيالىق دەگداراسيانى ازايتاتىن جانە حالىقتىڭ جاعدايىن ارتىراتىن قۇرال رەتىندە قاراستىرادى. دەمەك...
- جاسىل ەكونوميكا بۇل – ەكونوميكانىڭ تىڭنان قوسىلعان جاڭا سالاسى.
- بۇل – تابيعاتقا زالال كەلتىرمەيتىن جاڭا تەحنولوگيا
- بۇل – ەش قوسپاسى جوق ەكولوگيالىق تازا ءونىم.
- بۇل – تابيعي قورلاردى ءتيىمدى پايدالانۋ.
- سارقىلاۋعا اينالعان پايدالى قازبالاردى ۇنەمدەپ پايدالانۋ.
بۇل جەردە ءبىز تاعى ءبىر نارسەنى ۇمىتپاۋعا ءتيىسپىز. «جاسىل ەكونوميكانىڭ» نەگىزىندە «جاسىل تەحنولوگيالار» جاتىر. «جاسىل تەحنولوگيا» بۇل وندىرىستە پايدالىناتىن اۆتوماتتاندىرىلعان تەحنيكالىق قۇرىلعى-جابدىقتار. راسىندا دا «جاسىل ەكونوميكا» ەڭ الدىمەن قورشاعان ورتاعا زيانىن تيگىزبەيدى. مىسالى، كوپتەگەن كاسىپورىنداردىڭ اۋلاسىندا وندىرىستىك قالدىقتار ءۇيىلىپ جاتادى. ونى كوبىنەسە، قالدىق توگەتىن پوليگوندارعا اپارىپ توگەدى. ولار جىل بويى وندا بىقسىپ جاتادى. قورشاعان ورتانى، اتموسفەرانى بىلعايدى. كەيدە قوقىس پوليگونى ورتكە ورانىپ جاتادى. ال «جاسىل ەكونوميكا» نەمەسە «جاسىل تەحنولوگيا» وسى وندىرىستەن شىققان قالدىقتاردىڭ ءوزىن وڭدەپ، ونى تاعى ءبىر رەت پايدالانا الادى. ءسويتىپ وندىرىستەن تاعى تاعى ءبىر دايىن ءونىم شىعارادى. سوندىقتان ەكەۋىنىڭ ۇعىمى – ءبىر. تەحنولوگياسىز «جاسىل ەكونوميكا» ەشقاشان دامىمايدى. راسىن ايتۋ كەرەك، جاڭادان جاڭعىرتىلاتىن بالامالى ەنەرگيا كوزدەرى ارقىلى بولاشاقتا جالپى ىشكى ءونىم 3 پايىزعا ۇلعايادى دەگەن دەرەك بار. ارينە، بۇل سەنىمدى. ەگەر جالپى ىشكى ءونىم 3 پايىزعا ۇلعايعان جاعدايدا قازاقستاندا جاڭادان 500 مىڭ جۇمىس ورىندارى قۇرىلادى. بۇدان شىعاتىن قورىتىندى نە؟ «جاسىل ەكونوميكا» دا ەكونوميكانىڭ دامۋىنا ايرىقشا سەرپىلىس بەرەدى.
پىكىر قالدىرۋ