بۇرىنعى زاماندا ءبىر باعىتتا عانا جۇمىس ىستەپ كەلگەن كوپتەگەن كاسىپورىندار تاۋەلسىزدىكتىڭ تاڭى اتقان شاقتا ۋاقىت تالابىنا وراي جان-جاقتى دامۋ جولدارىن قاراستىرا باستاعانى ەستە. ولاردىڭ كەيبىرى دامۋ ۇدەرىسىنىڭ دۇرىس جولىن تابا الماي داعدارىپ قالعانى دا راس. دەگەنمەن، تاۋەكەل ەتپەي تىرشىلىكتىڭ تەگەرشىگى قوزعالمايتىنى تاعى بار. وسىنداي تاۋەكەلگە بارىپ، قازىرگى كۇندە باسەكەلەستەرىنەن وق بويى وزىق تۇرعان كاسىپورىننىڭ ءبىرى – «سەسنا-استىق» كونسەرنى» ج ش س.

كەڭەس داۋىرىندە تەك قانا ۇن مەن مال جەمىن ءوندىرىپ كەلگەن كاسىپورىننىڭ باسشىلارى 1997 جىلى، ياعني اقمولا استانا بولعالى تۇرعان كەزدە كەڭەسە كەلىپ، كونسەرندى جان-جاقتى دامىتۋ شارالارىن قاراستىرادى. ءسويتىپ، الەمدىك ستاندارتتارعا ساي ءونىم شىعارىپ، تۇتىنۋشىلارى مەن مەملەكەت تالابىن قاناعاتتاندىرۋدى كوزدەيدى. «ىزدەنگەن جەتەر مۇراتقا» دەمەكشى، الەمدەگى دامىعان ەلدەردى شارلاپ، شۆەيساريانىڭ ماكارون شىعاراتىن تەحنولوگياسىنا تاڭداۋ جاسايدى. تاڭداۋ دۇرىس بولعان. «ءبىز نەگىزىنەن قىسقا كەسىلگەن، ۇساقتاۋ ماكارون وندىرەمىز. تەحنولوگيامىز شۆەيسارلىق. ءونىمىمىزدىڭ ساپاسى اسا جوعارى دەسەك، ارتىق ايتقاندىق ەمەس. كادىمگى ەۋروپا ەلدەرىندە تۇتىناتىن ماكارون ونىمدەرىمەن باسەكەگە تۇسۋگە ەش تارتىنبايمىز. سەبەبى، ولاردىڭ ءونىمىنىڭ ساپاسىنان ءبىزدىڭ ماكاروننىڭ ساپاسى مىسقالداي دا كەم ەمەس. ونى وسىندا كەلىپ-كەتىپ جۇرگەن باتىستىق تەحنولوگ مامانداردىڭ ءوزى ايتىپ ءجۇر»، دەدى كونسەرننىڭ باس ديرەكتورى ۆلاديمير ليحتەي.

كاسىپورىن باسشىسىنىڭ بۇل سوزىنە قاراپ، نەگە وندا الىس شەتەلدەرگە ماكاروندارىن ەكسپورتتاماي وتىر دەگەن وي كەلدى. «وندىرگەن ونىمدەرىمىز قازىرگى تاڭدا جاقىن، كورشىلەس جاتقان وزبەكستان، تۇرىكمەنستان، موڭعوليا، قىرعىزستان، جۇڭگو ەلدەرىنە ەكسپورتتالۋدا. ال الىس شەتەلدەرگە شىقپايتىن سەبەبىمىز، ءونىمدى جەتكىزۋ جولى تىم قيىن ءارى وتە قىمبات.

اۋپىرىممەن ەۋروپا ەلدەرىنە جەتكىزگەن كۇننىڭ وزىندە، باعاسى ەسەلەپ ءوسىپ كەتەدى. ءسويتىپ، ساپا باسەكەسىنە توتەپ بەرگەنىمىزبەن، باعا تايتالاسىندا ۇتىلىپ قالاتىنىمىز انىق. سوندىقتان ازىرشە ءبىر ايماقتاعى ەلدەردى مىسە تۇتىپ تۇرمىز. ەگەر ەلدەگى ساۋدا لوگيستيكاسى قارقىن الىپ، تاۋار تاسىمالىنىڭ قۇنى قولايلى بولىپ جاتسا الەمنىڭ كەز كەلگەن ەلىنە ساپاسى جوعارى ماكارون جەتكىزۋدەن تىپتەن تارتىنبايمىز»، دەدى كاسىپورىن باسشىسى.

ماماننىڭ سوزىنە يلانساق، سوڭعى 10 جىلدا كاسىپورىن ءونىم شىعارۋدى 4 ەسەگە دەيىن وسىرگەن. دەمەك، اتالعان ءوندىرىس وشاعى استانامەن بىرگە دامىپ، ءورىسىن ءۇزىلىسسىز كەڭەيتىپ كەلەدى. كەزەڭ-كەزەڭمەن ىسكە قوسىلعان قازىرگى ءۇش ماكارون جەلىسىنەن ساعاتىنا 8 توننا ءونىم شىعارۋعا بولادى. ءبىراق، ءقازىر ونى تولىق قۋاتىندا ىسكە قوسپاي تەك 60-63 پايىزدىق قۋاتىمەن عانا جۇمىس ىستەپ تۇر. ەگەر زاۋىتتىڭ بارلىق قۋاتىن پايدالاناتىن بولسا تاۋلىگىنە 54 توننا ماكارون ءونىمى دايىندالادى. «ماسەلە ءوندىرىس ورنىن تولىق قۋاتىندا جۇمىس ىستەتۋدە ەمەس. نەگىزىنەن، ماكارون ءوندىرىسى سالاسىندا ەڭ جوعارى دەگەننىڭ وزىندە كاسىپورىن تولىق قۋاتىنىڭ 75 پايىزىمەن جۇمىس ىستەسە ول وتە جاقسى بولىپ ەسەپتەلىنەدى. ونىڭ ءوزىنىڭ تەحنولوگيالىق شەشىمدەرى بار. سوندىقتان، ەگەر دە ءبىز قالاساق ەكسپورتتىڭ كەڭىستىگىن دە كولەمىن دە ارتتىرۋعا ءالى دە جۇمسالماي تۇرعان الەۋەتىمىز جەتكىلىكتى»، دەپ جالعادى ءسوزىن ۆ.ليحتەي.

ماكورون زاۋىتىندا بۇگىنگى تاڭدا 200-دەن استام ادام ەڭبەك ەتەدى. بايىرعى كاسىپورىننىڭ جانىنان قۇرىلعان ءوندىرىس وشاعى بولعاندىقتان، مۇندا كاسىبي شەبەرلىگى جوعارى ۇلكەن بۋىن ماماندارى جەتكىلىكتى. ءومىر ۇدەرىسىنە قاراي الدىڭعى تولقىن ماماندار كەيىنگى تولقىن كاسىپ يەلەرىن داستۇرگە ساي شاكىرتتىككە الىپ، تاربيەلەپ، ءوسىرىپ شىعارادى. «جۇمىسشىلار مەن ماماندارعا قويىلاتىن تالاپ وتە زور. ونىڭ ۇدەسىنەن شىعا الماعاندار ءبىزدىڭ قاتارىمىزدا قالا المايدى. سەبەبى، بىرىنشىدەن، اس اتاسى نان ءونىمىن شىعارعاندا ۇلتتىڭ نانعا دەگەن كوزقاراسى مەن قاسيەتتى ۇعىمىن ەسكەرە وتىرىپ ماكارون ازىرلەگەن ءلازىم. ەكىنشىدەن، ءوز كاسىبىنە جەتىك بولۋمەن قاتار، جۇمىس ورنىن قاستەرلەي ءبىلۋى شارت. ويتكەنى، وبالى مول ۇنمەن جۇمىس ىستەگەندە ءبارىمىز دە تازا ءارى مۇقيات بولعانىمىز ابزال. ۇشىنشىدەن، ءونىمىڭدى ادامدار تۇتىناتىنىن، ولاردىڭ اراسىندا ءوزىڭنىڭ اتا-اناڭ مەن وتباسىڭ دا بار ەكەنىن ەستە ۇستاپ جۇمىس ىستەگەنى ءجون. بۇلارعا قوسا ايتارىم، مامانداردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ءۇردىسى توقتاۋسىز جۇرگىزىلىپ وتىرادى. سونداي-اق، جوعارىدا ايتقانىمداي، الدىڭعى بۋىن ماماندار ىزىنە ەرگەن كاسىپ يەلەنۋشىلەرگە ءوز تاجىريبەسىن ۇيرەتىپ، جادىنا ءسىڭىرىپ وتىرادى. تاياۋدا عانا وسىندا 30 جىلدان استام ۋاقىت ەڭبەك ەتكەن ماماندى ۇلكەن قۇرمەتپەن زەينەتكەرلىك دەمالىسقا شىعارىپ سالدىق. ونىڭ ءىسىن جالعاستىرىپ، بۇرىنعىدان دا جەتىلدىرىپ جۇرگەن شاكىرتتەرى بارشىلىق»، دەپ ءبىر قايىردى ۆ.ليحتەي.

كاسىپورىن جەتەكشىسىنەن مەملەكەتتىڭ بيزنەستى دامىتۋدا تۋدىرىپ وتىرعان مۇمكىندىكتەرى جونىندە دە سۇرادىق. «شىندىعىن ايتقاندا، اينالامىزعا قاراساق كاسىپكەرلەرگە بەرىلگەن ەركىندىك پەن كومەك ءبىزدىڭ ەلدەن وزگە تاياۋ مەملەكەتتەردىڭ بىردە-بىرىندە جوق دەۋگە بولادى. بيزنەس جوسپارىڭدى جاقسىلاپ جاساپ، ءتيىستى ورگاندارعا نەمەسە ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىنا بارساڭ ءجون-جوبا كورسەتۋمەن قاتار، اقىسىز اقىل-كەڭەسىن بەرەدى. وعان قوسا، رۇقسات قۇجاتىمەن بىرگە كومەك قولىن دا سوزادى. وسىعان قاراپ، قازاقستاندا جۇمىسىم جوق، كاسىپكەرلىكپەن شۇعىلدانۋعا مۇمكىندىگىم جەتپەيدى دەپ اۋىزدى قۋ شوپپەن سۇرتۋگە ەش نەگىز جوق دەپ بىلەمىن. بىرەر جىل بۇرىن كاسىپورىننىڭ قۋاتىن ارتتىرۋ ماقساتىندا مەملەكەتتىك باعدارلاما بويىنشا ءبىز دە بەلگىلى مەكەمەلەرگە باردىق. قالاعان قاراجاتىمىزدى قيىندىقسىز ءارى جەڭىلدەتىلگەن تۇردە نەسيەگە الىپ، ءتيىستى جابدىقتارىمىزدى جاڭالادىق. وسىنىڭ ارقاسىندا ءونىم ساپاسىن بۇرىنعىدان دا جاقسارتا تۇستىك. تەحنولوگيا اي سايىن جەتىلدىرىلىپ، جاڭارىپ جاتقاندا، دامىماي تەجەلىپ قالۋعا تاعى دا بولمايدى»، دەپ جاۋاپ بەردى ول.

دەرەككوز: "ەگەمەن قازاقستان"