Elimizdegi sońǵy málimetterdi aqtaryp otyryp, sońǵy ýaqyttardaǵy túsiniksiz oryn aýystyrýlarǵa ózimshe zertteý júrgizdim jáne bul ras bolyp shyqty. Qaraǵandynyń qazaǵy Serik Ahmetov ákim bolyp kelgende, orystanyp ketken QARAǴANDY qazaq bola bastaǵan. Qanysh Sátbaev, Abyla ıhan, Qasym Amanjolov sıaqty qazaqtyń qasıetterine eskertkish ornattyryp, buǵan deıin eshbir ákimniń qolynan kelmegen, Qazaqstandaǵy eń úlken Lenın eskertkishin ortalyqtan aldyrtyp tastap onyń ornyna Táýelsizdik tuǵyryn ornattyrdy. Qaraǵandynyń kámmúnisteri jaman, Lenınge tıisken adamǵa qatty aıbat kórsetetin, olardyń kóshege toptalyp narazylyq kórsetkenine de Serik Ahmetov qaraǵan joq. Qaraǵandy jurtshylyǵy ákimin osy isi úshin jaqsy kórip qalǵan.

S.Ahmetovtyń taǵy bir jaqsylyǵy – qasyna kil elge jany ashıtyn qazaqı azamattardy jınady. Sonyń biri – qala ákimi Baýyrjan Ábdishev, ekinshisi - Berik Ábdiǵalı. Ol Jezqazǵan qalasynyń ákimi bolyp turǵanda, qalanyń búkil mektepterine Alash arystarynyń esimin bergizdi, S.Ahmetovtyń ónegesimen ult ulylaryna eskertkish saldyrtty. Keıin Arqalyqqa ákim bolyp barǵanda da osy ıgi isterin jalǵastyrdy. Meıram Smaǵulov ta elim degende elpildegen jan bolǵan. Serik Ahmetov premer mınıstr bolǵan kezde Qaraǵandy óńirindegi basshylyq qyzmetterge memlekettik tildi damytýǵa jáne ony mindetti ekenin aıtqan. Jáne de Qaraǵandynyń aqshaly bıznesi men sharýashylyq qurylymdarynyń kópshiligi orystardyń qolynda ekenin bilip , barynsha sol salalarǵa qazaqtardy tartqan.

Serik Ahmetovtiń qolyna kisen salyp, ony óz baýyrlaryna jemqor qylyp kórsetip otyrǵan Pýtınniń isi ekeni aıdan anyq. Serik Ahmetovtiń az ýaqytta qorǵanys qarjylaryn qurdymǵa jiberýi múmkin emes . Ahmetovtyń tutqyndalýyna taǵy bir sebep Ahmetov premer mınıstr bolyp turǵan kezde Reseıdiń tek óz múddesin oılaýyna jol bermeı, kóptegen kelisim sharttarǵa qol qoıýdan bas tartqan. Ahmetov ketkennen keıin QARAǴANDY QAITA ORYSTANA BASTADY, bılik basynda otyrǵan qazaqtardy yǵystyryp, oryntaǵyna solar qonjıa bastady. Mysal kerek bolsa, mine: sońǵy bir aıdyń ishinde Qaraǵandyda aıtarlyqtaı úsh taǵaıyndaý boldy. Aldymen, Qaraǵandy oblysy ákiminiń orynbasary bolyp Andreı Lápýnov taǵaıyndaldy. İle Saran qalasyna Anatolıı Shkarýpa degen ákim bolyp bardy. Endi, mine, oblys ortalyǵyndaǵy eń úlken aýdan – Qazybek bı atyndaǵy aýdannyń ákimi bolyp Tatána Shatohına bekidi. Jáne oblystyń sportyna oıda joq jerden kelip, qazir oıyna kelgendi istep júrgen Sýhorýkovada dálel bola alady.

Kúndiz túni teledıdardan Jákishovty satqyn, opasyz dep óz qazaqtarymyz jarnamalap jatyr, qatty qatelesesizder..... Muhtar Jakishev ol-qazaqstannyń órkendeýine úlken úles qosqan azamat. Qazatompromǵa Jákishov kelip oǵan barynsha óz úlesin qosty, Sozaq pen Shıelidegi ýran óndirý búgingideı dárejege jetýi neǵaıbyl edi. Ýran óndirýden Qazaqstandy aldyńǵy qatarly elderdiń qataryna qosqan- Muhtar. Jákishov bolatyn jáne qazaqtardyń jaǵdaıyna, ýrannan keletin ekologıalyq zardaptardyń aldyn boljap, onyń qaýpi jaıly baıandama jasaǵanda sol azamat bolatyn. Muhtar Jákishevti ornynan aldyrǵan, onyń túrmege otyrýyna da kimderdiń sebepshi bolǵanyn bilersizder. Onyń túrmege otyrǵany sol eken, elimizde Rosatom paıda bolyp Qazaqstannyń ýran óndirisin túgelimen qolastyna baǵyndyrdy. Osylaı, Pýtın óz maqsatyna jetti. Al, óz qazaǵy óz baýyryn túrmegi qamap otyr.

Ahmetov premer bolǵan kezde barynsha Nabýkko jobasyna qol qoıýǵa tyrysqan, biraq Pýtın Nabýkko jobasyna qol qoıdyrmady. Sonyń nátıjesinde qazaqtar óziniń gazyn Reseıge 166 dollardan satyp otyr, al olar ony Ýkraınaǵa 400 dollardan satýda. Qazaqtarǵa nege óz gazyn tikeleı satpasqa, al Reseıge tranzıt úshin ǵana nege tólemeske?

Tilim degen Muqtar Shahanovtyń, elim degen Bekbolat Tleýhannyń oryndarynan májbúrli túrde ketýine Pýtınniń qatysy bar, biraq ony ol óziniń "oń qoldarymen" istep otyr. Sebebi, Pýtınge qazaqtardyń uıymshyl bolǵany, birikkeni, ulttyq sıpatta damyǵany qajet emes.

BİZ KİMBİZ?

Biz qazaq edik
Aqqýdy attyrmaǵan,
Dońyzdy jaqtyrmaǵan.
Eshqashan qara jolǵa,
Sábıdi laqtyrmaǵan.

Biz qazaq edik
Joldasyn satpaıtuǵyn,
Dushpanyn dattaıtuǵyn.
Áskeri óz halqyna,
Qarýyn atpaıtuǵyn.

Biz qazaq edik
Mol saýap jınaıtuǵyn,
Úlkendi syılaıtuǵyn.
Kóńilin qaldyrǵannyń,
Kóńilin qımaıtuǵyn.

Biz qazaq edik
Shyndyǵyn jasyrmaǵan,
Tarıhy ǵasyrlaǵan.
Jazyqsyz sábılerdi,
Shet elge asyrmaǵan.

Biz qazaq edik
Uldary jan saqtaǵan,
Qyzdary tán satpaǵan.
Osynaý azattyqty,
Ketti ǵoı ańsap babam.

Biz qazaq edik
Jaqsydan jerinbeıtin,
Eńbekten erinbeıtin.
El edik ul-qyzdary,
Rý,júzge bólinbeıtin.

Biz qazaq edik
Allasyz kúni atpaıtyn,
Jetimin jylatpaıtyn.
Ý tolǵan zymyrandy,
Jerine qulatpaıtyn.

Biz qazaq edik
Kók týy jelbiregen,
Júregi eljiregen.
Kók bóri urpaǵy edik,
Kózderi móldiregen.

Biz qazaq edik
Keýdege jalyn bergen,
Ul-qyzǵa tálim bergen.
Shynynda bizder edik,
Ary úshin janyn bergen.

Biz qazaq edik
Árqashan ultym degen,
Otanym,jurtym degen.
Biraq ta razy emespin,
Qazaqqa bul kúnde men...

Biz qazaq boldyq
Óz-ózin aldaıtuǵyn,
Meshitke barmaıtuǵyn.
Toı menen tomalaqtan,
Ólse de qalmaıtuǵyn.

Biz qazaq boldyq
Árýaqqa tabynatyn,
Jyn uryp qaǵynatyn.
El boldyq shyn máninde,
Reseıge baǵynatyn.

Biz qazaq boldyq
Bir-birin kúndeıtuǵyn,
Jalǵandy shyn deıtuǵyn.
Aınaldyq máńgúrtke biz,
Óz tilin bilmeıtuǵyn.

Biz qazaq boldyq
Bar bolsa kóre almaıtyn,
Joq bolsa bere almaıtyn.
Basyńa is túskende,
Kómekke kele almaıtyn.

Biz qazaq boldyq
Jaqsyny jaman deıtin,
Aramdy adal deıtin.
Ańnan da beter boldyq,
Jamylǵan adam keıpin.

Biz qazaq boldyq
Qudaıdan uıalmaıtyn,
Imanyn jıa almaıtyn.
Rasynda elge aınaldyq,
Otanyn súıe almaıtyn.

Biz qazaq boldyq
Arysyn atyp bitken,
Baılyǵyn satyp bitken.
Baqytyn basqa teýip,
Qudaıdan baqyt kútken.

Biz qazaq boldyq
Kórgeni azap bolǵan,
Álemge mazaq bolǵan.
Qazaǵy orys bolyp,
Orysy qazaq bolǵan.

Biz qazaq boldyq
Shyndyqqa boılamaıtyn,
El-jurtyn oılamaıtyn.
Ulystyń uly kúnin,
Durystap toılamaıtyn.

Biz qazaq boldyq
Bıligi qubylatyn,
Júırigi jyǵylatyn.
Biz kimbiz bul kúnderi?
Jyrlasyn búgin aqyn.
İshtegi jan aıqaıdy,
Jan barma uǵynatyn?

Shynynda biz kimbiz?

AVTOR: ERJAN MUHIATDINOV

Darhan Ómirjannyń «Feısbýktegi» paraqshasynan alyndy