الماتى قالاسىنىڭ ورتالىق مەملەكەتتىك مۇراعاتىندا قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا وراي «قايتا ورالعان جادىگەرلەر» اتتى كورمە ۇيىمداستىرىلىپ، دوڭگەلەك ۇستەل ءوتتى. شاراعا جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ستۋدەنتتەرى مەن تاريحشىلار جينالدى. بۇل تۋرالى قامشى پورتالى ايقىن-اقپاراتقا سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.

«مادەني مۇرا» مەملەكەتتىك باع­دار­لاماسى اياسىندا ورتا ازيا مەن قازاق­ستان ايماعىنان تابىلىپ الىس، جاقىن شەتەل مۇراعاتتارىنا ءوتىپ كەتكەن قۇجاتتاردىڭ كو­شىرمەلەرى اكەلىنگەن.
بۇل قۇجاتتاردا ورتا ازيا جانە قازاق­ستان­نىڭ  گەوگرافيالىق جاعدايى، وسى اي­ماقتىڭ تاريحي-مادەني ەسكەرتكىشتەرى، قا­زاق­تاردىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگى، اڭىزدارى، ون­داعى تاريحي وزگەرىستەر تۋرالى مالىمەتتەر بەرىلگەن جانە سول جەردىڭ تابيعاتىنا جان-جاقتى عىلىمي تالداۋلار جاسالىنعان. XIX عاسىر مەن XX عاسىردىڭ باسىندا باتىس ەل­دەر­ءدىڭ  زەرتتەۋشىلەرى مەن ساياحاتشىلارى ورتا ازيا مەن قازاقستان اۋماعىنا جۇرگىزگەن عىلىمي ەكسپەديسياسى كەزىندە تۇسىرگەن «TURKESTAN» البومى جانە «جەتىسۋ»  ەس­كەرت­كىشتەرى اتتى سۋرەتتەر توپتاماسى  ەرەك­شە ورىن الادى. 
تاقىرىپقا وراي «تاڭبالى مەملەكەتتىك تا­ريحي-مادەني جانە تابيعي قورىق مۇرا­جايى» ءوزىنىڭ «تاريحتىڭ ءتۇپقازىعى – تاڭ­با­لى» جانە دە «رەسپۋبليكالىق كىتاپ مۇرا­جايى» – «قازاق حاندىعىنا 550 جىل» اتتى كى­تاپ كورمەلەرىن الىپ كەلدى. 
كورمەدە ورتالىق مۇراعات قورىنداعى قۇندى قۇجاتتارمەن قاتار، رەسپۋبليكالىق كىتاپ مۋزەيىندە شىققان كىتاپتار، ەرتەدەگى قيسسا-داستاندار، حاندار، باتىرلار تۋرالى جادىگەرلەر قويىلدى. سونداي-اق اتا-بابا­لا­رى­مىزدىڭ تاريحى تۋرالى سوناۋ كونە زا­ماندا تاسقا قاشالىپ جاسالعان تاڭبالى تاس­­تار، ياعني  تاستاعى سۋرەتتەر، ءتۇرلى بەي­نە­لەر اكەلىنگەن. تاڭبالى قورىق مۋزەيىنەن جەت­­كەن تاريحي جادىگەرلەر اراسىندا – ءقابىر­لەر­دەن تابىلعان كەراميكالار، ياعني قىش-قۇمىرالار، جارتاس سۋرەتتەرىنىڭ كوشىر­مەلەرى مەن كىتاپتارى بار.  
ودان بولەك، الماتى قالالىق ورتالىق مەم­­لەكەتتىك مۇراعاتىنىڭ ديرەكتورى ابزال بوتانوۆتىڭ ايتۋىنشا، «مادەني مۇرا» باع­دارلاماسى بويىنشا رامازان سۇلەيمەنوۆ اتىنداعى شىعىستانۋ ينستيتۋتىنىڭ جانە مۇ­راعات قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەكسپەديسياعا شىعۋى­مەن اكەلىنگەن قۇجاتتار كورمەدەن ورىن الىپ وتىر. 
كورمەدە 8 ستەندكە 16 پلاكات قويىلعان. بۇلار – ۇلىبريتانيا، فرانسيا، جۇڭگو، ءماس­كەۋ، سانكت-پەتەربور، ومسك قالالارى­نان اكەلىنگەن قۇجاتتار. سونداي-اق قى­تايدىڭ ءبىرىنشى تاريحي مۇراعاتىنان كەلگەن قۇ­جاتتار، ۇلىبريتانيانىڭ مەملەكەتتىك كى­تاپ­حانالارىنان اكەلىنگەن قۇجاتتار بار، تۇركىستان البومى، ساكەن سەيفۋلليننىڭ وم­بىدا وقىعان كەزىندەگى كۋالىگى، نىعمەت نۇر­ماقوۆتىڭ جەكە كۋالىگى، سولاردىڭ تا­بەل­دەرى بار، سونىمەن قاتار  ابىلاي  حان­نىڭ دارى-دارمەك سۇراتقان حاتى، ابىلپەيىز سۇلتاننىڭ ءوزىن ەلشىلىككە ۇسىنعان حاتتارى، سيان لۋن پاتشاسى سارايىندا ساقتالعان 33 باعانالى كارتا بار.  
– بۇل قوردا كوپتەگەن كارتالار بار. تا­ريح­شىلاردىڭ ايتۋىنشا، بۇل كارتالار بۇ­رىنعى كارتالارعا قاراعاندا، «ناقتى ءارى ءدال دەرەكتەر» دەپ ايتىلادى. «قايتا ورالعان ءجا­دىگەرلەر» اتتى قۇجاتتى كورمە مەن دوڭگە­لەك ۇستەلدى ۇيىمداستىرۋ سەبەبىمىز – قور قۇجاتتارىن جارىققا شىعارۋ. جالپى، مۇرا­عا­تىمىز ءۇش باعىتتا جۇمىس ىستەيدى – قۇجات­تار­دى جيناۋ، ساقتاۋ جانە پايدالانۋ، – دەيدى ابزال بوتانوۆ.
جيىنعا قاتىسقان ستۋدەنتتەر مەن مۇرا­عات­شىلار جازۋشى، «الاش» ادەبي سىي­لى­عى­نىڭ لاۋرەاتى، «قۇرمەت» وردەنىنىڭ يەگەرى نا­عاشىبەك قاپالبەك ۇلى، ءال-فارابي اتىن­داعى قازاق ۇلتتىق  ۋنيۆەرسيتەتى  تاريح عى­لىم­دارىنىڭ كانديداتى، دوسەنت باقىت نۇر­پەيىسوۆا، اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق  پە­داگوگيكا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، پو­ليسيا پولكوۆنيگى تالدىبەك ءالي ۇلى نۇر­پەيىس، اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق  پەداگوگيكا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ  كافەدرا مەڭ­گەرۋشىسى، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، ساياسات عىلىمىنىڭ دوكتورى جومارت قۇداي­بەرگەن ۇلى سيمتيكوۆ،  ر. سۇلەيمەنوۆ اتىنداعى شىعىستانۋ ينستيتۋتىنىڭ عى­لىمي جەتەكشى مامانى، تاريح عىلىم­دارى­نىڭ كانديداتى ءناپىل بازىلحان جانە تاريح عىلىم­دارى­نىڭ دوكتورى، قازاقستان رەس­پۋب­ليكاسى پرە­زيدەنتتىك مۇراعاتى ديرەكتورىنىڭ ورىن­با­سارى ءالىمعازينوۆ قايرات  شاكارىم ۇلى  دايىن­داعان بايان­دا­مالارىنان قازاق حاندىعى تۋرالى كوپتەگەن مالىمەتتەر الدى. 
– قازاق حاندىعى تاريحىنىڭ بەتىن جاڭا عانا اشتىق. ول – قالىڭ، قاتپار-قاتپار ءدۇ­نيە. مۇنى كەيىنگى ۇرپاقتىڭ ساناسىنا قۇيا بەرۋى­ءمىز كەرەك. «قانشا حان بولدى، نەسىمەن ەرەك­شەلەندى، ءداۋىرى قانداي بولدى؟» دەگەن سياق­تى نارسەلەردى ايتۋ – ءبىزدىڭ پارىزىمىز،  – دەيدى جازۋشى ناعاشىبەك قاپالبەك ۇلى.